Decentrale overheden brengen aandachtspunten in voor debat over Archiefwet

27 januari 2025

Op 30 januari debatteert de Tweede Kamer over de nieuwe Archiefwet. De VNG, IPO en Unie van Waterschappen hebben gezamenlijk inbreng geleverd voor dit debat. waarin zij aandacht vragen voor duurzame toegankelijkheid van overheidsinformatie en voldoende ruimte om de nieuwe wet te implementeren.

De stoelen en banken in de Tweede Kamer

De Archiefwet

De Archiefwet regelt de duurzame toegankelijkheid van overheidsinformatie en is een belangrijk kader voor het op orde brengen van de informatiehuishouding, en publieke verantwoording aan de inwoner op langere termijn. Gemeenten, provincies en waterschappen vragen aandacht voor een aantal punten om de toegankelijkheid van overheidsinformatie ook in de toekomst op peil te houden.

Helderheid over samenhang

De decentrale overheden adviseren de Kamer om de nieuwe Archiefwet vast te stellen en in te zetten op innovatie voor duurzame toegankelijkheid van overheidsinformatie. Ook vragen VNG, IPO en de Unie van Waterschappen helderheid over de samenhang van de nieuwe wet met de Woo, AVG en andere informatiewetten.

Ruimte en inspraak

Doordat er veel informatiewetten op de decentrale overheden af komen, willen zij de ruimte om zich goed voor te bereiden en de nieuwe regels goed te implementeren. Ook willen zij ruimte voor inspraak. Zo willen zij beslissingsruimte over waar en hoe informatie precies moet worden bewaard en voor hoe lang.

Compensatie voor extra kosten

De implementatie van onder meer de nieuwe Archiefwet brengt veel extra kosten mee voor de decentrale overheden. Zij zien daarom graag een compensatie van die kosten vanuit het Rijk.

Herstel van vertrouwen

De waterschappen zijn er voorstander van om meer en meer als één overheid op te treden, zeker als het gaat om digitale dienstverlening. In de Archiefwet draait het om toekomstbestendige toegankelijkheid van overheidsinformatie. In hun visiedocument op de digitale transformatie ‘De Vaarkaart – digitaal op koers’ geven de waterschappen daarbij aan dat er een aangetast vertrouwen in de overheid is, als het gaat om transparantie. De nieuwe Archiefwet zal dan ook verantwoord en bewust gebruik van informatie moeten borgen om dit vertrouwen te herstellen.

> Lees de volledige inbreng van de decentrale overheden



De Archiefwet 2021 komt eraan

4 april 2022

Op 7 april kan de Vaste Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) inbreng leveren op de Archiefwet 2021. De waterschappen en provincies hebben de commissie een aantal aandachtspunten gestuurd.



De Archiefwet 2021 is een modernisering van de Archiefwet 1995. Door de modernisering sluit de wet beter aan bij de praktijk van het digitale informatiebeheer. Het wetsvoorstel bevat ook een uitbreiding van het toezicht. De waterschappen en de provincies zijn blij met de komst van de nieuwe wet, maar ze hebben ook een aantal opmerkingen.

Samenhang tussen wetten

De waterschappen en de provincies vinden dat er aandacht nodig is voor de uitvoerbaarheid en de samenhang met andere wetgeving. Er ligt bijvoorbeeld een voorstel om een Kaderwet voor informatie en informatiehuishouding te maken. Die wet kan de paraplu zijn voor de Archiefwet en een aantal andere wetten, zoals de Wet Open Overheid (Woo). De waterschappen en provincies zijn benieuwd wat de minister daarvan vindt.

Ontheffing bij overbrengen documenten

Overheidsinstellingen zijn verplicht om veel documenten over te dragen aan een archiefinstelling. Dat heet ‘overbrengen’. De archiefinstelling zorgt ervoor dat de documenten openbaar gemaakt worden. Onder documenten vallen ook Whatsappberichtjes en databases.

Verplichting uit de wet

In de Archiefwet staat dat waterschappen en provincies ontheffing moeten vragen als ze documenten niet willen overbrengen. Die ontheffing komt van Gedeputeerde Staten (waterschappen) of de minister van OCW (provincies). De waterschappen en provincies vinden dat niet zinvol en vragen de minister om deze verplichting uit de wet te halen.

Ondersteuning bij implementatie

Digitalisering vraagt veel van de waterschappen en provincies. Daarom vragen de waterschappen en provincies ondersteuning voor de implementatie van de Archiefwet. Ze vragen een bijdrage in de kosten en een centrale handreiking met een nadere uitwerking van het wetsvoorstel en communicatiemateriaal. Ook willen waterschappen en provincies graag in aanmerking komen voor een subsidie voor innovatieve projecten op het gebied van archivering.

Beroepsregister archivarissen

Door de digitalisering wordt van een archivaris meer kennis verwacht dan van de klassieke archivaris. Maar in de nieuwe Archiefwet vervalt de diploma-eis. De Koninklijke Vereniging Archiefsector Nederland (KVAN) is momenteel een beroepsregister voor archivarissen aan het opzetten. De waterschappen en de provincies vragen de minister om dit initiatief te steunen.

> Lees de hele inbreng