Categorie: Klimaatakkoord

Decentrale uitvoeringskosten klimaatakkoord in beeld

24 september 2020

24 september verscheen een onderzoek met een raming van de extra kosten die gemeenten, provincies en waterschappen moeten maken voor de uitvoering van het klimaatakkoord. Voor de 21 waterschappen gaat het om een geschatte inspanning van gemiddeld 10 tot 11 fte per waterschap per jaar.



De decentrale overheden krijgen door de uitvoering van het klimaatakkoord nieuwe taken en huidige taken moeten worden geïntensiveerd. Dit geldt ook voor de waterschappen. Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoeksbureau AEF, in opdracht van de onafhankelijke Raad voor het Openbaar bestuur (ROB). De ROB gebruikt het als input om in december haar advies uit te brengen over de hoogte van de kosten en hoe die te bekostigen.

Inschatting van de kosten

In het onderzoek is een raming gemaakt van de kosten in 2020 en op basis daarvan een inschatting van de kosten over de periode 2022-2030. Het gaat voor de waterschappen volgens het onderzoek om tussen de 25,3 en 27, 8 miljoen euro in 2020. En voor de periode 2022-2030 om tussen de 21,6 en 23,5 miljoen euro per jaar. Wat onderzocht is zijn apparaatkosten, die bestaan uit personeelskosten en bijvoorbeeld inhuur van advisering. Investeringskosten in vastgoed of duurzame energieprojecten maken geen deel uit van dit onderzoek.

Apparaatkosten

Het gaat om de apparaatkosten voor een breed scala aan projecten. Zoals de voorbereiding van de opwekking van duurzame energie, het beschikbaar stellen van assets (aquathermie), aanpak van veenweiden, reductie van broeikasgassen op rioolwaterzuiveringen, duurzame inkoop en aanbesteding en deelname aan de Regionale Energiestrategieën. De kosten verschillen per waterschap, afhankelijk van bijvoorbeeld taken of het gebied (bijvoorbeeld veel of weinig veenweidegebied). Het is een eerste raming, de precieze kosten zijn nog erg onzeker. De werkelijke kosten zullen na een aantal jaar geëvalueerd worden.

Consultatiefase

Het Kabinet heeft de ROB om dit artikel 2-onderzoek (Wet Financiële Verhoudingen) gevraagd in samenspraak met de koepels van de gemeenten, provincies en waterschappen. Er komt nu een consultatiefase: komende maand kunnen belanghebbenden hun visie op de uitkomsten van het onderzoek bij de ROB inbrengen, ter voorbereiding van hun advies in december. De Unie van Waterschappen bereidt in samenspraak met de waterschappen een gezamenlijke reactie voor.

Lees het ROB-rapport

Unie van Waterschappen blij met aanbevelingen voor akkoorden

31 juli 2020

Het Klimaatakkoord, het pensioenakkoord, het Schone Lucht-akkoord… Besturen zonder akkoorden is ondenkbaar in overheidsland. De Raad voor Openbaar bestuur heeft een aantal akkoorden onder de loep genomen en komt met 10 aanbevelingen.



De Raad deed dat op verzoek van minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken. De Unie van Waterschappen is bij het onderzoek betrokken en herkent het belang van het werken met integrale akkoorden, gezien de grote actuele opgaven, zoals klimaatverandering, digitalisering en verduurzaming.

Houvast bij toekomstige akkoorden

De Unie van Waterschappen kan zich vinden in de aanbevelingen die de Raad voor Openbaar Bestuur (ROB) doet. De aanbevelingen geven houvast bij toekomstige akkoorden en convenanten. Ook gelooft de Unie dat de aanbevelingen de waterschappen in de regio kunnen helpen, als checklist bij toekomstige akkoorden, zowel met andere overheden als met maatschappelijke partners.

Agendering van vraagstukken

Uit de analyse blijkt dat akkoorden helpen bij politieke en publieke agendering van belangrijke maatschappelijke vraagstukken en een breed gedeelde probleemdefinitie. En maatschappelijke akkoorden geven aanzet tot co-creatie, innovatie en vergroting van de uitvoeringsmogelijkheden. Met akkoorden worden belanghebbenden betrokken voor er beleid wordt gemaakt. Brede maatschappelijke akkoorden als sturingsarrangement zijn dus welkom en noodzakelijk.

Advies aan het kabinet

De ROB baseert haar advies aan het kabinet op onder meer verdiepend onderzoek naar het Klimaatakkoord en het Nationale preventieakkoord. Volgens de ROB is het werken via akkoorden gezien de vele multidisciplinaire maatschappelijke vraagstukken een welkome en noodzakelijke werkwijze. De Raad beveelt de volgende spelregels aan:

  1. ‘Bezint eer ge begint’ aan akkoordprocessen.
  2. Formuleer een heldere kader- en doelstelling.
  3. Propageer en praktiseer de Aanwijzingen voor convenanten.
  4. Kies een duidelijke rol.
  5. Borg een goede representatie aan de onderhandelingstafels.
  6. Neem het parlement mee in akkoordprocessen.
  7. Geef koepel- en brancheorganisaties ruimte en tijd om hun leden te consulteren.
  8. De politiek heeft het laatste woord, met een bijzondere verantwoordelijkheid voor de regering.
  9. Maak gebruik van relevante kennis en ervaringen rond akkoordprocessen.
  10. Maak werk van evenwichtskunst.

De Raad neemt in het advies ook een checklist op over te borgen publieke waarden, normen en controlevragen.

Kabinet onderschrijft aanbevelingen

In een kabinetsreactie verwelkomt ook minister Ollongren het advies. De minister neemt de aanbevelingen van de ROB ter harte bij het ontwerpen van akkoorden in de toekomst. Minister Ollongren onderschrijft daarnaast de aanbeveling dat het Rijk een bewuste keuze moet maken welke rol(len) de verschillende organen van de Rijksoverheid hebben en hoe zij deze wil vervullen. Niet zelden is de het kabinet of een minister immers zowel procesarchitect, regisseur, medeonderhandelaar als medewetgever.

Lees het volledige adviesrapport ‘Besturen met akkoorden als evenwichtskunst‘ op de website van de Raad voor Openbaar Bestuur.