Opnieuw daling muskusratvangsten, beverratvangsten iets toegenomen

25 januari 2022

De daling van de muskusratvangsten zet ook in 2021 door. De muskusrattenpopulatie neemt verder af en daardoor vangen de waterschappen minder muskusratten. In 2021 zijn er 44.995 muskusratten gevangen. Dat is een daling van 6 procent ten opzichte van 2020.



Het aantal beverratvangsten is met 1 procent toegenomen: in 2021 werden er 1.356 beverratten gevangen. Muskus- en beverratten vormen een risico voor dijken en de natuur. Het doel is om de muskusratten terug te dringen naar de landsgrenzen.

Dalende trend muskusratvangsten

Er zijn regionaal grote verschillen in de muskusratvangsten, maar de landelijke trend is dat de ingezette daling zich voortzet. Langs de grens met Duitsland is er sprake van instroom van muskusratten. Het doel van de strategie muskusratten is om het binnenland vrij van muskusratten te krijgen. In de grenszone wordt getracht de instroom van muskusratten direct weg te vangen.

Instroom beverratten Duitsland

Nederland heeft geen eigen populatie beverratten. Ruim 95 procent van de vangsten vindt plaats direct langs de grens met Duitsland. Door de zachte winters en een minder goed georganiseerde bestrijding is de beverratpopulatie in Duitsland sterk gegroeid. Dit heeft tot gevolg dat de instroom van beverratten naar Nederland toeneemt. Door de beverratten direct langs de grens te vangen, wordt voorkomen dat deze zich over het gehele land verspreiden.

Schade aan dijken

Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland, ze zijn hier door menselijk handelen beland. De dieren hebben bij ons nauwelijks natuurlijke vijanden. Muskus- en beverratten zijn schadelijk omdat ze holen en gangen in oevers en dijken graven. Ook maken ze nestkommen met uitgebreide ondergrondse gangenstelsels. Zo veroorzaken ze verzakkingen in dijken en kades. In het ergste geval kan een dijk of kade doorbreken en een polder onder water lopen.

Bedreiging biodiversiteit

De muskus- en beverrat staan allebei op de Europese lijst van Invasieve soorten vanwege de bedreiging die ze vormen voor de biodiversiteit. Ook eten ze planten als riet en lisdodde weg, en verdringen ze daardoor inheemse diersoorten zoals de zwarte stern, de roerdomp en de kleine karekiet. Deze vogels leven in het riet, waar ook de muskus- en beverratten hun leefomgeving hebben.

Gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders

De waterschappen hebben bijna 400 gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders in dienst. Zij assisteren naast hun bestrijdingswerkzaamheden bij het herstellen van graverij van bevers in dijken. Ook leveren ze een bijdrage aan de inventarisatie van de verspreiding van otters en bevers in Nederland.

Zie ook muskusrattenbestrijding.nl

Nieuwe website over plaagsoorten in Nederland

28 juni 2021

Hoe blijf je op de hoogte van de verspreiding, bestrijding en beheersing van soorten planten en dieren die een plaag vormen voor het waterbeheer in Nederland? Sinds kort is alle kennis over plaagsoorten te vinden op plaagsoorten.nl.



Ieder jaar maken waterbeheerders hoge kosten voor het bestrijden van plaagsoorten die een bedreiging vormen voor de waterhuishouding, de ecologie of de waterkeringen. Het kan gaan om planten (bijvoorbeeld de Aziatische duizendknoop) of dieren (bijvoorbeeld de Amerikaanse rivierkreeft). Vroege bestrijding van deze soorten leidt later tot lagere kosten. Delen van kennis over verspreiding en bestrijding draagt bij aan het voorkomen van problemen.

Achtergronden en nieuws

Op de nieuwe website plaagsoorten.nl staan artikelen met achtergrondinformatie over plaagsoorten, nieuws over bestrijdingsmethodes, en berichten over actuele wet- en regelgeving. Daarnaast bevat de website ook interviews met beheerders en blogs van waterschappers.

Werkgroep plaagsoorten

Deze website is een initiatief van de werkgroep plaagsoorten van de Unie van Waterschappen en gerealiseerd met hulp van kenniscentrum Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA).

Ga naar plaagsoorten.nl

Daling vangsten muskusratten, forse stijging vangsten beverratten

26 januari 2021

De daling in het terugdringen van de muskusratten zet ook in 2020 door. De muskusrattenpopulatie neemt verder af. Daardoor vangen de waterschappen minder muskusratten. In 2020 zijn er 47.772 muskusratten gevangen. Dat is een daling van 5 procent ten opzichte van 2019. Het aantal beverratvangsten is met 12 procent toegenomen: in 2020 werden er 1.344 beverratten gevangen.



Nederland heeft geen eigen populatie beverratten. Ruim 95 procent van de vangsten vindt plaats direct langs de grens met Duitsland. Door de zachte winters van de afgelopen jaren is de beverratpopulatie in Duitsland sterk gegroeid, met als gevolg een toenemende instroom van beverratten naar Nederland. Door de beverratten direct langs de grens te vangen, wordt voorkomen dat deze zich over heel Nederland verspreiden.

Schade aan dijken

Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland. Ook hebben de dieren bij ons geen natuurlijke vijanden. Ze zijn hier door menselijk handelen beland. De dieren worden bestreden omdat ze schade brengen aan waterkeringen en oevers. Muskus- en beverratten zijn schadelijk omdat ze holen en gangen in dijken graven. Ook maken ze nesten met uitgebreide ondergrondse gangenstelsels. Zo veroorzaken ze verzakkingen in dijken en kades. In het ergste geval kan een dijk of kade doorbreken en een polder onder water lopen.

Bedreiging biodiversiteit

De muskus- en beverrat staan beide op de Europese lijst van Invasieve soorten vanwege de bedreiging die ze vormen voor de biodiversiteit. Ook eten ze planten als riet en lisdodde weg, en kunnen ze inheemse diersoor-ten verdringen zoals de zwarte stern, de roerdomp en de kleine karekiet. Deze vogels leven in het riet, waar ook muskus- en beverratten hun leefomgeving hebben.

Gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders

De waterschappen hebben bijna 400 gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders in dienst. Zij assisteren naast hun bestrijdingswerkzaamheden bij het herstellen van graverij van bevers in dijken. Ook leveren ze een bijdrage aan de inventarisatie van de verspreiding van otters en bevers in Nederland.

Wat houdt het werk van een muskusrattenbestrijder in? Lees het in het artikel ‘Ik werk voor de veiligheid van dijken en oevers‘ in Het Waterschap nr.7

Slimme vangkooi voor beverratten genomineerd voor prijs

10 februari 2020

Studenten van de HAS Hogeschool in Den Bosch hebben een slimme vangkooi voor beverratten ontworpen en getest. Het project is genomineerd voor de Impactprijs Groen Onderwijs.



De slimme vangkooien zijn uitgerust met een bewegingssensor, accu, modem en camera. De kooi is gekoppeld aan een database met foto’s van verschillende dieren. Herkent de camera een beverrat of muskusrat, dan klapt de val dicht. Ziet de camera dat het om een ander dier gaat, dan gaat de val niet dicht. Dieren als eenden, bevers en otters kunnen er dan gewoon weer uit.

Verder testen

De studenten testten de kooi 2 weken in het gebied van waterschap Rivierenland. Eén van de conclusies was dat je van een diersoort minstens 100 foto’s moet hebben om het gevangen dier te kunnen herkennen. De beverrat werd in ieder geval goed herkend. Dit jaar gaan de waterschappen de slimme vallen die de studenten hebben ontwikkeld verder testen.

Prijsuitreiking

In het project werkte de hogeschool samen met onder meer waterschap Rivierenland en de Unie van Waterschappen. De Impactprijs Groen Onderwijs wordt uitgereikt op 13 februari.

Waarom vangen?

Muskusratten en beverratten horen van oudsher niet in Nederland thuis. Ze zijn door menselijk handelen hier beland en hebben geen natuurlijke vijanden. Bever- en muskusratten graven in oevers en waterkeringen. Dat leidt tot veiligheidsrisico’s, economische schade en aantasting van de biodiversiteit. Daarom is de bestrijding van muskus- en beverratten noodzakelijk. De waterschappen hebben bijna 400 gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders in dienst. Als zij er niet waren, zou de populatie snel toenemen.

Update 14 februari

Helaas hebben de studenten niet gewonnen. De waterschappen gaan echter wel verder met het ontwikkelen van dit concept. In deze video vertellen de studenten over hun project.

Weer minder muskusratten gevangen in Nederland

29 januari 2020

Het gaat goed met het terugdringen van de muskusrat. Afgelopen jaar werden er in ons land 3.192 minder gevangen dan in 2018. Dat is een daling van 6%. Volgens de Unie van Waterschappen is dat een teken dat de waterschappen op koers zijn om de populatie onder controle te krijgen.

Dalende lijn

De waterschappen vangen minder muskusratten, omdat er steeds minder zijn. Waar twee jaar geleden nog 53.511 muskusratten werden gevangen, zijn dat er in 2019 nog maar 50.319. Het aantal gevangen muskusratten laat al jaren een dalende lijn zien. Dit is een gevolg van grote inspanningen en een actieve vangststrategie van de waterschappen.

Gevaarlijk voor dijken en oevers

Muskusratten zijn knaagdieren van zo’n anderhalve kilo. Van oudsher horen ze niet in Nederland thuis. Het dier heeft bij ons geen natuurlijke vijanden en is door menselijk handelen hier beland. Muskusratten, maar ook beverratten, zijn schadelijk voor onze dijken en de biodiversiteit. Ze maken bijvoorbeeld holen en gangen in dijken. De waterschappen hebben bijna 400 gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders in dienst. Als zij er niet waren, zou de populatie snel toenemen.

Slimme vallen en DNA

Dit jaar gaan de waterschappen nieuwe (vang-)technieken uittesten. Zo worden met slimme vallen, die uitgerust zijn met beeldherkenning, alleen muskus- en beverratten gevangen. Dit voorkomt bijvangst van andere dieren. Met environmental DNA-technieken (eDNA) kunnen DNA-sporen van de dieren worden gevonden in watermonsters. Daarmee wordt bepaald of er muskusratten of beverratten in het gebied zijn, en zo ja, waar ze zich bevinden.

Beverratten komen uit Duitsland

Het aantal beverratten nam in 2019 af met 14%; er werden er 1.197 gevangen. Bij beverratten is het de waterschappen in Nederland al gelukt om ze terug te dringen tot de landsgrenzen. Ruim 95% van de vangsten vindt plaats direct langs de grens met Duitsland, waar de beverrat nu vooral vandaan komt. Door de zachte winters van de afgelopen jaren is de beverratpopulatie in Duitsland sterk gegroeid, waardoor er ook steeds meer naar ons toe komen. Door de knaagdieren direct langs de grens te vangen voorkomen onze waterschappen dat ze zich over heel Nederland verspreiden.