De film speelt in Amerika, maar ook in Nederland komen de stoffen uit de film in het water voor. Wat betekent dat? Edith Kruger-Schippers is beleidsadviseur bij de Unie van Waterschappen. “In Nederland is de regelgeving veel strenger”, zegt zij.
De film
De film Dark Waters gaat over de strijd van een advocaat en een boer uit West Virginia tegen het grote chemische bedrijf DuPont. Dit bedrijf loost grote hoeveelheden giftig afval rond het land van de boer. Zijn vee sterft en hij krijgt ernstige gezondheidsklachten. En hij blijkt niet de enige te zijn die erg ziek wordt. Het bedrijf weet dat, maar stopt het in de doofpot. Er volgt een jarenlange juridische strijd om de waarheid boven tafel te krijgen.
PFAS zit overal
Dan nu Nederland. De giftige stof die in de film centraal staat, is onderdeel van de groep PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen). Deze stoffen komen – in veel lagere concentraties dan in de film – ook in Nederland voor: in de lucht, in de bodem en in het water. Ze worden gebruikt in brandblusapparaten, make-up, verf, de antiaanbaklaag van pannen, en ga zo maar door. En ook de fabriek uit de film, DuPont, heeft een Nederlandse vestiging in Dordrecht. Sinds 2015 heet dit bedrijf Chemours.
Groot verschil met Amerika
Beleidsadviseur Edith Kruger-Schippers heeft de film gezien en houdt zich bezig met PFAS. “Ik vond de film best wel heftig en soms ook emotioneel. Maar in Nederland is de regelgeving veel strenger, dat is het grote verschil met de film.”
Waterschappen pleiten voor verbod
“De waterschappen willen geen gevaarlijke stoffen in het milieu”, legt Kruger-Schippers uit. “En dat geldt voor alle Nederlandse overheden. Daar lobbyen we voor bij de Europese lidstaten. Er is een Europees wettelijk kader dat de regels bepaalt rondom toelating van nieuwe stoffen. De Unie van Waterschappen pleit ervoor dat de toelating van gevaarlijk stoffen wordt aangescherpt om te voorkomen dat deze stoffen in het milieu komen en gevaarlijk zijn voor het milieu en de volksgezondheid. Wij willen dus dat deze gevaarlijke stoffen niet meer geproduceerd mogen worden. Producenten moeten dan op zoek naar alternatieven die beter en veiliger zijn voor het milieu.”
Gevaarlijke situaties voorkomen
Op dit moment zijn een aantal van deze stoffen al aangemerkt al Zeer Zorgwekkende Stoffen(ZZS), bijvoorbeeld de stof GenX. Bedrijven moeten voorkomen dat deze stoffen in het milieu terecht komen. Kruger-Schippers: “Maar als ze dan tóch in het milieu terechtkomen, wil je dat als overheid zoveel mogelijk reguleren. Het bedrijf moet ervoor zorgen dat de lozing zó minimaal is dat het niet schadelijk is voor het milieu.” De provincies, milieudiensten en Rijkswaterstaat bepalen of een bedrijf een vergunning voor een lozing krijgt. De bedrijven worden daar ook op gecontroleerd. Zo worden gevaarlijke situaties zoals in de film Dark Waters voorkomen.
Meer onderzoek
Hoe nu verder? Het lastige met PFAS is dat er nog maar weinig over bekend is. Daarom zetten onder andere de waterschappen in op monitoring van de stoffen in hun water. Ook de Rijksoverheid en het RIVM zijn druk bezig met onderzoeken. Die onderzoeken moeten bijdragen aan een betere regulering en beperking van het gebruik van deze stoffen.
Foto: Paul Volkmer via Pexels
