Circulair inkopen

Circulair inkopen is een belangrijk instrument in het aanjagen van de transitie naar een circulaire economie. Via inkoop en aanbestedingen kunnen opdrachtgevers, en dus ook waterschappen, veel invloed uitoefenen op het circulair uitvoeren van de taken van waterschappen, zoals het versterken van dijken, het onderhoud aan het watersysteem en het zuiveren van rioolwater.
Standpunt:

Circulair inkopen om de transitie naar een circulaire economie te versnellen.

Dat is wat waterschappen steeds vaker doen bij opdrachten die zij in de markt zetten. Daarom hebben alle 21 waterschappen gezamenlijk een strategie Duurzaam Opdrachtgeverschap opgesteld. Waterschappen willen bij hun opdrachten aan de markt duurzame en innovatieve producten en diensten inkopen en hun infrastructurele projecten klimaatneutraal en circulair uitvoeren. De Unie van Waterschappen onderschrijft het belang van circulair opdrachtgeven en inkopen en stimuleert en ondersteunt de waterschappen hierbij.

Wat is circulair inkopen?

Circulair inkopen betekent dat een inkoper producten of materialen inkoopt die zo min mogelijk uit primaire grondstoffen bestaan. En die na hun eerste gebruiksfase opnieuw gebruikt kunnen worden. Bijvoorbeeld als product, component of materiaal. Ook kan bij de inkoop worden gekozen voor secundair of biobased materiaal. Secundair materiaal bestaat uit afval en bijproducten die weer als grondstof in het productieproces worden ingezet. Biobased materialen zijn natuurlijke, hernieuwbare grondstoffen zoals schelpen, hout en vezels.

Levensduur

Bij circulair inkopen wordt ook gekeken naar de levensduur van producten en componenten. Als materialen en producten langer meegaan, bijvoorbeeld door onderhoud of hergebruik, draagt dat ook bij aan de circulaire bouweconomie.

Gesloten grondstofkringloop

Daarnaast kijkt een circulaire inkoper of de ingekochte nieuwe producten zo zijn ontworpen dat ze eenvoudig zijn te repareren en of de onderdelen of materialen aan het einde van de levens- of gebruiksduur weer in een nieuwe cyclus kunnen worden ingezet. Waardevernietiging wordt zoveel mogelijk voorkomen. De grondstofkringlopen moeten worden gesloten. In een volledig circulaire economie zijn er dus geen afvalstromen.

Inkoop en aanbesteding

Aanbesteding is het traject dat aan het inkopen voorafgaat. Dit is de fase waarin de opdracht wordt gespecificeerd, opdrachtgevers worden geselecteerd en contracten worden opgesteld. Een belangrijke fase dus om tot een circulaire inkoop te komen. Waterschappen geven in de uitvraag aan aannemers aan dat ze circulair willen werken en op welke manier ze dat willen doen. Veel waterschappen geven in hun uitvragen extra punten voor duurzaamheid en circulariteit.

Leidraad circulair inkopen

De afgelopen jaren hebben verschillende partijen handreikingen, stappenplannen en principes gepubliceerd op het gebied van circulair inkopen. Die hebben allemaal tot doel om circulaire principes beter en structureler mee te nemen in inkoop- en aanbestedingstrajecten. Het Platform Circulair Bouwen in 2023 (CB’23) heeft deze inzichten uit die verschillende publicaties vertaald in een leidraad Circulair Inkopen. Deze leidraad is geschikt om de waterschappen te helpen bij hun afwegingen en laat zien hoe ze circulaire principes kunnen nemen in hun inkoop- en aanbestedingstrajecten.

PIANOo circulair inkopen

PIANOo, het Expertisecentrum Aanbesteden van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, heeft als taak het inkopen en aanbesteden bij overheden te professionaliseren. Op de website van PIANOo is veel informatie over circulair inkopen te vinden.

Wat doet de Unie van Waterschappen?

Lees daarover meer op de themapagina Maatschappelijk Verantwoord Inkopen.


Medewerkers bij dit thema

Beleidsadviseur Duurzaam opdrachtgeverschap
Beleidsadviseur circulaire economie