Deze resolutie is een reactie op de strategische aanpak van medicijnresten in het milieu die de Europese Commissie presenteerde in maart 2019. Door de coronacrisis lag het dossier in het EP een aantal maanden stil. In de resolutie geeft het EP aan dat de acties van de Europese Commissies tot op heden onvoldoende zijn.
Nederlandse ketenaanpak als voorbeeld
Om het (watermilieu) en de volksgezondheid beter te beschermen, pleit de EP-resolutie voor extra maatregelen op Europees niveau en door de lidstaten zelf. Die maatregelen moeten onderdeel zijn van een zogenaamde ‘ketenaanpak’. Daarbij wordt Nederland als voorbeeld genoemd met de Ketenaanpak Medicijnresten uit Water.
In een ketenaanpak wordt naar de hele levenscyclus van geneesmiddelen gekeken, van ontwerp tot afvalverwerking. Zo moet er bij de productie van medicijnen al rekening gehouden worden met dat de gebruikte stoffen niet schadelijk mogen zijn voor het (water)milieu. Ook verderop in de keten wordt gezocht naar manieren om verontreiniging in het water te voorkomen, bijvoorbeeld door ongebruikte medicijnen in te zamelen en te onderzoeken op welke manier overgebleven microverontreinigingen op de rioolwaterzuiveringen door de waterschappen verwijderd kunnen worden.
Maatregelen
De Unie van Waterschappen pleitte in Brussel samen met Vewin al langere tijd voor een Europese ketenaanpak. Veel van de door de Unie aangedragen specifieke maatregelen zijn door het EP overgenomen in de resolutie. De belangrijkste daarvan zijn:
- De milieu-impact moet worden meegenomen in risico-batenanalyses voor nieuwe geneesmiddelen, waarbij ook gekeken moet worden naar hun afbraakproducten en metabolieten.
- Het EP vraagt om een centrale database met de resultaten van milieurisico-analyses. Milieu-informatie over bijvoorbeeld de impact op waterkwaliteit, gedrag van stoffen in het milieu, afbreekbaarheid en zogenoemde cocktaileffecten is voor waterbeheerders essentieel.
- Extra EU-steun voor onderzoek naar nieuwe technologieën voor het opsporen en geavanceerd zuiveren van medicijnresten.
Vervuiler betaalt
De resolutie gaat uit van 3 kernbeginselen uit de Europese milieuwetgeving: ‘de vervuiler betaalt’, bronbeleid en het voorzorgsbeginsel. Deze beginselen passen goed bij de ketenaanpak. Daarnaast pleit het EP ervoor om de impact van medicijnresten op water mee te nemen in de EU-waterwetgeving. Onder andere bij de vervolgstappen die de Europese Commissie neemt bij de Kaderrichtlijn Water en dochterrichtlijnen zoals de prioritaire stoffen richtlijn. Het roept de Commissie op om geneesmiddelen die zeer risicovol zijn voor het milieu op te nemen in de lijst van prioritaire stoffen. Het EP vraagt daarnaast om betere samenwerking tussen lidstaten, ook binnen grensoverschrijdende stroomgebieden.
Aansluiten bij Green Deal
Daarnaast vraagt het EP de Commissie medicijnresten in water te betrekken in de voorbereiding op het zero pollution action plan voor lucht, water en bodem, een initiatief onder de Europese Green Deal. Dit actieplan wil de Commissie volgend jaar uitbrengen.
Belangrijke rol Nederlandse Europarlementariërs
Nederlandse Europarlementariërs speelden een belangrijke rol in de totstandkoming van deze EP-resolutie. Zo was Jan Huitema (VVD) een van de medeopstellers van de resolutie en dienden Esther de Lange (CDA), Anja Hazekamp (PvdD) en Mohammed Chahim (PvdA) belangrijke amendementen voor de watersector in.
Blijvend op politieke agenda
Eurocommissaris voor milieu Virginijus Sinkevičius heeft aangegeven dat hij dit onderwerp hoog op de politieke agenda zal houden. Ook wil hij de aanpak van medicijnresten adresseren binnen Green Deal-initiatieven, zoals de chemische stoffenstrategie voor duurzaamheid (oktober 2020), de geneesmiddelenstrategie (eind 2020) en het zero pollution action plan (2021).
