Meer regie van de Rijksoverheid op de overgang naar een circulaire economie.
Dat willen de waterschappen. En er is meer geld nodig voor het versnellen van circulariteit. Dit geld kan bijvoorbeeld gebruikt worden om de kennis over circulariteit te vergroten en om de stimuleringsregeling circulaire economie te verlengen.
De waterschappen willen af van het stempel 'afval' voor de reststromen van de rioolwaterzuiveringen. Belemmeringen in het streven naar circulariteit door waterschappen moeten worden weggenomen. Overheden en bedrijven lopen nu tegen afvalwet- en regelgeving aan die stamt uit de jaren 70.
Circulair in 2050
Een volledig circulaire economie in 2050. Dat is de doelstelling die de Rijksoverheid in het Grondstoffenakkoord heeft afgesproken met de waterschappen en veel bedrijven, overheden, natuur- en milieuorganisaties, kennisinstituten en andere organisaties. De afspraken uit dit akkoord zijn uitgewerkt in het Nationaal Programma Circulaire Economie 2023 – 2030. De Unie van Waterschappen draagt bij aan de uitvoering van dit programma in het landelijke kernteam Circulaire Economie en het Bestuurlijke Overleg Circulaire Economie. Dat doet de Unie samen met samen met het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de koepelorganisaties van de provincies en gemeenten.
Afvalstoffen
De waterschappen dragen bij aan de circulaire economie. Dat doen ze in hun inkoopbeleid, de aanbestedingen in de grond-, weg- en waterbouw, de watersystemen en op de rioolwaterzuiveringen. Maar om hergebruik van afvalstoffen te bevorderen, zit de wet- en regelgeving vaak in de weg. Volgens de wet mogen veel afvalstoffen namelijk niet hergebruikt worden. Daarom zouden die stoffen de ‘einde afvalstatus’ moeten krijgen.
Rioolwater als bron van energie en grondstof
De waterschappen zijn al jaren actief in het terugwinnen en hergebruiken van grondstoffen en energie uit rioolwater. Ze vinden hier steeds meer mogelijkheden voor. Zo kunnen waterschappen achttien verschillende grondstoffen uit dit water terugwinnen, zoals cellulose, fosfaat, bioplastics en vetzuren, Kaumera en biomassa.
Uit het slib dat overblijft na de rioolwaterzuivering winnen de waterschappen bijvoorbeeld biogas. Ze onderzoeken ook mogelijkheden voor het gezuiverde rioolwater (effluent). Bijvoorbeeld om te zien onder welke voorwaarden dit gebruikt kan worden in de tuinbouw, als hoogwaardig industriewater en als koelwater voor datacentra.
Wet- en regelgeving nodig
Om hergebruik van afvalstoffen te bevorderen, zit in veel gevallen wet- en regelgeving in de weg. Die stamt nog uit de jaren ’70, toen men uitging van de gedachte dat een product of activiteit altijd leidt tot een afvalstof. De waterschappen willen af van het stempel ‘afval’ voor de reststromen van de rioolwaterzuiveringen.
Wat doet de Unie van Waterschappen?
- De Unie ondersteunt de waterschappen bij de ontwikkeling naar een circulaire economie. Dat doen ze langs vijf strategische hoofdlijnen die zijn beschreven in Het verhaal van de circulaire waterschappen.
- De Unie stimuleert de waterschappen om als opdrachtgever te kiezen voor Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVI). Hieronder valt bijvoorbeeld Duurzaam GWW (Grond-, Weg-, en Waterbouw)
- De Unie ondersteunt de waterschappen bij de ontwikkeling van circulair assetmanagement: waterschappen beheren objecten, zogeheten assets, in de waterketen, het watersysteem en waterveiligheid en daarmee een grote voorraad aan materialen. Daarmee ligt er een grote uitdaging om deze assets circulair te beheren.
- De Unie stimuleert het terugwinnen van grondstoffen uit afvalwater en met de Energie- en Grondstoffenfabriek (EFGF).
- De Unie bevordert samenwerking in de regio tussen overheden en bedrijven.
- De Unie behartigt de belangen van de waterschappen in de landelijke en Europese circulaire beleidsontwikkelingen. Bijvoorbeeld door beïnvloeding van de Rijksoverheid en de EU om de juridische belemmeringen voor hergebruik van reststoffen uit afvalwater en watersysteem zoveel mogelijk weg te nemen.
- De Unie stimuleert de verspreiding van kennis en voorbeelden tussen waterschappen. Dat gebeurt in de themagroep Circulaire Economie, en door het organiseren van ‘Circuleerateliers’ en het faciliteren van trainingen en opleidingen voor waterschapsmedewerkers.
Bekijk ook
>Het verhaal van de circulaire waterschappen
>Waterschappen 100% circulair in 2050