Muskus- en beverratten

Muskus- en beverratten zijn dieren die oorspronkelijk niet in Europa voorkomen. De dieren hebben bij ons geen natuurlijke vijanden en zijn door menselijk handelen hier beland. Ze zijn gevaarlijk voor ons land, omdat ze holen en gangen in dijken graven en nesten maken met uitgebreide ondergrondse gangenstelsels. In het ergste geval kunnen hierdoor dijken doorbreken waardoor woonwijken onder water lopen. Ze zijn ook schadelijk voor de biodiversiteit omdat ze planten wegvreten en inheemse diersoorten verdringen, vooral vogels die in het riet leven. Om de waterveiligheid te waarborgen, bestrijden de waterschappen deze dieren. De wettelijke taak van waterschappen is het voorkomen van schade aan waterstaatswerken veroorzaakt door muskus- en beverratten.
Standpunt:

In 2019 hebben alle waterschappen samen besloten om de muskusrat terug te dringen tot de landsgrens. Voor de beverrat is dit al gelukt.

Aanleiding voor het terugdringen van de muskusrat tot de landsgrens is het verbeteren van de waterveiligheid en de biodiversiteit.

Doel is dat er in 2034 in het binnenland van Nederland geen levensvatbare populatie muskusratten meer is. Dat is het geval als er minder dan 500 muskusratten per jaar worden gevangen. De dieren worden dan voornamelijk nog in de grenszone en langs rivieren en beken gevangen, net zoals dat al voor de beverrat gebeurt.

Muskus- en beverrattenvangers

De 21 waterschappen hebben muskusrattenvangers in dienst. Ze vangen de dieren, bijvoorbeeld met een muskusrattenklem. De klemmen worden onder water voor de ingang van het hol van de muskusrat geplaatst. Tijdens de trekperiodes van de dieren worden er ook kooien ingezet als val. Er wordt hard gewerkt aan manieren om de muskusrattenbestrijding diervriendelijker te doen.

De waterschappen hebben daarbij samengewerkt met collega-organisaties in België en Duitsland in het project LIFE MICA. Met de partners uit het LIFE MICA project wordt ingezet op doorontwikkeling van de slimme vangkooi om deze sneller en betrouwbaarder te maken. De in het LIFE MICA ontwikkelde eDNA-monitoring wordt de komende jaren in steeds meer gebieden ingezet. Hiermee kan het aantal uitstaande vallen beperkt worden.

Muskus- en beverrat melden

Via muskusrattenbestrijding.nl kun je een melding maken als je een muskus- of beverrat hebt gezien. Ook zijn er achtergronddocumenten en relevante onderzoeken te vinden. Ook staan er afbeeldingen waarmee je kunt controleren welk dier je hebt gezien.

Wat doet de Unie van Waterschappen?

  • We hebben een bestuurlijke commissie en een ambtelijke werkgroep. Daarin vindt de landelijke afstemming plaats.
  • Met de partners van het Life MICA-project dienen we een aanvraag in voor een LIFE subsidie voor doorontwikkeling van nieuwe vangtechnieken. We zijn daarin intermediair naar de waterschappen, waar de praktijkonderzoeken plaatsvinden.
  • We maken het landelijk jaarverslag muskus- en beverratten.
  • We sturen de vangstgegevens op naar de Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF).
  • We uploaden de vangsten van muskus- en beverratten op GBIF.
  • We fungeren namens de waterschappen als opdrachtgever voor onderzoek rond muskus- en beverratten.

Medewerkers bij dit thema

Communicatieadviseur
Beleidsadviseur Waterbeleid