De waterschappen volgen de kaders en standpunten van de Rijksoverheid op het gebied van AI, voor zover deze relevant en passend zijn voor onze sector.
Hiervoor heeft de Unie van Waterschappen de handvatten voor het gebruik van AI gebundeld in het AI-kompas.
AI-kompas
Het bestuurlijke deel van het AI-kompas, dat nu is goedgekeurd, bevat vijf uitgangspunten voor AI-gebruik binnen de waterschappen: kansengericht, toekomstgericht, solidariteit, uitlegbaar en ethisch afgewogen. Deze uitgangspunten zorgen ervoor dat AI op een verantwoorde, transparante en effectieve manier wordt ingezet. In lijn met de doelen en waarden van de waterschappen en in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving. Ze helpen bij het behouden van publiek vertrouwen en het beschermen van publieke belangen, en bieden richtlijnen voor de richting, grenzen en voorwaarden van AI-gebruik.
Digitale ethiek
Het tweede deel van het AI-kompas gaat over de uitwerking van het bestuurlijk kader. De Unie van Waterschappen en het Waterschapshuis gaan aan de slag met die uitwerking. Zo wordt er nu gewerkt aan een richtlijn voor het ethische gesprek over het gebruik van kunstmatige intelligentie.
Het AI-kompas is een van de uitwerkingen van de ‘Vaarkaart – digitaal op koers’. Het visiedocument van de waterschappen over de digitale transformatie.
AI-verordening
In maart 2024 heet het Europese Parlement ingestemd met de Europese AI-verordening. Deze vertegenwoordigt een belangrijke stap in de regulering van AI-systemen binnen de Europese Unie. De AI-verordening heeft als doel ervoor te zorgen dat AI-systemen die op de EU-markt worden gebruikt, veilig zijn of de fundamentele rechten en waarden van de EU respecteren, ongeacht of die AI-systemen binnen of buiten de Europese Unie zijn ontwikkeld.
De AI-verordening zal van grote betekenis zijn voor de waterschappen. Als aanbieder, gebruiker en/of eindgebruiker van AI-toepassingen zullen de waterschappen zich moeten conformeren aan de wettelijke bepalingen. Momenteel zijn de waterschappen samen bezig om zich optimaal voor te bereiden op de juiste naleving van de wettelijke bepalingen. Het doel is om de implementatie van de AI-verordening zodanig vorm te geven dat deze aansluit bij de primaire opgaven van de waterschappen waarbij de waterschappen voldoen aan de eisen van de wet. De waterschappen nemen zelf besluit over de aanvullende bepalingen.