Als oud-commandant der Strijdkrachten ziet Middendorp hoe overstromingen, droogte en waterschaarste kunnen leiden tot conflicten. Klimaatverandering draait voor hem om water. “De wereldbevolking verdubbelt deze eeuw en polarisatie ligt op de loer. Terwijl we nu al tekorten hebben aan grondstoffen, voedsel én water. Oogsten mislukken door droogte of overstromingen. Er gaat dus een enorme kloof tussen vraag en aanbod ontstaan. Wat weer tot allerlei andere problemen leidt. Ook in Europa en ook voor de Nederlandse waterschappen. Naast de waan van de dag is het dus belangrijk om vooruit te kijken en tijdig te anticiperen. Kijk over uw dijk”, aldus Middendorp.
Grondstofonafhankelijk worden
Er zijn volgens Middendorp veel mogelijkheden om alle uitdagingen aan te gaan. Inzetten op kennisontwikkeling, bewustwording en gedragsverandering is belangrijk en een deel van de oplossing. Maar het moet vooral van innovatie en samenwerking komen. Hoe kun je grondstofonafhankelijk worden en ons systeem circulair maken?
Andere invalshoeken
“Bijvoorbeeld door andere productievormen”, aldus Middendorp. “Ook voor water. Innovatie komt meestal van buiten de sector. Denk van buiten naar binnen en werk samen in ecosystemen. Andere invalshoeken geven vaak de briljantste oplossingen. Begin klein en gebruik de ruimte die je hebt om praktische oplossingen te bedenken. Maak het daarna groot en dan pas politiek. En durf ook fouten te accepteren.”
Mooie voorbeelden
Volgens Middendorp zijn veel actuele opgaven die we nu kennen multidimensionaal. “Het raakt veel ministeries en partijen. Dat vraagt om een andere aanpak en samenwerking, ook voor waterschappen. En dat is ontzettend moeilijk!” Gelukkig zijn er al mooie voorbeelden, ook in Nederland. Middendorp: “Bijvoorbeeld in Zwolle op bedrijventerrein Hessenpoort. Samen met overheden, onder andere waterschap Drents Overijssels Delta, werken ondernemers hier samen aan een innovatief circulair systeem waarbij ondernemers producent en afnemer van energie zijn.”
Gesprek over rol waterschappen
Na de presentatie van Middendorp gingen de aanwezigen met elkaar in gesprek onder leiding van gespreksleider Maarten Bouwhuis. Wat vraagt het perspectief van Tom Middendorp van de waterschappen? Er ontstond een interessant gesprek over de taken van de waterschappen en de rol die waterschappen in de toekomst moeten pakken.
Verbinding leggen
Zo werd er gesteld dat de waterschappen zich tot in het hart van de ruimtelijke ordening moeten begeven, maar dat het niet nodig is om ook de beslissingen over die ruimtelijke ordening te nemen. Het gaat niet om welke positie je wilt innemen, maar hoe je de verbinding kunt leggen.
Waterveiligheid is van ons allemaal
“Waterveiligheid heeft vanavond voor mij een bredere dimensie gekregen”, zei Jeroen Haan bij de afsluiting van de bijeenkomst. “Zijn we ons als waterschappers werkelijk bewust van de gevaren die op ons afkomen? Als waterschappers moeten we daar goed over nadenken. Bestuurders van waterschappen kunnen bijvoorbeeld in hun gebied kijken: wat speelt er bij de inwoners? Die zijn bezig met hun leefomgeving en vragen zich bijvoorbeeld af of ze veilig kunnen blijven. Dat is voor alle bestuurders in de nieuwe bestuursperiode een mooie opgave. Waterveiligheid is niet alleen iets van de Unie-commissie Waterkeringen. Het is iets van ons allemaal!”
