Introductie in de quantumtechnologie
Samuel van Beek van de Universiteit van Amsterdam gaf de aanwezigen een uitgebreide introductie in de quantumtechnologie. Met Quantum Delta NL – het nationale programma van Nederland gericht op de ontwikkeling van quantumtechnologie – heeft ons land een sterke positie in dit veld. Vanuit het Quantum Application Lab worden verschillende praktische toepassingen getest bij bedrijven zoals Vitens. Ook voor de waterschappen biedt quantumtechnologie kansen, die vooral liggen op het gebied van quantum sensing (voor betere metingen) en quantum computing (voor optimalisatie). De echte doorbraken van de technologie liggen volgens Van Beek nog ver in de toekomst.
Implicaties voor waterschappen
Na de introductie gingen de aanwezigen zelf aan de slag. In twee groepen verkenden ze de implicaties voor de waterschappen. De ene groep boog zich over quantum sensing, de andere over post-quantumcryptografie.
De quantum sensing-groep ziet concrete mogelijkheden voor waterkwaliteits- en waterkwantiteitsmetingen, dijkbewaking, grondwatermonitoring en bodemdaling. Deze technologie kan de datakwaliteit voor crisismanagement en handhaving aanzienlijk verbeteren, maar vraagt om modernisering van laboratoria en andere inzet van personeel. De post-quantumcryptografiegroep benadrukte de urgentie om met quantumtechnologie aan de slag te gaan. Quantumcomputers kunnen straks alle huidige versleuteling breken. Daarom moeten waterschappen nu al beginnen met de overgang naar quantumveilige beveiliging. Beide groepen concludeerden dat de benodigde expertise niet binnen individuele waterschappen ontwikkeld kan worden. Daarom is samenwerking tussen de waterschappen essentieel.
Kennisopbouw en realistische verwachtingen
Voor waterschappen die met quantumtechnologie aan de slag willen, ligt de nadruk voorlopig op kennisopbouw en het scheppen van realistische verwachtingen. Post-quantumcryptografie is het meest urgent en moet nu worden aangepakt, terwijl quantum sensing waarschijnlijk eerder beschikbaar komt dan grootschalige quantumcomputers. De boodschap van het Digitaliseringsberaad was duidelijk: “Quantumtechnologie komt eraan, maar verwacht niet dat het morgen alle problemen oplost. Begin nu met leren en voorbereiden.”
Digitaliseringsberaad
De Unie van Waterschappen organiseert het Digitaliseringsberaad zodat waterschappen van elkaar leren, kennis en ervaringen delen, inspiratie op doen, de bestuurlijk-ambtelijke dialoog faciliteren en de digitale transformatie aan kunnen jagen. In het beraad nemen bestuurders, directeuren en CIO’s van de waterschappen zitting.