
Digitalisering en de waterschappen
Een belangrijk vraagstuk van de commissie was de borging van publieke waarden, fundamentele rechten en digitale uitvoerbaarheid. Namens de waterschappen vertelde Vincent Lokin, bestuurslid van de Unie van Waterschappen, hoe digitalisering speelt in de sector. “Het waterpeilbeheer, de rioolwaterzuivering, dijkmonitoring en waterkwaliteitscontroles zijn al vergaand gedigitaliseerd. Er liggen nog kansen om bijvoorbeeld extreem weer beter te voorspellen, biodiversiteit beter te monitoren en onderhoud, maar bijvoorbeeld ook besluitvorming, efficiënter in te richten met behulp van AI.”
Kansgericht
De waterschappen zien dus vooral kansen. Lokin: “Privacyrisico’s voor waterschappen zijn relatief beperkt vergeleken met bijvoorbeeld gemeenten of het Rijk. Ook omdat wij minder te maken hebben met persoonsgegevens. Hierdoor is de focus bij digitalisering meer kansgericht dan risicogericht. Maar ook wij moeten ons bewust zijn van het verantwoord en ethisch handelen bij digitale toepassingen.”
Vaarkaart en AI-kompas
Lokin presenteerde ook de Vaarkaart – Digitaal op koers, het visiedocument van de waterschappen op de digitale transformatie. In deze visie ligt de focus op organisatieverandering. Lokin: “Om alle kansen te grijpen die de informatiesamenleving de waterschappen biedt, zullen de waterschappen moeten leren zich sneller aan te passen aan de voortdurende veranderingen in de digitale wereld.” Ook was er speciale aandacht voor het gebruik van kunstmatige intelligentie en de afwegingen die daarbij komen kijken. De Unie van Waterschappen heeft hier een AI-kompas voor ontwikkeld.
Uitvoerbaarheid digitale transformatie
De Eerste Kamerleden waren vooral geïnteresseerd in wat er nodig is om de digitale transformatie goed te kunnen uitvoeren. Met name duidelijke regels en voldoende tijd voor implementatie bij de 21 waterschappen vinden zij daarbij essentieel. Ook willen ze graag kennis en capaciteit vergroten. Door de krappe arbeidsmarkt is het lastig om de juiste kennis in huis te halen of te houden. Daarnaast vroegen de Unie van Waterschappen, IPO en VNG aandacht voor de uitvoerbaarheid van de digitale wet- en regelgeving. Het implementeren en onderhouden van die veranderende regels kost veel capaciteit.