Het is belangrijk dat bij alle afwegingen in de leefomgeving waterdoelen meewegen.
Het Nationaal Waterprogramma bevat deze doelen op het gebied van klimaatadaptatie, waterveiligheid, zoetwatervoorziening, waterkwaliteit, ecologie en scheepvaart. Daarmee kan het landgebruik en de ruimtelijke inrichting beter worden afgestemd op het bodem- en watersysteem. Er is wel een concretere invulling nodig van water als leidend principe voor de grote ruimtelijke (transitie)opgaven. Bij woningbouw moeten bijvoorbeeld ongunstige locaties voor waterhuishouding of bodemdaling worden vermeden.
Zowel landelijk als regionaal waterbeleid wordt vastgelegd in waterplannen. Het Rijk doet dit voor de rijkswateren in het Nationaal Waterprogramma (voorheen Nationaal Waterplan). Hierin staat welke maatregelen genomen moeten worden om Nederland veilig en leefbaar te houden en om de kansen die water biedt, te benutten. Dit is nodig om voor te bereiden op klimaatverandering, om meer samenhang binnen het beleid aan te brengen, om water meer ruimte te geven en om natuurlijke processen te herstellen.
Voldoen aan de eisen
Met het Nationaal Waterprogramma voldoet Nederland aan de eisen van de Kaderrichtlijn Water, de Richtlijn Overstromingsrisico’s en de Kaderrichtlijn Mariene Strategie. Ook vormt het Nationaal Waterprogramma het kader voor de regionale waterplannen. Officieel is er geen hiërarchie tussen deze plannen, maar bij het vaststellen van een regionaal waterplan of een beheerplan kunnen de waterschappen niet zomaar afwijken van de nationale plannen.
Om de 6 jaar
In de Waterwet staat dat het ministerie belast met Waterstaat elke 6 jaar een Nationaal Waterprogramma opstelt en presenteert. In 2009 is het eerste plan opgesteld. Het meest recente plan geldt van 2022 tot 2027.
Vooruitlopend op de Omgevingswet heeft het Rijk het Nationaal Waterprogramma en het Beheer- en ontwikkelplan voor de rijkswateren geïntegreerd tot één waterprogramma. Als wettelijke bijlagen zijn opgenomen de stroomgebiedbeheerplannen, het overstromingsrisicobeheerplan en het Programma Noordzee 2022-20027. In het Nationaal Waterprogramma ligt de focus op omgaan met de uitdagingen van klimaatverandering, milieuverontreiniging en ruimtedruk. Ook wil het Rijk water een leidend principe maken in de ruimtelijke inrichting van Nederland.
Meer informatie over het Nationaal Waterprogramma? Kijk dan op Helpdesk Water.
Wat doet de Unie van Waterschappen?
De Unie van Waterschappen is op diverse manieren bij het opstellen van het Nationaal Waterprogramma betrokken. Zowel in het programmateam, als in de stuurgroep, als in het vaststellende bestuurlijke overleg. De Unie is onder meer betrokken om ervoor te zorgen dat het Nationaal Waterprogramma en de waterbeheerplannen van de waterschappen goed op elkaar aansluiten.