Gemeenten, provincies en waterschappen staan dicht bij de inwoners en zijn de sleutel voor onder meer bestaanszekerheid, woningbouw, de energietransitie, droge voeten en schoon water. Het Rijk kan niet zonder de andere decentrale overheden. Maar die kunnen op hun beurt niet zonder voldoende geld en goed bestuur vanuit Den Haag.
Hoopvolle trendbreuk
De drie koepelvoorzitters vinden het verstandig dat de formerende partijen hen als een van eersten uitnodigen aan de formatietafel. Hierdoor komt hun praktijkkennis vanaf het begin op tafel, wat voorkomt dat het beleid alleen in de Haagse torens wordt uitgewerkt. Ze zien hierin een hoopvolle trendbreuk met de kabinetten-Rutte en hebben aangeboden om op inhoudelijke thema’s door te praten met de formerende partijen.
Problemen oplossen
De uitvoeringskracht van gemeenten, provincies en waterschappen zal voor veel vraagstukken de sleutel zijn. VNG-voorzitter Sharon Dijksma: “Wij hebben een goed bod gedaan aan tafel. We willen als één overheid optrekken om een aantal grote problemen op te lossen. We hebben daar wel een aantal randvoorwaarden bij nodig om het te kunnen waarmaken.”
Ambities voor Nederland
De decentrale overheden willen samen met het Rijk optrekken bij het belangrijke werk dat moet worden gedaan. Grote thema’s zoals bestaanszekerheid, woningbouw, klimaat en energie, landelijk gebied en water vormen de kern van hun eind januari voorgestelde agenda voor Nederland. “Om in de toekomst te kunnen blijven wonen, werken en recreëren is het belangrijk dat water en bodem sturend worden voor ruimtelijke plannen en dat dit lokaal, regionaal en waar nodig landelijk wordt verankerd”, stelt Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen.
Financiële ruimte en vertrouwen nodig
De voorzitters van VNG, IPO en Unie van Waterschappen zijn verder in het gesprek ingegaan op het belang van een sterk partnerschap tussen het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen. “Scherpe keuzes zijn nodig”, zegt Jaap Smit, voorzitter van het IPO. “Het nieuwe kabinet moet deze keuzes maken – met schaarse fysieke ruimte en beperkte middelen. De provincies staan klaar om het nieuwe kabinet te helpen bij die keuzes vanuit de provinciale kerntaken, met kennis over onze gebieden en de verbinding met de inwoners en organisaties. Daar horen wel goede afspraken bij over samenwerking en gezonde verhoudingen.”
Bekijk in de video met de kernboodschap van de drie voorzitters:
