> Download pdf
Op 7 oktober spreekt de Commissie EZK met Europees Commissaris Frans Timmermans over het Fit for 55
-pakket. De waterschappen vinden de aanpak van klimaat van cruciaal belang en ondersteunen de aangescherpte ambities vanuit Brussel. Waterschappen worden in het waterbeheer dagelijks geconfronteerd met de ernstige gevolgen van de klimaatverandering. Nederland heeft hierbij groot belang dat nationaal, Europees en mondiaal alle zeilen worden bijgezet. Waterschappen doen er alles aan om Nederland ook in de toekomst veilig en bewoonbaar te houden. De grenzen aan het systeem komen op in zicht. Zonder een krachtig mitigatiebeleid is het dweilen met de kraan open. Waterschappen zijn dan ook bereid om bij te dragen aan de uitvoering van het klimaatakkoord.
Waterschappen actief
In oktober 2019 hebben de waterschappen unaniem ingestemd met het Klimaatakkoord. In de aanloop
naar dit akkoord voeren zij al meer dan tien jaar een actief klimaat- en energiebeleid ondersteund met diverse convenanten, akkoorden en Green Deals die met het Rijk zijn gesloten. Zij boeken daarbij aansprekende resultaten. Speerpunt is het opwekken van duurzame energie door het gebruik van terreinen en installaties voor de productie van biogas, Aquathermie, windenergie en zonne-energie. De waterschappen investeren in eigen energieprojecten, maar ook worden gronden ter beschikking gesteld aan derden, bijvoorbeeld energiecoöperaties.
Groen Gas
De waterschapssector wil in 2025 voor 100% energieneutraal zijn, nu is dat al meer dan 40%. Vooral met
de opschaling van de productie van biogas en de opwaardering naar groen gas (biogas van aardgaskwaliteit) kunnen de waterschappen substantieel bijdragen aan de warmtetransitie. Daarvoor is uitvoering en een betere positionering van de Routekaart Groen Gas noodzakelijk. Er is een financieel stimuleringspakket nodig dat waterschappen en andere gasproducenten in de gelegenheid stelt om het potentieel te kunnen benutten (SDE en bijmengverplichting). Op dit moment kan nog onvoldoende worden geconcurreerd met het goedkope aardgas. We willen uiteindelijk toe naar klimaatneutrale en circulaire rioolwaterzuiveringen. De reductie van lachgas en methaan op onze zuiveringen is nog een hele uitdaging, maar we lopen hiermee in Europa wel voorop.
Aquathermie
Voor aquathermie, de warmte die kan worden gehaald uit afval- en oppervlaktewater, geldt dat de huidige Green Deal aquathermie wordt opgevolgd door een uitvoeringsprogramma Aquathermie, bij voorkeur als onderdeel van een uitvoeringsprogramma voor de warmtetransitie. Het potentieel is enorm en deze energiebron legt geen beslag op de schaarse ruimte. Naarmate we in Nederland beter in staat zijn om warmtebronnen te benutten, zijn er minder windmolens nodig. Waterschappen zijn bereid om deze warmte, waar mogelijk, beschikbaar te stellen voor warmtenetwerken in de gebouwde omgeving. Voor toepassing van aquathermie is een gelijk speelveld noodzakelijk via de SDE++ regeling.
Regionale Energie Strategieën
Waterschappen werken nauw samen met gemeenten en provincies om via de Regionale Energie Strategieën (RES) gezamenlijk de ambities voor windmolens en zonnepanelen op land en de inzet van warmtebronnen voor de gebouwde omgeving te realiseren. Waterschappen plaatsten windmolens nabij rioolwaterzuiveringen en honderdduizenden panelen.
Aanpassing Waterschapswet
Waterschappen kunnen broeikasgassen ook compenseren, voor zover reductie technisch-financieel nog
onhaalbaar is. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat de Waterschapswet wordt aangepast zodat duidelijk is dat waterschappen meer energie mogen produceren dan dat ze zelf nodig hebben ter compensatie van hun uitstoot van broeikasgassen (tot klimaatneutraliteit). Met het oog op toekomstige investeringsbeslissingen is het zaak dat het wetsvoorstel snel wordt ingediend, zodat inwerkingtreding kan worden geborgd voor 2023.
Waterschappen ondersteunen verder de ambitie uit het Klimaatakkoord om te streven naar een klimaatneutrale en circulaire grond-, weg- en waterbouwsector in 2030. De CO2-uitstoot van dit soort werken bij de waterschappen maakt namelijk een belangrijk deel uit van de totale CO2-uitstoot. De waterschappen trekken hierin graag gezamenlijk op met de andere decentrale overheden en de uitvoeringsorganisaties van het Rijk in de sector, zoals Rijkwaterstaat en ProRail. Meerjarige financiële ondersteuning van het Rijk voor onderzoek is daarbij wel een vereiste.
