De Omgevingswet bundelt de meeste wetten over de fysieke leefomgeving, waaronder over water. Elke Nederlander die een vergunning aanvraagt die van invloed is op de leefomgeving krijgt te maken met de Omgevingswet. De Omgevingswet is op 1 januari 2024 ingegaan. Aanvragen verlopen via een digitaal Omgevingsloket.
De Unie van Waterschappen staat achter het doel van de Omgevingswet: een goede balans vinden tussen het beschermen en benutten van de fysieke leefomgeving. De waterschappen zetten zich hiervoor in door uitvoering te geven aan de transitieopgave, het werken met het digitaal stelsel verder te ontwikkelen en het juridisch instrumentarium te benutten.
Voor inwoners en bedrijven
Inwoners en bedrijven krijgen met de Omgevingswet te maken wanneer ze iets willen veranderen in hun leefomgeving. Ze kunnen daarvoor terecht bij het eigen waterschap of het digitale Omgevingsloket.
Informatie voor waterschappen om te werken met de Omgevingswet
Op deze pagina staan meer informatie, handreikingen en voorbeelden om waterschappers te helpen bij het werken met de Omgevingswet:
> Omgevingsvisie
> Omgevingsprogramma
> Weging van het Waterbelang
> Waterschapsverordening
> Leggers
> Projectbesluit
Waterschappers kunnen voor informatie en vragen over regelgeving over de leefomgeving, de Omgevingswet of het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) ook terecht op de website van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). IPLO bundelt informatie over bodem, bouwen, water, milieu en de Omgevingswet. IPLO ondersteunt overheden, maatschappelijke organisaties en bedrijven bij het werken met de Omgevingswet en het digitaal stelsel in de praktijk. De Unie van Waterschappen zorgt er samen met IPLO voor dat de informatie op deze website actueel blijft.
Projectbesluit
Het projectbesluit ondersteunt bij complexe projecten met een publiek belang, zoals een dijkversterkingsproject. De Unie heeft een handreiking (pdf) gemaakt om de waterschappen op weg te helpen bij het gebruik van het projectbesluit. Ook zijn er voorbeelden te gebruiken om het projectbesluit digitaal op te stellen en te publiceren, zoals:
- Voorbeeldprojectbesluit versterking primaire waterkering (pdf)
- Voorbeeldregeling projectbesluit in DSO (pdf)
- Voorbeeldprojectbesluit waterschappen en DSO (pdf)
- Voorbeeld Motivering Projectbesluit (pdf)
- Goedkeuringsbesluit Provincie Limburg (pdf)
- Voorbeeldprojectbesluit waterschappen (pdf)
- Toelichting werken aan projectbesluit in projecten (pdf)
De Loods voor Onderweg (pdf) bestaat uit vijf werkbladen om waterschappen op weg te helpen bij participatie en projectbesluiten.
> Ga voor meer informatie over het projectbesluit naar het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO)
De Omgevingswet in het kort
De Omgevingswet vervangt sinds 1 januari 2024 meerdere losse wetten en regelingen over de fysieke leefomgeving. Denk hierbij aan de Waterwet, de Wet ruimtelijke ordening, de Wet natuurbescherming, de Onteigeningswet, de Ontgrondingenwet, de Wet milieubeheer en de Wet bodembescherming.
Het raamwerk van de Omgevingswet omvat 26 wetten en 117 Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s). Daarin zijn de regels uit deze wetten verder uitgewerkt. Ook vallen nog ongeveer 120 ministeriële regelingen over ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur, water en externe veiligheid onder dit raamwerk. Deze zijn samengevoegd tot één Omgevingswet, vier AMvB’s en zo’n tien ministeriële regelingen.
Er zijn zes kerninstrumenten opgenomen: het programma, de omgevingsvisie, decentrale regelgeving (zoals de Waterschapsverordening), algemene rijksregels voor activiteiten, de omgevingsvergunning en het projectbesluit. Lees hieronder meer over het projectbesluit.
Bestuurlijke samenwerking
De Unie van Waterschappen en de waterschappen werken samen met VNG, IPO, Rijkspartijen, het Rijk en IPLO op basis van het Bestuursakkoord Implementatie Omgevingswet. De samenwerking is vastgelegd in:
- Bestuursakkoord implementatie Omgevingswet (pdf)
- Hoofdlijnenakkoord financiële afspraken stelselherziening omgevingsrecht (pdf)
- Beheerovereenkomst en beheerarrangement digitaal stelsel Omgevingswet (DSO)
Wat doet de Unie van Waterschappen?
- Ontwikkelen van handreikingen en richtlijnen: deze documenten bieden praktische tips en best practices voor het werken met de instrumenten van de Omgevingswet, het DSO of het uitvoeren van de transitie-opgave.
- Faciliteren van kennisuitwisseling: door het organiseren van bijeenkomsten en het opzetten van platforms waar waterschappen ervaringen en kennis kunnen delen.
- Verdere ontwikkeling DSO: de waterschappen ondersteunen bij het gebruik van het DSO. Op basis van input vanuit de waterschappen verbeteringen aan het DSO voorbereiden en deze in overleg met de andere koepels, het Rijk en de beheerorganisatie van het DSO prioriteren.
- Monitoren en evaluatie: op basis van informatie vanuit de waterschappen een beeld schetsen hoe het staat met het behalen van de verbeterdoelen, de financiële effecten van de Omgevingswet en de effecten van het beleid op de fysieke leefomgeving.
- Vertegenwoordigen van waterschappen: de Unie van Waterschappen pleit op nationaal niveau voor beleid en regelgeving op grond van de Omgevingswet die de uitvoering van de waterschapstaken faciliteert. En zet zich in voor een goede verdeling van de financiële effecten op basis van evaluaties en monitoring, waarbij de afspraken die de verschillende partijen daarover bestuurlijke hebben gemaakt het uitgangspunt zijn.