> Download pdf
Het Meetnet Nutriënten Landbouw Specifiek Oppervlaktewater (MNLSO) is in 2010-2012 door de waterschappen, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Deltares opgezet om de waterkwaliteit te monitoren op het gebied van nutriënten (meststoffen) in landbouw specifiek oppervlaktewater. Voor het meetnet zijn bestaande meetlocaties van alle waterschappen geselecteerd, die landbouw als enige antropogene bron van nutriënten hebben. Met de gegevens
uit het meetnet worden toestand- en trendanalyses uitgevoerd. Deze analyses kunnen worden gebruikt bij verkenningen naar regionaal waterbeheer en nationale en EU-rapportages, zoals de Evaluatie van de Meststoffenwet en de Nitraatrichtlijnrapportage.
In dit onderhavige onderzoek is het MNLSO geactualiseerd en zijn nieuwe toestand- en trendanalyses uitgevoerd voor de periode tot en met 2018. Uit de toestand-analyse komt naar voren dat de waterkwaliteit in de landbouw specifieke wateren verbetert, maar dat er in de periode 2015 tot en met 2018 voor N-totaal op 46 tot 64% van de meetlocaties nog niet aan de waterschapsnorm voor N-totaal wordt voldaan. Voor P-totaal voldoet 45 tot 64% niet in deze
periode.
Voor N-totaal laat ruim 87% van de MNLSO-locaties een significantie neerwaartse trend zien. Voor P-totaal is de trend voor 53% van de meetlocaties significant neerwaarts. De neerwaartse trends zijn ook vastgesteld voor de zomer- en winterconcentraties afzonderlijk, voor de deelgebieden zand, klei en veen, voor de KRW-deelstroomgebieden en voor verschillende meetperioden. De conclusie dat de nutriëntenconcentraties dalen is dus niet afhankelijk van de gekozen statistische methode, meetperiode of deelgebied. De enige uitzondering hierop zijn de Pconcentraties in het aasstroomgebied, die een opwaartse trend laten zien vanaf 2004.
Onafhankelijk van de normstelling wordt met een opwaartse trend niet voldaan aan het stand-still principe van de KRW. Hoewel de meerderheid van de MNLSO-locaties een neerwaartse trend van de N- en Pconcentraties laat zien, is het aantal wateren dat voldoet aan de waterschapsnorm niet gestegen sinds de vorige rapportage met gegevens tot en met 2014. Het mediane doelgat voor alle norm overschrijdende locaties bedraagt voor P-totaal 0,2 mg/L en voor N-totaal 2,0 mg/L. De concentraties van norm overschrijdende locaties dalen te langzaam richting de norm voor doelbereik in 2027. De neerwaartse trends voor N-totaal en P-totaal suggereren dat het mestbeleid effectief bijdraagt aan de verbetering van de waterkwaliteit in landbouwgebieden. Voor het halen van de waterschapsnormen is voor veel gebieden echter nog een extra inspanning nodig.
