Daarom zouden waterschappen door andere overheden betrokken moeten worden nog voor ruimtelijke plannen gemaakt worden. Op dit moment zijn waterschappen nog nauwelijks betrokken bij exploitatieplannen en exploitatieovereenkomsten terwijl die wel van belang zijn om de afwenteling van kosten voor klimaatadaptatie en het waterbeheer te financieren. Dit moet veranderen. In het coalitieakkoord 2021-2025 staat dat de watertoets een dwingender karakter moet krijgen. De waterschappen zijn betrokken bij de uitwerking hiervan.
Voor waterschappen is het belangrijk dat het watertoetsproces in de Omgevingswet een goede plaats krijgt. De Unie van Waterschappen wil de watertoets daarnaast verbreden met plannen waarvoor de watertoets nu (nog) niet wettelijk verplicht is, zoals omgevingsvisies. Deze verbreding is vastgelegd in het Bestuursakkoord Water, maar verdient ook verankering in de Omgevingswet.
