Belang internationale samenwerking
“De waterschappen zijn de minst bekende overheid, maar waarin het grootste vertrouwen is”, opent Kroon haar gesprek. “80% van de Nederlanders vertrouwt dat de waterschappen ons land, dat deels onder zeeniveau ligt, droog houden. Met Bureau Brussel, ons gezicht in Europa, hebben we bovendien een grote invloed op het Brusselse beleid. Het buitenland wil dan ook graag van ons leren. Maar ook wij staan voor grote uitdagingen, zoals lange periodes van droogte, extreme neerslag en watervervuiling. Die uitdagingen spelen wereldwijd: de klimaatverandering is nu en trekt zich niets aan van landsgrenzen. Daarom is internationale samenwerking juist nu zo belangrijk, zeker op het gebied van klimaatadaptatie.”
Water centraal in Sustainable Development Goals
Kroon is dan ook blij dat er dit jaar voor het eerst een waterconferentie van de Verenigde Naties plaatsvond. “Dat laat zien dat zowel het onderwerp water als internationale samenwerking hoog op de bestuurlijke agenda’s staat. De vraag is nu: hoe zorgen we dat dat zo blijft? Ik denk in ieder geval door de urgentie te blijven benadrukken. De Sustainable Development Goals zijn niets zonder water. Internationaal werk heeft voor de waterschappen bovendien een belangrijke meerwaarde: het maakt ons aantrekkelijker als werkgever.”
Water grootste vriend en vijand
De tweede keynotespreker heeft een indrukwekkend cv: Tom Middendorp gaf onder meer 38 jaar lang leiding aan het leger, zette als eerste het thema klimaat op de agenda bij Defensie en schreef het boek Klimaatgeneraal, dat is vertaald in 5 talen. “In Nederland is water onze grootste vriend en vijand tegelijk”, stelt hij in zijn presentatie. “De economie heeft veel te danken aan onze gunstige ligging aan het water. Tegelijkertijd is water onze grootste bedreiging. Door die uitersten zit adaptatie in onze genen.”
Afhankelijkheid van water verkleinen
Middendorp benadrukt onze toenemende afhankelijkheid van water. “Kijk naar de productie: voor een vel A4-papier is maar liefst 10 liter water nodig en voor een T-shirt 4000 liter. En de vraag naar water blijft groeien, onder meer door de bevolkingsgroei en onze levensstandaarden. Tegelijkertijd neemt het aanbod van water af door de steeds langere periodes van droogte. We moeten onze watervoetafdruk en afhankelijkheid van water dus verkleinen. En dat kan alleen door circulariteit: beter hergebruiken.”
Spanningen door (water)schaarste
Tijdens zijn werk in het buitenland zag Middendorp hoe schaarste van essentiële grondstoffen spanningen veroorzaakt tussen bevolkingsgroepen. “Waterschaarste veroorzaakt conflicten en dwingt mensen om zich te verplaatsen. Door dat fenomeen zag ik het verband tussen klimaat en veiligheid. Want klimaatverandering heeft alles te maken met water: met voedseltekorten en de leefbaarheid van gebieden. Bij Defensie heb ik daarom klimaat op de agenda gezet en in relatie gebracht met veiligheid.”
Ruimte geven aan innovatie
“Om weerstand te bieden aan het steeds extremere weer, moeten we samenwerken”, vindt Middendorp. “We moeten ruimte geven aan innovatie, een kennisecosysteem creëren en grensoverschrijdend samenwerken. De oplossing van deze nieuwe watervraagstukken zit ’m in onze innovatiekracht en ons aanpassingsvermogen.”
NWB Award 2023
Het ochtendprogramma werd afgesloten met de uitreiking van de NWB Award 2023, de prijs voor het meest aansprekende filmpje over internationaal waterschapswerk. Na vertoning van de shortlist maakte Luzette Kroon als voorzitter van het NWB Fonds de winnaar bekend: ‘Een strategische alliantie voor waterconservering in de Chira Valley’ van de Blue Deal Peru. Zij winnen 5000 euro voor verder onderzoek en een interview in Het Waterschap, het blad van de Unie van Waterschappen. Kroon: “De video’s geven een goede kijk op ons werk en laten zien hoeveel mensen er betrokken zijn bij de internationale waterschapsprojecten.”
> Bekijk de video-inzendingen voor de NWB Award
Themasessies: kennisdeling en Europa
Na de lunchpauze vol netwerkmogelijkheden stonden er 2 rondes themasessies op het programma. Bij iedere ronde konden de deelnemers zich aansluiten bij 1 van de 4 onderwerpen. In de themasessie Kennisdeling ging Petra Goessen, buitenlandcoördinator bij hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, op zoek naar ideeën om meer kennis uit het buitenland op te halen. In de themasessie Europa vertelden Luc Kronenberg en Noa Hartog, lobbyisten in Brussel namens Vewin en de Unie van Waterschappen, onder meer wat de Unie in Brussel doet en hoe de Europese Unie werkt.
Aantrekkelijk werkgeverschap en internationale projecten
Frank Tibben (intelligence manager bij Wereld Waternet) en Anne Maaike Koeneman (beleidsadviseur internationale samenwerking bij waterschap Drents Overijsselse Delta) toonden in de themasessie Aantrekkelijk werkgeverschap waarom internationaal georiënteerde waterschappers voor de waterschappen als werkgever kiezen. En in de themasessie Blue Deal/internationale projecten zette Marion Wierda, programmamanager bij het NWB Fonds, verschillende internationale projecten van de waterschappen in de schijnwerpers.
> Bekijk de video van Tom Middendorp tijdens de DWA Netwerkdag:
