De Unie van Waterschappen en Vewin hebben op 16 april een gezamenlijke brief gestuurd aan Eurocommissaris Jessika Roswall over de toenemende PFAS-problematiek. De brief bevat een dringende oproep tot een snel, alomvattend en universeel Europees verbod op PFAS. De voorzitters van de Unie van Waterschappen en Vewin, Jeroen Haan en Pieter Litjens, hebben de brief ondertekend.
Eurocommisaris Roswall is binnen de Europese Commissie verantwoordelijk voor Milieu, Waterweerbaarheid en Circulaire Economie. Roswall werkt onder andere aan een Europese Waterweerbaarheidsstrategie die moet bijdragen aan voldoende en schoon (drink)water.
PFAS-problematiek vraagt om urgentie
PFAS horen in het geheel niet thuis in grond- en oppervlaktewater en in de bronnen voor drinkwater. Deze “forever chemicals” zijn niet of nauwelijks afbreekbaar, hopen zich op in het milieu en in planten, mensen of dieren, en zijn toxisch. Ook in de context van de Kaderrichtlijn Water en de Drinkwaterrichtlijn staan PFAS de gewenste waterkwaliteit in de weg.
Bronaanpak meest effectieve oplossing
PFAS-vervuiling stopt niet bij landsgrenzen. Vewin en de Unie van Waterschappen benadrukken daarom het belang van een geharmoniseerde Europese aanpak. Zij pleiten voor coherente en ambitieuze wet- en regelgeving binnen alle relevante Europese richtlijnen, zodat waterkwaliteit overal in de EU gewaarborgd blijft. In de brief spreken beide organisaties hun steun uit voor het Europese restrictievoorstel voor PFAS, dat mede door Nederland is ingediend en momenteel door het Europees agentschap voor chemische stoffen (ECHA) wordt beoordeeld. Een snelle en brede implementatie van dit voorstel is cruciaal.
Op 26 maart vond in de Tweede Kamer het Commissiedebat (CD) Water plaats. Het debat ging vooral over de tussenevaluatie van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Namens de Kamer gingen Ines Kostić (Partij voor de Dieren), Hidde Heutink (PVV), Geert Gabriëls (GL-PvdA), Cor Pierik (BBB), Aant Jelle Soepboer (NSC), Martijn Buijsse (VVD) en Pieter Grinwis (ChristenUnie) in debat met elkaar en met Barry Madlener, minister van Infrastructuur en Waterstaat.
Ter illustratie een foto van WGO water van november 2024
Waterkwaliteit
Een groot deel van het debat ging over de tussenevaluatie van de KRW. De deadline voor het behalen van de KRW-doelen is 2027, maar minister Madlener gaf aan dit niet te redden. De afgelopen jaren verbeterde de waterkwaliteit in Nederland weliswaar aanzienlijk, maar het lukt niet om alle doelen te halen. Dit kan leiden tot juridische procedures vanuit de Europese Unie (EU). Daarom deed de minister de toezegging aan de Kamer dat hij een brief met een juridische analyse stuurt als Nederland de doelen niet haalt. Als Nederland hiervoor gegronde redenen kan geven, hoopt de minister dat de EU een uitzondering maakt.
Voor de verbetering van de waterkwaliteit moet niet alleen naar de EU of buurlanden worden gekeken, benadrukten Ines Kostić en Geert Gabriëls tijdens het debat. Juist nationale oplossingen kunnen hieraan bijdragen. Zoals een totaalverbod op PFAS(-lozingen), het bestrijden van de Amerikaanse rivierkreeft, het behoud van grasland, en watervriendelijke natuurherstelmaatregelen. Daarnaast noemde Cor Pierik de mogelijkheid van een speciale KRW-commissaris. Ook gaf de minister aan dat hij de waterkwaliteit gaat bespreken in de speciaal opgerichte Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel.
Waterveiligheid
Daarnaast kwam in het debat het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) ter sprake. ChristenUnie en VVD vroegen de minister naar de status van de extra investeringen die nodig zijn voor het versterken van 1.400 kilometer aan dijken. De waterschappen hebben al 1,25 miljard euro extra beschikbaar gesteld, maar het Rijk nog niet. De minister kon dit bedrag niet toezeggen, maar gaf opnieuw aan dat “het Rijk staat voor zijn verantwoordelijkheid”. Dit komt terug in de Voorjaarsnota.
Tenslotte reageerde de minister op vragen van ChristenUnie en NSC dat waterschappen verantwoordelijk blijven voor de (centrale) regie bij het onderhoud van dijken. Verschillende betrokken partijen kijken naar de bundeling en standaardisatie van dijkversterkingsprojecten om waar mogelijk efficiënter te werken.
Tweeminutendebat
Aan het einde van het commissiedebat vroeg de Partij voor de Dieren een tweeminutendebat aan, een plenair vervolg op een commissiedebat waar moties worden ingediend. De datum voor dit debat volgt binnenkort. Het volgende CD Water staat op de planning voor 17 juni.
In opdracht van de Unie van Waterschappen voerde de Vlinderstichting een onderzoek uit naar maaimethoden langs watergangen. Het gaat om een literatuurstudie naar de effecten van maaien met de klepelmaaier op de biodiversiteit.
Waterveiligheid en biodiversiteit
De waterschappen maaien de watergangen voor een goede doorstroming bij het afvoeren van water. Tijdens hun beheer en onderhoud vinden ze het belangrijk om zorgvuldig om te gaan met flora en fauna. Daarnaast willen de waterschappen waar mogelijk binnen hun wettelijke taken de biodiversiteit in hun gebied versterken. Bij het maaien van watergangen moeten dier- en plantsoorten dan ook zo min mogelijk schade ervaren. Daarom laten de waterschappen onderzoek uitvoeren naar de effecten van maaimethoden op de instandhouding van soorten.
Onderzoekopdracht
Vooruitlopend op een meerjarig onderzoek, gaf de Unie van Waterschappen de Vlinderstichting de opdracht om een literatuurstudie uit te voeren. Hiermee wil de Unie de bestaande onderzoeken naar de invloed van maaimethoden op de instandhouding van soorten in kaart brengen. Ook keek de Vlinderstichting naar de invloed van andere factoren en naar relevante vragen voor het vervolgonderzoek.
Beperkt studies beschikbaar
Voor de literatuurstudie zette de Vlinderstichting de bevindingen van ruim honderd wetenschappelijke artikelen en publicaties op een rij. Hieruit bleek dat er slechts één studie is gedaan naar het gebruik van de klepelmaaier langs watergangen in Nederland. Tijdens die studie is nog geen sprake geweest van een peer-review. Daarnaast bestaat er maar één studie die integraal een maaimethode voor opeenvolgende werkgangen beoordeelt. Daarom is ervoor gekozen om de literatuurstudie breder in te steken en de effecten van verschillende maaimethoden op biodiversiteit mee te nemen. Hiervoor geldt echter ook dat er maar een beperkt aantal studies beschikbaar zijn.
Meerjarig onderzoek nodig
De Unie van Waterschappen is daarom verbaasd dat de Vlinderstichting al wel sterke duiding geeft aan de studies die er nu zijn, terwijl het integrale, meerjarige onderzoek nog niet is uitgevoerd. De Unie vindt het dan ook belangrijk dat er een meerjarig veldonderzoek komt, omdat dit juist veel inzicht geeft in de effecten van maaien in de typische Nederlandse situaties rondom watergangen. De Unie van Waterschappen is dan ook blij dat de staatssecretaris van LVVN heeft aangegeven onderzoek hiernaar te willen financieren. De betrokken partijen bepalen in overleg de onderzoeksvraag voor dit onderzoek.
In de Tweede Kamer is vandaag gestemd over de motie Boutkan/Buijsse die af wil zien van een verbod op vochtige doekjes met kunststof. Met 73 stemmen voor en 72 stemmen tegen is de motie aangenomen. De Unie van Waterschappen en Stichting RIONED zijn niet blij met deze motie. Waterschappen en gemeenten maken veel kosten door verstoppingen met doekjes.
Stichting RIONED, de Unie van Waterschappen en partners in de afvalwatersector overhandigden op dinsdag 10 december een petitie aan de Tweede Kamer met de oproep om vochtige toiletdoekjes plasticvrij te maken. Met de petitie pleiten de aanbieders voor een Europees verbod onder de Single Use Plastics Directive. De motie die vandaag is aangenomen pleit ervoor af te zien van een verbod.
Miljoenen euro’s schade
Vochtige doekjes die plastic bevatten zijn zo stevig dat ze ernstige rioolproblemen en milieuvervuiling veroorzaken. Ook bij de rioolgemalen en zuiveringen van de waterschappen ontstaan verstoppingen. Dit leidt tot tientallen miljoenen euro’s per jaar aan onnodige kosten. De extra beheerkosten bedragen in Nederland 22 tot 26 miljoen euro per jaar. Dat is een flink deel van de totale rioleringsuitgaven van 600 miljoen euro voor alle Nederlandse gemeenten. Op Europees niveau komt het neer op zo’n 300 miljoen euro aan extra kosten per jaar.
Op 6 maart publiceerde Natuurmonumenten een rapport over de waterkwaliteit in elf natuurgebieden. De organisatie concludeert dat de natuur achteruitgaat door vervuiling en verdroging. De Unie van Waterschappen deelt de zorgen van Natuurmonumenten en herkent de noodzaak om de druk op ons watersysteem te verminderen. Waterschappen blijven investeren in het herstellen en verbeteren van het watersysteem, maar schoon en gezond water vraagt ook gezamenlijke inzet van industrie, landbouw en het Rijk om vervuiling en verdroging te voorkomen.
Zowel waterkwaliteit als -kwantiteit zijn belangrijke indicatoren voor de toestand van de natuur. Daarom onderzocht Natuurmonumenten hoe het ervoor staat met het oppervlaktewater en het grondwater in elf van haar natuurgebieden verspreid over het land. Verdroging, vervuiling, en verzuring bedreigen kwetsbare planten en dieren, met ernstige schade als gevolg, meldt Natuurmonumenten.
Schoon water cruciaal voor gezonde natuur
“De belangrijkste oorzaken voor de achteruitgang zijn te veel afvoer van water, grondwateronttrekkingen, uitspoeling van bestrijdingsmiddelen en meststoffen en klimaatverandering. Voor gezonde natuur en het behoud van planten en dieren is voldoende en schoon water cruciaal. Maar ook in Nederland waterland is dat geen vanzelfsprekendheid meer en dat heeft grote gevolgen,” schrijft Natuurmonumenten.
Druk op waterkwaliteit vraagt om keuzes
De Unie van Waterschappen deelt de zorgen van Natuurmonumenten over de waterkwaliteit in natuurgebieden en de effecten hiervan op de biodiversiteit. Bestuurslid Sander Mager benadrukt dat een gezond watersysteem essentieel is voor natuur en samenleving. “Elke vierkante meter in Nederland wordt intensief gebruikt, wat grote gevolgen heeft voor kwetsbare ecosystemen. Schoon water vraagt om keuzes.”
Robuust watersysteem
Sander Mager: “Voor een gezonde waterkwaliteit moeten we de natuur, de landbouw, de industrie en de drinkwatervoorziening met elkaar verbinden. Waterbeheer gaat over de toekomst van onze regio’s, over het waarborgen van leefbaarheid. Daarom pleiten we voor stevige bronaanpak, met strenger toelatingsbeleid voor nieuwe stoffen, en een mestbeleid dat in overeenstemming is met de Kaderrichtlijn Water. We moeten ervoor zorgen dat het watersysteem robuust en duurzaam is. Zodat we samen kunnen bouwen aan een leefomgeving die voor iedereen werkt.”
Gezamenlijke opgave
Waterschappen werken aan het herstel van het watersysteem, maar kunnen dit niet alleen. “Gerichte en daadkrachtige maatregelen zijn nodig om verdere verslechtering te voorkomen en verbetering in te zetten,” aldus Sander Mager. “Schoon water is van belang voor iedereen: bewoners, boeren, bedrijven, dieren en natuur.”
Op 5 maart gingen de waterschappen samen met de provincies en de gemeenten in gesprek met de ministeriële commissie Economie en Natuurherstel over de kabinetsplannen rond stikstof en natuurherstel. De decentrale overheden stuurden aan op meer regie vanuit het Rijk en willen dat de impasse wordt doorbroken met een geborgde aanpak.
Foto: Erik den Hertog, Jeroen Haan en Meindert Smallenbroek
De decentrale overheden roepen het kabinet op om snel maatregelen te nemen om Nederland uit de stikstofimpasse te halen. De recente rechterlijke uitspraken over intern salderen en de Greenpeace-zaak hebben ertoe geleid dat vergunningverlening op grote schaal stilvalt. Dit heeft gevolgen voor duizenden bedrijven en belangrijke maatschappelijke opgaven, zoals de landbouw, wonen, energietransitie, waterveiligheid, de Kaderrichtlijn Water (KRW) en natuurherstel.
Vertraging en extra kosten
Namens de Unie van Waterschappen waren voorzitter Jeroen Haan en bestuurslid Erik den Hertog bij het overleg. Verder waren aanwezig IPO, VNG, minister-president Schoof, vicepremier Hermans en de ministers Uitermark (BZK), Wiersma (LVVN), Keijzer (VRO) en Madlener (IenW). “Voor de veiligheid van Nederland is het belangrijk dat de waterschappen zonder vertraging en zonder hoge extra kosten kunnen werken aan het versterken van de dijken en aan schoon water. Daarom is een geborgde stikstofaanpak en natuurherstel heel dringend nodig. Waterschappen willen hieraan bijdragen vanuit hun verantwoordelijkheid voor het waterbeheer. Het Rijk moet tegelijk heldere keuzes maken binnen welke wettelijke, ruimtelijke en financiële kaders dit gaat gebeuren”, lichtte Erik Den Hertog toe.
Geborgde aanpak
Bij het bieden van de oplossing nemen de decentrale overheden hun verantwoordelijkheid, maar stellen daarbij ook duidelijke randvoorwaarden. Zij pleiten voor een geborgd pakket aan maatregelen voor stikstofreductie en natuurherstel, zodat op voorhand natuurherstel zeker is en de vergunningverlening zo snel mogelijk weer op gang komt.
Ruimtelijke keuzes
De waterschappen benadrukten hierbij dat er breder gekeken moet worden dan stikstof alleen om daadwerkelijk natuurherstel te kunnen realiseren. “Daarbij heeft water een belangrijke rol en de waterschappen willen daarom gebiedsgericht aan de slag met watermaatregelen, bijvoorbeeld met het tegengaan van verdroging van de natuur door flexibel waterpeilbeheer en het plaatsen van extra stuwen”, aldus Jeroen Haan. “Het vraagt echter allereerst om duidelijke ruimtelijke keuzes die het Rijk nu moet maken om niet af te wentelen op toekomstige generaties.” Deze boodschap is in lijn met de brief die de waterschappen op 10 februari stuurde aan de ministeriële commissie. Daarnaast willen de waterschappen een integrale aanpak die ook bijdraagt aan het halen van de waterkwaliteitsdoelen van de KRW.
Vervolg
De aanwezigen kwamen overeen om binnenkort in een vervolggesprek te bespreken wat er nodig is om uit de stikstofimpasse te komen en op korte termijn de vergunningverlening weer op gang te krijgen.
De Universiteit Utrecht heeft 170 locaties met afwijkende PFAS-concentraties gevonden in het Nederlandse oppervlaktewater. Dit blijkt uit een verkenning in opdracht van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). De ILT spoort verantwoordelijke bedrijven van PFAS-vervuiling op om passende maatregelen te nemen. Voor deze verkenning is gebruikgemaakt van meetgegevens van onder andere Rijkswaterstaat en de waterschappen.
PFAS zijn schadelijke stoffen die inmiddels overal in het milieu voorkomen en helaas nauwelijks afbreken. Omdat PFAS in veel producten voorkomen en gevaarlijk kunnen zijn, houdt de ILT toezicht op het gebruik van deze stoffen. De inspectie heeft de Universiteit Utrecht gevraagd onderzoek te doen naar PFAS in het oppervlaktewater. Om zo in kaart te brengen waar PFAS-afwijkingen vandaan komen en vervuilende bronnen aan te kunnen pakken.
Onderzoek PFAS-bronnen
De Universiteit Utrecht zette een eerste stap naar de opsporing van PFAS-bronnen. Voor deze verkenning is gebruikgemaakt van meetgegevens van Rijkswaterstaat over concentraties in de Rijn en Maas en data van Nederlandse waterschappen over regionale en binnendijkse wateren tussen grofweg 2018 en 2023. In de gegevens is gezocht naar afwijkende concentraties in een poging lokale bronnen op te sporen.
Het huidige onderzoek moet volgens de ILT vooral worden gezien als een opstap naar uitgebreid vervolgonderzoek. Dit jaar doet de inspectie verder onderzoek doen naar PFAS-bronnen op basis van actuelere data, waarbij verder wordt samengewerkt met Rijkswaterstaat, waterschappen en omgevingsdiensten. Op die manier zullen bij de verantwoordelijke bedrijven passende maatregelen worden genomen.
Kraan dicht
Waterschappen komen dagelijks met PFAS in aanraking: op de rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi), bij het werken aan schoon water in sloten en plassen, bij het behalen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW), het baggeronderhoud en bij inspanningen voor een circulaire waterketen. Daarnaast krijgen waterschappen net als drinkwaterbedrijven regelmatig vragen van inwoners met zorgen over de effecten van PFAS in het water.
De waterschappen roepen het Rijk op om de PFAS-kraan dicht te draaien. Daarnaast pleiten ze voor meer inzet op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) en een concreet actieplan om PFAS-vervuiling een halt toe te roepen.
Wat hebben emissieloze voeropslagen, compostthee en een erfemissiescan met elkaar gemeen? Allemaal kregen ze financiële ondersteuning vanuit het Stimuleringsbudget Emissiebeperking Open Teelten en Veehouderij.
Met dit budget zetten de waterschappen en STOWA zich in om de waterkwaliteit in de veehouderij en de open teelten te verbeteren. Jaarlijks is er € 280.000 beschikbaar voor projecten en initiatieven die bijdragen aan minder emissies en betere waterkwaliteit.
Een stimulans voor innovatie in de veehouderij en open teelten
Waterschappen, onderzoeksinstellingen, (koepel)organisaties én agrariërs die in samenwerking met partijen innovatieve oplossingen ontwikkelen voor het verminderen van nutriënten- en gewasbeschermingsmiddelenuitstoot, kunnen aanspraak maken op het stimuleringsbudget. Deze financiële bijdrage biedt een steuntje in de rug bij de implementatie van nieuwe technieken, onderzoek of het vertalen van opgedane kennis naar de praktijk. Daisy Bosse, secretaris van het Stimuleringsbudget: “Met deze regeling stimuleren we bewustwording en innovatie bij agrariërs. We willen laten zien dat praktische oplossingen een groot verschil kunnen maken voor de waterkwaliteit.”
Budget van € 280.000 per jaar
Het stimuleringsbudget is ingesteld voor de periode 2020-2027. Jaarlijks is er € 280.000 beschikbaar. Projecten kunnen een financiële bijdrage krijgen tot maximaal € 80.000 per jaar, met een maximum van € 200.000 per project. De bijdrage vanuit het stimuleringsbudget bedraagt maximaal 50 procent van de totale financiering van het project. De regeling richt zich op projecten en initiatieven die emissies terugdringen en bijdragen aan ecologische en chemische verbeteringen van het oppervlaktewater.
Voorbeelden uit de praktijk
Een pilot met een sensor-gestuurde klep voor voeropslagen, die regenwater en perssap effectief scheidt, vermindert de uitstoot van nutriënten.
Onderzoek naar het gebruik van compostthee in de teelt van zetmeelaardappelen om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen.
Het project ‘Grondig boeren met mais’ dat is gericht op het onder de aandacht brengen van duurzame teeltsystemen van mais doormiddel van kennisoverdracht en demonstraties.
Heeft u een innovatief project of initiatief dat past bij de doelen van het stimuleringsbudget? Dien dan een aanvraag in! De eerstvolgende sluitingsdatum is 3 maart 2025. Meer informatie over de regeling en de voorwaarden is te vinden op deze pagina op de website van STOWA. Aanvragen worden beoordeeld door een commissie van waterschapsvertegenwoordigers.
Op 4 februari heeft de Europese Commissie een rapport gepubliceerd over de waterkwaliteit in de Europese lidstaten. Nederland komt daarin aan bod vanwege de aanhoudende belasting van oppervlaktewateren door onder andere stikstof en chemische stoffen. Het rapport benadrukt dat extra maatregelen nodig zijn om de waterkwaliteit op het vereiste niveau te brengen. De waterschappen blijven zich inzetten voor, en investeren in schoner en gezonder water. Maar voor een betere waterkwaliteit zijn ook de landbouw, industrie en het Rijk nodig.
De Europese Commissie waarschuwt dat veel lidstaten, waaronder Nederland, de Europese doelstellingen voor 2027 waarschijnlijk niet gaan halen. Het huidige beleid en de geplande maatregelen zijn daarvoor onvoldoende. Dit kwam ook naar voren uit de recente tussenevaluatie die het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat samen met waterschappen en provincies uitvoerde.
“Dit rapport bevestigt wat wij al langer signaleren: hoewel de waterkwaliteit de afgelopen decennia op onderdelen sterk verbeterde, lijkt die vooruitgang nu te stagneren of zelfs achteruit te gaan. Het water in Nederland is nog steeds niet voldoende schoon” zegt Sander Mager, bestuurslid bij de Unie van Waterschappen. “Samen met provincies en het Rijk werken we hard aan verbetermaatregelen. We zien dat deze maatregelen effect hebben: werken aan gezond water loont, maar er moet nog veel gebeuren om de doelen te bereiken. Voorkómen van vervuiling vraagt meer inzet.”
Wat is nodig voor betere waterkwaliteit?
De praktijk vraagt bijvoorbeeld om een KRW-proof mestbeleid, aanpak van riooloverstorten, terugdringen van industriële lozingen en het tegengaan van vervuiling door zware metalen zoals zink, koper en lood. Ook is meer aandacht nodig voor vergunningverlening, toezicht en handhaving: er moet meer geld beschikbaar komen voor de omgevingsdiensten, die toezien op lozingen van stoffen via de riolering. Verder is het belangrijk dat Nederland blijft samenwerken met buurlanden om vervuiling die via de rivieren ons land binnenkomt aan te pakken.
De Europese Commissie kan op basis van dit rapport ook aanvullende eisen aan Nederland stellen, zoals strengere regels voor lozingsvergunningen of verder ingrijpen bij mestwetgeving.
Wat doen de waterschappen?
De waterschappen blijven zich inzetten voor schoner en gezonder water en zuiveren het rioolwater steeds beter en steeds efficiënter. Daarnaast nemen talloze maatregelen voor een betere waterkwaliteit, zoals de aanleg van vistrappen en natuurvriendelijke oevers en herstel van natuurlijke beken en grondwaterstromen. Ook de komende jaren investeren waterschappen veel in onder meer extra zuiveringsstappen voor medicijnresten en andere schadelijke stoffen.
In de helft van de Nederlandse landbouwgebieden is de waterkwaliteit in sloten en beken onvoldoende. Het mestbeleid heeft vanaf 1986 wel tot verbetering geleid, maar de dalende trends lijken af te zwakken en daarom zijn verdere maatregelen nodig. Deze conclusies trekt de Unie van Waterschappen na onderzoek dat kennisinstituut Deltares heeft gepubliceerd.
Te hoge concentraties
Samen met de waterschappen heeft Deltares gegevens tot en met 2023 over de nutriënten fosfor en stikstof in het water verzameld op 172 meetlocaties. De gekozen locaties liggen in waterlopen waar meststoffen uit de landbouw de grootste invloed hebben. Voor zowel stikstof als fosfor blijkt dat de gemeten concentraties op ongeveer de helft van die locaties te hoog zijn. In een ongunstig jaar voldoet slechts een kwart van de sloten en beken aan de milieueisen.
Verbetering van waterkwaliteit zwakt af
Het overschot aan stikstof en fosfor in het oppervlaktewater kan leiden tot giftige algenbloei, vissterfte en een afnemende biodiversiteit. De geselecteerde meetlocaties met een voldoende lange meetreeks (145 locaties) laten een langzame verbetering van de waterkwaliteit zien. Het gevoerde mestbeleid heeft dus effect, maar de dalende trends lijken in de meer recentere jaren af te zwakken. In een aantal wateren blijkt uit de trend dat de waterkwaliteit zelfs achteruitgaat en op de helft van de locaties voldoen de concentraties nog niet aan de gestelde doelen.
Weersomstandigheden vaak negatieve invloed
Deltares heeft op basis van de meetreeksen ook een aantal extra analyses uitgevoerd. Hieruit komt onder meer naar voren dat extreem natte condities in de zomer voor hogere nutriëntenconcentraties in oppervlaktewater in landbouwgebieden zorgen. Een ander opvallend resultaat was een versnelde opwarming van het water sinds ongeveer 2012. Warmer water is gevoeliger voor meststoffen doordat er eerder algenbloei en zuurstofloosheid ontstaat. Waterkwaliteit moet dan ook onder alle weersomstandigheden aan de norm voldoen.
Extra maatregelen nodig
Watervervuiling door mest vanuit de landbouw moet structureel aangepakt worden. Dit vraagt om regie op mestbeleid door het Rijk en om dit te verbinden met de aanpak om de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water te behalen. Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur moet dit jaar maatregelen opnemen in het achtste actieprogramma nitraatrichtlijn om te voorkomen dat nutriënten in het water terecht komen.
Gezonde leefomgeving en toekomstbestendige landbouw
Goede uitvoering door de landbouw is nodig en meer toezicht en handhaving leidt tot betere naleving. Deze extra maatregelen zijn nodig voor een gezonde leefomgeving met goede waterkwaliteit voor mens en milieu en een toekomstbestendige landbouw.
