Categorie: Waterkwaliteit

Werkbezoek Tweede Kamerlid Henri Bontenbal rond thema energie

26 mei 2025

Tweede Kamerlid Henri Bontenbal bezocht op 26 mei de rioolwaterzuiveringinstallatie Kralingseveer van het Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard. Het werkbezoek stond in het teken van de rol van waterschappen in de energietransitie.

werkbezoek-rioolwaterzuiveringinstallatie-Kralingseveer-bontenbal

De fractievoorzitter van het CDA werd ontvangen door dijkgraaf Pieter van de Stadt van het hoogheemraadschap (HHSK). Vanuit de Unie van Waterschappen gaf directeur Meindert Smallenbroek een presentatie over de inzet van de Nederlandse waterschappen binnen de energietransitie, samen met directeur Martin Vink van HHSK.

Eigen energie-opwek

Vervolgens kreeg het gezelschap een rondleiding over de rioolwaterzuiveringinstallatie (rwzi) Kralingseveer door Peter van der Velde, specialist procesbeheer en onderhoud. Op deze zuivering liggen 1000 zonnepanelen. Bovendien werkt de rwzi volledig op eigen energie, door het opwekken van energie uit slib uit het zuiveringsproces. Een Themista® installatie kan het slib wat overblijft na het zuiveren van het rioolwater maximaal vergisten. Hierdoor blijft er minder restafval over en is er meer biogas, en dus energie, op te wekken uit dezelfde hoeveelheid slib.

Werkbezoeken

De Unie van Waterschappen organiseert regelmatig werkbezoeken voor Kamerleden bij waterschappen. Deze zijn bedoeld om inzicht te geven in actuele onderwerpen. En om de uitdagingen en belangen van de waterschappen goed op de politieke agenda te zetten.

Rapportage SDG 6 Nederland: er blijven flinke uitdagingen

Op woensdag 21 mei is de negende Nationale Rapportage over de 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) aangeboden aan de Tweede Kamer. Deze zeventien doelen vormen een wereldwijde agenda om van de wereld in 2030 een duurzamere en eerlijkere plek te maken. SDG 6 – schoon water en sanitair – is daar een essentieel onderdeel van: toegang tot veilig drinkwater, goede sanitaire voorzieningen en duurzaam waterbeheer zijn immers mensenrechten én eerste levensbehoeften.

Rivier in groen landschap

Luzette Kroon, bestuurslid Internationaal van de Unie van Waterschappen: “Gezond, schoon en voldoende water is een essentiële randvoorwaarde voor nagenoeg alle pijlers van bestaanszekerheid. Overstromingen, droogte en een gebrek aan schoon water nemen wereldwijd toe en vormen ook grote uitdagingen in Nederland. De SDG’s zorgen ervoor dat we nationaal én internationaal blijven samenwerken aan deze doelen. Waterkwaliteit, waterveiligheid en de nadruk op water en bodem bij ruimtelijke ontwikkelingen zijn daarin belangrijke prioriteiten.

Hans de Groene, directeur Vewin: “Voldoende schoon water voor iedereen, nu en in de toekomst. We hebben in Nederland op watergebied veel op orde, maar schoon en voldoende water brengt ook in Nederland nog veel uitdagingen met zich mee. Het is mooi dat Vewin zich samen met de Unie van Waterschappen in ons land kan inzetten voor SDG6; schoon water en sanitair.”

Gezamenlijke samenvatting

In Nederland zetten Vewin (de Vereniging van waterbedrijven in Nederland) en de Unie van Waterschappen zich als gezamenlijke alliantiecoördinatoren in voor de realisatie van SDG 6. In een gezamenlijke samenvatting presenteren zij hun bijdrage aan SDG 6 in 2024 – een belangrijke stap op weg naar een toekomst waarin schoon en voldoende water voor iedereen is gegarandeerd. Hieruit blijkt dat vooral op het gebied van waterkwaliteit nog forse uitdagingen bestaan in Nederland.

Waterkwaliteit en ecosystemen beschermen

Het gaat specifiek om de subdoelen 6.3 – waterkwaliteit- en 6.6 – ecosystemen beschermen en herstellen. Waterschappen en drinkwaterbedrijven benadrukken dat het van belang is dat de doelen uit de Kaderrichtlijn Water (KRW) worden gehaald. De uitstoot van stoffen naar bodem en water moet zo snel mogelijk worden verminderd of gestopt. In het bijzonder geldt deze oproep voor medicijnresten, zeer zorgwekkende stoffen (ZZS), PFAS, microplastics, nitraat uit mest en bestrijdingsmiddelen. Als de uitstoot van deze stoffen vermindert, worden ecosystemen beter beschermd.

Resultaten 2024 – SDG 6 Nederland

Uit de rapportage over SDG 6 in Nederland blijkt dat er in 2024 belangrijke resultaten zijn behaald. Voorbeelden zijn de landelijke ketenaanpak medicijnresten, het Platform Duurzame Glastuinbouw, het actieprogramma Water in Actie, het Actieprogramma Beschikbaarheid Drinkwaterbronnen 2023–2030, en de voorbereidingen om te voldoen aan de herziene Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater. Tegelijkertijd blijven er flinke uitdagingen op het gebied van schoon en voldoende water. De kwaliteit van grond- en oppervlaktewater staat onder druk door vervuiling vanuit industrie, landbouw en huishoudens. Ook neemt de druk op de waterbeschikbaarheid toe door extremer weer, wat leidt tot meer wateroverlast, droogte en een toenemende vraag naar (drink)water.

Kijk voor meer informatie ook op:

Vijf moties uit tweeminutendebat Water aangenomen 

14 mei 2025

Verschillende Kamerleden dienden tijdens het tweeminutendebat Water moties in. Op 13 mei stemde de Tweede Kamer over deze moties en nam een aantal moties aan die relevant zijn voor het werk van de waterschappen. Om welke moties gaat het en hoe denken de waterschappen daarover?

water met blauwe lucht erboven

Doorlooptijd waterveiligheidsprojecten 

Op het gebied van waterveiligheid was er de motie van Pieter Grinwis (ChristenUnie) over de doorlooptijd van waterveiligheidsprojecten. Hij verzocht de regering om samen met de waterschappen en de sector een verkenning uit te voeren van mogelijkheden om de doorlooptijd van waterveiligheidsprojecten te verkorten. Hierbij gaat het met name om projecten binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Deze verkenning moet zich richten op een vereenvoudiging van de vergunningverlening, aanbesteding en governance van dergelijke projecten. In het najaar van 2025 moet de Kamer geïnformeerd worden over de resultaten. 

De waterschappen zijn, zoals de motie Grinwis benoemt, zeker voor kortere doorlooptijden. Maar dit is niet makkelijk te realiseren. De lange doorlooptijd komt met name door de koppeling aan de wet- en regelgeving met oog op de Omgevingswet, aanbestedingswetgeving en onderzoeken ten behoeve van vergunningverlening. Het is niet makkelijk om de winst in projecten te halen en zal leiden tot aanpassing van (Europese) wet- en regelgeving. 

Impact riooloverstorten op waterkwaliteit 

Cor Pierik (BBB) diende drie moties in. De eerste motie, over de impact van riooloverstorten op de waterkwaliteit, diende hij samen met Aant Jelle Soepboer (NSC) in. Ze verzochten de regering om in kaart te brengen waar overstorten plaatsvindt in wateren die vallen onder de Kaderrichtlijn Water (KRW), en om het effect op de waterkwaliteit te onderzoeken aan de hand van metingen.

Volgens de waterschappen is de vervuiling van riooloverstorten vooral een tijdelijk effect van hevige regenval. In het algemeen blijkt uit berekeningen dat overstorten landelijk hooguit voor een paar procent van de totale fosfaat- en stikstofbelasting zorgt. In stedelijk water kan het aandeel groter zijn. Daarom is het belangrijk om ze goed te monitoren en waar mogelijk terug te dringen. 

Coördinerend functionaris waterkwaliteit 

De tweede motie van Pierik ging over de aanstelling van een coördinerend functionaris waterkwaliteit. Pierik verzoekt de regering om te onderzoeken of en hoe een coördinerend functionaris kan worden aangesteld. Deze moet zorgdragen voor de afstemming tussen de verschillende departementen en decentrale overheden op het gebied van waterkwaliteit.

De waterschappen staan positief tegenover deze motie. In de praktijk is de verdeling van verantwoordelijkheden op het gebied van waterkwaliteit over meerdere partijen vaak complex. Ook de waterschappen lopen er regelmatig tegen aan dat partijen langs elkaar werken. Dat is niet effectief met het oog op het behalen van de waterkwaliteitsdoelen. Het werkt soms zelfs ondermijnend.    
Een coördinerend functionaris kan de afstemming tussen de verschillende departementen en decentrale overheden op het gebied van waterkwaliteit verbeteren. Maar deze moet wel voldoende vrijheid, ruimte en tijd krijgen om deze rol goed uit te kunnen oefenen. 

Effect invasieve exoten 

Ook bracht Pierik een motie in over de invloed van invasieve exoten, waaronder de Amerikaanse rivierkreeft, en of die de doelstellingen van de KRW belemmeren. Hierin verzoekt hij de regering om dit per waterschap in beeld te brengen.

Voor de waterschappen is het erg lastig om precies in beeld te brengen wat het exacte effect van invasieve exoten op het halen van de KRW-doelen is. Want vaak bepaalt een samenspel van diverse factoren de waterkwaliteit. Het isoleren van de bijdrage van invasieve exoten in dit proces is dan ook niet eenvoudig. De waterschappen proberen dit zo goed mogelijk inzichtelijk te krijgen. 

Extra inzet vergunningen 

Tot slot de motie van Geert Gabriëls (GroenLinks-PvdA) en Aant Jelle Soepboer (NSC) over extra inzet voor het overzichtelijk maken, herzien en actualiseren van lozings- en onttrekkingsvergunningen. Vóór de zomer moet de regering rapporteren over waar de extra inzet uit gaat bestaan.

De waterschappen wijzen erop dat waterbeheerders al bezig zijn met het bezien en herzien van de lozingsvergunningen. Hierbij is er extra aandacht en prioriteit voor de KRW-relevante vergunningen. 

Kamervragen na uitzending Zembla ‘Het PFAS Spoor’ 

2 mei 2025

De PFAS-vervuiling bij Helmond stond zondag 27 april centraal bij Zembla. Custom Powders veroorzaakte deze vervuiling door jarenlang afvalwater met PFAS direct op het riool te lozen. Voor Kamerlid Kostić is het de aanleiding om Kamervragen te stellen. 

Twee glazen flessen met water uit een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) staan op een metalen vloer in een industriële omgeving. De linkerfles bevat troebel, vuil water en de rechterfles bevat helder, gezuiverd water. De foto illustreert het verschil tussen ongezuiverd en gezuiverd afvalwater.

Kamerlid Ines Kostić (PvdD) stelt meer dan dertig vragen aan de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) over de PFAS-lozingen van Custom Powders. Deze gaan onder andere over het uitblijven van overheidscontrole op directe lozingen in het riool, de gezondheidsschade bij werknemers en omwonenden, en de milieu-impact. Ook wil Kostić weten wie aansprakelijk is, hoe schade wordt verhaald op vervuilers in plaats van burgers, en welke concrete maatregelen het kabinet gaat nemen om herhaling te voorkomen. Daarnaast vraagt ze om actie voor strengere controle, juridische stappen en bescherming van burgers tegen giftige stoffen zoals PFAS.  

PFAS en rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi) 

Een van de vragen gaat specifiek over de rwzi’s. Kostić: “Klopt het dat onze rioolwaterzuiveringsinstallaties niet gebouwd zijn op het zuiveren van PFAS en dat de enorme hoeveelheden PFAS er dus gewoon steeds doorheen stroomt? Welke gevolgen heeft dit voor biodiversiteit, water, voedsel en gezondheid?”  

De Unie van Waterschappen benadrukt dat rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) nooit zijn ontworpen om PFAS te verwijderen. PFAS komt via allerlei routes in de leefomgeving en in het milieu terecht. Voor het verwijderen van PFAS op de rwzi bestaan nog geen technieken. Ook lost dit slechts een van de blootstellingsroutes op. Bovendien verlegt het de focus naar ‘het einde van de pijp’, terwijl alleen bronaanpak – het terugdringen en verbieden van PFAS – echte winst voor onze leefomgeving en gezondheid oplevert.  

> Bekijk hier alle Kamervragen van Kostić 

Brandbrief Unie van Waterschappen 

De waterschappen willen al langere tijd een hardere aanpak van de aanwezigheid en verspreiding van PFAS in het milieu, en pleiten voor een totaalverbod op de giftige stof. Daarom stuurde de Unie van Waterschappen in november 2024 een brandbrief naar minister Madlener van I&W. Hierin doen de waterschappen concrete voorstellen en roepen het Rijk op meer actie te ondernemen in de PFAS-aanpak. “Duidelijk is dat PFAS-kraan dicht moet”, stelde Sander Mager, bestuurslid van de Unie, in november. “Er is strengere regelgeving en toezicht nodig en bestaande vervuiling moet voortvarender worden aangepakt.” 

Watersector vraagt aandacht voor toenemende PFAS-problematiek

18 april 2025

De Unie van Waterschappen en Vewin hebben op 16 april een gezamenlijke brief gestuurd aan Eurocommissaris Jessika Roswall over de toenemende PFAS-problematiek. De brief bevat een dringende oproep tot een snel, alomvattend en universeel Europees verbod op PFAS. De voorzitters van de Unie van Waterschappen en Vewin, Jeroen Haan en Pieter Litjens, hebben de brief ondertekend.

pfas

Eurocommisaris Roswall is binnen de Europese Commissie verantwoordelijk voor Milieu, Waterweerbaarheid en Circulaire Economie. Roswall werkt onder andere aan een Europese Waterweerbaarheidsstrategie die moet bijdragen aan voldoende en schoon (drink)water.

PFAS-problematiek vraagt om urgentie

PFAS horen in het geheel niet thuis in grond- en oppervlaktewater en in de bronnen voor drinkwater. Deze “forever chemicals” zijn niet of nauwelijks afbreekbaar, hopen zich op in het milieu en in planten, mensen of dieren, en zijn toxisch.  Ook in de context van de Kaderrichtlijn Water en de Drinkwaterrichtlijn staan PFAS de gewenste waterkwaliteit in de weg​.

Bronaanpak meest effectieve oplossing

PFAS-vervuiling stopt niet bij landsgrenzen. Vewin en de Unie van Waterschappen benadrukken daarom het belang van een geharmoniseerde Europese aanpak. Zij pleiten voor coherente en ambitieuze wet- en regelgeving binnen alle relevante Europese richtlijnen, zodat waterkwaliteit overal in de EU gewaarborgd blijft​. In de brief spreken beide organisaties hun steun uit voor het Europese restrictievoorstel voor PFAS, dat mede door Nederland is ingediend en momenteel door het Europees agentschap voor chemische stoffen (ECHA) wordt beoordeeld. Een snelle en brede implementatie van dit voorstel is cruciaal.

> Lees de volledige brief aan Jessika Roswall

Tussentijdse evaluatie KRW tijdens Commissiedebat Water 

27 maart 2025

Op 26 maart vond in de Tweede Kamer het Commissiedebat (CD) Water plaats. Het debat ging vooral over de tussenevaluatie van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Namens de Kamer gingen Ines Kostić (Partij voor de Dieren), Hidde Heutink (PVV), Geert Gabriëls (GL-PvdA), Cor Pierik (BBB), Aant Jelle Soepboer (NSC), Martijn Buijsse (VVD) en Pieter Grinwis (ChristenUnie) in debat met elkaar en met Barry Madlener, minister van Infrastructuur en Waterstaat. 

Foto van een WGO water van november 2024

Ter illustratie een foto van WGO water van november 2024

Waterkwaliteit 

Een groot deel van het debat ging over de tussenevaluatie van de KRW. De deadline voor het behalen van de KRW-doelen is 2027, maar minister Madlener gaf aan dit niet te redden. De afgelopen jaren verbeterde de waterkwaliteit in Nederland weliswaar aanzienlijk, maar het lukt niet om alle doelen te halen. Dit kan leiden tot juridische procedures vanuit de Europese Unie (EU). Daarom deed de minister de toezegging aan de Kamer dat hij een brief met een juridische analyse stuurt als Nederland de doelen niet haalt. Als Nederland hiervoor gegronde redenen kan geven, hoopt de minister dat de EU een uitzondering maakt. 

Voor de verbetering van de waterkwaliteit moet niet alleen naar de EU of buurlanden worden gekeken, benadrukten Ines Kostić en Geert Gabriëls tijdens het debat. Juist nationale oplossingen kunnen hieraan bijdragen. Zoals een totaalverbod op PFAS(-lozingen), het bestrijden van de Amerikaanse rivierkreeft, het behoud van grasland, en watervriendelijke natuurherstelmaatregelen. Daarnaast noemde Cor Pierik de mogelijkheid van een speciale KRW-commissaris. Ook gaf de minister aan dat hij de waterkwaliteit gaat bespreken in de speciaal opgerichte Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel. 

Waterveiligheid 

Daarnaast kwam in het debat het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) ter sprake. ChristenUnie en VVD vroegen de minister naar de status van de extra investeringen die nodig zijn voor het versterken van 1.400 kilometer aan dijken. De waterschappen hebben al 1,25 miljard euro extra beschikbaar gesteld, maar het Rijk nog niet. De minister kon dit bedrag niet toezeggen, maar gaf opnieuw aan dat “het Rijk staat voor zijn verantwoordelijkheid”. Dit komt terug in de Voorjaarsnota.  

Tenslotte reageerde de minister op vragen van ChristenUnie en NSC dat waterschappen verantwoordelijk blijven voor de (centrale) regie bij het onderhoud van dijken. Verschillende betrokken partijen kijken naar de bundeling en standaardisatie van dijkversterkingsprojecten om waar mogelijk efficiënter te werken.  

Tweeminutendebat 

Aan het einde van het commissiedebat vroeg de Partij voor de Dieren een tweeminutendebat aan, een plenair vervolg op een commissiedebat waar moties worden ingediend. De datum voor dit debat volgt binnenkort. Het volgende CD Water staat op de planning voor 17 juni. 

Literatuurstudie maaien van watergangen uitgevoerd  

19 maart 2025

In opdracht van de Unie van Waterschappen voerde de Vlinderstichting een onderzoek uit naar maaimethoden langs watergangen. Het gaat om een literatuurstudie naar de effecten van maaien met de klepelmaaier op de biodiversiteit.   

grasmaaier op de weg

Waterveiligheid en biodiversiteit 

De waterschappen maaien de watergangen voor een goede doorstroming bij het afvoeren van water. Tijdens hun beheer en onderhoud vinden ze het belangrijk om zorgvuldig om te gaan met flora en fauna. Daarnaast willen de waterschappen waar mogelijk binnen hun wettelijke taken de biodiversiteit in hun gebied versterken. Bij het maaien van watergangen moeten dier- en plantsoorten dan ook zo min mogelijk schade ervaren. Daarom laten de waterschappen onderzoek uitvoeren naar de effecten van maaimethoden op de instandhouding van soorten.

Onderzoekopdracht  

Vooruitlopend op een meerjarig onderzoek, gaf de Unie van Waterschappen de Vlinderstichting de opdracht om een literatuurstudie uit te voeren. Hiermee wil de Unie de bestaande onderzoeken naar de invloed van maaimethoden op de instandhouding van soorten in kaart brengen. Ook keek de Vlinderstichting naar de invloed van andere factoren en naar relevante vragen voor het vervolgonderzoek.

Beperkt studies beschikbaar  

Voor de literatuurstudie zette de Vlinderstichting de bevindingen van ruim honderd wetenschappelijke artikelen en publicaties op een rij. Hieruit bleek dat er slechts één studie is gedaan naar het gebruik van de klepelmaaier langs watergangen in Nederland. Tijdens die studie is nog geen sprake geweest van een peer-review. Daarnaast bestaat er maar één studie die integraal een maaimethode voor opeenvolgende werkgangen beoordeelt. Daarom is ervoor gekozen om de literatuurstudie breder in te steken en de effecten van verschillende maaimethoden op biodiversiteit mee te nemen. Hiervoor geldt echter ook dat er maar een beperkt aantal studies beschikbaar zijn. 

Meerjarig onderzoek nodig  

De Unie van Waterschappen is daarom verbaasd dat de Vlinderstichting al wel sterke duiding geeft aan de studies die er nu zijn, terwijl het integrale, meerjarige onderzoek nog niet is uitgevoerd. De Unie vindt het dan ook belangrijk dat er een meerjarig veldonderzoek komt, omdat dit juist veel inzicht geeft in de effecten van maaien in de typische Nederlandse situaties rondom watergangen. De Unie van Waterschappen is dan ook blij dat de staatssecretaris van LVVN heeft aangegeven onderzoek hiernaar te willen financieren. De betrokken partijen bepalen in overleg de onderzoeksvraag voor dit onderzoek.

>Naar de literatuurstudie ‘Effecten van maaimethoden langs watergangen op flora en fauna’

Motie aangenomen tegen verbod op vochtige doekjes met kunststof

18 maart 2025

In de Tweede Kamer is vandaag gestemd over de motie Boutkan/Buijsse die af wil zien van een verbod op vochtige doekjes met kunststof. Met 73 stemmen voor en 72 stemmen tegen is de motie aangenomen. De Unie van Waterschappen en Stichting RIONED zijn niet blij met deze motie. Waterschappen en gemeenten maken veel kosten door verstoppingen met doekjes.

vochtige-doekjes-motie-aangenomen-

Stichting RIONED, de Unie van Waterschappen en partners in de afvalwatersector overhandigden op dinsdag 10 december een petitie aan de Tweede Kamer met de oproep om vochtige toiletdoekjes plasticvrij te maken. Met de petitie pleiten de aanbieders voor een Europees verbod onder de Single Use Plastics Directive. De motie die vandaag is aangenomen pleit ervoor af te zien van een verbod.

Miljoenen euro’s schade

Vochtige doekjes die plastic bevatten zijn zo stevig dat ze ernstige rioolproblemen en milieuvervuiling veroorzaken. Ook bij de rioolgemalen en zuiveringen van de waterschappen ontstaan verstoppingen. Dit leidt tot tientallen miljoenen euro’s per jaar aan onnodige kosten. De extra beheerkosten bedragen in Nederland 22 tot 26 miljoen euro per jaar. Dat is een flink deel van de totale rioleringsuitgaven van 600 miljoen euro voor alle Nederlandse gemeenten. Op Europees niveau komt het neer op zo’n 300 miljoen euro aan extra kosten per jaar.

Waterschappen reageren op rapport Natuurmonumenten over slechte waterkwaliteit

6 maart 2025

Op 6 maart publiceerde Natuurmonumenten een rapport over de waterkwaliteit in elf natuurgebieden. De organisatie concludeert dat de natuur achteruitgaat door vervuiling en verdroging. De Unie van Waterschappen deelt de zorgen van Natuurmonumenten en herkent de noodzaak om de druk op ons watersysteem te verminderen. Waterschappen blijven investeren in het herstellen en verbeteren van het watersysteem, maar schoon en gezond water vraagt ook gezamenlijke inzet van industrie, landbouw en het Rijk om vervuiling en verdroging te voorkomen.

rapport-natuurmonumenten-waterkwaliteit

Zowel waterkwaliteit als -kwantiteit zijn belangrijke indicatoren voor de toestand van de natuur. Daarom onderzocht Natuurmonumenten hoe het ervoor staat met het oppervlaktewater en het grondwater in elf van haar natuurgebieden verspreid over het land. Verdroging, vervuiling, en verzuring bedreigen kwetsbare planten en dieren, met ernstige schade als gevolg, meldt Natuurmonumenten.

Schoon water cruciaal voor gezonde natuur

“De belangrijkste oorzaken voor de achteruitgang zijn te veel afvoer van water, grondwateronttrekkingen, uitspoeling van bestrijdingsmiddelen en meststoffen en klimaatverandering. Voor gezonde natuur en het behoud van planten en dieren is voldoende en schoon water cruciaal. Maar ook in Nederland waterland is dat geen vanzelfsprekendheid meer en dat heeft grote gevolgen,” schrijft Natuurmonumenten.

Druk op waterkwaliteit vraagt om keuzes

De Unie van Waterschappen deelt de zorgen van Natuurmonumenten over de waterkwaliteit in natuurgebieden en de effecten hiervan op de biodiversiteit. Bestuurslid Sander Mager benadrukt dat een gezond watersysteem essentieel is voor natuur en samenleving. “Elke vierkante meter in Nederland wordt intensief gebruikt, wat grote gevolgen heeft voor kwetsbare ecosystemen. Schoon water vraagt om keuzes.”

Robuust watersysteem

Sander Mager: “Voor een gezonde waterkwaliteit moeten we de natuur, de landbouw, de industrie en de drinkwatervoorziening met elkaar verbinden. Waterbeheer gaat over de toekomst van onze regio’s, over het waarborgen van leefbaarheid. Daarom pleiten we voor stevige bronaanpak, met strenger toelatingsbeleid voor nieuwe stoffen, en een mestbeleid dat in overeenstemming is met de Kaderrichtlijn Water. We moeten ervoor zorgen dat het watersysteem robuust en duurzaam is. Zodat we samen kunnen bouwen aan een leefomgeving die voor iedereen werkt.”

Gezamenlijke opgave

Waterschappen werken aan het herstel van het watersysteem, maar kunnen dit niet alleen. “Gerichte en daadkrachtige maatregelen zijn nodig om verdere verslechtering te voorkomen en verbetering in te zetten,” aldus Sander Mager. “Schoon water is van belang voor iedereen: bewoners, boeren, bedrijven, dieren en natuur.”

> Lees meer over de inzet van de waterschappen voor het verbeteren van waterkwaliteit

Waterschappen in gesprek met ministeriële commissie Economie en Natuurherstel 

5 maart 2025

Op 5 maart gingen de waterschappen samen met de provincies en de gemeenten in gesprek met de ministeriële commissie Economie en Natuurherstel over de kabinetsplannen rond stikstof en natuurherstel. De decentrale overheden stuurden aan op meer regie vanuit het Rijk en willen dat de impasse wordt doorbroken met een geborgde aanpak.

Unie-van-Waterschappen-op-bezoek-Catshuis

Foto: Erik den Hertog, Jeroen Haan en Meindert Smallenbroek

De decentrale overheden roepen het kabinet op om snel maatregelen te nemen om Nederland uit de stikstofimpasse te halen. De recente rechterlijke uitspraken over intern salderen en de Greenpeace-zaak hebben ertoe geleid dat vergunningverlening op grote schaal stilvalt. Dit heeft gevolgen voor duizenden bedrijven en belangrijke maatschappelijke opgaven, zoals de landbouw, wonen, energietransitie, waterveiligheid, de Kaderrichtlijn Water (KRW) en natuurherstel.   

 Vertraging en extra kosten  

Namens de Unie van Waterschappen waren voorzitter Jeroen Haan en bestuurslid Erik den Hertog bij het overleg. Verder waren aanwezig IPO, VNG, minister-president Schoof, vicepremier Hermans en de ministers Uitermark (BZK), Wiersma (LVVN), Keijzer (VRO) en Madlener (IenW). “Voor de veiligheid van Nederland is het belangrijk dat de waterschappen zonder vertraging en zonder hoge extra kosten kunnen werken aan het versterken van de dijken en aan schoon water. Daarom is een geborgde stikstofaanpak en natuurherstel heel dringend nodig. Waterschappen willen hieraan bijdragen vanuit hun verantwoordelijkheid voor het waterbeheer. Het Rijk moet tegelijk heldere keuzes maken binnen welke wettelijke, ruimtelijke en financiële kaders dit gaat gebeuren”, lichtte Erik Den Hertog toe.   

 Geborgde aanpak  

Bij het bieden van de oplossing nemen de decentrale overheden hun verantwoordelijkheid, maar stellen daarbij ook duidelijke randvoorwaarden. Zij pleiten voor een geborgd pakket aan maatregelen voor stikstofreductie en natuurherstel, zodat op voorhand natuurherstel zeker is en de vergunningverlening zo snel mogelijk weer op gang komt.

Ruimtelijke keuzes   

De waterschappen benadrukten hierbij dat er breder gekeken moet worden dan stikstof alleen om daadwerkelijk natuurherstel te kunnen realiseren. “Daarbij heeft water een belangrijke rol en de waterschappen willen daarom gebiedsgericht aan de slag met watermaatregelen, bijvoorbeeld met het tegengaan van verdroging van de natuur door flexibel waterpeilbeheer en het plaatsen van extra stuwen”, aldus Jeroen Haan. “Het vraagt echter allereerst om duidelijke ruimtelijke keuzes die het Rijk nu moet maken om niet af te wentelen op toekomstige generaties.” Deze boodschap is in lijn met de brief die de waterschappen op 10 februari stuurde aan de ministeriële commissie. Daarnaast willen de waterschappen een integrale aanpak die ook bijdraagt aan het halen van de waterkwaliteitsdoelen van de KRW.  

Vervolg   

De aanwezigen kwamen overeen om binnenkort in een vervolggesprek te bespreken wat er nodig is om uit de stikstofimpasse te komen en op korte termijn de vergunningverlening weer op gang te krijgen.