Kamerlid Van Haga (Groep Van Haga) stelde een reeks vragen aan de ministers van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, van Infrastructuur en Waterstaat, en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, over de mogelijke gevolgen van schadelijke stoffen voor de volksgezondheid en de waterkwaliteit in oppervlakte- en drinkwater.
In zijn vragen wijst Van Haga op recent onderzoek van het European Environment Agency (EEA). Uit het onderzoek blijkt dat Europeanen teveel Bisfenol A (BPA) in hun lichaam hebben. Hij vraagt of de ministers bekend zijn met dit onderzoek en met recente mediaberichtgeving hierover.
Schadelijke stoffen in oppervlaktewater
Daarnaast benadrukt Van Haga dat BPA en andere potentieel schadelijke stoffen, zoals medicijnresten, hormoonverstorende stoffen en micro- en nanoplastics, op grote schaal in onze samenleving aanwezig zijn. De bevolking krijgt deze stoffen stelselmatig binnen. Hij wil weten of de ministers op de hoogte zijn van deze aanwezigheid en wat de mogelijke gevolgen zijn voor de volksgezondheid, met name voor jonge kinderen en dieren.
Van Haga vraagt ook naar de mate waarin deze schadelijke stoffen in het Nederlandse oppervlakte- en drinkwater aanwezig zijn. En hoe de waterkwaliteit in Nederland wordt getoetst op de aanwezigheid van dergelijke stoffen. Hij vraagt naar lokaal inzicht in lozingen in oppervlaktewater en stelt de mogelijkheid van rapportageverplichtingen op gemeentelijk niveau voor.
Wat vindt de Unie van Waterschappen?
Een goede kwaliteit van het water in sloten en plassen is van levensbelang. Schadelijke stoffen, zoals medicijnresten en microplastics zijn een bedreiging voor de waterkwaliteit. Waterschappen pleiten voor aanpak bij de bron: bedrijven moeten er alles aan doen om ervoor te zorgen dat deze stoffen niet in het milieu terecht komen. Ook is aanscherping van de huidige Europese toelating van stoffen nodig om meer en vroegtijdig inzicht te krijgen dat een stof gevaarlijk is voor milieu en gezondheid.
> Bekijk de schriftelijke vragen van Van Haga over waterkwaliteit
Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft een geactualiseerd handelingskader voor PFAS gepubliceerd. Op 13 december stuurde demissionair staatssecretaris Steven van Weyenberg hierover een brief naar de Tweede Kamer.
Toen op veel plaatsen in de Nederlandse (water)bodem PFAS werden aangetroffen, ontstond behoefte aan landelijke normen voor het omgaan hiermee. Daarom is in juli 2019 het tijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie opgesteld. Deze is daarna 2 keer geactualiseerd, voor het laatst in juli 2020.
Meer toepassingsruimte
Deze actualisaties zijn gebaseerd op voortschrijdend wetenschappelijk inzicht. Hiermee is op een verantwoorde manier voor mens en milieu meer toepassingsruimte gecreëerd voor bouwers en baggeraars. De huidige versie is de 3e actualisatie van het handelingskader. De waarden voor toepassing van PFAS-houdende grond en bagger zijn in het geactualiseerde handelingskader hetzelfde gebleven.
Webinar
In januari 2022 organiseert het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een webinar over het handelingskader voor PFAS.
Kamerbrief actualisatie handelingskader PFAS
Bij het maken, dragen, wassen en drogen van synthetische kleding komen microplastics vrij, alleen hoeveel en hoe is nog onduidelijk. De ontwikkeling van een nieuwe meetmethode is een grote stap op weg naar minder milieuvervuiling en mogelijke gezondheidseffecten door microplastics uit kleding. Op 14 september presenteerde TNO een adviesrapport.
Het adviesrapport gaat over de ontwikkeling van een nieuwe methode om te meten waar en wanneer microplastics uit kleding vrijkomen. TNO schreef dit advies in de vorm van een voorstel voor een vervolgonderzoeksprogramma. Dit deden ze in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het stakeholdernetwerk ‘Iedereen draagt bij’, waar de Unie van Waterschappen deel van uitmaakt. Dit netwerk werkt samen aan het verminderen van het vrijkomen van microplastics uit kleding.
Watermonsters vergelijken
Het TNO rapport is een eerste stap in de ontwikkeling van de nieuwe meetmethode. Het voorstel is om de meetmethode te testen in verschillende situaties (het maken en wassen van kleding en het zuiveren van rioolwater) door watermonsters te vergelijken. Hiermee kan in de toekomst onderzocht worden hoeveel plastic er wanneer vrijkomt in water. Door deze methode wordt in beeld gebracht welke maatregelen de grootste impact hebben op het verminderen van microplastics uit kleding.
Minder microplastics voor beter water
De waterschappen worden zowel in hun rol als waterkwaliteitsbeheerder en als zuiveringsbeheerder geconfronteerd met plastic zwerfvuil en microplastics in oppervlaktewater en rioolwater. Voor een groot deel worden microplastics door rioolwaterzuiveringen eruit gehaald, maar niet alles. Het verminderen van microplastics uit synthetische kleding zorgt ervoor dat nog minder microplastics op de rioolwaterzuivering of in het milieu terechtkomen.
Microplastics vind je niet alleen in kleding. Waar kun je microplastics nog meer vinden? Bekijk de infographic
De Tweede Kamer heeft 25 februari een motie van de ChristenUnie aangenomen die aandacht vraagt voor microvezels in synthetische kleding. De motie roept de regering op om onderzoek te doen naar mogelijkheden om het vezelverlies van kleding bij het dragen en wassen te minimaliseren.
Door het dragen en wassen van dit soort kleding komen er microplastics in het water. Via de rioolwaterzuivering, die niet alle microplastics kan tegenhouden, komt het uiteindelijk in het oppervlaktewater.
Wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit
De Unie van Waterschappen steunt dit onderzoek van harte en is al veel langer bezig met dit onderwerp. Op het gebied van nieuwe stoffen maakt de Unie zich grote zorgen over onder andere PFAS, medicijnresten en microplastics. De Unie pleit voor het principe om aan de bron te zuiveren. Want wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit.
Uitvoering van de motie
Nu de motie door de Tweede Kamer is aangenomen, moet minister Van Nieuwenhuizen aan de slag met de uitvoering. De Unie van Waterschappen wil graag betrokken worden bij die uitvoering. De Unie wil meedenken en meewerken aan het verminderen van microplastics in het milieu en is ook nauw betrokken bij verschillende ministeries, industrie en stakeholders waardoor een goede bijdrage geleverd kan worden.
Infographic ‘Zelfs in theezakjes zitten microplastics’
App om microplastic in cosmetica te ontdekken
