De innovatie Superkritisch Vergassen zet organisch materiaal, zoals zuiveringsslib, om in aardgas en vermindert de CO2- uitstoot. SCW Systems en hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier wonnen hiermee in 2021 de publieksprijs van de Waterinnovatieprijs. Deze innovatie bewijst zich dagelijks in de praktijk. Is jouw innovatie ook klaar voor de volgende fase? Doe dan mee aan de Waterinnovatieprijs 2023/24! Inzenden kan tot 5 november op Waterinnovatieprijs.nl of Winnovatie.nl.
Groen gas
We nemen een kijkje bij Hidde Rommens van SCW Systems. Hun innovatie won de publieksprijs in 2021. Hidde vertelt dat de prijs hen naast een hoop naamsbekendheid, ook het vertrouwen van waterschappen heeft gegeven. Ronald Koolen van hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier vertelt hoe bij STOWA een voorstel voor verder onderzoek is gehonoreerd. Daarmee is het onderzoek van superkritisch vergassen van zuiveringsslib een fase verder. Kortom, de Waterinnovatieprijs biedt kansen om jouw innovatie ook een stap verder te brengen.
Briljante oplossingen (van klein formaat)
Dagelijks bedenken waterschappers allerlei slimme, technische of praktische oplossingen om het werk voor schoon, voldoende en veilig water nog efficiënter te doen. Als vanzelfsprekend worden deze uitvindingen toegepast in de praktijk, maar eigenlijk verdienen ze veel meer aandacht. Ken jij zo’n kleine, maar succesvolle uitvinding van een collega waarvan andere waterschappen ook kunnen profiteren? Of heb je zelf een oplossing bedacht om waterschapswerk of een ondersteunende dienst beter, goedkoper of sneller uit te voeren? Meld ze aan voor de waterinnovatieprijs 2023/2024! Naast deze regionale briljantjes gaan we op zoek naar nieuwe oplossingen voor onze taken en wateropgaven voor goed waterbeheer. Binnen de categorieën ‘gezonde leefomgeving’, ‘de ‘dijken’ van de toekomst’ en ‘water en bodem sturend’ gaan we die verzamelen. Kijk op waterinnovatieprijs.nl of winnovatie.nl voor een uitgebreide uitleg over de 4 categorieën en hoe je kunt meedoen.
Waarom een innovatieprijs?
Door continu te innoveren worden de taken en opgaven voor voldoende, schoon en veilig water nog slimmer, beter en goedkoper opgelost. Op winnovatie.nl, met de Waterinnovatieprijs en het Waterinnovatiefestival wisselen de 21 waterschappen innovaties, kennis en ervaringen uit. Met elkaar en met en de bedrijven waarmee ze samenwerken. Zo leren ze van elkaar! De inschrijving voor de waterinnovatieprijs 2023-2024 is tot en met 5 november geopend. De prijs wordt op 1 februari uitgereikt op het Waterinnovatiefestival in Utrecht.
Europarlementariër Jan Huitema (VVD) heeft gepleit voor einde-afvalcriteria voor grondstoffen uit rioolwater en zuiveringslib. Dat deed hij in schriftelijke vragen aan de Europese Commissie.
De Europese Commissie onderzoekt momenteel voor welke afvalstromen op korte termijn EU-brede einde-afvalcriteria kunnen worden ontwikkeld. Huitema pleit ervoor om prioriteit te geven aan grondstoffen uit het zuiveringsproces voor huishoudelijk afvalwater.
Actieplan voor circulaire economie
Jan Huitema was als rapporteur betrokken bij het Europese Actieplan voor circulaire economie. In zijn rapport werd de Europese Commissie opgeroepen om snel te komen met een lijst van afvalstromen die prioriteit zouden krijgen bij eventuele vaststelling van nieuwe Europese einde-afvalcriteria. De Europese Commissie is hiermee aan de slag gegaan en komt nu in een fase om keuzes te maken.
Energie- en grondstoffenfabriek
De Unie van Waterschappen is blij met het pleidooi van Huitema. Waterschappen hebben met hun energie- en grondstoffenfabrieken grote ambities om het circulaire potentieel van rioolwater en -slib beter te kunnen benutten en de kringloop te sluiten. Naast teruggewonnen water en bemestingsproducten kunnen er ook stikstof- en zwavelcomponenten, fosforzouten, biopolymeren, bioplastics, vezels, eiwitten en algen uit afvalwater en rioolslib gehaald worden.
Afval-label
Nu kan dat maar beperkt, omdat rioolwater en slib nog het juridische label ‘afval’ uit de Europese Kaderrichtlijn Afvalstoffen hebben. Dat beperkt de mogelijkheden voor de afzet van deze materialen en het ontwikkelen van een goede business case. Zonder criteria die bepalen dat deze grondstoffen niet langer als afval worden gezien, blijft handel en verdere verwerking in productieprocessen ontzettend lastig.
Platform WOW heeft 8 inspirerende cases uit het weg- vaarweg- en waterbeheer genomineerd voor de WOW-prijs 2021. Eén van de genomineerden is het ‘Robuust plan slibeindverwerking.’ Alle 21 waterschappen zijn betrokken bij dit plan.
Het plan gaat over het incidentele tekort aan verwerkingscapaciteit om het zuiveringsslib uit de rioolwaterzuiveringsinstallaties te verwerken. De 21 waterschappen, verschillende slibeindverwerkingsbedrijven, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Rijkswaterstaat verbinden zich nu aan een centrale regie om samen de capaciteitsproblemen op te lossen.
Stem ook
Om de publieksprijs te winnen, zijn er veel stemmen nodig. De winnaars worden bekend gemaakt in de Week van de WOW-factor begin november 2021. Zij winnen een geldbedrag van €10.000 (juryprijs) of €5.000 (publieksprijs) om de samenwerking een stap verder te brengen. Stemmen kan hier.
Innovatieproeftuin
Ook bij de andere genomineerden zijn er waterschappen betrokken. Zij kunnen dus ook in de prijzen vallen. Het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard participeert in de Innovatieproeftuin Diergaarde Blijdorp. Deze dierentuin is al 7 jaar de proeftuin voor de innovaties op het gebied van deltatechnologie en water.
Gladheidsbestrijding
Waterschap Scheldestromen is betrokken bij 2 projecten. Ten eerste bij Afstemming Zeeuwse Overheden en Nutsbedrijven (AZON). Binnen AZON is afgesproken om gezamenlijk de hoogst maatschappelijke waarde te creëren tegen de laagste maatschappelijke kosten. Daarnaast doet Scheldestromen mee met Samenwerkingsverband Gladheidsbestrijding Zeeland. Alle wegbeheerders hebben de handen ineengeslagen om de organisatie, coördinatie en uitvoering van de gladheidbestrijding zo optimaal mogelijk te laten verlopen.
Afkoppelen regenwater
Tot slot werkt waterschap Noorderzijlvest mee aan het project Klimaatregelen Euvelgunne. Klimaatverandering dwingt de gemeente Groningen om op bedrijventerrein Euvelgunne in Groningen regenwater van het riool af te koppelen. Samen met de op Euvelgunne gevestigde bedrijven zoekt dit project naar meerwaarde-oplossingen die afgestemd zijn op de behoeften en wensen van elk bedrijf.
Stem op een waterschap
De waterschappen zijn dus goed vertegenwoordigd. Het zou mooi zijn als de Unie of één van de waterschappen de WOW-prijs wint. Lees hier alles over alle genomineerden en breng je stem uit:
Om te zorgen dat de waterschappen het slib uit de rioolwaterzuiveringen altijd kunnen verwerken, ook bij incidenten of calamiteiten, is er een collectief plan opgesteld. Voor een onafhankelijke regie bij de uitvoering van dit plan, met een eigen monitor en verantwoording, heeft de Unie van Waterschappen op 30 juni een overeenkomst getekend met Aquaminerals.
Bij het schoonmaken van rioolwater blijft naast gezuiverd water ook slib achter, dat naar afvalverwerkingsbedrijven gaat. Waterschappen halen er energie uit en de bedrijven verwerken het slib. De Nederlandse waterschappen zorgen voor genoeg capaciteit voor de verwerking van slib van hun rioolwaterzuiveringen. Maar de afgelopen jaren zijn er bij verschillende waterschappen incidenten geweest bij fluctuaties van de hoeveelheid slib, door veranderingen in de afzetmarkt of regelgeving of technische problemen bij een verwerker.
Alternatieve capaciteit
Omdat de aanvoer van slib nooit stopt, moet er bij zo’n incident direct capaciteit worden geregeld bij een alternatieve verwerker. Als dat niet lukt moet het slib worden afgevoerd en tijdelijk worden opgeslagen. Dit brengt veel kosten met zich mee en bovendien het risico dat het slib bij zware regen uit de opslag wegspoelt naar het oppervlaktewater, wat slecht is voor de waterkwaliteit.
Regie
Meindert Smallenbroek, directeur van de Unie van Waterschappen: “De waterschappen zien het als een gezamenlijke verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat er in de toekomst genoeg capaciteit is voor verwerking van het slib van de rioolwaterzuiveringen, ook bij fluctuaties en incidenten. Daarom hebben de waterschappen eind 2020 gezamenlijk een plan opgesteld voor een collectieve incidentencapaciteit en een landelijke calamiteitenregeling. Aquaminerals is een onafhankelijke en kleinschalige organisatie met kennis van waterschappen, slib en verwerkers. Zij zijn zeer geschikt om de regie te voeren als de incidentenopslag gebruikt moet worden om capaciteit te vinden waar die nodig is.”
Vangnet
Olaf van der Kolk, directeur van AquaMinerals: “De overwegend solide ingeregelde slibverwerkingsketens kunnen in Nederland geconfronteerd worden met tijdelijke ‘hickups’. Het collectief regelen van een vangnet voorkomt veel onnodige kosten, transportkilometers en dat elk waterschap getroffen door deze ‘hickup’ het zelf maar moet regelen. AquaMinerals regelt dit vangnet reeds lange tijd voor de reststoffen van de drinkwaterbedrijven, ze is verheugd dit nu ook voor de waterschappen te mogen doen.”
Duurzaamheid
Bij het opstellen van het collectieve plan is bijzondere aandacht uitgegaan naar de individuele ruimte voor de waterschappen om de zuivering van het rioolwater verder te verbeteren en te verduurzamen, bijvoorbeeld door energiewinning en de terugwinning van grondstoffen uit het rioolwater.
