Categorie: Digitalisering

Waterschappen maken hoge duurzaamheidsambities waar

3 oktober 2023

De waterschappen hebben in 2022 goede stappen gezet op het gebied van duurzaamheid. Zowel het energieverbruik als de klimaatvoetafdruk van waterschappen dalen en de opwek van duurzame energie stijgt. Ook op het gebied van circulariteit en duurzaam opdrachtgeverschap zetten de waterschappen stappen. Dat blijkt uit de publicatie van de Klimaatmonitor Waterschappen.

Een windmolen op het terrein van het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard

De Klimaatmonitor Waterschappen brengt ieder jaar de voortgang van de geboekte resultaten voor klimaat en duurzaamheid bij de waterschappen in beeld. Het onderzoek naar de resultaten over 2022 is uitgevoerd door Arcadis, onder begeleiding van enkele waterschappers en met een bijdrage van de Nederlandse Waterschapsbank (NWB).

Lat nog hoger

Dirk-Siert Schoonman, bestuurslid van de Unie van Waterschappen: “Als waterschappen zijn we dagelijks bezig om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Het is dan ook logisch dat juist wij de lat nog hoger leggen dan de landelijke ambities om verdergaande klimaatverandering zoveel mogelijk te voorkomen. Wij hopen andere partijen hiermee te inspireren.”

Hoge ambities

Waterschappen streven naar energieneutraliteit in 2025 en klimaatneutraliteit in 2035. Zij werken daarom onder andere aan het verminderen van de uitstoot van methaan en lachgas op rioolwaterzuiveringen. Daarop is een versnelling ingezet. De waterschappen willen in 2050 volledig circulair zijn, met als tussenstap 50 procent reductie van het gebruik van primaire grondstoffen in 2030. Waterschappen willen als opdrachtgevers in 2023 100 procent circulair uitvragen en in 2030 100 procent circulair aanbesteden. Ze hebben de ambitie om in 2030 in de infraprojecten klimaatneutraal en circulair te werken met zo min mogelijk uitstoot van schadelijke emissies uit het ingezette materieel. Er zijn wel zorgen over het realiseren van de doelstellingen, onder meer door overbelasting van het elektriciteitsnet, kostenstijgingen en doordat de wateropgave toeneemt (bijvoorbeeld medicijnresten verwijderen).

Meer duurzame energie

Waterschappen wekken zoveel mogelijk duurzame energie zelf op, bijvoorbeeld uit rioolwater. De totale duurzame opwek is sterk gestegen van 58,5 naar 64,3 procent. Er is met name een sterke toename van windenergie (60 procent) en zonne-energie (54 procent). Waterschappen zetten hiervoor hun eigen terreinen in, of stellen hun terreinen open voor gebruik door derden. De groengasproductie is gestegen van 18,2 naar 19,2 miljoen m3. En tegelijkertijd is de inkoop van aardgas gedaald met 25 procent. De omvang van aquathermie in de eigen opwekking is sterk gestegen (factor 8), maar relatief gezien nog beperkt. De waterschappen zijn hiervoor voornamelijk faciliterend. Aquathermie wordt vooral ingezet voor derden op het terrein van het waterschap.

Klimaatvoetafdruk

Waterschappen zetten vol in op energiebesparing. Zo is het energieverbruik gedaald met 3,5 procent, waarbij vooral de daling van 25 procent van aardgas opvallend is. Na de coronaperiode is er weer een duidelijke stijging van personenvervoer van werknemers van de waterschappen, zowel per auto en het openbaar vervoer als vliegreizen. Wel zijn de afstanden die worden afgelegd in het woon-werkverkeer met de helft gedaald ten opzichte van vóór corona. Met het digitale werken is de verwachting dat deze daling (deels) structureel zal zijn. Driekwart van de waterschappen heeft beleid op het verduurzamen van personenmobiliteit of is dat aan het ontwikkelen. De totale klimaatvoetafdruk (scope 1 en 2) van de waterschappen is verkleind met 1 procent.

Duurzaam opdrachtgeverschap

De waterschappen hebben een gezamenlijke strategie Duurzaam Opdrachtgeverschap. Daarin staat hoe de waterschappen hun duurzame ambities vertalen naar opdrachten aan de markt. 16 van de 21 waterschappen hebben een team en coördinator Duurzaam Opdrachtgeverschap aangesteld, om de strategie te implementeren. Iets meer dan de helft van de waterschappen (13) heeft concrete inkoopdoelen gesteld op het gebied van duurzaamheid. Waterschappen monitoren en meten de inspanning en resultaten ook steeds vaker.

Circulair materialengebruik

Hoeveel grondstoffen er gebruikt worden, houdt rechtstreeks verband met energieverbruik en klimaatbeleid. Daarom is er een strategie Circulaire Waterschappen opgesteld, die ook bijdraagt aan het voorkomen van verontreiniging van het water. Waterschappen zetten in op het gebruik van minder en duurzamere materialen, zodat minder CO2-uitstoot plaatsvindt. Alle 21 waterschappen geven aan beleid te hebben gevormd rond circulariteit, dat bij 17 waterschappen ook al bestuurlijk is vastgesteld.

Om klimaatneutraal en circulair werken bij infraprojecten te stimuleren is de Unie een traject gestart: Klimaatneutraal & Circulair Assetmanagement en Opdrachtverlening (KCAO). Het doel is om circulair assetmanagement en duurzaam opdrachtgeverschap te vertalen naar de praktijk van de waterschappen.

CO2-besparing

Ongeveer de helft van de waterschappen past CO2-beprijzing toe of heeft dat in voorbereiding. 10 waterschappen zijn gecertificeerd op de CO2-Prestatieladder en 18 waterschappen gebruiken de CO2-Prestatieladder in aanbestedingen. Waterschappen gebruiken tools als DuboCalc en MKI om de milieukosten van ontwerpvarianten van grond-, weg- en waterwerken te berekenen en dit zorgt voor andere, duurzamere keuzes. Bijvoorbeeld door bij het versterken van dijken baggerspecie uit de regio opnieuw te gebruiken, of onderdelen van zuiveringsinstallaties te hergebruiken. Dat is circulair en levert ook CO2-besparing op, omdat er minder transport nodig is.

Waterschapsspiegel

Waterschappen maken bedrijfsdata openbaar voor een transparante bedrijfsvoering en willen van andere waterschappen kunnen leren om de resultaten te verbeteren. Naast de gegevens over duurzaamheid, is een overzicht van de voortgang van het werk van de waterschappen op alle terreinen gepubliceerd in de bedrijfsvergelijking Waterschapsspiegel. Een overzicht van de belangrijkste indicatoren en cijfers is te vinden in het WAVES-dashboard (Waterschap Analyse- en Verbetersysteem) en de bijbehorende databank.

> Bekijk de Klimaatmonitor Waterschappen 2022
> Bekijk de Bedrijfsvergelijking Waterschapsspiegel
> Bekijk het WAVES-dashboard

Eerste Commissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën in nieuwe samenstelling

2 oktober 2023

Op 21 september vergaderde de Uniecommissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën (CBCF) van de Unie van Waterschappen voor het eerst sinds de waterschapsverkiezingen in nieuwe samenstelling. Een korte samenvatting van de hoofdpunten.



Vaarkaart Digitale Transformatie

De commissie heeft gereageerd op de 5 overkoepelende thema’s van de Vaarkaart ‘Digitaal op Koers’. De thema’s zijn: een getransformeerd waterschap, de meerwaarde van data, uniforme sector naar een hoger plan, betrouwbaar (digitaal) waterschap en toekomstbestendig digitaal. Er is brede steun voor de bestuurlijke ambities die zijn opgenomen in de Vaarkaart. Er zijn wel ook zorgen over de ambities en daaraan verbonden tijdlijn. De definitieve versie van de Vaarkaart wordt ter besluitvorming voorgelegd aan de CBCF op 23 november.

Financiële afspraken Omgevingswet

Eerder dit jaar heeft de Eerste Kamer besloten dat de Omgevingswet op 1 januari 2024 in werking treedt. In het voorjaar van 2023 is een geactualiseerd Integraal Financieel Beeld Stelselherziening Omgevingswet uitgebracht. Waarin vanaf 2024 een hogere bijdrage nodig is van de 4 overheden aan het beheer van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en het Informatiepunt Leef Omgeving (IPLO).

De Unie heeft samen met VNG en IPO overeenstemming bereikt met de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) over een verhoging van de beheerbijdragen Omgevingswet. Voor de waterschappen betekent dit dat zij met ingang van 2025 € 0,725 miljoen per jaar meer gaan betalen bovenop de verhoging op grond van de Beheerovereenkomst DSO.

De commissie heeft geadviseerd deze verhoging van de beheerbijdragen Omgevingswet met een positief advies aan de ledenvergadering voor te stellen. Onder de voorwaarde dat de minister expliciet de bestuurlijke afspraak herbevestigt dat bij de volgende financiële evaluatie van de Omgevingswet in 2024 de 10-jaarstermijn van de terugverdientijd van de transitiekosten als essentiële voorwaarde wordt meegenomen.

En verder

In de commissie is verder onder andere akkoord gegaan met de:

  • reactie aan de Tweede Kamer op het wetsvoorstel aanpassing belastingstelsel
  • consultatiereactie wijziging Besluit vervuilingswaarde ingenomen water 2009
  • consultatiereactie op wetsvoorstel tot aanpassing aanbestedingswet 2012
  • voortzetting van de anti-afhaakregeling met marktconformiteitstoets
  • vrijgegeven gegevens van de bedrijfsvergelijking Waterschapsspiegel 2023, met de cijfers over het jaar 2022

> Bekijk de volledige agenda en stukken van deze vergadering op iBabs

Nieuwe gegevens over prestaties waterschappen op Waterschapsspiegel.nl

26 september 2023

De waterschappen delen jaarlijks gegevens over hun prestaties en kosten door middel van de bedrijfsvergelijking Waterschapsspiegel. De gegevens over 2022 staan nu online.



Met Waterschapsspiegel zijn de waterschappen transparant over hun kosten en baten en kunnen ze hun prestaties vergelijken en verbeteren. Vincent Lokin, bestuurslid van de Unie van Waterschappen: “In maart 2023 zijn er 21 nieuwe waterschapsbesturen gekozen en deze zomer hebben ze allemaal ambitieuze plannen voor de toekomst gepresenteerd. Inzicht in de prestaties van vorig jaar helpt om van elkaar te leren en gezamenlijk te verbeteren. Als transparante overheid delen we deze resultaten zodat ook onze omgeving een beeld krijgt van kansen en aandachtspunten. Zo willen we samen blijven werken aan een veiliger en leefbaarder Nederland.”

Transparante prestaties

Waterschapsspiegel zoomt in op de verschillen tussen de waterschappen. Alle waterschappen leverden hiervoor in het voorjaar van 2023 gegevens aan bij de Unie van Waterschappen over verschillende onderwerpen. Denk hierbij aan prestaties op de waterschapstaken, resultaten op het gebied van maatschappelijk verantwoord handelen, dienstverlening, financiën en doelmatigheid. Alle gegevens zijn openbaar beschikbaar via waterschapsspiegel.nl.

Opvallende uitkomsten

  • Op 249 locaties zijn door de waterschappen meer schadelijke stoffen gemeten in oppervlaktewater in vergelijking met 2021.
  • De waterschappen hebben in de droge zomer van 2022 in totaal tenminste 1,5 miljard m3 water aangevoerd.
  • De waterschappen hebben vorig jaar 162 kilometer primaire waterkering en 83 kilometer regionale waterkering versterkt.
  • De waterschappen hebben voor 99,7% voldaan aan de wateroverlastnormen. De laatste 0,3% is toch nog 10.000 hectare die nog niet aan de norm voldoet. De doelmatigheid van de maatregelen speelt daarbij de belangrijke rol.
  • De waterschappen zijn voor 57% tijdig betrokken bij de meer dan 9.000 watertoetsprocessen, maar in slechts voor 20% is zicht op de uitvoering van de adviezen.

WAVES dashboard en databank

Waar verschillen zichtbaar worden ontstaat de mogelijkheid om van elkaar te leren, dat is de slogan van de bedrijfsvergelijkingen. Om het leren van elkaar gemakkelijk te maken is het online WAVES dashboard ontwikkeld, met het overzicht van de belangrijkste resultaten. Met enkele muisklikken is het daarin mogelijk om waterschappen op verschillende thema’s met elkaar te vergelijken. De bedoeling is om inzichtelijk te maken welke waterschappen mogelijk leerzame lessen te delen hebben, om ieders ambities beter te verwezenlijken. Bekijk de video waarin Waterschapsspiegel en het WAVES dashboard worden uitgelegd.

Waterschappen actief aan de slag met implementatie Woo

11 juli 2023

Waterschappen zijn actief bezig met de implementatie van de Wet open overheid (Woo), maar er is een organisatieontwikkeling nodig om de informatiehuishouding optimaal op orde te krijgen. Dat blijkt uit de resultaten van een onderzoek van de Unie van Waterschappen.

Smartphone en laptop in beeld die door een vrouw wordt bediend.

Waterschappen onderkennen het belang om transparant te kunnen zijn naar de maatschappij en werken daarom ook toe naar werkwijzen die op een toekomstbestendige manier inzicht geven in het verleden. De waterschappen zetten zich dan ook actief in om de Woo goed te implementeren. Bijna alle waterschappen hebben een Woo-contactpersoon, alle waterschappen hebben een Woo-projectleider voor de implementatie en een grote meerderheid heeft een Woo-projectplan. De meeste Woo-verzoeken worden binnen de wettelijke termijn afgehandeld. Het vergt echter extra inspanning om de informatie voldoende toegankelijk en vindbaar voor de burger te presenteren.

Organisatieontwikkeling

Een meerderheid van de waterschappen vindt dat hun informatiehuishouding niet op orde is. De waterschappen werken er hard aan om een transparante overheid te zijn. Het besef dat data van waarde is, leeft onder de waterschappen, maar waterschapsmedewerkers zullen zich in het dagelijks werk continu bewust moeten zijn van het bewaren en openbaar maken van data. Dat is niet van de een op andere dag gerealiseerd. De waterschappen stellen zich dan ook op als een lerende organisatie om mee te kunnen gaan in deze cultuuromslag. De informatiehuishouding op orde hebben helpt waterschappen bij die organisatieontwikkeling.

Burger centraal

Het is voor de waterschappen daarnaast cruciaal dat er gestandaardiseerde en consistente metadata komen die met krachtige zoekmechanismen op een gebruiksvriendelijke manier toegankelijk zijn. Voor de burger is het belangrijk dat dit bij elke overheid op dezelfde wijze gebeurd. De huidige Woo-index is niet voldoende om dat te bereiken. Een landelijke aanpak zou de waterschappen helpen.

Vooruitblik

Door de waterschappen is een sectoraal meerjarenplan voor het op orde brengen van de informatiehuishouding opgesteld. Dit biedt houvast voor waterschappen om te kunnen verbeteren. Daarnaast werkt de Unie van Waterschappen aan een inspiratiemodule om de waterschappen mee te nemen in deze organisatieontwikkeling. Hierbij spelen een verbindend perspectief, leiderschap en ruimte om te experimenteren een belangrijke rol.

> Preadvies digitale informatiehuishouding waterschappen

> Uitkomsten enquête implementatie Woo waterschappen

Motie aangenomen voor meer duidelijkheid nieuwe cyberrichtlijn

Op de laatste dag voor het reces van de Tweede Kamer is er een motie aangenomen die het demissionaire kabinet verzoekt zo snel mogelijk duidelijkheid te geven over de scope en focus over de nieuwe Europese richtlijn voor netwerk- en informatiesystemen.



Kamerlid Evert Jan Slootweg (CDA) diende de motie voor meer duidelijkheid in. De motie gaat concreet over meer duidelijkheid rond de herziening van de Netwerk- en Informatiebeveiligingsrichtlijn (NIB2, ook wel NIS2 genoemd). Het Rijk moet voor deze richtlijn in kaart brengen hoe en wanneer decentrale overheden aan de nieuwe wettelijke verplichtingen voor de beveiliging van netwerk- en informatiesystemen uit deze richtlijn moeten gaan voldoen.

Scope en focus

Daarnaast stelt de NIB2-richtlijn dat nationale autoriteiten strenger moeten handhaven op naleving van de regels en ook eventuele sancties kunnen opleggen. Dit heeft belangrijke (financiële) gevolgen voor de medeoverheden. Omdat er tot op heden nog veel onduidelijk is over de scope en focus van deze regelgeving kunnen provincies, gemeenten en waterschappen op dit moment niet inschatten wat de impact gaat zijn, en ook niet de noodzakelijke voorbereidingen treffen.

Geen stilstand

De NIB2 moet uiterlijk in oktober 2024 geïmplementeerd zijn. Medeoverheden hebben daarom snel duidelijkheid nodig van het Rijk. De Unie van Waterschappen verzoekt de demissionaire regering om geen stilstand te laten ontstaan op dit dossier de komende maanden.

> Bekijk de motie van Slootweg (CDA)

Medeoverheden dringen aan op meer duidelijkheid Rijk over informatieveiligheid

28 juni 2023

Op 29 juni debatteert de Tweede Kamer over online veiligheid. Gemeenten, provincies en waterschappen geven de Kamerleden mee dat er meer duidelijkheid moet komen over de Europese richtlijn voor netwerk- en informatiesystemen (NIB2, ook bekend als NIS2). Ook willen gemeenten concreet weten welke rol het Rijk pakt bij de Nationale Cybersecurity Strategie.



Op 5 april hebben de decentrale overheden deze punten al ingebracht bij de Vaste Kamercommissie Digitale Zaken in de Tweede Kamer. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitale Zaken) gaf destijds aan snel met duidelijkheid te komen. IPO, VNG en de Unie van Waterschappen hebben die duidelijkheid rond nieuwe cyberrichtlijnen nog niet gekregen.

Duidelijkheid nodig over Europese richtlijn

Op Europees niveau komt er een nieuwe richtlijn voor informatieveiligheid: de NIS2. Met deze richtlijn moeten overheden aan wettelijke verplichtingen voor de beveiliging van hun netwerk- en informatiesystemen gaan voldoen. Iedere lidstaat mag zelf beslissen welke vereisten uit deze richtlijn voor medeoverheden gaan gelden. Welke keuze het kabinet hierin maakt en wat deze keuze precies betekent voor provincies, gemeenten en waterschappen is nog onduidelijk. Omdat de financiële gevolgen voor deze richtlijn groot kunnen zijn, willen de decentrale overheden graag weten waar ze aan toe zijn.

Cybersecurity Strategie

Verder is de minister van Justitie en Veiligheid bezig met de uitrol van de Nationale Cybersecurity Strategie (NLCS). Decentrale overheden willen graag de uitdagingen op dit gebied samen oplossen, maar hebben het Rijk nodig. Er is nog geen manier aangewezen waarop het Rijk en het lokale bestuur samen de acties uit de NLCS gaan bespreken, uitvoeren en bewaken. De decentrale overheden moedigen de minister aan hier snel meer duidelijkheid in te verschaffen.

Staat van Ons Water: ministerie en waterschappen kijken samen vooruit

27 juni 2023

Halverwege juni organiseerde de Unie een webinar over de Staat van Ons Water 2022. Circa 80 bestuurders en secretarissen-directeuren van waterschappen waren aanwezig. Ook Liz van Duin, directeur Waterkwaliteit en Grote Wateren bij het ministerie van Infrastructuur en Water (IenW), en Kaspar Sonnemans, beleidsadviseur bij IenW blikten mee terug en vooruit.



Hoofdpunten

Na een aftrap van Vincent Lokin, bestuurslid van de Unie van Waterschappen, loodste Kaspar Sonnemans de aanwezigen door de figuren in de Staat van Ons Water. Over waterbeheer, waterkwaliteit, droogte, water en bodem sturend, de beleidstafel Wateroverlast en Hoogwater en de financiën.

Afbeelding van een Infographic over opgaven voor de waterkwaliteit. De tekst is te lezen op pagina 54 van de rapportage Staat van Ons Water 2022.
Een infographic uit de rapportage ‘De Staat van Ons Water 2022’

> Bekijk de rapportage ‘Staat van Ons Water 2022’

Waterkwaliteit

Daarna gaf Liz van Duin aanvullend aan dat er de laatste jaren veel meer middelen van het Deltafonds worden uitgegeven aan waterkwaliteit. Ook benoemde Van Duin het Impulsprogramma Kaderrichtlijn Water (KRW). En dat er een dashboard komt om te bekijken waarom de doelen van 2027 zo lastig te behalen zijn. Het dashboard gaat inzicht brengen in de oorzaken en dan kan IenW ook expliciete hulp aanbieden bij het behalen KRW-doelen.

Mestwetgeving en waterkwaliteit

Het ministerie van IenW wil de mestwetgeving afstemmen op de Kaderrichtlijn Water. Hierin zet het ministerie concrete stappen en stuurt voor de zomer nog een brief naar de Tweede Kamer.

Niet afwentelen

Een ander thema dat besproken werd was water en bodem sturend. En dan in het bijzonder het principe van niet afwentelen. Dit betekent niet op de volgende generatie (gewasbeschermingsmiddelen kunnen nog jaren in de grond achterblijven), niet op een andere regio (hoofdwater op een polder en visa versa), en publiek en privaat (bedrijventerreinuitbreiding bijvoorbeeld).

Geen ja, maar

Watergraaf Erik de Ridder vulde hierop aan dat we niet langer “ja, maar” kunnen zeggen in relatie tot water en bodem sturend, maar de consequenties moeten aanvaarden. Waarop Van Duin reageerde dat de principes rond water en bodem sturend niet nieuw zijn, maar we het nu inderdaad echt moeten gaan doen. Op de vraag of waterschappen niet met emissiebeheerplannen moeten gaan werken stelt Van Duin dat de waterschappen emissies in beeld moeten hebben en dat waterschappen gewend zijn om emissies eruit te halen. Daarbij riep Van Duin op dat we de waterkwaliteit niet verbeteren voor Europa of de KRW, maar voor voldoende en gezond water voor mens en natuur. De grootste uitdaging ligt voor 2023 op droogte en waterbeschikbaarheid.

Deltafonds

Vincent Lokin ziet een grote uitdaging voor het ontdekken wat water en bodem sturend echt betekent voor droogte en voor de roofbouw die we de afgelopen jaren hebben gepleegd. Op een vraag over de middelen is Van Duin helder: “Het Deltafonds heeft een stabiel karakter. Er zijn bezuinigingen afgekondigd. Daarbij lijkt het fonds enigszins veilig. In het coalitieakkoord is 811 miljoen extra voor de restauratie van beekdalen, uit het transitiefonds voor stikstof, genoemd. We moeten blij zijn met wat we hebben aan financiën op dit moment.”

Stemhulp

Tot slot heeft Karin Sluis (Voorzitter Commissie RLI advies Goed Water, Goed Geregeld) een column voorgelezen waarin zij stelt dat de stemhulpstelling ‘Aanpassingen aan rioolwaterzuiveringsinstallaties vanwege de KRW mogen niet leiden tot hogere waterschapslasten’ een onzinnige stelling is. Dit is een stelling die is ingezet tijdens de waterschapsverkiezingen. Sluis wijst eropt dat de KRW een wettelijke verplichting is. Of die leidt tot hogere waterschapslasten, dat doet dus niet ter zake. Haar advies aan de waterschappen is: “Beste bestuurders en watercollega’s, wees wijs de komende jaren en besteed aandacht aan uw watertoetsen, uw vergunningen, uw rioolwaterzuiveringsinstallaties én uw stemhulp.”

Unie van Waterschappen roept waterschappen op TikTok te verbieden

16 juni 2023

Het Rijk ontraadt per direct het gebruik van TikTok op mobiele apparatuur van rijksambtenaren. De Unie van Waterschappen roept waterschappen op om deze Rijkslijn te volgen als het gaat om applicaties uit landen met een offensief cyberprogramma. Dit betekent dat de waterschappen per direct TikTok ontraden of verbieden op zakelijke mobiele apparatuur van waterschappers.

Telefoon in hand met koffie

De waterschappen onderschrijven, net als het Rijk, het belang van het toewerken naar een situatie waarbij mobiele apparaten zo zijn ingericht dat er alleen vooraf toegestane applicaties, software en/of functionaliteiten kunnen worden geïnstalleerd of gebruikt. Ook onderschrijven ze het werken in een veilige omgeving.

TikTok op apart apparaat

De waterschappen zijn zelf verantwoordelijk voor het informatieveiligheidsbeleid en hoe zij omgaan met de managed devices. Uit het eigen informatiebeleid van waterschappen blijkt dat scheiding van data en gebruik van (externe) applicaties op een apparaat het belangrijkste is. Mocht het voor een waterschap noodzakelijk zijn om TikTok, of een applicatie met soortgelijke afkomst en risico’s, te gebruiken raadt de Unie van Waterschappen aan om hiervoor een geïsoleerde omgeving op een apart apparaat te gebruiken.

Offensief cyberprogramma

Recent is er veel aandacht voor mobiele applicaties die een gevaar vormen voor de informatieveiligheid, zoals TikTok. TikTok is een sociaal medium dat voornamelijk onder jongeren populair is. Het is afkomstig uit China. TikTok is een voorbeeld van een applicatie uit een land met een offensief cyberprogramma. Staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering Alexandra van Huffelen vroeg de AIVD om een onderzoek uit te voeren naar de risico’s van deze applicatie en hierover een advies te geven. Op basis van dit advies presenteerde van Huffelen afgelopen maart de Rijkslijn voor het gebruik van applicaties uit landen met een offensief cyberprogramma tegen Nederland.

Gesprek met staatssecretaris

Op 6 april ontvingen de koepelvertegenwoordigers een brief van de staatssecretaris. Hierin verzocht de staatssecretaris om de lijn van het Rijk te ondersteunen. Alle koepels geven aan hun leden op te roepen om de Rijkslijn te volgen. De koepels werken gezamenlijk en interbestuurlijk aan een integraal kader hoe om te gaan met applicaties op mobiele apparaten.

De komende tijd brengen de waterschappen risico’s van applicaties uit landen met een offensief cyberprogramma in beeld. De waterschappen doen dit samen met het Rijk, de provincies en de gemeenten. Dit met als doel toewerken naar veilig applicatiegebruik en een weerbare overheid.

Nationale rapportage Sustainable Development Goals naar de Tweede Kamer gestuurd

25 mei 2023

Op 17 mei was het verantwoordingsdag. Op deze dag worden er verschillende rapportages aan de Tweede Kamer gestuurd om te evalueren. De nationale voortgang op de 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) is een van deze rapportages. Met de SDG-doelstellingen willen de Verenigde Naties (VN) van de wereld een betere plek maken. De Unie van Waterschappen schreef, samen met de andere decentrale overheden, een hoofdstuk in de Zevende Nationale SDG Rapportage - Nederland Ontwikkelt Duurzaam. Hierin beschrijft de Unie van Waterschappen de ontwikkelingen van de waterschappen. Informatie uit de bedrijfsvergelijkingendatabase is hiervoor een belangrijke bron.



Wat zijn Sustainable Development Goals?

De VN heeft wereldwijd 17 doelen afgesproken om van de wereld een betere plek te maken in 2030. De doelen zijn afgesproken met alle 196 landen binnen de VN. De doelen lopen uiteen van geen armoede en honger, naar schoon water en sanitair en leven in het water. Ook voor de waterschappen zijn de doelen belangrijk.

Waarom een verantwoordingsdag?

Op verantwoordingsdag legt het kabinet verantwoording af over het beleid en de financiën van het afgelopen jaar. Jaarlijks evalueert het kabinet op die dag ook de doelen die gesteld zijn in de Sustainable Development Goals. Dit doen ze op basis van een rapportage die het Centraal Bureau Statistiek maakt en daarnaast de nationale SDG-rapportage. De CBS-rapportage heet Monitor Brede Welvaart & Sustainable Development Goals (SDG’s). Deze monitor presenteert de data. De jaarlijkse rapportage bevat een toelichting over duurzame ontwikkeling en het bereiken van de SDG’s in Nederland. De Ministers van Economische Zaken en Klimaat, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en Infrastructuur en Waterstaat sturen namens het kabinet een reactie op deze rapportages naar de Tweede Kamer.

Wat is de bedrijfsvergelijkingendatabase?

Jaarlijks evalueren en leren de waterschappen van elkaar. Dit doen ze onder andere met de bedrijfsvergelijkingendatabase. Ieder waterschap levert gegevens aan over hun prestaties en kosten. Deze gegevens worden in het openbare WAVES dashboard gepubliceerd en brengt de voortgang van het werk van de waterschappen in beeld. Dit dashboard maakt de gegevens inzichtelijk, georganiseerd naar thema en maakt het voor waterschappen mogelijk om gegevens onderling te vergelijken Daarnaast gebruiken de waterschappen deze informatie voor rapportages, zoals het SDG jaarverslag. Bij de waterschappen krijgen de SDG’s steeds duidelijker de aandacht in beleidsstukken en rapportages. In de rapportage Waterschapspeil 2022 brengen de waterschappen voor het duidelijk naar voren hoe ze bijdragen aan het behalen van de SDG’s.

>Bedrijfsvergelijkingen bij de Unie van Waterschappen
>Kabinetsreactie op de Monitor Brede Welvaart &SDG’s 2023
>Waterschapspeil 2022

Rapportage Staat van Ons Water naar Tweede Kamer gestuurd

17 mei 2023

Op 17 mei is de rapportage de Staat van Ons Water naar de Tweede Kamer gestuurd. Met dit rapport laat de minister van Infrastructuur en Waterstaat elk jaar de voortgang van het Nederlandse waterbeleid zien.

Een handhaver van het waterschap meet de waterkwaltiteit in de sloot

De Staat van Ons Water wordt ontwikkeld door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de Unie van Waterschappen, de Vereniging van Waterbedrijven in Nederland, het Interprovinciaal Overleg en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. In de rapportage komen de verschillende onderdelen van het Nederlandse waterbeleid voorbij. Zo is te lezen hoe Nederland werkt aan het opvangen van de gevolgen van klimaatverandering en zich voorbereid op de toekomst. Ook de status van de waterveiligheid en de waterkwaliteit komen voorbij.

Voortgang Nederlandse waterbeleid

Verder is er onder meer aandacht voor het Nationaal Waterprogramma, de Kaderrichtlijn Water, het Hoogwaterbeschermingsprogramma, internationale samenwerking en de vooruitgang op duurzaamheid.

Droogteseizoen 2022

In deze Staat van Ons Water over het kalenderjaar 2022 zijn de aanpak van droogte en watertekort en waterkwaliteit uitgelicht. Zo is het droogteseizoen van 2022 uitgebeeld, waarin te zien valt dat vooral in Zeeland en het zuidoosten van Nederland weer historisch hoge watertekorten waren. De waterbeheerders hebben met verschillende maatregelen de droogte bestreden. Duidelijk is dat de droogte-aanpak regionaal maatwerk vergt. De gevolgen van droogte kunnen per regio sterk verschillen, waardoor ook verschillende maatregelen nodig zijn. In de Staat van Ons Water zie je bijvoorbeeld dat in het rivierengebied wordt gewerkt aan een betere waterverdeling en het westen van Nederland de strijd aangaat met verzilting.

Complexe opgave waterkwaliteit

In de Staat van Ons Water 2022 is verder te zien dat verbetering van de waterkwaliteit een complexe opgave is. Er zijn namelijk veel verschillende kwaliteitseisen voor water (is het gezond voor mens en dier? Welke stoffen horen er niet in thuis? Etc.) en vervuiling komt uit veel verschillende hoeken (door de droogte, industrie, landbouw, wat we zelf doorspoelen door het riool etc.). Duidelijk wordt dat het verbeteren van de waterkwaliteit een aangelegenheid is van veel verschillende partijen. En dat de gezamenlijke aanpak die in Nederland is opgezet de enige manier is om resultaat te behalen.

> Staat van Ons Water 2022