Categorie: Digitalisering

Waterschappen blij met overheidsbrede Digitaliseringsstrategie

4 juli 2025

Het kabinet lanceerde op 4 juli de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) onder het motto: Samen versnellen is de enige optie. Deze gezamenlijke digitaliseringsstrategie van gemeenten, provincies, waterschappen, publieke dienstverleners en het rijk versterkt de digitale basis van ons land. Ook worden maatschappelijke uitdagingen met behulp van deze strategie aangepakt.

nederlandse-digitaliseringsstrategie

Weerbaarheid

De wereld digitaliseert steeds verder. Daarom is samenwerking tussen overheden essentieel voor een weerbare samenleving en een sterke economie.

Focus in aanpak

Digitalisering stelt overheden voor urgente vraagstukken. Bijvoorbeeld versnippering in IT-beleid, innovatie, een tekort aan digitale professionals en de geopolitieke noodzaak om minder afhankelijk te zijn van buitenlandse technologieaanbieders. Met de NDS focust Nederland op regie, samenwerking, weerbaarheid en een toekomstgerichte aanpak.

Hoge urgentie

“Het werk aan veilige dijken, schoon en voldoende water is steeds meer informatiegedreven, zodat het werk nauwkeuriger, duurzamer en efficiënter verloopt. Tegelijkertijd is het werk van de waterschappen hierdoor kwetsbaar geworden voor digitale aanvallen”, geeft Vincent Lokin, bestuurslid van de Unie van Waterschappen, aan. “Goede wetgeving en ambitieus digitaliseringsbeleid als één overheid wordt dan ook door de waterschappen toegejuicht. Maar er moet wel ruimte blijven voor autonomie en het bepalen van het eigen tempo.”

Prioriteiten NDS

De NDS legt de nadruk op zes prioriteiten waarop alle overheidsorganisaties als één overheid samen versnellen. Dit zijn:

  1. We zetten cloudtechnologie gezamenlijk in.
  2. We delen en benutten data op een verantwoorde manier over overheidslagen heen.
  3. We benutten op een verantwoorde manier de kansen van AI.
  4. We zetten burgers en ondernemers centraal.
  5. We versterken digitale weerbaarheid en digitale autonomie van de overheid.
  6. We versterken digitaal vakmanschap van ambtenaren en hebben een moderne werkomgeving.

Nederlandse Digitaliseringsstrategie 


De Nederlandse Digitaliseringsstrategie onderstreept dat samenwerking essentieel is om tot doorbraken te komen. Een vervolgstap is om de benodigde investeringen in kaart te brengen om een krachtige digitale overheid te realiseren, die werkt voor alle Nederlanders. Parallel daaraan wordt samen met alle overheidslagen gestart met de uitvoering van de strategie.

Waterschappen maken kans op Computable Award Digitale Transformatie 

1 juli 2025

De Unie van Waterschappen en het Waterschapshuis zijn beide genomineerd voor de Computable Award 2025 in de categorie Digitale Transformatie. Tot en met 19 oktober kan het publiek stemmen op hun favoriet. De publieksstemmen bepalen voor vijftig procent de winnaar. Stem daarom nu op de Unie van Waterschappen en het Waterschapshuis.

Uitsnede van de cover van de 'Digitale Vaarkaart' met als titel 'Digitaal op koers – Vaarkaart'. Onder de titel staat de ondertitel: 'De bestuurlijke visie op de digitale transformatie bij de waterschappen'. Links is een futuristisch gebouw te zien, rechts een kaart met eilandjes en teksten als 'Randvoorwaardenlijke driehoek' en 'Dynamisch speelveld'.

Vaarkaart – digitaal op koers  

De nominatie dankt de Unie aan de visie ‘Vaarkaart – Digitaal op koers’. Deze werd in 2023 samen met het Waterschapshuis ontwikkeld. De vaarkaart beschrijft hoe de waterschappen zich willen ontwikkelen tot lerende en wendbare organisaties die verantwoord omgaan met data en digitale technologie. De ambitie is om in 2029 als sector klaar te zijn om digitale innovaties passend in te zetten en datagedreven te werken.  

De Unie is blij met de nominatie en met de aandacht voor de inzet van de waterschappen om zich te ontwikkelen tot wendbare en digitaal weerbare organisaties.  

Integrale benadering van digitale transformatie

Bij het nomineren beoordeelde Computable de genomineerde projecten op hun complexiteit, toegevoegde waarde, originaliteit en de rol van leveranciers. Ze prezen de Unie van Waterschappen voor haar integrale benadering van digitale transformatie. Niet alleen staan technologische oplossingen centraal, maar ook de noodzakelijke organisatieontwikkeling en cultuurverandering binnen de waterschappen. 

Stemmen voor Computable Awards  

De publieksstem bepaalt bij de Computable Awards 2025 voor vijftig procent de einduitslag. Het publiek kan tot en met 19 oktober 2025 online eenmaal per categorie een stem uitbrengen. De resterende vijftig procent wordt bepaald door een professionele vakjury.

Op 18 november vindt de prijsuitreiking plaats in De Polar bij de Jaarbeurs in Utrecht. Het thema van de avond is ‘Rebooting Reality’. Hiermee geeft Computable aandacht aan de noodzaak om de digitale wereld opnieuw te doordenken in een tijd waarin geopolitieke spanningen, AI, energiecrises en informatieoorlogen alles op scherp zetten. 

Seminar ‘Sturen in een Cyberstorm’ bereidt waterschappers voor op cybercrisis

23 juni 2025

Op 19 en 20 juni vond in Eindhoven het seminar ‘Sturen in een Cyberstorm’ plaats. Het seminar, een initiatief van Het Waterschapshuis, geeft waterschappers de handvatten en kennis om een cybercrisis indien nodig effectief te bestrijden.

sturen-cyberstorm-web-waterschapshuis

Waterschappen zijn steeds afhankelijker van informatietechnologie en internet om hun taken uit te voeren. Waar vroeger op een gemaal één of meer machinisten aanwezig waren om het machinepark te bedienen, gebeurt dat nu op afstand. Uitval van systemen kan dan grote en langdurige gevolgen hebben voor de continuïteit van deze taken.

Voorheen onvoorstelbare scenario’s, zoals alomvattende en langdurige verstoringen van de digitale voorzieningen, zijn nu reële scenario’s. De vraag is dan ook niet of en wanneer je geraakt wordt door een cybercrisis, maar hoe jij je hier op voorbereid. 

Goede crisisorganisatie

Waterschappen draaien hun hand niet om voor een calamiteit met bijvoorbeeld een persleiding of hoogwater. Zij hebben een goede crisisorganisatie en ervaring met uiteenlopende calamiteiten. Hoe zorgen we ervoor dat we deze basis gebruiken om cybercrisissen op te lossen? Waar krijg je mee te maken bij een cybercrisis? Wat betekent een cybercrisis voor het uitvoeren van je wettelijke taken?  Welke keuzes maak je? Kortom, hoe stuur je in een cyberstorm?

Weerbaar bij orkaankracht

Namens de Unie van Waterschappen werd het seminar bijgewoond door Nicole de Keijzer en Jeroen Smit. De door het Waterschapshuis georganiseerde dag was goed georganiseerd door Renate Bakker-goede, Ronald Holdijk en collega’s. Door Vincent Lokin, bestuurslid van Waterschap de Dommel en de Unie van Waterschappen, werd benadrukt hoe essentieel het is om de professional in zijn kracht te zetten om de bestuurder bij een incident goed te laten beslissen. “We sturen al in een storm. Laten we zorgen dat we veilig en weerbaar zijn bij orkaankracht.” In de door Lisa de Wilde geleidde tabletop in de middag werd nog eens duidelijk hoeveel kennis er binnen de waterschapsector is om een cybercrisis het hoofd te bieden.

© foto: Het Waterschapshuis

Expert gezocht voor themagroep fysieke en digitale veiligheid

Op dit moment worden de Europese Critical Entities Resilience (CER) richtlijn en de nieuwe Network and Information Security (NIS2) richtlijn omgezet in Nederlandse wetgeving: de Wet weerbaarheid kritieke entiteiten (Wwke) en de Cyberbeveiligingswet (Cbw). De Unie van Waterschappen heeft in juli 2024 namens de waterschappen op beide wetsvoorstellen gereageerd. De verwachte impact van beide wetten op de waterschappen is groot, terwijl er tegelijkertijd nog veel onduidelijkheid bestaat en beide wetten naar verwachting al in het tweede kwartaal van 2026 in werking zullen treden.

cybersecurity-fysieke-digitale-veiligheid-2

Themagroep fysieke en digitale veiligheid

Dit was aanleiding voor de Unie van Waterschappen om in november 2024 de nieuwe themagroep fysieke en digitale veiligheid op te richten. Doel van deze themagroep is om samen met de waterschappen vanuit verschillende expertises te onderzoeken wat de impact van de Wwke en Cbw is. En welke stappen de waterschappen nog moeten zetten om beide wetten tijdig te implementeren en aan welke ondersteuning ze daarbij behoefte hebben.

Expert gezocht

Voor de Wwke wordt hierbij nadrukkelijk gekeken naar het al vitale proces ‘Keren en beheren’. En naar het mogelijk kritieke proces ‘Afvalwater’ om het beleid en de uitvoering tijdig vooruit te helpen. De themagroep is in dit kader nog op zoek naar een expert die de waterschappen op het gebied van Keren en beheren / vitaal wil vertegenwoordigen.

Meer informatie

Voor meer informatie over de themagroep fysieke en digitale veiligheid kan contact worden opgenomen met de Unie van Waterschappen (nkeijzer@uvw.nl en/of jsmit@uvw.nl).

Nieuw digitaal platform ‘Het Waterschapsportaal’ voor betere samenwerking in de watersector

20 juni 2025

Sinds half juni is het nieuwe ‘Waterschapsportaal’ beschikbaar voor alle waterschappers. Het nieuwe digitale platform is de centrale plek waar waterschappers kunnen zien welke projecten en diensten het Waterschapshuis levert.

screenshot-waterschapsportaal-website

Het nieuwe portaal moet voor overzicht, transparantie en betere samenwerking in de watersector gaan zorgen. Het platform is toegankelijk voor medewerkers van waterschappen, STOWA en de Unie van Waterschappen.

Het Waterschapsportaal

Het Waterschapsportaal geeft snel en overzichtelijk inzicht in:

  • De projecten en diensten waar een organisatie aan deelneemt
  • De actuele status van deze projecten
  • Bijbehorende financiële gegevens

Het portaal is toegankelijk voor iedereen met een waterschapsmailadres via: hetwaterschapshuis.nl/waterschapsportaal.

Vijftig professionals ronden leertraject Digitaal Stelsel Omgevingswet succesvol af

18 juni 2025

Een mijlpaal voor de eerste lichting deelnemers van het leertraject DSO professional Omgevingswet. Op 13 juni ontvingen bijna 50 professionals van gemeentes, provincies, omgevingsdiensten en waterschappen hun certificaat na een intensieve periode van ruim een jaar leren én werken.

Groepsfoto van de deelnemers van het leertraject DSO professional Omgevingswet. Ze poseren voor een scherm met het logo van DSO en de tekst ‘Leertraject’. Op de vloer liggen gekleurde bollen wol met draden ertussen.

Het leertraject is een initiatief van VNG, IPO en de Unie van Waterschappen, opgezet om het tekort aan kennis en expertise rond het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) aan te pakken. Er waren deelnemers van gemeenten, provincies, omgevingsdiensten en ook vanuit vijf waterschappen.

Theorie en praktijk

Sinds de start in april 2024 dompelden deelnemers zich onder in de wereld van de Omgevingswet en het DSO in de meest brede zin. Door een combinatie van theorielessen, praktijkopdrachten, mentorgesprekken en intervisie groeide niet alleen hun kennis, maar ook hun rol als verbindende professionals.

Specialisatie

De deelnemers specialiseerden zich als regelanalist, planketenregisseur, VTH-ketenregisseur of allround DSO-regisseur. Ze leverden direct een waardevolle bijdrage aan hun organisatie door te werken aan een eindproduct. Tegelijk werkten ze aan de opbouw van een interbestuurlijk netwerk en aan de verdere doorontwikkeling van het DSO.

Leren en werken hand in hand

Het traject is een voorbeeld van hoe leren en werken hand in hand gaan binnen de overheid. Groep 2 van het leertraject is in oktober 2024 gestart. In januari 2026 start er een vernieuwd leertraject DSO professional. Meer informatie over het leertraject en de eindproducten is te vinden op de website van de VNG. Nog vragen of aanmelden voor de volgende groep? Mail dan naar: leertrajectDSO@vng.nl

Decentrale overheden roepen op NDS alsnog snel te lanceren  

11 juni 2025

VNG, IPO, Unie van Waterschappen en NPD vragen demissionair minister Uitermark om de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) alsnog snel te lanceren. Deze strategie geniet breed inhoudelijk draagvlak en vormt de basis voor vergaande samenwerking tussen overheden en dienstverleners op het essentiële onderwerp digitalisering.

Een jonge vrouw werkt aan computer met twee schermen vol code in een kantooromgeving

De NDS benoemt zes prioriteiten waarop versnelling noodzakelijk is. De decentrale overheden juichen deze prioritering toe. Ze onderschrijven de noodzaak om deze onderwerpen nu, en in samenhang, als één overheid aan te pakken. Daarvoor is publicatie van de NDS cruciaal.  

Doorgaan op ingeslagen weg  

Tijdens de totstandkoming van deze strategie is de intensieve samenwerking gewaardeerd. De VNG, IPO en Unie van Waterschappen stellen daarom voor deze samenwerking ongewijzigd voort te zetten, via zowel de ambtelijke als bestuurlijke gremia en via het BO Digitalisering.  

Samenwerking voortzetten  

De komende periode willen de decentrale overheden zich inzetten voor de verdere uitwerking van de NDS. “We kiezen voor voortzetting van de samenwerking, waarbij we breed, gelijkwaardig en gezamenlijk sturing geven aan digitalisering. Daarnaast doen wij een beroep om zo snel mogelijk te starten met een onafhankelijk onderzoek naar een passende investeringsagenda binnen het NDS-verband, om ons in positie te brengen om de NDS uit te voeren”, aldus de gemeenten, provincies en waterschappen in hun brief aan de Tweede Kamer. 

> Lees hier de brief die namens VNG, IPO, de Unie van Waterschappen en NPD naar de minister is gestuurd

Waterschappen genomineerd voor Computable Award Digitale Transformatie 

27 mei 2025

Computable heeft de Unie van Waterschappen en het Waterschapshuis genomineerd voor de Computable Award 2025 in de categorie Digitale Transformatie. De Unie is blij met de nominatie en de aandacht voor de inzet van de waterschappen om zich te ontwikkelen tot wendbare en digitaal weerbare organisaties.

Uitsnede van de cover van de 'Digitale Vaarkaart' met als titel 'Digitaal op koers – Vaarkaart'. Onder de titel staat de ondertitel: 'De bestuurlijke visie op de digitale transformatie bij de waterschappen'. Links is een futuristisch gebouw te zien, rechts een kaart met eilandjes en teksten als 'Randvoorwaardenlijke driehoek' en 'Dynamisch speelveld'.

Vaarkaart – digitaal op koers  

In 2023 ontwikkelde de Unie van Waterschappen in samenwerking met het Waterschapshuis de visie ‘Vaarkaart, digitaal op koers’. Dit document beschrijft hoe de waterschappen zich willen ontwikkelen tot lerende en wendbare organisaties die verantwoord omgaan met data en digitale technologie. De ambitie is om in 2029 als sector klaar te zijn om digitale innovaties passend in te zetten en datagedreven te werken.  

Cultuurverandering en organisatieontwikkeling  

Computable beoordeelde de genomineerde projecten op hun complexiteit, toegevoegde waarde, originaliteit en de rol van leveranciers. Ze prijzen de Unie van Waterschappen voor haar integrale benadering van digitale transformatie. Hierbij staan niet alleen technologische oplossingen centraal, maar ook de noodzakelijke organisatieontwikkeling en cultuurverandering binnen de waterschappen. 

Uitreiking Computable Awards  

Op 16 juni start voor de markt het stemproces voor de Computable Awards 2025. Publieksstemmen bepalen voor vijftig procent de winnaar. Ook buigen de betrokken juryleden zich over de genomineerden per categorie. Hun oordeel bepaalt de andere helft. In de maand mei maakt Computable in zeventien categorieën de genomineerden bekend. 
 
Op 18 november vindt de prijsuitreiking plaats in De Polar bij Jaarbeurs in Utrecht. Het thema van de avond is ‘Rebooting Reality’. Hiermee geeft Computable aandachtaan de noodzaak om de digitale wereld opnieuw te doordenken in een tijd waarin geopolitieke spanningen, ai, energiecrises en informatieoorlogen alles op scherp zetten. 

Staatssecretaris bezoekt Hollands Noorderkwartier voor digitale innovatie

20 mei 2025

Op 19 mei bracht staatssecretaris Zsolt Szabó van Koninkrijksrelaties en Digitalisering een werkbezoek aan het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Tijdens het werkbezoek presenteerde het waterschap verschillende digitale innovaties die de waterschappen helpen hun wettelijke taken beter te kunnen uitvoeren. Ook was er aandacht voor de impact van de digitale transformatie op de waterschapssector en het belang van samenwerking tussen de verschillende overheden.



Impact digitale transformatie voor de waterschappen

Het programma bood inzicht in de digitale transformatie binnen de waterschappen en de praktische toepassing van innovatieve technologieën. De ontvangst was op de rioolwaterzuivering in Wervershoof, waar Vincent Lokin, bestuurder en portefeuillehouder digitalisering van de Unie van Waterschappen, een introductie gaf. Hij lichtte de voortgang en de impact van digitale transformatie bij de waterschappen toe.

Digital Twin op de zuivering

Vervolgens presenteerde Jeremy Versteegh van het waterschap de toepassing van Digital Twin-technologie bij de proefzuivering. Deze technologie stelt waterschappen in staat om digitale modellen van fysieke systemen te creëren, wat bijdraagt aan een efficiënter beheer van waterkwaliteitsprocessen. Na de presentatie volgde een rondleiding door de proefzuivering onder leiding van Tim Keesman.

Dijken inspecteren met drones en AI

Na de zuivering verplaatste het gezelschap zich naar het gemaal Het Grootslag in Andijk. Daar verwelkomde dijkgraaf Remco Bosma de staatssecretaris en zijn team. Erik Vastenburg van het waterschap legde daar uit hoe bij het inspecteren van dijken innovatieve technieken zoals kunstmatige intelligentie en drones worden gebruikt. Aansluitend vond er een demonstratie plaats van de drones op de dijk, waarbij de voordelen van deze technologie in de praktijk werden getoond.

“Digitale innovatie helpt ons werk te verbeteren. Daarbij is het belangrijk dat waterschappen ruimte krijgen om te mogen experimenteren zonder dat nieuwe wetgeving of generieke regelgeving experimenten te niet doen”, vertelt dijkgraaf Remco Bosma. “Zonder deze ruimte waren de innovatieve toepassingen die we tijdens dit werkbezoek hebben laten zien niet mogelijk.”

Betrouwbaar en toegankelijk

Het werkbezoek bood de gelegenheid om het belang van digitale innovaties in het waterbeheer te onderstrepen. En om het belang van samenwerking tussen de verschillende overheden te benadrukken. In zijn slotwoord gaf Vincent Lokin nog aan dat de digitale transformatie vooral om een organisatieontwikkeling vraagt. “Een waterschap van vandaag de dag opereert proactief en omgevingsgericht. Een burger of bedrijf mag ervan uit gaan dat de we transparant en helder in onze afwegingen zijn. En dat essentiële informatie betrouwbaar en eenvoudig toegankelijk is. We hebben de verantwoordelijkheid om die handschoen op te pakken.”

Waterschappen uiten zorgen over AMvB’s Cyberbeveilingswet aan minister 

4 april 2025

De Unie van Waterschappen heeft namens de 21 waterschappen gereageerd op de consultatie van het Cyberbeveiligingsbesluit (Cbb) en het Besluit Weerbaarheid Kritieke Entiteiten (Bwke). Hoewel de Unie de doelstellingen van deze nieuwe wetgeving ondersteunt, zijn er belangrijke zorgen geuit over de uitvoerbaarheid ervan en de impact op de waterschappen. 



Meer praktijkgericht 

In de brief aan minister Van Weel (Justitie en Veiligheid) worden diverse aandachtspunten benoemd. Ten eerste maken de waterschappen zich zorgen over de eisen rond cyberveiligheid. De huidige formuleringen in de Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) in het Cbb staan volgens de waterschappen nog te ver af van de praktijk. Er is behoefte aan duidelijke richtlijnen en standaarden om effectieve beleidsvoering te waarborgen. 

Heldere terminologie  

Een ander belangrijk punt is de onduidelijkheid over terminologie, vooral in verband met meldplichten. De waterschappen pleiten ervoor om snel meer helderheid te krijgen over wat wordt verstaan onder significante incidenten en andere relevante termen. 

Uitvoerbaarheid en betaalbaarheid  

De administratieve en financiële lasten van de nieuwe regelgeving vormen ook een zorg. Het opstellen van beleid en plannen vergt veel tijd en middelen, zonder dat dit altijd leidt tot een verbeterde weerbaarheid. De Unie vraagt om een balans tussen verplichtingen en praktische uitvoerbaarheid. 

Aansluiten bij bestaande wetten  

Met betrekking tot het Bwke hebben de waterschappen vergelijkbare zorgen. Ze vragen om duidelijke richtlijnen over de fysieke weerbaarheid en de verhouding tot bestaande wetgeving, zoals de Arbowet. Ook hier is er behoefte aan heldere standaarden die de uitvoering van veiligheidsmaatregelen ondersteunen. 

Duidelijkheid over planning  

Daarnaast is er verwarring over de termijn voor compliance met de Wet weerbaarheid kritieke entiteiten (Wwke) en Bwke. Waar aanvankelijk werd aangenomen dat de waterschappen tot begin 2027 de tijd hadden om te voldoen aan de eisen, blijkt nu dat dit mogelijk al in augustus 2026 moet gebeuren. Dat brengt aanzienlijke druk met zich mee. 

Snel helderheid  

De Unie benadrukt dat het essentieel is om de nog ontbrekende ministeriële regelingen snel te publiceren, zodat de waterschappen weten waar ze aan toe zijn. Tot slot wordt er waardering uitgesproken voor de inspanningen van de ministeries om de NIS2- en CER-richtlijnen om te zetten in nationale wetgeving, met de oproep om de samenwerking te versterken bij het vormgeven van concrete normen en richtlijnen. 

> Meer over de consultatie Cbb en Bwke op digitaleoverheid.nl