Op 16 juni presenteerde de leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap van de TU Delft de resultaten van het onderzoek naar de samenwerking tussen waterschappen en marktpartijen in de watersector. Het onderzoek richtte zich met name op het midden- en kleinbedrijf (mkb). Versterken van de samenwerking tussen waterschappen en marktpartijen met effectieve praktijkoplossingen was het onderzoeksdoel.
Het rapport ‘Samenwerking in beheer en onderhoud waterbouw; de rol van het mkb als partner’ focust op vaak terugkerende kleinschalige werkzaamheden in beheer en onderhoud. Dit zijn repetitieve of herhalende werkzaamheden. Het gaat bijvoorbeeld om baggeren of maaien en onderhoudswerkzaamheden aan rioolwaterzuiveringsinstallaties en andere installaties en kades en kademuren.
Samenwerking tussen waterschap en opdrachtnemer
De samenwerking tussen de waterschappen en de opdrachtnemers is belangrijk bij herhalende werkzaamheden. Dit helpt bij efficiëntere uitvoering van de taken. Het mkb speelt hierbij een onmisbare rol.
Inzicht in succesfactoren
Publieke opdrachtgevers, zoals de waterschappen, laten veel repetitieve werkzaamheden uitvoeren. Toch ontbreekt het aan inzicht in de succesfactoren van dit soort samenwerkingen. Dit concludeert Maedeh Molaei in haar onderzoek voor de leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap van de TU Delft.
Aanbevelingen
Het rapport brengt de werkzaamheden en de financiële omvang daarvan in beeld. En er worden aanbevelingen gedaan om de samenwerking tussen de waterschappen en opdrachtnemers te verbeteren.
Leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap in de Bouw
De leerstoel Publiek Opdrachtgeverschap in de Bouw van TU Delft onderzocht deze samenwerking in opdracht van De Unie van Waterschappen, zes waterschappen en het Hoogwaterbeschermingsprogramma.
De zes opdrachtgevende waterschappen zijn: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, waterschap Noorderzijlvest, waterschap Rivierenland, het hoogheemraadschap van Delfland, waterschap Scheldestromen en waterschap Hollandse Delta.
Ruim 18 procent van de totale CO2-uitstoot van waterschappen wordt veroorzaakt door het gebruik van polymeren bij de rioolwaterzuiveringen. Daarom willen de waterschappen minder polymeren gebruiken bij het proces van afvalwaterzuivering. Of polymeren die minder CO2 uitstoten. Uit onderzoek van STOWA blijkt namelijk dat er duurzame alternatieven beschikbaar zijn.
Polymeren zijn chemicaliën die de waterschappen gebruiken bij het indikken en ontwateren van het zuiveringsslib. Zeven waterschappen onderzoeken hoe ze er bij het inkopen van polymeren voor kunnen zorgen dat er polymeren worden gebruikt met lagere of zelfs geen CO2-uitstoot. Ze maken daarbij gebruik van een nieuwe aanbestedingstool: CETenderTool.
CO2-uitstoot in kaart
CETenderTool is een hulpmiddel dat de CO2-uitstoot in kaart brengt en de waterschappen inzicht geeft in de eigen CO2-voetafdruk. Het is de eerste stap naar verduurzaming van polymeren.
Klimaatwinst
De waterschappen gebruiken het inzicht in de CO2-uitstoot vervolgens om in aanbestedingen te kiezen voor polymeren met een lagere voetafdruk. Met CETenderTool kunnen ze in een aanbesteding de klimaatwinst van het ene product ten opzichte van het andere product meewegen.
Meer waterschappen
Naast de zeven waterschappen zijn er ook andere waterschappen die belangstelling hebben, maar nog geen concrete aanbesteding. Zij kijken en denken mee, zodat ze de tool bij een eerstvolgende aanbesteding ook kunnen inzetten.
De CETenderTool is verkrijgbaar via expertisecentrum aanbesteden PIANOo.
De Aanbestedingswet 2012 wordt gewijzigd. Een klachtenregeling voor alle aanbestedende diensten wordt verplicht. Ook moet er sprake zijn van een onafhankelijk klachtenloket, speciaal ingericht voor de behandeling van klachten over aanbestedingen.
Aanbestedende diensten zoals waterschappen moeten zich voorbereiden op deze wijziging. Daarom heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) de Handreiking Klachtafhandeling bij aanbesteden gemaakt.
Laagdrempelige klachtenregeling
Om de rechtsbescherming bij aanbesteding van ondernemers te verbeteren, werkt het ministerie van EZK aan verschillende maatregelen. Eén van deze maatregelen is een verplichte laagdrempelige klachtenregeling voor alle aanbestedende diensten met een onafhankelijk klachtenloket. Dit klachtenloket kan binnen of buiten de organisatie zijn, of in samenwerking met andere organisaties. Het klachtenloket moet in ieder geval speciaal zijn ingericht voor de behandeling van klachten over aanbestedingen. Deze verplichting wordt opgenomen in de Aanbestedingswet 2012.
Handvatten om klachtenregeling op te stellen
De Handreiking Klachtafhandeling biedt praktische handvatten om misverstanden, onbedoelde fouten en ten onrechte gestelde eisen in de aanbesteding tijdig te herstellen. Zo kunnen ondernemer en aanbestedende dienst verder bouwen aan een professionele relatie. De handreiking stimuleert aanbestedende diensten die nog geen klachtenregeling met loket hebben, en helpt ze om hiermee aan de slag te gaan. Ook geeft de handreiking aanbestedende diensten die al wel een klachtenregeling met loket hebben tips om de klachtafhandeling te verbeteren.
Klachtenregeling bij de waterschappen
Veel waterschappen hebben al een regeling voor de afhandeling van aanbestedingsklachten. Destijds (in 2013) hebben een aantal waterschappen samen een klachtenregeling opgesteld en een loket voor dit soort klachten ingesteld. Voor deze waterschappen is het slim om de klachtenregeling te actualiseren op basis van de Handreiking. De waterschappen die nog geen (onafhankelijk) klachtenloket hebben, kunnen dit met behulp van de Handreiking inrichten.
Voorbeelden van klachtenloketten
Op de website van PIANOo worden praktijkvoorbeelden van een onafhankelijk klachtenloket gedeeld. Verschillende aanbestedende diensten vertellen over de manier waarop zij hun klachtenloket hebben ingericht. Waaronder een praktijkvoorbeeld van de hoogheemraadschappen van Rijnland en Delfland. Ook staan hier lessen, tips en uitleg over hoe de onafhankelijkheid wordt geborgd en wat de voordelen zijn van de gekozen structuur: binnen of buiten de organisatie of in samenwerking met andere organisaties.
Bekijk de handreiking
