Categorie: Hoogwater

IJsvorming en waterkeringen

Rond keringen en uiterwaarden wordt op dit moment geen ijsvorming verwacht. Het water is rond de 8 graden en volop in beweging. Pas bij een langere periode van temperaturen onder 0 is ijs aannemelijk. Rijkswaterstaat en de waterschappen staan in nauw contact met het KNMI en houden dit goed in de gaten. Waar nodig worden extra maatregelen genomen.

Gemalen volop aan het werk

De waterschappen geven aan dat de gemalen in Nederland volop draaien om al het overtollige water weg te pompen. Mocht er ijsgroei zijn, is schaatsen op wateren waar wordt bemalen dan ook gevaarlijk. Het water onder het ijs heeft namelijk een sterke stroming. Door dalende waterstanden kan er bovendien lucht tussen de ijslaag en het water komen, wat ook tot gevaarlijke situaties kan leiden.

Storm Henk 

Op sommige plekken in Nederland stond het water vóór de storm al erg hoog. Zo stond het water langs het Markermeer 75 centimeter boven NAP. Er werd daarom rekening gehouden met plaatselijk wateroverlast. Onder meer het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier nam voorbereidende maatregelen. In Bovenkarspel kwam het water over de kade, zonder dat het tot problemen leidde. Bij het Visserseiland in Hoorn kwam het water wel de straat in. Ook Volendam kwam het water over de dijk. Grote wateroverlast bleef echter uit.

Hoogwater in aantocht

Vanaf 3 januari zal ook het water in de Rijn weer stijgen. Er wordt rond 7 en 8 januari een vergelijkbare hoogwaterpiek verwacht op de Rijn zoals met de kerstdagen. De piek op de Maas wordt vandaag of morgen al verwacht. Het gaat om waterstanden die eens in de 3 jaar voorkomen. De piek zal zich daarna door Nederland verplaatsen richting zee.

Lokaal wateroverlast

Op dinsdag 2 januari is veel regen gevallen. Ook voor woensdag 3 januari wordt veel regen verwacht. De bodem is in veel regionale systemen verzadigd. Bij nieuwe neerslag zullen de waterstanden naar verwachting weer snel oplopen en is wateroverlast niet uit te sluiten.

> Luister ook naar de woordvoerder van hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier op Radio 1

Waterschappen opgeschaald

Momenteel zijn 11 waterschappen opgeschaald om de extra (preventieve) inzet van mensen en middelen goed te coördineren. Dit geldt met name voor de waterschappen Drents Overijsselse Delta, Hunze en Aa’s en Vechtstromen: de huidige waterstanden in de rivieren Regge, Dinkel en Vecht komen maar ongeveer eens in de 10 jaar voor.

Drents Overijsselse Delta en Vechtstromen

Bij Drents Overijsselse Delta stroomt voor het eerst waterverbinding Het Reevediep mee om extra water af te voeren. De hoogwatergeul voert hoogwater op de IJssel via het Drontermeer en het Vossemeer af naar het IJsselmeer, en ontlast daarmee het gebied rond Zwolle en Kampen. Waterschap Vechtstromen zet woensdag 27 december preventief en eenmalig het dijkleger in: vrijwillige dijkwachters die de dijken langs de Vecht en het Afwateringskanaal inspecteren. Dit is vanaf de grens met Duitsland tot net onder Ommen.

> Volg het liveblog van Drents Overijsselse Delta

Rijn en IJssel, Hunze en Aa’s

Bij Rijn en IJssel werden bergingsgebieden ingezet om water tijdelijk op te slaan, en de onderste kleppen van stuw Doesburg geopend. De waterpeilen stegen daardoor op veel plekken minder hard; het peil van de Oude IJssel daalde zo’n 25 cm. Toch is wateroverlast niet overal te voorkomen. Bij Hunze en Aa’s dalen de waterstanden in de boezemkanalen en die daling zal de komende dagen doorzetten, ondanks de neerslagverwachting. Dit komt doordat het waterschap de komende dagen optimaal kan spuien met drie sluizen in Delfzijl en Nieuwe Statenzijl.

> Volg het liveblog van Rijn en IJssel

> Volg het liveblog van Hunze en Aa’s

Water opvangen

De waterschappen blijven zoveel mogelijk water opvangen en nemen waar nodig aanvullende maatregelen. Doordat het watersysteem en de bodem al volledig verzadigd zijn, is het een uitdaging om al het water kwijt te kunnen. Gemalen draaien op volle toeren en om water tijdelijk op te slaan, zijn verschillende bergingsgebieden ingezet. Een daarvan is waterberging Bredevoort in het waterschap Rijn en IJssel.

Dijken

De dijken in het land worden dag en nacht gecontroleerd en zijn stevig genoeg. Maar voor de IJssel is het spannend en kan er geen druppel meer bij. Regionaal is er soms wateroverlast: op verschillende plekken lopen kades, fietspaden en kruipruimtes onder water. Ook opkomend grondwater kan overlast veroorzaken.

Weerbeeld komende dagen

De komende dagen blijft het wisselvallig, maar de onzekerheid van de neerslagverwachting is groot. De waterschappen houden er rekening mee dat de waterpeilen nog wat verder stijgen en de rivieren op plaatsen nog breder uitwaaieren. Donderdag 28 december wordt een hoogwaterpiek bij Lobith verwacht, van ongeveer 14,7 meter. De piek verplaatst zich de dagen erna over de rivieren in Nederland. Deze hoogte komt ongeveer eens in de 5 jaar voor.

Alle hens aan dek

De waterschappen blijven dag en nacht aan het werk om het water in goede banen te leiden en zo snel mogelijk af te voeren. Ze controleren regelmatig de dijken, stuwen en duikers (ondergrondse verbindingen tussen sloten of plassen). Zo kan er snel geschakeld worden bij eventuele overlast of schade. Alle hens aan dek dus.

> Bekijk de website per waterschap voor de meest actuele informatie

> Lees meer over het thema waterkwantiteit

Regen, noordwestenwind en hoogwatergolf

Deze week viel vooral op dinsdag 19 december veel regen. Ook de rest van de week blijft het wisselvallig. Donderdag steekt een stormachtige noordwestenwind op van zee. Dit valt samen met het moment dat de huidige hoogwatergolf aankomt in de lage delta. Daardoor lopen de rivierwaterstanden op verschillende plekken in het weekend voor kerst flink op. Na kerst wordt stabieler weer verwacht, met afwisselend buien en zon.

Volle uiterwaarden 

Op de Rijn passeert deze week de tweede hoogwatergolf van dit seizoen. Bij Lobith kwam de rivier maandagochtend tot 13,33 meter boven NAP, iets hoger dan de eerste piek van eind november. Dit weekend daalt de rivier niet onder 12 meter boven NAP, om na kerst weer te stijgen. Naar verwachting leidt dat in de laatste dagen van het jaar tot een nieuwe hoogwatergolf, die opnieuw hoger komt: een maximaal peil wordt verwacht rond 14,50 meter boven NAP. Waterschap Vallei en Veluwe inspecteert dagelijks de dijken, gemalen, stuwen en duikers om risico’s te beperken. Op de Maas passeert al tijdens de kerstdagen een golf die sommige uiterwaarden zal vullen.

Verzadigde bodem

Door het natte najaar is de bodem heel nat en verzadigd. Dit betekent dat de bodem op veel plekken geen extra water meer kan opvangen. De gemalen van de waterschappen draaien dan ook overuren om het overtollige water af te voeren naar de zee en de grote rivieren. Zo heeft Wetterskip Fryslân het monumentale Woudagemaal ingezet. Dat is nodig om het water van de Friese boezem af te voeren. Het is al de derde keer dit jaar dat het historisch stoomgemaal bijspringt. Ook bekijken de waterschappen of ze (nood)waterbergingspolders moeten inzetten en worden extra dijkcontroles ingezet.

Coupures uit voorzorg open

Rond de jaarwisseling wordt een nieuwe hoogwaterpiek verwacht. Hoogheemraadschap van Stichtse Rijnlanden opent uit voorzorg de coupures in de zomerdijk tussen Tull en ´t Waal en Wijk bij Duurstede. Hierdoor kunnen de uiterwaarden onder water komen te staan. Door het vollopen van de uiterwaarden krijgt de rivier meer ruimte en stijgt het waterpeil minder snel.

Water vasthouden

De grondwaterstanden zijn in het hele land inmiddels hoger dan gemiddeld. Dit geeft echter nog geen garantie voor een zomer zonder droogteproblemen. Om wateroverlast te voorkomen is het nodig om nu ook water af te voeren. Daarnaast kan door eventuele hitte (verdamping) en het groeiseizoen van gewassen en natuur later dit jaar de watervoorraad snel afnemen. Daarom proberen de hoger gelegen waterschappen het water wel zo lang mogelijk vast te houden in de sloten en beken. 

Veel waterschappen houden gedurende deze hoogwaterperiode een liveblog bij met de laatste updates.

> Bekijk de website per waterschap voor de meest actuele informatie

> Lees meer over het thema waterkwantiteit

Vanaf het einde van de ochtend staat er voor Zeeland code oranje uit vanwege zeer zware windstoten van 100-110 km/u. De windstoten komen uit een zuidelijke richting. Vanmiddag breiden deze condities zich noordwaarts uit en staat er ook code oranje uit voor de kustgebieden van Zuid-Holland, Noord-Holland, het IJsselmeer en voor het westen van het Waddengebied. Vanavond neemt de wind van het zuiden uit geleidelijk af en geldt er code geel voor windstoten van 75-90 km/u, in de kustgebieden van 90-100 km/u.

Wat doen waterschappen?

De waterschappen zijn alert en houden de waterstanden nauwlettend in de gaten. Wanneer het nodig is, nemen ze maatregelen.

Sluizen sluiten?

De kust tussen Hoorn en Enkhuizen staat haaks op de windrichting. Hier is de verwachting dat de wind het Markermeerwater zal opstuwen. De dijken kunnen dat prima aan. Het opstuwende water en het daarmee verhoogde waterpeil kan wel voor overlast zorgen. Om achterliggende lage kades maar ook woonboten en hun aansluitingen te beschermen, heeft de gemeente Hoorn preventief de Kleine Sluis gesloten. Het hoogheemraadschap heeft de sluis Broekerhaven en de Grote Sluis in Hoorn gesloten. De Sassluis in Enkhuizen wordt nauwlettend in de gaten gehouden.

> Lees verder op de website van Hollands Noorderkwartier

Klaar voor het stormseizoen

Het gebied van het hoogheemraadschap van Delfland ligt grotendeels onder de zeespiegel. Delfland controleert de duinen, dijken en kades regelmatig en voert onderhoud en dijkversterkingen uit waar nodig. De duinen en Delflandsedijk langs de kust zijn klaar voor het stormseizoen.

> Lees verder op de website van Delfland

Invloed op wegverkeer

Waterschap Hollandse Delta verwacht geen stormvloed op zee en geen hoge waterstanden in de rivieren binnen het gebied. Het waterschap beheert ook wegen en waarschuwt voor zware windstoten die invloed kunnen hebben op het wegverkeer. Ook kunnen boomtakken afbreken en voorwerpen rondvliegen.

> Lees verder op de website van Hollandse Delta

Winterpeil

De medewerkers van waterschap Scheldestromen (Zeeland) zijn extra alert op eventuele schade en onveilige situaties door afgewaaide takken, mogelijke schade aan dijken en duinen en verstoppingen in sloten door inwaaiend blad of maaisel. Toch is de windrichting (zuid) voor deze regio gunstiger dan wind uit het noorden of noordwesten. Zeker in Zeeuws-Vlaanderen kan bij wind uit het zuiden het water makkelijker afgevoerd worden en is er geen last van opstuwing. Het waterpeil in de Zeeuwse sloten staat nagenoeg overal op winterpeil (lager) zodat het waterschap ook is voorbereid op de voorspelde hoeveelheid neerslag van de komende dagen.

Overstroomik.nl

Tussen oktober en mei komen storm en hoogwaterstanden het meest voor, dit noemen we het stormseizoen. De waterschappen houden gedurende het hele jaar de dijken en kades goed in de gaten, om overstromingen te voorkomen. Op overstroomik.nl zijn de gevolgen van een overstroming per gemeente te zien. De website geeft informatie en tips over voorbereiding op een overstroming.

> Ga naar overstroomik.nl