Sturende rol water moet verdere funderingsschade beperken

1 maart 2024

Op donderdag 29 februari heeft de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (Rli) het rapport ‘Goed gefundeerd’ aangeboden aan ministers Hugo de Jonge (Binnenlandse Zaken), Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) en Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof). In het rapport gaat het Rli in op schadeherstel bij funderingsschade en op het voorkomen van ergere schade. De waterschappen pleiten ervoor om water en bodem sturend te maken voor de ruimte en zo grotere problemen in de toekomst te beperken.

kanaal met huizen aan dijk

Nationale aanpak funderingsproblematiek

In het rapport ‘Goed gefundeerd’ zegt de Rli onder meer dat wanneer de overheid niet helpt om het probleem op te lossen, de maatschappelijke kosten op den duur oplopen tot ruim 50 miljard euro. Om te voorkomen dat de funderingsproblematiek ontaardt in een funderingscrisis stelt de Rli dan ook een nationale aanpak funderingsproblematiek voor.

Herstellen van funderingsschade

De huiseigenaar is zelf verantwoordelijk voor het oplossen van funderingsschade. In de praktijk zorgt dit lokaal voor schrijnende gevallen met grote kostenposten. Erik den Hertog, bestuurslid Unie van Waterschappen: “Door nu niet weg te kijken wordt funderingsschade niet een volgend ‘aardbevingsschade’-dossier. Schade van honderdduizenden euro’s kan een burger niet zomaar ophoesten. Als overheid mogen we de burger niet in de kou laten staan. Daarom is er nu al een fonds duurzaam funderingsherstel. Dit zou breder en directer kunnen worden ingezet. Maatwerk per regio is belangrijk. Zeker omdat de oorzaken heel divers zijn. De aanpak om schade te voorkomen zal per regio verschillen.”

Introductie waterlabel en herstellen waterbalans

De waterschappen vinden daarnaast een goede transparante informatievoorziening belangrijk. Ze stellen daarom voor om een water- of klimaatlabel voor huizen te introduceren. Dit label waarschuwt voor risico’s, zoals overstromingsrisico’s. Ook wijzen de waterschappen erop dat het van groot belang is om de watervraag en waterbeschikbaarheid beter in balans te krijgen om ergere schade in de toekomst te voorkomen. Dit is met name belangrijk voor bestaande huizen die de komende jaren mogelijk met problemen te maken krijgen als de waterhuishouding door droogte of juist te veel water verder onder druk komt te staan.

Toekomstbestendig bouwen

Het is duidelijk dat er in de steden een nijpend tekort is aan woningen. Er zal veel extra gebouwd moeten gaan worden om dit op te lossen. Maar hoe doen we dit slim en toekomstbestendig? Den Hertog: “Vanaf nu moeten we in Nederland slim gaan bouwen. Dat betekent nieuwbouwlocaties kiezen waar ruimte is of wordt gereserveerd voor water, en niet bouwen op plekken die daarvoor ongeschikt zijn (zoals uiterwaarden, slappe bodem en beekdalen). Daarnaast moet het afwegen van het waterbelang minder vrijblijvend worden en moeten nieuwe bouwvoorschriften zorgen voor toekomstbestendige huizen.”

De water- en bodemanalyses die waterschappen met hun gebiedskennis en waterexpertise kunnen bieden, vormen een belangrijk startpunt voor die toekomstbestendige maatregelen.

> Lees meer over het adviesrapport van het Rli

Waterschapsbestuurders in gesprek over funderingsproblematiek

20 februari 2024

Op maandagavond 19 februari organiseerde de Unie van Waterschappen de Steenwegsessie Verzakkingen en Natte voeten. Steenwegsessies zijn debatavonden over actuele onderwerpen om daar op informele wijze met waterschapsbestuurders over in gesprek te gaan. Deze editie stond het onderwerp funderingsproblematiek centraal. Waar liggen de oplossingen en welke rol zien waterschappen voor zichzelf?

Steenwegsessie Verzakkingen en Natte voeten: over funderingsproblematiek

Sluipmoordenaar

Expert Maarten Kuiper van onderzoeks-, ontwerp- en adviesbureau Aveco de Bondt bracht de waterschapsbestuurders op vlieghoogte rond funderingsproblematiek en wateroverlast door grondwater. Uit zijn presentatie bleek dat grondwater steeds problematischer wordt en alles raakt. “Funderingsproblematiek is een sluipmoordenaar en vraagt om maatwerk. Als we niets doen om erger te voorkomen kijken we aan tegen 22 miljard euro te vermijden kosten.”

Water en bodem sturend: tussen droom en daad

Voorkomen is met zulke schadeposten in het verschiet beter dan herstellen, stelt René Vrugt, directeur Water en Bodem bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hij bepleitte dat met de toepassing van het principe ‘water en bodem sturend’ problemen in de toekomst zoveel mogelijk kunnen worden vermeden. “Als water en bodem sturend zijn in ruimtelijke beslissingen, kunnen we slechte keuzes voorkomen.”

In de zaal is er algehele overeenstemming dat water en bodem sturend moeten worden in de ruimte, maar er komen veel praktijkvoorbeelden voorbij waaruit blijkt dat de realiteit vaak weerbarstig is. Vanuit het oogpunt van financiën en snelheid kiezen ontwikkelaars hierdoor toch vaak voor de makkelijkste weg.

Er blijkt een wereld tussen droom en daad te zitten, zoals een van de aanwezigen aangaf. Een van de suggesties uit de zaal om ervoor te zorgen dat het waterbelang beter wordt gehoord, is meer zeggenschap. Bijvoorbeeld dat gemeenten voor hun waterhuishoudingsplan verplicht goedkeuring van het waterschap moeten krijgen. Dat voorkomt dat een waterrobuuste inrichting het toch weer aflegt tegen andere overwegingen. Waterschappen hebben zelf ook het nodige in handen, zo klonk het. “Zet de waterschapsverordening in, toon lef en neem verantwoordelijkheid.”

Transparantie met een waterlabel 

In een volgend onderdeel besprak Jan Kadijk van de Dutch Green Building Council de lopende initiatieven voor een waterlabel voor woningen en gebouwen. Waterschappen kunnen met hun gebiedskennis bijdragen aan zo’n label. De aanwezigen zagen de potentie op het gebied van bewustwording en gedragsverandering, maar zien ook praktische bezwaren. Wat doet een label bijvoorbeeld met de waarde van de woning? Wel was er veel lof over het feit dat private partijen de stap naar voren zetten en een verandering teweeg kunnen brengen die bijdraagt aan de publieke zaak: de zorg voor een toekomstbestendig Nederland. 

Signaleren, agenderen, escaleren

Deltacommissaris Co Verdaas hield het slotpleidooi. Hij nodigde de waterschappen uit om vanuit de samenhang te redeneren en vanuit hun kerntaak de positie van waterexpert in te nemen, inclusief regie op het grondwaterbeheer. Als rolvaste en allesomvattende waterexpert ziet hij drie taken voor de waterschappen: signaleren, agenderen en escaleren. Verdaas kan op bijval uit de zaal rekenen, maar hier en daar ook op tegengas. Zo klinkt er: “Geen extra taken zonder knaken” en “wat houdt regie in?” Toch lijkt iedereen zich er wel in te kunnen vinden dat  het waterschap de aangewezen partij is voor deze taak. “Dat je op een verzoek uit de omgeving reageert en anticipeert, wil nog niet zeggen dat je de volledige verantwoordelijkheid draagt.” 

De Steenwegsessie Verzakkingen en Natte voeten werd georganiseerd in aanloop naar de publicatie van een rapport van de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur over funderingsproblematiek. De publicatie verschijnt donderdag 29 februari. De waterschappen beraden zich op hun positie en standpunt rond het voorkomen van funderingsschade.

> Bekijk de PowerPointpresentatie van Maarten Kuiper over funderingsproblematiek en wateroverlast door grondwater

> Bekijk de PowerPointpresentatie van Jan Kadijk over het klimaatlabel voor woningen en gebouwen

Unie organiseert debatavond over Verzakkingen en Natte voeten

6 februari 2024

Op maandag 19 februari organiseert de Unie van Waterschappen de Steenwegsessie Verzakkingen en Natte voeten. Funderingsproblematiek treft potentieel 1 miljoen huishoudens. Hoe gaan we daar als overheden mee om? Welke rol past het waterschap? En hoe beperken we de schade door lage grondwaterstanden en juist van wateroverlast richting de toekomst? Over die problematiek gaat de Unie van Waterschappen graag het gesprek aan met waterschapsbestuurders.

gracht met links en rechts grachtenpanden en bomen

Debatavond voor waterschapsbestuurders

Steenwegsessie zijn informele debatavonden voor dagelijks en algemeen bestuursleden van de waterschappen. Ook commissieleden zijn van harte welkom. Met de Steenwegsessies biedt de Unie gelegenheid voor discussie en debat over een actueel thema. Dit keer: funderingsproblematiek.

Debateer mee!

In deze editie van de Steenwegsessie debatteren gasten en aanwezigen onder de leiding van dagvoorzitter Gijs Nillessen over bestuurlijke dilemma’s en keuzes rond funderingsproblematiek en wateroverlast. Bodemdaling- en funderingenspecialst Maarten Kuiper van Aveko de Bondt opent de avond met een korte lezing, waarna drie stellingen de revue passeren. Deze worden ingeleid door sprekers René Vrugt (directeur Bodem, Ruimte en Klimaatadaptatie bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat), deltacommissaris Co Verdaas en Jan Kadijk van de Dutch Geen Building Council.

Praktische informatie

De Steenwegsessie Verzakkingen en Natte voeten vindt plaats bij Museum Speelklok op de Steenweg 6 in Utrecht. De avond begint met een broodjesbuffet vanaf 17.30 uur en om 18.30 uur begint het plenaire debatprogramma.

> Ga naar het aanmeldformulier

Moties aangenomen over funderingsproblematiek

27 oktober 2023

Op 26 oktober, de laatste dag voor het verkiezingsreces zijn verschillende moties over funderingsproblematiek aangenomen. Kamerlid Nijboer (PvdA) diende samen met CDA, D66 en SP drie moties in.



Regeringscommissaris aanstellen

In de eerste motie verzoeken de partijen het kabinet een coördinerend minister aan te wijzen en een regeringscommissaris funderingsherstel aan te stellen om zo snel mogelijk tot oplossingen te komen.

Kostenverdeling

Een tweede motie stelt dat het herstellen van funderingsproblemen hoge kosten met zich meebrengt. Daarom zou iedere partij een redelijk deel van de kosten op zich moeten nemen. De motie vraagt het kabinet met voorstellen te komen voor een redelijke kostenverdeling tussen alle betrokken partijen, zodat funderingsproblemen snel kunnen worden aangepakt. In het debat werden de waterschappen nadrukkelijk genoemd als betrokken partij.

Bodemdaling en funderingen op staal

Een derde motie (mede ondertekend door de VDD) geeft aan dat funderingsproblemen ook voorkomen als gevolg van bodemdaling en funderingen op staal. De indieners van de motie verzoeken het kabinet daarom ook deze problemen mee te nemen in de aangekondigde analyses die worden uitgevoerd.

Wat vinden de waterschappen?

De Unie van Waterschappen stelt dat we funderingsschade in de toekomst kunnen beperken door goed naar de bodem te kijken voordat erop gebouwd wordt. Het water- en bodemsysteem is inmiddels leidend bij het bepalen waar je gaat bouwen. Bouwen op een slappe bodem wordt afgeraden. Waterschappen zoeken bij peilbesluiten de balans tussen de verschillende belangen en behoeften in een gebied. Doel is altijd om de economische en maatschappelijke functies mogelijk te maken en daarbij schade en overlast zoveel mogelijk te voorkomen.

Waterlabel

Omdat woningeigenaren zich vaak niet bewust zijn van de risico’s op funderingsschade door zakkende grondwaterpeilen, vinden de waterschappen dat de overheid moet werken aan goede informatievoorziening en die ook minder vrijblijvend moet maken. Bijvoorbeeld door een water- of klimaatlabel te ontwikkelen voor woningen. Deze aanbeveling hebben de waterschappen bij het Rijk gedaan.

Het kabinet moet nu aan de slag met de uitvoering van deze moties. Verantwoordelijk minister Hugo de Jonge gaf tijdens het Kamerdebat meerdere keren aan, met nieuw beleid te willen wachten op het advies van de Rli. In het voorjaar van 2024 wordt dat advies verwacht.

Bekijk het Unie-standpunt over funderingsschade

Kamer neemt moties over wateronderwerpen aan

7 juli 2023

Op de laatste Kamerdag voor het zomerreces dienden verschillende politieke partijen 15 moties in tijdens het Tweeminutendebat Water. Alle moties gingen over onderwerpen die tijdens het jaarlijkse Commissiedebat water aan de orde kwamen.

grondwaterontrekkingen

Een overzicht van de moties die werden aangenomen door de Tweede Kamer:

Landelijke vergunningsplicht voor grondwateronttrekkingen

D66 kreeg een Kamermeerderheid voor een onderzoek naar een landelijke vergunningsplicht voor grondwateronttrekkingen. Als dit onderzoek positieve uitkomsten heeft, moet het kabinet daarna zo snel mogelijk een landelijke vergunningsplicht of een landelijke meldplicht voor alle grondwateronttrekkingen instellen.

In gesprek over meldplicht grondwateronttrekkingen

De Unie van Waterschappen gaat het gesprek met de 21 waterschappen aan over het instellen van een meldplicht voor grondwateronttrekkingen. Zoals in de Visie op Grondwater is aangegeven willen de waterschappen de grondwatervoorraad goed beschermen. Ook willen ze goed zicht hebben op grondwateronttrekkingen. De waterschappen nemen maatregelen om meer (grond)water vast te houden, het zicht op de onttrekkingen te verbeteren en de regelgeving waar nodig aan te scherpen.

Natuurontwikkeling bij dijkversterking

De ChristenUnie wilde met een motie bereiken dat natuurontwikkeling nadrukkelijk betrokken wordt bij dijkversterkingen. De waterschappen vinden dat een goed idee en doen dit al. Zo is een biodiversiteit grasmat ook goed voor de erosiebestendigheid van waterkeringen.

Onderzoek Chemours

Een onderzoek naar ‘nul uit de pijp’ van Chemours was de inzet van een motie van de Partij voor de Dieren. De Unie van Waterschappen is voorstander van bronbeleid: wat niet in het water komt aan gevaarlijke stoffen, hoeft er later ook niet uit. In het Kamerdebat werd aangegeven dat er een onderzoek naar dit voorstel wordt ingesteld. De Unie van Waterschappen juicht dit toe.

Medicijnresten

Tenslotte vroeg de VVD in een motie om de door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gereserveerde middelen voor de aanpak van medicijnresten in ons water sneller en effectiever in te zetten. Juist op de plekken waar de effecten van de medicijnresten het grootst zijn. De waterschappen voeren al een aantal demoprojecten uit op ongeveer 30 rioolwaterzuiveringen.

> Moties Tweeminutendebat Water

Tweede Kamer spreekt met waterschappen over funderingsschade

26 mei 2023

Op 25 mei vond in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek plaats over funderingsproblematiek. Door onder andere dalende grondwaterstanden hebben steeds meer huiseigenaren schade door verzakkingen. Het aanpakken van de funderingen van huizen om verzakking tegen te gaan is erg duur. Dirk-Siert Schoonman van de Unie van Waterschappen sloot aan bij het rondetafelgesprek om deze problematiek te bespreken.

Huis aan water

Als het grondwaterpeil langere tijd lager dan normaal is, kan dit leiden tot funderingsschade. In Nederland is de huiseigenaar hiervoor financieel verantwoordelijk. Er zijn verschillende oorzaken voor funderingsschade. Zo kan het grondwater te laag zijn door te veel onttrekkingen, door te weinig regenval of door te weinig aanvoer van water via de rivieren. Ook het kunstmatig laag houden van het peil van het oppervlaktewater kan een oorzaak zijn van funderingsschade.

Verantwoordelijkheid funderingsschade

Dirk-Siert Schoonman, bestuurslid Unie van Waterschappen: “Op dit moment ligt de verantwoordelijkheid voor funderingsschade bij de huiseigenaar. De praktijk laat zien dat er echt te weinig handelingsperspectief is voor die huiseigenaar om hier zelf iets aan te doen. Daarom hebben de gezamenlijke overheden een verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat mensen niet met de vingers tussen de deur komen.”

Gezamenlijke aanpak vereist

Een landelijke gezamenlijke aanpak is belangrijk omdat het praktische onmogelijk is om per specifiek geval te bekijken waar de mogelijke oorzaak ligt. Het Nationaal Programma Aanpak Funderingsproblematiek voorziet hierin. Er is ook een landelijk loket waar woningeigenaren met funderingsschade zich kunnen melden en waar ze passende hulp krijgen: het landelijk kenniscentrum aanpak funderingsproblematiek. De deelnemers van het rondetafelgesprek noemden dit programma en kenniscentrum vaak.

Beslissen over peil oppervlaktewater

De waterschappen zijn verantwoordelijk voor het peilbeheer. Daarom werd er tijdens het rondetafelgesprek ook, door onder meer Laura Bromet (GroenLinks) en Hans Nijboer (PvdA), gewezen naar de waterschappen. De waterschappen nemen via een democratisch proces besluiten over het gewenste peil van het oppervlaktewater. In dit proces wegen ze verschillende belangen en behoeften in een gebied af. Het peil van het oppervlaktewater heeft invloed op de grondwaterstanden.

Geen kraantje om grondwater te regelen

Schoonman: “Door droogte of onttrekkingen in een gebied kan de grondwaterstand dalen, de waterschappen hebben dan geen kraantje om grondwater aan te vullen. Dat kan alleen indirect via de peilen van het oppervlaktewater. In geval van droogte is daar vaak niet voldoende water beschikbaar om waterstanden te verhogen. Met dalende grondwaterstanden en geen handelingsperspectief voor ons als waterbeheerder als gevolg.”

Voorkomen is beter dan genezen

Daarom vindt de Unie van Waterschappen het belangrijk dat in eerste plaats de oorzaak van de schade wordt aangepakt. Schoonman: “De oorzaak van dit probleem is niet helemaal weg te nemen: bij extreme droogte zullen grondwaterstanden blijven zakken en huizen staan nu eenmaal waar ze staan. We kunnen wel voorkomen dat er teveel water onttrokken wordt en schade in de toekomst beperken door goed naar de bodem te kijken voordat erop gebouwd wordt. Maak het water en -bodemsysteem leidend bij het bepalen waar je gaat bouwen: bouwen op een slappe bodem wordt afgeraden. En door water en bodem sturend te laten zijn voor de ruimte kunnen we meer doen.”

>Standpunt funderingsschade door grondwaterstanden

Waterpoort over grondwater, blik op de toekomst

23 mei 2023

Op 22 mei vond alweer de vijfde Waterpoort plaats. Een bijeenkomst in perscentrum Nieuwspoort in Den Haag waar de aanwezigen met elkaar in gesprek gingen over grondwater. Door klimaatverandering wordt het weer in Nederland steeds extremer en neemt de kans op droogte toe. Dit heeft gevolgen voor de hoeveelheid en de kwaliteit van ons grondwater. Bij de Waterpoort keken we met elkaar naar oplossingen en ideeën.

De Waterpoort zaal op 22 mei, met aan het woord Fahid Minhas.

De Unie van Waterschappen organiseerde samen met Vewin de Waterpoort over grondwater. Kamerlid Fahid Minhas (VVD), Marc Bierkens (hoogleraar geografische hydrologie Universiteit Utrecht) en Hans Kuipers (gedeputeerde provincie Drenthe) gingen onder andere in debat over de toekomst van grondwater.

Vernieuwde grondwatervisie waterschappen

4 april 2023

De Unie van Waterschappen heeft haar visie op grondwater vernieuwd. In deze visie stellen de 21 waterschappen 4 gezamenlijke ambities voor grondwaterbeheer vast. Aanleiding voor deze nieuwe grondwatervisie is dat de beschikbaarheid van voldoende en kwalitatief goed grondwater de laatste jaren steeds meer onder druk komt te staan. Het grondwatersysteem is uit balans geraakt. Dit komt omdat er steeds meer vraag is naar grondwater, terwijl er door de toenemende droogte steeds minder water beschikbaar is.

Droogte

Grenzen van het watersysteem

“Omdat we steeds vaker met langdurige droogte te maken hebben, loopt ons watersysteem tegen de grenzen aan”, zegt Dirk-Siert Schoonman, bestuurslid van de Unie van Waterschappen. “Daarom moeten we naar een situatie toe waarin het vasthouden en infiltreren van water in evenwicht is met het afvoeren en onttrekken van water. Het grondwaterbeleid van de waterschappen levert daar een belangrijke bijdrage aan. Maar alle gebruikers, niet alleen de waterschappen, moeten hun steentje bijdragen om zuinig om te gaan met water en water en bodem voortaan sturend te laten zijn.”

De 4 gezamenlijke ambities zijn:

1. Grondwater in balans

Elke druppel telt. Het evenwicht in de waterbalans moet worden hersteld. Dit evenwicht ontstaat door neerslag, verdamping en aan- en afvoer van water. Waterschappen willen dat er minder grondwater wordt afgevoerd en onttrokken, met name rond gebieden die gevoelig zijn voor verdroging. Waterschappen willen ook de grondwatervoorraad aanvullen door regenwater zoveel mogelijk vast te houden en te infiltreren in de bodem. Om dit te kunnen doen zijn gezonde bodems nodig en ruimte om water op te vangen. Tot slot willen waterschappen het bewustzijn bij ondernemers en consumenten vergroten om zuinig om te gaan met (grond)water.

2. Goede grondwaterkwaliteit

Wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit. Het voorkomen van verontreiniging heeft de voorkeur boven achteraf verwijderen. Waterschappen zetten zich in om vervuiling van grondwater te voorkomen en verwachten dat ook andere partijen zich tot het uiterste inspannen om dat te bereiken. Als grondwater verontreinigd is, moet de veroorzaker daarvan dit bij de bron aanpakken.

3. Voldoende middelen en kennis voor grondwaterbeheer

De beschikbare middelen voor grondwaterbeheer en de instrumenten die een waterschap ter beschikking heeft, zijn beperkt in vergelijking met de opgave. Daarom willen de waterschappen de komende jaren de capaciteit, middelen en kennis uitbreiden.

4. Grondwaterdata op orde

Waterschappen willen de registratie van het oppompen van grondwater verbeteren en de opgepompte hoeveelheid grondwater in beeld krijgen. Daarnaast willen ze afspraken maken met de provincies en gemeenten over het delen van data over bodem- en grondwaterverontreinigingen.

Grondwaterbeheer is complex

De verantwoordelijkheden voor grondwater zijn verdeeld over gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk, maar liggen deels ook bij huis- en terreineigenaren. Dat maakt dit onderwerp complex en vraagt om goede samenwerking. De landelijke Studiegroep Grondwater heeft 10 adviezen gegeven om de grondwaterproblematiek aan te pakken. De Unie van Waterschappen heeft deze adviezen opgenomen in de geactualiseerde grondwatervisie en werkt mee aan de uitvoering ervan.

Wat doen de waterschappen?

Waterschappen richten zich vooral op het in stand houden van de grondwatervoorraad, het beschermen van de grondwaterkwaliteit en het tegengaan van nadelige effecten door oppompen van grondwater. Ieder waterschap heeft hier beleidsregels voor opgesteld. De waterschappen zullen hun beleid toetsen aan de ambities uit de grondwatervisie en hun regels waar nodig bijstellen. Daarbij zijn er door de regionale verschillen op de hoog gelegen zandgronden andere afspraken en maatregelen nodig dan in de laag gelegen klei- en veengebieden van Nederland.

> Volledige geactualiseerde grondwatervisie van de 21 waterschappen

Waterschappen herkennen zich in eindadvies landelijke studiegroep Grondwater

20 december 2022

Het eindadvies van de landelijke studiegroep Grondwater is verschenen. Het advies en de daarin opgenomen aanbevelingen worden besproken in de commissie Watersystemen van de Unie van Waterschappen. Het advies van de studiegroep wordt ook gebruikt als input voor de op te stellen Grondwatervisie van de waterschappen. Doel is dat deze visie klaar is voor de start van het nieuwe droogteseizoen, 1 april 2023.

Een medewerker van het waterschap meet de grondwaterstand in een peilbuis

De waterschappen herkennen zich in de hoofdlijnen van het advies van de Studiegroep Grondwater. Ze sluiten aan bij de ambities van de waterschappen voor de aanpak van de grondwaterproblematiek. Het is belangrijk om de waterbalans in het (grond)watersysteem te herstellen, grondwater en onttrekkingen beter in beeld te krijgen en het waterbewustzijn van Nederlanders te vergroten.

Water en bodem sturend

Het advies over grondwater vraagt niet alleen wat van waterbeheer. Het vraagt ook om aanpassingen in land- en watergebruik en ruimtelijke functies. Grondwater moet als onderdeel van ‘water en bodem sturend’ en het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) een plek te krijgen in de afweging van ruimtelijke ontwikkelingen in het stedelijke én landelijke gebied.

Uitvoeringsparagraaf

Het advies bevat nog geen uitvoeringsparagraaf. En die is wel heel belangrijk om de inhoudelijke aanbevelingen tot uitvoering te brengen. Die paragraaf wordt de komende maanden met de partijen uit de studiegroep uitgewerkt. De Unie van Waterschappen werkt daar graag aan mee.

Het (grond)watersysteem is uit balans

Het grondwaterbeleid van de waterschappen is gericht op het in stand houden van de grondwatervoorraad, het beschermen van de grondwaterkwaliteit en het tegengaan van nadelige effecten door grondwater(onttrekkingen). De droogte van de afgelopen jaren zijn aanleiding om het grondwaterbeleid te herijken en waar nodig aan te passen. Door de toename van de onttrekkingen en de stijgende watervraag in combinatie met de afnemende waterbeschikbaarheid staat het watersysteem en de watervoorraad onder druk. In deze video zie je wat de problematiek inhoudt.

Eva van Esch (Partij voor de Dieren) bezoekt pilot bodemdaling

15 juli 2021

Eva van Esch, waterwoordvoerder voor de Partij voor de Dieren in de Tweede Kamer, bracht op 15 juli een werkbezoek aan Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Ze bezocht de pilot bodemdaling bij het Veenweiden Innovatiecentrum in Zegveld. Ook ging het Kamerlid in gesprek over klimaatbestendig bouwen in de Utrechtse polder Rijnenburg.



Van Esch werd ontvangen door dijkgraaf Jeroen Haan en hoogheemraad Bert de Groot.

Bijzondere aandacht voor bodemdaling

De Partij voor de Dieren heeft bijzondere aandacht voor het dossier bodemdaling. Het veldbezoek toonde een systeem van onderwaterdrainage waarmee bodemdaling zoveel mogelijk wordt voorkomen. Ook is er overgeschakeld naar een lichter ras vee, dat beter geschikt is op veenweide.

Van Esch: “Het lijkt belangrijk om te kijken naar ouderwets boeren, meer samenwerken met de natuur en het weer. Er zijn nieuwe kwetsbaarheden gekomen die polderen naar een nieuw evenwicht noodzakelijk maken.”

Haan bracht naar voren dat er in tijden van waterschaarste een groot verdelingsvraagstuk speelt. Je kunt niet alle partijen bedienen als er schaarste is. “Ook bij bodemdaling geldt: lees het landschap. Kijk wat er al is, dan neem je de juiste besluiten.”

Bouwen in laaggelegen gebied

In de discussie over Rijnenburg stelde Van Esch de vraag of je wel moet bouwen in een laaggelegen gebied. Haan bracht naar voren dat bijvoorbeeld drijvende huizen of huizen op palen hier uitkomst kunnen bieden. Haan: “Waarom maken we van Rijnenburg niet een rolmodel van een klimaatbestendige wijk?”

Van Esch zou het kritische geluid van de waterschappen vaker willen horen: “Als men zo wil bouwen, dan gaan de waterschappen het niet oplossen.” Waterschappen hebben volgens het Kamerlid wel een belangrijke positie en veel kennis en kunde.

Kennismaken met nieuwe waterwoordvoerders

De waterschappen hebben verschillende werkbezoeken met de nieuwe waterwoordvoerders gepland om hen kennis te laten maken met de waterschappen. Om het bezoek goed aan te laten sluiten, is gekozen voor een werkbezoek aan het waterschap waar hun woonplaats onder valt. De waterschappen ontvangen de waterwoordvoerders graag om hen mee te nemen in de grote opgaven van de waterschappen, zoals toenemende weersextremen, het verbeteren van de waterkwaliteit en de uitvoering van de grootste dijkversterkingsopgave sinds de Deltawerken.

Lees meer over de lobby van de waterschappen