Categorie: Zoetwater

Plan voor betere samenwerking zoetwatervoorziening

10 maart 2022

Het programma Slim Watermanagement presenteerde deze week het parapluplan met verbetermaatregelen voor de komende 5 jaar. Hiermee maken Rijkswaterstaat en de waterschappen concreet hoe ze hun samenwerking op het gebied van de zoetwatervoorziening verder optimaliseren.

Foto van een peilschaal in het water

Vanwege zeespiegelstijging en toenemende droogte neemt de kans op een tekort aan zoet water in het voorjaar en de zomer toe. De waterschappen en Rijkswaterstaat voeren maatregelen uit om watertekorten, verzilting en verdroging in Nederland tegen te gaan. Om de samenwerking te optimaliseren is het programma Slim Watermanagement opgezet onder de vlag van het Deltaprogramma Zoetwater.

8,5 miljoen euro

Deze week heeft het programma Slim Watermanagement een plan van aanpak gepresenteerd voor de komende 5 jaar: het zogenaamde parapluplan. In dit plan staat hoe de 8,5 miljoen euro die hiervoor beschikbaar is het waterbeheer in de praktijk gaat verbeteren. Er wordt vooral veel ingezet op het verbeteren van de onderlinge informatievoorziening en de onderlinge communicatie. Ook zal veel aandacht uitgaan naar het uitwisselen van kennis en ervaring en mogelijke maatregelen rond grondwater.

Slim Watermanagement

Slim Watermanagement is gericht op het beter benutten van het huidige water(systeem) door de samenwerking in het operationele waterbeheer verder te versterken. Uitgangspunt is dat beheergrenzen in beginsel geen belemmering vormen voor het gezamenlijk operationeel waterbeheer. Het doel is om watertekorten en ook wateroverlast zo lang mogelijk uit te stellen dan wel te voorkomen, het regulier waterbeheer waar mogelijk energiezuinig(er) uit te voeren en de waterkwaliteit gunstig te beïnvloeden. Het moment waarop regulier waterbeheer overgaat in crisismanagement wordt daarmee verlegd.

Structurele acties nodig in strijd tegen droogte

15 december 2021

In opdracht van de waterschappen en de provincies hebben verschillende kennisinstellingen onderzoek gedaan naar de droogtesituatie op de hoge zandgronden. De conclusie: in de strijd tegen droogte zijn structurele maatregelen nodig in de inrichting van het watersysteem en het landelijk gebied én in het watergebruik.



Dat staat in het rapport ‘Droogte in de zandgebieden van Zuid-, Midden- en Oost-Nederland: Het verhaal – analyse van droogte 2018 en 2019 en bevindingen’.

Daadkrachtig bestuur en beheer

Een van de aanbevelingen van de onderzoekers van KnowH2O, KWR, Deltares, Wageningen Universiteit, FWE en HSS gaat over daadkrachtig bestuur en beheer. Volgens de onderzoekers moet er een duidelijke verdeling zijn van verantwoordelijkheden om op een evenwichtige manier een afweging te maken tussen de belangen in alle bestuurslagen. Door effectief beleid moet snel in de praktijk resultaat worden geboekt.

Grondwaterstanden omhoog

De grondwaterstanden in het zandgebied moeten structureel hoger worden dan nu. Meer water vasthouden en beperking van ontwatering liggen hier aan de basis. Tegelijkertijd is het belangrijk om de grondwatervoorraad waar het kan te vergroten. Bijvoorbeeld door ondergrondse opslagmogelijkheden voor water te benutten en te creëren.

‘Ontstenen’

Een andere maatregel in bebouwd gebied is het ‘ontstenen’ van tuinen en terreinen. In natuurterreinen kan naaldbos omgezet worden in heide. Zo verdampt daar minder water en blijft meer water over om het grondwater aan te vullen.

Zuiniger omgaan met water

Om droogteproblemen het hoofd te bieden, is het daarnaast nodig om meer in te zetten op het verminderen van het watergebruik door burgers, industrie en landbouw. Grondwateronttrekkingen moeten worden beperkt of gepaard gaan met een grotere grondwateraanvulling. Ook kan in ruimte en tijd meer gevarieerd worden met onttrekkingen. Zo wordt in droogtegevoelige gebieden tijdens droog weer minder tot geen water onttrokken.

Herinrichting platteland

Daarnaast wordt in het onderzoeksrapport ingegaan op de herinrichting van het platteland. Om het bodem- en watersysteem toekomstbestendig te maken, is het nodig om ook het landgebruik aan te pakken. We moeten accepteren dat niet overal alles meer kan, mede onder invloed van de klimaatverandering.

Sturende rol van water

De onderzoekers, de waterschappen en de provincies pleiten hierbij voor een sturende rol van water in de ruimtelijke inrichting. Hierbij roepen zij op verschillende opgaven met elkaar te verbinden, zoals de stikstofaanpak, de woningbouwopgave, de energietransitie en de transitie naar klimaatbestendig Nederland.

Eindrapport Droogte in zandgebieden van Zuid-, Midden- en Oost-Nederland