Categorie: Bedrijfsvergelijkingen

Prestaties van de waterschappen inzichtelijk in Waterschapspeil 2022

4 oktober 2022

De resultaten van het werk van alle 21 waterschappen staan op een rij in de rapportage Waterschapspeil, die op 4 oktober 2022 is verschenen. Waterschapspeil 2022 is een brede bedrijfsvergelijking, uitgevoerd voor en door de waterschappen over de periode 2019-2021.



Zo zijn zij transparant over hun kosten en baten en kunnen ze hun prestaties vergelijken en verbeteren. Belangstellenden kunnen via Waterschapspeil en de onderliggende databanken meer te weten komen over het waterschapswerk.

Inzicht

“Met Waterschapspeil willen we als waterschappen laten zien hoe we werken aan veilig, voldoende en schoon water”, zegt Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen. “Waterschapspeil biedt ook inzicht in de manier waarop de waterschappen bijdragen aan verschillende maatschappelijke uitdagingen, zoals omgaan met klimaatverandering, de energietransitie en de ruimtelijke inrichting van Nederland.”

Enkele feiten en cijfers over het jaar 2021

  • Waterschappen beheren ruim 18.000 kilometer aan waterkeringen. In 2021 werken ze aan de versterking van 787 km primaire keringen, die bescherming bieden tegen grote rivieren en de zee, en van 156 km regionale keringen. Tot 2023 zijn de waterschappen nog bezig met het beoordelen van primaire keringen. Dan is de totale opgave in beeld. De primaire keringen moeten in 2050 aan nieuwe veiligheidsnormen voldoen.
  • 99,6 procent van de beheergebieden voldoet aan de wateroverlastnormen. In 2016 gold dat nog voor 99,0 procent. Dat neemt niet weg dat sommige gebieden toch tijdelijk onder water kunnen komen te staan, zeker bij piekbuien na droogte.
  • Waterschappen geven adviezen aan makers van ruimtelijke plannen, zoals gemeentes, provincies of projectontwikkelaars. Het totale aantal wateradviezen, de zogeheten Watertoets, neemt toe van ruim 6.600 in 2019 tot meer dan 8.700 in 2021. De Watertoets wordt daarmee een steeds belangrijker middel.
  • De waterschappen meten op 5.030 locaties de waterkwaliteit. Dat zijn 841 meer locaties dan in 2019. Op 220 locaties worden medicijnresten gemeten en op 184 locaties de zeer zorgwekkende stof PFOS. Waterschappen meten bijvoorbeeld om te controleren of vergunningen worden nageleefd of om vast te stellen waar maatregelen nodig zijn om de waterkwaliteit te verbeteren.
  • Waterschappen hebben een plan voor biodiversiteit, of werken hieraan. De gezamenlijke waterschappen zijn partner van het Deltaplan Biodiversiteitsherstel.
  • De waterschappen beoordelen de waterkwaliteit van 490 zwemlocaties in Nederland. Op de meeste is de waterkwaliteit stabiel goed, ondanks de zomers die gemiddeld warmer en droger worden.
  • De waterschappen zuiveren het rioolwater. Daarmee voldoen ze voor 98% aan de kwaliteitseisen. Dit percentage is al jaren hoog. Bij de zuivering van rioolwater winnen de waterschappen in toenemende mate energie en grondstoffen terug, zoals zoet water en cellulose.
  • De waterschappen zijn goed op weg naar 100 procent energieneutraliteit in 2025: ze zijn in 2021 voor 66 procent energieneutraal. Ze produceren zonne-energie en biogas door slibvergisting op de rioolwaterzuiveringsinstallaties. Daarnaast wekken ze ook elektriciteit op met windturbines.
  • Waterschappen hebben afspraken gemaakt om bepaalde producten en diensten digitaal aan te bieden, om zo hun dienstverlening te verbeteren. Vanaf 2023 is dit ook wettelijk verplicht. In 2021 wordt 60 procent van deze producten en diensten volledig digitaal aangeboden.

Van elkaar leren

Ieder jaar leveren alle waterschappen gegevens aan over hun prestaties en kosten voor de zogeheten Waterschapsspiegel. De data worden online ontsloten via het WAVES-dashboard. Hierin staan gegevens over bijvoorbeeld werkzaamheden op het gebied van waterveiligheid, schoon en voldoende water, het zuiveren van rioolwater en de financiën. Met dit online dashboard kan iedereen de prestaties van waterschappen met elkaar vergelijken. Eens in de 2 jaar verschijnt er een samenvattende rapportage onder de naam Waterschapspeil. Daarnaast verschijnen er ook themarapportages die meer duiding en toelichting geven op de gegevens.

Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer

Tegelijk met Waterschapspeil 2022 is de online Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer verschenen. Deze rapportage verschijnt elke 3 jaar en geeft een gedetailleerd beeld van de zuiveringstaak van de waterschappen. Het bijbehorende dashboard geeft inzichten per waterschap. Alle verzamelde gegevens zijn in te zien en te downloaden uit de databank.

> Waterschapspeil 2022
> Waterschapsspiegel.nl

Waterschappen zuiveren meer rioolwater en hergebruik water neemt toe

De waterschappen hebben het afgelopen jaar meer rioolwater gezuiverd. Dat blijkt uit de op 4 oktober verschenen rapportage ‘Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer’. De totale hoeveelheid getransporteerd rioolwater bedroeg in 2021 1,96 miljard kubieke meter. Dat is bijna 10% meer dan in het droge jaar 2018. Steeds meer gezuiverd rioolwater wordt hergebruikt. In 2021 ging dat om 14 miljoen kubieke meter.



De 21 waterschappen beheren ruim 300 rioolwaterzuiveringsinstallaties. Het rioolwater wordt daar door ruim 2.300 rioolgemalen en meer dan 8.100 kilometer transportleiding van de waterschappen naartoe geleid.

Kwaliteitseisen

Sander Mager, bestuurslid van de Unie van Waterschappen: “Het zuiveren van rioolwater draagt bij aan de volksgezondheid en aan een goede kwaliteit van het oppervlaktewater. Ook biedt het allerlei kansen op het gebied van terugwinning van grondstoffen en energieopwekking. Zo hebben we in 2021 18 miljoen kubieke meter groengas geproduceerd uit biogas. Dat is de hoeveelheid gas waarmee 85.000 huishoudens een jaar lang warm zouden kunnen douchen. Als waterschappen bundelen we onze krachten, bijvoorbeeld bij de verwijdering van microverontreinigingen voor een betere waterkwaliteit. We zijn trots dat het gezuiverde water voldoet aan de kwaliteitseisen en we de kostenstijging beperkt hebben kunnen houden.”

Kosten licht gestegen

De kosten voor beheer en exploitatie van de rioolwaterzuivering bedroegen in 2021 1.118 miljoen euro. Ten opzichte van 2018 zijn de kosten met 7,8 procent gestegen. Deze stijging ligt 1,1 procent boven de inflatie in deze 3 jaar. Dit wordt vooral veroorzaakt door een hoger verbruik van energie en chemicaliën voor het transporteren en zuiveren van rioolwater. Huishoudens en bedrijven betalen via de waterschapsbelasting (zuiveringsheffing) voor de zuivering van hun afvalwater. Dit tarief steeg in deze periode met 7,4 procent. Dat is in lijn met de stijging van de kosten van het zuiveringswerk.

Rioolwatermetingen

De rapportage gaat over de jaren 2019-2021 en valt dus deels samen met de COVID-19-pandemie. Waterschappen hebben de bemonstering van het rioolwater op grote schaal uitgebreid en spelen daarmee een belangrijke rol in de bestrijding van het virus. Zo is nu en in de toekomst beter in beeld te brengen waar virussen opleven. Rioolwateronderzoek kan bovendien een schat aan informatie geven over onder meer gezondheid, medicijn- en drugsgebruik.

Uitdagingen

Er spelen veel uitdagingen om de kwaliteit van de rioolwaterzuivering ook in de toekomst op peil te houden. Sander Mager: “Naast de reguliere zuiveringstaak komen steeds meer ontwikkelingen op ons af. Zoals meer zorgwekkende stoffen in het water, voldoen aan de eisen voor de waterkwaliteit vanuit Europa, beperkingen rond de capaciteit van het verwerken van slib en afspraken om te verduurzamen. Ook het veranderende klimaat heeft invloed. De lange periodes van droogte afgewisseld met extreme piekbuien zorgen voor grote wisselingen en technische uitdagingen in het verwerken van het binnenkomende rioolwater. Er wordt de komende jaren dus veel van de waterschappen gevraagd.”

Van elkaar leren

De Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer vindt elke 3 jaar plaats als verdiepend onderdeel van de algemene bedrijfsvergelijkingen van de waterschappen. Het doel is dat waterschappen van elkaar kunnen leren en transparant zijn. De rapportage verschijnt samen met een dashboard. Daar zijn de gegevens van verschillende waterschappen makkelijk door de jaren heen met elkaar te vergelijken. In de databank Waterschapsspiegel zijn de gegevens per waterschap én per rioolwaterzuiveringsinstallatie te raadplegen.

> Rapportage Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer
> Dashboard Bedrijfsvergelijking Zuiveringsbeheer
> Alle verzamelde data op www.waterschapsspiegel.nl

10 jaar Klimaatmonitor Waterschappen: succesvol verduurzamen

20 september 2021

De waterschappen hebben de energie- en klimaatambities gehaald die 10 jaar geleden zijn vastgelegd in het Klimaatakkoord Waterschappen Rijk. Dat blijkt uit de Klimaatmonitor Waterschappen over 2020.



Het gaat onder meer om energiebesparing, vermindering van broeikasgassen, duurzaam inkopen en duurzame energieproductie. Opvallend is de toename van de productie van zonne-energie.

Zelfvoorzienend

De Unie van Waterschappen en het Rijk hebben in 2010 onder meer afgesproken dat de waterschappen in 2020 voor minstens 40 procent zelfvoorzienend zijn door eigen duurzame energieproductie. Deze doelstelling is al in 2019 behaald. Dit percentage is in 2020 verder gestegen naar 43,2. Opvallend is de enorme stijging in de productie van zonne-energie van bijna 84 procent: van 23.639.873 naar 43.467.987 kWh. Dit is het resultaat van de grote hoeveelheid zonneweiden die in 2019 en 2020 zijn opgeleverd. Daarnaast was ook de totale productie van biogas in 2020 bijna 5 procent hoger dan in 2019.

Voetafdruk

De doelstelling om in de periode 2005-2020 jaarlijks gemiddeld 2% energie-efficiencyverbetering te realiseren is ruim gehaald met een gemiddelde van 3,8 procent per jaar. Ook de ambitie om de CO2-voetafdruk van 1990 in de periode tot en met 2020 met 30 procent te verminderen is geslaagd. Door de productie van biogas en de inkoop van groene stroom hebben de waterschappen in de periode 2005-2020 een vermindering van 68 procent gerealiseerd. Dat is 315 kiloton CO₂.

Gegevens beschikbaar

De Klimaatmonitor Waterschappen brengt ieder jaar de voortgang van de geboekte resultaten voor klimaat en duurzaamheid in beeld. De belangrijkste indicatoren en cijfers zijn vanaf dit jaar -met terugwerkende kracht- opgenomen in het WAVES-dashboard en de bijbehorende databank. In het Waterschap Analyse- en Verbetersysteem (WAVES) staan de gegevens voor de hele sector en voor elk waterschap afzonderlijk. Er is een speciale dashboardpagina over het thema ‘Klimaat’ zodat waterschappen en externe geïnteresseerden interactief aan de slag kunnen met de data. Bijvoorbeeld om uitkomsten te vergelijken tussen waterschappen onderling.

Energieneutraal

Met de Klimaatmonitor is ook inzicht verkregen in de toekomstige energieprojecten van de waterschappen. De waterschappen zetten zich nu in voor energieneutraliteit in 2025, door het gebruik van middelen als rioolwaterzuiveringen, terreinen en oppervlaktewater. Zo dragen ze bij aan de doelstelling van het nationale Klimaatakkoord.

Zonnestroom

Voor de periode tot en met 2025 verwachten de waterschappen met 105 geplande duurzame energieprojecten genoeg duurzame energie op te wekken om energieneutraliteit te bereiken. De meeste projecten (72) zijn gericht op de opwekking van energie met zonnestroom. Tegelijk werken de waterschappen aan een visie en aan strategieën richting klimaatneutrale en circulaire waterschappen. Dat gaat bijvoorbeeld over het terugdringen van het gebruik van fossiele brandstoffen in het materieel.

Circulaire waterschappen

In het Grondstoffenakkoord staat de doelstelling van een 100% circulaire economie in 2050 met een tussenstap in 2030. In dat jaar willen de waterschappen 50% minder primaire grondstoffen gebruiken die een negatieve milieu-impact hebben of schaars zijn. Onder andere door circulair in te kopen en infrastructurele projecten klimaatneutraal en circulair uit te voeren. Kortere productieketens en minder energieverbruik over de hele levenscyclus van producten en materialen zorgen voor een afname van broeikasgasemissies.

Grondstoffen terugwinnen

Ook vergroten waterschappen het aanbod aan hernieuwbare alternatieven door waardevolle grondstoffen terug te winnen, zoals schoon water uit rioolwater. Alle waterschappen hebben inmiddels beleid en doelstellingen gevormd om bij te dragen aan de transitie naar een circulaire economie. Daarnaast wordt er gewerkt aan een gezamenlijke strategie circulaire waterschappen.

WAVES-dashboard

Thema’s en trends bij de waterschappen in 2020

24 augustus 2021

De prestaties en de kosten van de waterschappen over 2020 zijn vanaf nu te bekijken in het WAVES- dashboard. Welke thema’s en trends vallen op?



Het dasboard bevat 10 themarapportages. Ze gaan over de kerntaken van de waterschappen, maar ook over andere relevante onderwerpen waaraan de waterschappen een bijdragen leveren.

Meer gebieden voldoen aan wateroverlastnormen

In de themarapportage Voldoende water is bijvoorbeeld te zien dat het aantal hectare gebied dat volgens de huidige modellen voldoet aan de wateroverlastnormen is toegenomen tot 99,6% van het beheergebied. Dat komt door de maatregelen die het afgelopen jaar zijn genomen. De verwachte klimaatverandering brengt meer piekbuien en een hogere waterafvoer. De uitdaging om aan de normen te blijven voldoen wordt de komende jaren dus groter.

Minder muskusratten gevangen

Er werden in 2020 weer minder muskusratten gevangen. Dat staat in de themarapportage Plaagsoorten. In 2020 werden er ruim 47.700 muskusratten gevangen. Dat is 5 procent minder dan in 2019 en maar liefst 88 procent minder dan in 2004. In 2019 stelden de waterschappen een nieuwe landelijke strategie vast voor de muskusrat, namelijk het terugdringen tot de landsgrens. In Nederland streven we naar een zo klein mogelijke populatie, om het risico op graverij bij waterkeringen laag te houden. Een kleinere populatie betekent ook dat er minder dieren gevangen hoeven te worden. Daardoor wordt dierenleed zoveel mogelijk beperkt. De afname van het aantal vangsten is een indicatie voor de afname van het aantal muskusratten.

Aandeel vergunningaanvragen via gezamenlijk Omgevingsloket stijgt

De rapportage Dienstverlening laat een grote stijging zien van het aandeel vergunningen dat via het Omgevingsloket Online is aangevraagd. Het gaat om een verdriedubbeling ten opzichte van 2013. Het Omgevingsloket Online is een voorloper van het Omgevingsloket dat vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet, 1 juli 2022, gebruikt wordt. Daarin werken verschillende overheidsorganisaties samen in de vergunningverlening. De toename van het gebruik van het Omgevingsloket online is dus een goede opmaat naar 1 juli 2022.

Wat is het WAVES-dashboard?

Deze en 7 andere themarapportages staan klaar in het WAVES-dashboard. WAVES staat voor Waterschap Analyse- en Verbetersysteem. De waterschappen delen jaarlijks via dit dashboard gegevens over de stand van zaken en voortgang van alle belangrijke aspecten van hun werk. In het dashboard kunnen waterschappen gemakkelijk met elkaar worden vergeleken. Zo kunnen ze van elkaar leren. Maar het dashboard is ook interessant voor iedereen die meer wil weten over het werk van de waterschappen.

Meer inzicht in het werk van de waterschappen

In het dashboard is alles te vinden over waterveiligheid, schoon en voldoende water, en het zuiveren van rioolwater. Maar ook over thema’s als innovatie, internationaal werk en crisisbeheersing staat informatie. Dat is handig voor de waterschappen zelf, maar ook voor iedereen die meer inzicht wil krijgen in het werk van de waterschappen. De waterschappen verzamelen de gegevens via hun jaarlijkse bedrijfsvergelijking Waterschapsspiegel.

Transparante overheid

Toine Poppelaars, bestuurslid Unie van Waterschappen: “Door het WAVES-dashboard, de databank en de themarapportages wordt het steeds makkelijker om resultaten en prestaties te monitoren en te vergelijken. We zijn een transparante overheid. Iedereen heeft inzicht in onze data; dat biedt een goede basis voor gesprek. We leren zo als waterschappen van elkaar en streven ernaar om als sector te verbeteren.”

WAVES dashboard

waterschapsspiegel.nl

Verbetering realisatiegraad waterschapsinvesteringen

28 september 2020

De waterschappen willen het verschil tussen de begrote en de gerealiseerde investeringsuitgaven verkleinen. Daarom wisselen zij sinds begin 2020 kennis, ervaringen en ambities rond dit thema uit in een gezamenlijke leerkring. De resultaten van de leerkring zijn op 28 september gepubliceerd.



Al jaren schommelt de gemiddelde realisatiegraad van de investeringsuitgaven – de mate waarin de begrote uitgaven ook daadwerkelijk worden gedaan – rond de 75%. Dat blijkt uit de jaarlijkse bedrijfsvergelijking van de waterschappen.

“Een realisatiegraad van 75% betekent dat een kwart van de geraamde investeringsuitgaven uiteindelijk niet in de geplande periode wordt gedaan”, legt Toine Poppelaars, bestuurslid van de Unie van Waterschappen, uit. “Dat mag dan in lijn zijn met andere publieke organisaties, maar is onbevredigend voor een sector die permanent op zoek is naar het beter inrichten en uitvoeren van haar taken. De waterschappen willen graag verbeteren. Ook voor het vertrouwen in onze sector en de legitimatie van de waterschapstarieven streven we naar een hogere realisatiegraad.”

Gouden regels

Eind 2019 en begin 2020 hebben waterschappers met financiële en/of projectmanagementexpertise vanuit het hele land gewerkt aan een overzicht van mogelijke verbetermaatregelen. Om zo de achterliggende factoren van de realisatiegraad te doorgronden en kansen voor verbetering te vinden. Op basis van de ervaringen van de waterschappen identificeerden zij vanuit verschillende invalshoeken een aantal ‘gouden regels’. In een aantal bijeenkomsten zijn praktijkvoorbeelden gedeeld waarin die regels al worden toegepast. De gouden regels zijn uiteindelijk vertaald naar een ‘next-level’-werkwijze die ter inspiratie is opgenomen in de eindpublicatie.

Interne en externe factoren

Uit de leerkring blijkt dat de factoren voor het achterblijven van de realisatie deels buiten het directe handelingsperspectief van de waterschappen liggen. Zoals de (toegenomen) complexiteit in de omgeving en afstemming van projecten die samen met andere partijen worden uitgevoerd. Ook zijn er factoren waar de waterschappen wel invloed op hebben, zoals de eigen planning en de aansturing van de investeringsprojecten.

De geleerde lessen sluiten aan bij zowel de interne als de externe factoren: van het inbouwen van verkenningsfasen en stakeholderanalyses tot werkvormen voor continue herijking van complexe projecten.

Gereedschapskist

De publicatie is in eerste instantie bedoeld als inspirerende gereedschapskist voor alle collega’s bij de waterschappen. Het idee is dat iedereen er lessen of goed voorbeelden uit kan halen die passen bij de eigen lokale omstandigheden en ambities, bijvoorbeeld door gebruik te maken van de zelfscan in de publicatie. Ook lezers buiten de waterschapssector zijn van harte uitgenodigd om zich te laten inspireren door de gouden regels en goede voorbeelden die tijdens de leerkring tussen de waterschappen zijn gedeeld.

Publicatie Leerkring Realisatiegraad Investeringsuitgaven 2020

Jaarlijkse bedrijfsvergelijkingen

Waterschapspeil 2020: inzicht in waterschapswerk

14 september 2020

Waterschapspeil 2020 is op 14 september verschenen. Dit is de tweejaarlijkse rapportage over trends en ontwikkelingen in werk aan het regionale waterbeheer door de 21 waterschappen.



Waterschapspeil laat zien hoe het belastinggeld wordt besteed en wat de resultaten daarvan zijn. De rapportage is ontstaan vanuit de wens van waterschappen om transparant te zijn over de uitvoering van hun werkzaamheden.

Inzicht in uitdagingen

De prestaties van de waterschappen over 2019 vormen de basis van Waterschapspeil 2020. Waar mogelijk zijn vergelijkingen gemaakt met de gegevens uit eerdere peiljaren. De publicatie geeft inzicht in de uitdagingen van het waterschapswerk en laat zien hoe de activiteiten van de waterschappen zich ontwikkelen. Denk aan het opwekken van duurzame energie en inspelen op klimaatverandering. Maar ook aan de beoordeling van de waterkeringen en de totale prestaties van de rioolwaterzuiveringen.

Water als uitdaging én oplossing

“Als waterschappen laten we graag zien hoe wij werken aan veilig, voldoende en schoon water. Daarom houden we al jaren de prestaties van alle waterschappen bij en stellen we die beschikbaar voor inzicht in het waterschapswerk”, zegt Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen.

“Ook laat Waterschapspeil zien dat water als verbindende factor optreedt in diverse grote maatschappelijke uitdagingen. Denk aan het omgaan met (en beperken van) de gevolgen van klimaatverandering en het behoud van de leefbaarheid in de stad en op het platteland. Zaken met veel impact op het welzijn en de leefomgeving. Water is in veel gevallen onderdeel van zowel de uitdaging als de oplossing.”

Transparantie en inzicht

Waterschapspeil laat zien hoe het belastinggeld wordt besteed en wat de resultaten daarvan zijn. Met deze rapportage laten de waterschappen zien wat de stand van zaken is. Zo kan iedereen – politici, bestuurders, toe-zichthouders, samenwerkingspartners, media en belastingbetalers – hiervan op hoofdlijnen kennis nemen.

Leren om te verbeteren

De cijfers in deze rapportage komen grotendeels voort uit de jaarlijkse bedrijfsvergelijking Waterschapsspiegel, uitgevoerd door de Unie van Waterschappen. De waterschappen doen deze bedrijfsvergelijking om van elkaar te leren en daarmee de eigen resultaten, processen en dienstverlening te verbeteren.

De waterschappen gebruiken de gegevens bijvoorbeeld om in leerkringen goede voorbeelden en geleerden lessen met elkaar uit te wisselen. Sinds de vorige publicatie van Waterschapspeil gebeurde dat over verschillende onderwerpen. Denk aan de inrichting van klantvriendelijke dienstverlening en het verhogen van de realisatiegraad van investeringsuitgaven.

De onderwerpen die in Waterschapsspiegel 2020 aan bod komen, vormen een startpunt voor nieuwe leerkringen. Zo signaleren de waterschappen steeds waar verdere verbetering mogelijk en wenselijk is.

Verdieping: WAVES-dashboard en -databank

Alle gegevens die worden verzameld met de bedrijfsvergelijking Waterschapsspiegel zijn digitaal beschikbaar via waterschapsspiegel.nl. In het WAVES-dashboard vind je een overzicht van de belangrijkste indicatoren in 1 oogopslag. En je kunt verschillende waterschappen met elkaar – of met een relevante groep – vergelijken. Per onderwerp is een uitgebreide themarapportage beschikbaar met de nodige toelichting en duiding. Alle gegevens zijn beschikbaar in de WAVES-databank. Daarin is het ook mogelijk om zelf tabellen en grafieken op maat samen te stellen. Het WAVES-dashboard is ook als mobiele app voor iOS en Android beschikbaar.

Waterschapspeil 2020

WAVES-dashboard

Staat van Ons Water 2019: uitvoering stroomgebiedbeheerplannen op schema

22 mei 2020

De uitvoering van de meeste gebiedsgerichte maatregelen uit de stroomgebiedbeheerplannen 2016-2021 ligt grotendeels op schema. In deze uitvoeringsperiode zijn inmiddels onder meer 700 kilometer natuurvriendelijke oevers en bijna 200 vispassages aangelegd. Dat en meer staat in de Staat van Ons Water 2019.



Met de Staat van Ons Water rapporteert de minister van Infrastructuur en Waterstaat elk jaar aan de Tweede Kamer over de voortgang van het waterbeleid in het afgelopen kalenderjaar. Het is een gezamenlijke rapportage van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de Vereniging van Waterbedrijven in Nederland, het Interprovinciaal Overleg, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en de Unie van Waterschappen. Aan bod komen thema’s als waterveiligheid, klimaat, waterkwaliteit, waterketen en beleid en financiën.

Bekijk de Staat van Ons Water 2019

Stroomgebiedbeheerplannen

De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) verplicht alle lidstaten om zesjarenplannen te maken om de waterkwaliteit te verbeteren. In Nederland stellen waterschappen, provincies en het Rijk deze plannen samen op, dit zijn de stroomgebiedbeheerplannen. Naast de waterkwaliteitsdoelen (die door de provincies worden vastgesteld) bestaan de plannen uit lange lijsten maatregelen. Sommige maatregelen worden door waterschappen genomen, zoals de herinrichting van watergangen en vistrappen.

Grafiek uit de Staat van Ons Water 2019

Oude IJssel

Stuwen, dammen en gemalen hinderen de migratie van vissen. De aanleg van een vispassage zorgt ervoor dat vissen op die plek de barrière kunnen passeren. Vissen trekken namelijk van de ene naar de andere plek om zich voort te planten, om voedsel te vinden of om op te groeien. Met de afronding van de vispassage bij Doesburg in september 2019 is bijvoorbeeld het laatste obstakel in het stroomgebied van de Oude IJssel weggenomen. Vissen kunnen nu ongehinderd naar gebieden tot in Duitsland zwemmen. De Waterinnovatieprijs in de categorie Digitale Transformatie werd eind 2019 dan ook toegekend aan de innovatieve Smart Vislift.

Stikstof- en PFAS-problematiek

De uitvoering van de stroomgebiedbeheerplannen verloopt minder snel dan in de vorige periode. Dit vraagt aandacht in 2020 en 2021. De KRW-jaarrapportage over de maatregelen van Rijkswaterstaat laat zien dat de uitvoering in 2019 hinder ondervond van de stikstof- en PFAS-problematiek. Dit geldt ook voor de waterschappen. Daarom is een beperkte bijstelling van de prognose voor eind 2021 nodig.

Vervolg na 2021

Alle partijen werken momenteel al weer hard aan het opstellen van de derde ronde stroomgebiedbeheerplannen voor de periode 2022-2027. De agrarische sector werkt op basis van vrijwilligheid aan een Deltaplan Agrarisch Waterbeheer.