Terugkoppeling commissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën

28 november 2024

Op vrijdag 22 november vergaderde de commissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën (CBCF) van de Unie van Waterschappen. Op de agenda stonden onder meer het actualiseren van het handboek Crisisbeheersing, modelvorderingen van de Waterschapswet en de Uniebegroting voor 2025. Een korte samenvatting van de hoofdpunten.

rivier met weerspieging van ondergaande zon en boom in de verte

Actualisatie handboek Crisisbeheersing

De commissie wisselde gedachten uit over een drietal voornemens om het handboek Crisisbeheersing aan te passen:

  1. of waterschappen alleen bijstand verlenen als er een waterbelang mee is gemoeid,
  2. een (financieel) afwegingskader ontwikkelen voor het verlenen van bijstand, en
  3. het draaien van piketdiensten door het waterschapshulpteam.

De commissie heeft hierover uiteenlopende gedachten. Die zullen worden verwerkt in voorstellen.

Modelverordeningen op basis van artikel 108 en 109 van de Waterschapswet

De commissie gaf de Ledenvergadering een positief advies over de modelverordeningen ‘financieel beleid, beheer en organisatie’ (artikel 108 Waterschapswet) en ‘controle op het financiële beheer en op de inrichting van de financiële organisatie’ (artikel 109 Waterschapswet). Met toepassing van deze modelverordeningen sluiten de waterschappen weer aan bij nieuwe wet- en regelgeving.

Ondertekening intentieverklaring Federatief Datastelsel

Data zijn onmisbaar bij de aanpak van grote maatschappelijke opgaven en voor de dienstverlening aan burgers en bedrijven. Dit vraagt steeds vaker om datadeling over verschillende domeinen heen. Om die reden wordt er een Federatief Datastelsel (FDS) ontwikkeld. Het FDS schept een kader van afspraken, standaarden en voorzieningen waardoor data-aanbieders en data-afnemers op uniforme wijze data kunnen uitwisselen. De commissie stemt ermee in dat hier namens de waterschappen een intentieverklaring voor wordt getekend.

Begroting 2025

De commissie geeft de Ledenvergadering een positief advies over de begroting 2025 van de Unie van Waterschappen. De voorgestelde contributieverhoging past in het in 2024 vastgestelde meerjarenbeleid.

Verder besproken in de commissie

In een besloten gedeelte van de vergadering reageerde de commissie op de preconsultatie eerste tranche herziening Wet veiligheidsregio’s.

> Bekijk de stukken van deze vergadering

Unie van Waterschappen treft staatssecretaris over Nederlandse Digitaliseringsstrategie

7 november 2024

Op maandagavond 4 november waren bestuurder Vincent Lokin en MT-lid Marianne Krug namens de Unie van Waterschappen bij een diner pensant van staatssecretaris Zsolt Szabó. Hij organiseerde dit diner in het kader van de totstandkoming van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS). Lokin en Krug stelden de prioriteiten van de waterschappen voor deze strategie aan de orde.



Samenwerking als één overheid

Vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) werkt een overheidsbreed schrijfteam onder coördinatie van staatssecretaris Szabó aan de nieuwe NDS. Het ministerie wil hiermee het digitaliseringsbeleid voor de komende jaren in hoofdlijnen vaststellen, en mensen in Nederland als één overheid bedienen. Daarvoor is meer en betere samenwerking tussen Rijksoverheid, provincies, gemeenten, waterschappen en publieke dienstverleners belangrijk, schrijft het ministerie. De NDS moet een heldere richting geven voor hoe digitale technologie kan bijdragen aan onze samenleving.

Richting bepalen

Tijdens het diner wilde de staatssecretaris samen met collega-bestuurders richting bepalen voor de strategie. Vincent Lokin kaartte de belangrijkste punten namens de waterschappen aan. Zo vroeg hij aandacht voor digitale transformatie, cyberweerbaarheid en de implementatie van wet- en regelgeving.

Samenwerken noodzakelijk

“Dat de staatssecretaris op deze manier de samenwerking aangaat is een compliment waard”, reageert Lokin. “Het is belangrijk om als overheden onderling van elkaar te leren en elkaar te inspireren. Ook voor effectiviteit en efficiëntie is samen optrekken noodzakelijk.”

Hij ziet wel risico’s voor het uitwerken van de strategie. “De uitvoerig gebeurt met bestaande middelen, gekoppeld aan de bestaande digitaliseringsagenda’s. Omdat de ambities binnen de NDS nog niet gedefinieerd zijn en de middelen hiervoor op verschillende begrotingen staan, is het moeilijk te toetsen in hoeverre deze gereserveerde bedragen volstaan. Wij zullen daarom aandringen op een pragmatische strategie die ook tot uitvoering komt. Dat geldt in elk geval voor een aantal belangrijke thema’s zoals datagedreven werken, de inzet van AI en natuurlijk de implementatie van de grote hoeveelheid digitaliseringswetten.”

Aandachtspunten waterschappen

Voor de waterschappen is het belangrijk dat datagedreven werken, toekomstbestendig digitaliseren, privacywetgeving en wet- en regelgeving rond het gebruik van AI terugkomen in de NDS. Van september tot en met november ligt de focus van de staatssecretaris op het opstarten en prioriteren. In de volgende fase worden de prioriteiten gesteld, uitgewerkt en geformaliseerd. In de loop van 2025 moet de NDS worden opgeleverd.

> Lees meer over digitalisering bij de waterschappen

Tweede Kamer neemt vijf watergerelateerde moties aan

22 oktober 2024

Op dinsdag 15 oktober nam de Tweede Kamer vijf moties aan die betrekking hebben op het werk van de waterschappen. De moties gaan over PFAS-lozingen, de sturende rol van water en bodem, een analyse van maatregelen voor waterveiligheid, het actualiseren van de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) en de rol van waterbeheerders bij VTH-taken (Vergunningverlening, toezicht en handhaving).

tweede-kamer-deur-funderingsproblematiek

PFAS-verbod versnellen

Een van de aangenomen moties komt van Kamerlid Gabriëls (GroenLinks-PvdA) en gaat over een verbod op PFAS-lozingen. Gabriëls wil dat dit verbod vóór de zomer wordt uitgewerkt, aangezien Nederlanders meer PFAS binnenkrijgen dan gezondheidskundig acceptabel is. Hij vindt namelijk dat de ernst van de gezondheidsrisico’s vraagt om bestuurlijke moed op korte termijn en dat een Europees verbod te lang duurt.

> Bekijk hier de motie

Wat vinden de waterschappen?

De Unie van Waterschappen is blij dat de minister de mogelijkheid van een nationaal PFAS-verbod gaat onderzoeken, vooruitlopend op het Europese voorstel. De waterschappen delen de frustratie over de aanhoudende aanwezigheid van PFAS in het milieu, en zien de schadelijke risico’s van PFAS voor de waterkwaliteit en volksgezondheid. Ze vinden het Nederlandse verbod dan ook een mooie eerste stap naar een Europees verbod: dat blijft het uiteindelijke doel, want water houdt zich niet aan grenzen. Samenwerken en druk uitoefenen blijft daarom essentieel voor een veilige en gezonde leefomgeving.

> Lees met over het standpunt van de waterschappen rond PFAS

Moties water en bodem sturend

Kamerleden De Groot (VVD), Grinwis (ChristenUnie) en Vedder (CDA) vragen de regering in hun motie om onder meer het ruimtelijk afwegingskader te toetsen op beperkingen en randvoorwaarden voor woningbouwplannen. Ze schrijven dat ‘rekening houden met water en bodem’ meer balans moet brengen in de ruimtelijke-ordeningsafweging, en dat dat nodig is om de grote woningnood aan te pakken.

> Bekijk hier de motie

Wat vinden de waterschappen?

De waterschappen benadrukken dat het alleen mogelijk is om in onze natte delta te bouwen als water en bodem sturend zijn in de bouwplannen. Alleen op plekken waar dijken komen en in uiterwaarden is bouwen niet mogelijk. Voor het overige gebied onderzoeken de waterschappen hoe we hier kunnen blijven wonen, werken en leven op een manier die past bij het water- en bodemsysteem.

Systeemanalyse waterveiligheid

De derde aangenomen motie komt van Kamerleden Grinwis (ChristenUnie) en De Groot (VVD). Ze vragen de regering om de impact van mogelijke maatregelen voor meer waterveiligheid te analyseren. En zo de projecten van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) beter uitvoerbaar te maken. De waterschappen benadrukken dat tot 2050 is het Hoogwaterbeschermingsprogramma de beste investering is op het gebied van waterveiligheid. Voor de lange termijn lopen onderzoeken naar hoe de waterschappen die bescherming kunnen bieden.

> Bekijk de motie

KRW-doelen

De laatste twee moties komen beide van Stoffer (SGP). In de ene motie vraagt hij de regering ervoor te zorgen dat de KRW-doelen niet pas in 2027, maar zo snel en zo veel mogelijk geactualiseerd worden. Dit zodat duidelijk is welke doelen daadwerkelijk gehaald moeten en kunnen worden.

> Bekijk de motie

Indirecte lozingen

De tweede aangenomen motie van Stoffer is medeondertekend door Gabriëls (GroenLinks-PvdA). Ze vragen de regering hierin om te zorgen voor een aangescherpte aanpak van indirecte lozingen van schadelijke stoffen op KRW-waterlichamen. Ze willen daarbij een sterkere rol voor de waterbeheerders, bijvoorbeeld door de VTH-taken deels bij hen neer te leggen. De Unie van Waterschappen is met VNG, IPO, Omgevingsdienst NL en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in overleg over een aangescherpte aanpak van de indirecte lozingen van schadelijke stoffen op KRW-waterlichamen.

> Bekijk de motie