Expert gezocht voor themagroep fysieke en digitale veiligheid

23 juni 2025

Op dit moment worden de Europese Critical Entities Resilience (CER) richtlijn en de nieuwe Network and Information Security (NIS2) richtlijn omgezet in Nederlandse wetgeving: de Wet weerbaarheid kritieke entiteiten (Wwke) en de Cyberbeveiligingswet (Cbw). De Unie van Waterschappen heeft in juli 2024 namens de waterschappen op beide wetsvoorstellen gereageerd. De verwachte impact van beide wetten op de waterschappen is groot, terwijl er tegelijkertijd nog veel onduidelijkheid bestaat en beide wetten naar verwachting al in het tweede kwartaal van 2026 in werking zullen treden.

cybersecurity-fysieke-digitale-veiligheid-2

Themagroep fysieke en digitale veiligheid

Dit was aanleiding voor de Unie van Waterschappen om in november 2024 de nieuwe themagroep fysieke en digitale veiligheid op te richten. Doel van deze themagroep is om samen met de waterschappen vanuit verschillende expertises te onderzoeken wat de impact van de Wwke en Cbw is. En welke stappen de waterschappen nog moeten zetten om beide wetten tijdig te implementeren en aan welke ondersteuning ze daarbij behoefte hebben.

Expert gezocht

Voor de Wwke wordt hierbij nadrukkelijk gekeken naar het al vitale proces ‘Keren en beheren’. En naar het mogelijk kritieke proces ‘Afvalwater’ om het beleid en de uitvoering tijdig vooruit te helpen. De themagroep is in dit kader nog op zoek naar een expert die de waterschappen op het gebied van Keren en beheren / vitaal wil vertegenwoordigen.

Meer informatie

Voor meer informatie over de themagroep fysieke en digitale veiligheid kan contact worden opgenomen met de Unie van Waterschappen (nkeijzer@uvw.nl en/of jsmit@uvw.nl).

Nieuw digitaal platform ‘Het Waterschapsportaal’ voor betere samenwerking in de watersector

20 juni 2025

Sinds half juni is het nieuwe ‘Waterschapsportaal’ beschikbaar voor alle waterschappers. Het nieuwe digitale platform is de centrale plek waar waterschappers kunnen zien welke projecten en diensten het Waterschapshuis levert.

screenshot-waterschapsportaal-website

Het nieuwe portaal moet voor overzicht, transparantie en betere samenwerking in de watersector gaan zorgen. Het platform is toegankelijk voor medewerkers van waterschappen, STOWA en de Unie van Waterschappen.

Het Waterschapsportaal

Het Waterschapsportaal geeft snel en overzichtelijk inzicht in:

  • De projecten en diensten waar een organisatie aan deelneemt
  • De actuele status van deze projecten
  • Bijbehorende financiële gegevens

Het portaal is toegankelijk voor iedereen met een waterschapsmailadres via: hetwaterschapshuis.nl/waterschapsportaal.

Waterschappen kijken terug en vooruit op Waterschapscongres  

19 juni 2025

Op 19 juni vond het Waterschapscongres 2025 plaats in Lelystad. Het programma stond in het teken van het thema ‘Back to the future: heden, verleden, toekomst’. Jeroen Haan, voorzitter van de Unie van Waterschappen, en keynote-sprekers Francesco Veenstra en Bine Liem behandelden in hun lezingen bestuurlijke dilemma’s, van nu en in de toekomst. Deze werden verder uitgediept tijdens de  excursies in het gebied van Waterschap Zuiderzeeland.

Jeroen Haan, voorzitter Unie van Waterschappen, op het podium tijdens het Waterschapscongres 2025

25 jaar Zuiderzeeland 

Elk jaar treffen waterschapsbestuurders elkaar op het Waterschapscongres om te spreken over actuele thema’s. Vanwege hun 25-jarig jubileum vond het congres in 2025 plaats bij Waterschap Zuiderzeeland. De openingsfilm bracht de aanwezigen terug naar het verleden. Ze zagen hoe Cornelis Lely eind negentiende eeuw al werkte vanuit het principe van water en bodem sturend. Hetty Klavers, dijkgraaf van Zuiderzeeland, vertelde in het vervolg van de film hoe zij een leefbaar en toekomstbestendig Flevoland voor zich ziet.  

Toekomstbestendige besluiten 

De bestuurlijke verantwoordelijkheid om de juiste keuzes te maken voor de toekomst kwam op verschillende manieren terug in het programma. Jeroen Haan, voorzitter van de Unie van Waterschappen, vertelde in zijn jaarrede: “We staan op de schouders van mensen zoals Cornelis Lely die vanuit water en bodem sturend avant la lettre verstandige keuzes hebben gemaakt waar we tot op de dag van vandaag van profiteren. Hoe worden wij de visionaire bestuurders? Wat leren we uit het verleden zonder te weten wat we in de toekomst precies gaan tegenkomen?”

Bestuurlijke verantwoordelijkheden  

Zangeres Roos Blufpand ging verder in op die bestuurlijke verantwoordelijkheid in haar lied ‘Geweten’. Ook in de keynote werden de waterschapsbestuurders in de zaal door Francesco Veenstra, Rijksbouwmeester, en Bine Liem, VN-Jongerenambassadeur, aangesproken op hoe ze om kunnen gaan met ‘ongemakkelijke waarheden’ en ‘wederkerigheid van besluiten’. Zowel Veenstra als Liem willen de wereld beter achter laten dan zij hem aantroffen. Verandering is nodig, maar de grote vraag is hoe. “Anders denken”, concluderen beide. Projectmatig denken doodt de creativiteit, vinden ze. Anders denken is nodig om verder te komen.

Dilemma’s in de excursies  

Na het plenaire programma gingen de waterschapsbestuurders op excursie in het gebied van Waterschap Zuiderzeeland. Hoe gaat de woningbouwopgave samen met een dijkversterking? Kan een woonwijk van de toekomst vasthouden aan het uitgangspunt van zelfvoorzienendheid? Moet er worden ingegrepen in de natuur om de populatie muskusratten binnen de perken te houden? Over dit soort bestuurlijke dilemma’s gingen de waterschapsbestuurders in gesprek. Want: informeel kennis en ervaringen delen is uiteindelijk het doel van het Waterschapscongres.

Afscheid landelijke jeugddijkgraaf Darian Tetterode Ravestein

Tijdens het Waterschapscongres 2025 op 19 juni in Lelystad nam Darian Tetterode Ravestein afscheid als landelijke jeugddijkgraaf. Namens alle waterschappen bedankt de Unie van Waterschappen Darian heel hartelijk voor zijn inzet.

Caroline Matla (educatieadviseur Unie van Waterschappen) en Remco Bosma (dijkgraaf HHNK) bedanken jeugddijkgraaf Darian bij zijn afscheid. Caroline overhandigt een cadeau aan Darian in de foyer van theater Agore in Lelystad.

Caroline Matla (educatieadviseur Unie van Waterschappen) en Remco Bosma (dijkgraaf HHNK) bedanken jeugddijkgraaf Darian bij zijn afscheid.

Darian begon in 2022 als jeugdbestuurder bij het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Hij maakte snel carrière, want eind 2023 werd hij benoemd tot landelijke jeugddijkgraaf van Nederland. Daarmee was hij ook voorzitter van het Jeugdwaterschap. Nu is zijn termijn afgelopen.

Stem van jongeren

Als landelijke jeugddijkgraaf was hij regelmatig te zien bij bijeenkomsten, in interviews en in video’s waarin jongeren hun stem lieten horen. Onder andere via sociale media proberen de jeugdbestuurders jongeren te betrekken bij het werk van de waterschappen. Darian is ook te zien in het filmpje dat tijdens het Waterschapscongres werd getoond.

Kennis uitwisselen

Samen met de andere leden van het jeugdbestuur wisselde Darian meerdere weekenden kennis uit en bezocht projecten. Dat deden ze ook voor Darians eigen regio, in het gebied van het Hoogheemraadschap van Hollands Noorderkwartier. Daar dachten zij mee over de uitdagingen van de toekomst bij het zuiveren van rioolwater.

Unie van Waterschappen steunt oproep Klimaatraad: durf ruimte anders in te richten

18 juni 2025

De Wetenschappelijke Klimaatraad (WKR) adviseert om vanwege klimaatverandering Nederland fundamenteel anders in te richten. De Unie van Waterschappen onderschrijft dit op 19 juni gepubliceerde advies. Het sluit aan bij de visie van de waterschappen om water en bodem sturend te maken bij ruimtelijke keuzes.

woningen-water-web

De Wetenschappelijke Klimaatraad (WKR) adviseert om vanwege klimaatverandering Nederland fundamenteel anders in te richten. De Unie van Waterschappen onderschrijft dit op 19 juni gepubliceerde advies. Het sluit aan bij de visie van de waterschappen om water en bodem sturend te maken bij ruimtelijke keuzes.

Ruimtelijke keuzes

“In de slag om de ruimte is durf nodig om te kiezen hoe welke ruimte in Nederland moet worden ingericht om met het klimaat mee te veranderen, passend bij het bodem- en watersysteem”, aldus de WKR. “Er zijn richtinggevende keuzes nodig op twee vlakken: ruimtelijk en maatschappelijk. Dit betekent dat in sommige gebieden de inrichting fundamenteel anders moet.”

Het advies van de WKR benadrukt de noodzaak om gebieden die kwetsbaar zijn voor klimaatverandering –  zoals overstromingsgevoelige of verzakkende gebieden – anders in te richten. Dit kan betekenen dat bestaande functies of woningen moeten worden aangepast of verplaatst, om ruimte te maken voor waterberging of natuurherstel. De Unie van Waterschappen steunt deze benadering en pleit voor samenhangende en gebiedsgerichte plannen. In deze plannen staan waterveiligheid, waterkwaliteit en klimaatadaptatie centraal.

Samenhangende aanpak

Daarnaast roept de WKR op tot een versterking van de samenwerking tussen overheden, bedrijven en inwoners om klimaatadaptatie te versnellen. De Unie van Waterschappen onderstreept dit en benadrukt het belang van gezamenlijke verantwoordelijkheid en actie. Dit sluit aan bij eerdere oproepen van de Unie aan het Rijk om verder vooruit te kijken bij grote ruimtelijke investeringen. Daarbij moet geanticipeerd worden op toenemende weersextremen en klimaatverandering. Er is meer ruimte voor water nodig, en samenhang in de verschillende maatregelen binnen de ruimtelijke inrichting in Nederland. Alleen zo blijft ons land veilig, weerbaar en toekomstbestendig te maken. 

Geen uitstel mogelijk

De Unie van Waterschappen vindt dat de aanbevelingen van de WKR een belangrijke basis vormen voor het toekomstig klimaatbeleid en roept het Rijk en andere betrokken partijen op om deze adviezen serieus te nemen en om te zetten in concrete acties. Alleen door nu te handelen en aan te geven waar een ruimtelijke transformatie nodig is, kan Nederland zich tijdig weerbaar maken tegen de gevolgen van klimaatverandering. Zo blijft een leefbare toekomst voor volgende generaties binnen bereik. De Unie vindt het daarom zeer onwenselijk om ruimtelijke keuzes, het stikstofdossier, natuurherstel en waterkwaliteit op de lange baan te schuiven.

Vijftig professionals ronden leertraject Digitaal Stelsel Omgevingswet succesvol af

Een mijlpaal voor de eerste lichting deelnemers van het leertraject DSO professional Omgevingswet. Op 13 juni ontvingen bijna 50 professionals van gemeentes, provincies, omgevingsdiensten en waterschappen hun certificaat na een intensieve periode van ruim een jaar leren én werken.

Groepsfoto van de deelnemers van het leertraject DSO professional Omgevingswet. Ze poseren voor een scherm met het logo van DSO en de tekst ‘Leertraject’. Op de vloer liggen gekleurde bollen wol met draden ertussen.

Het leertraject is een initiatief van VNG, IPO en de Unie van Waterschappen, opgezet om het tekort aan kennis en expertise rond het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) aan te pakken. Er waren deelnemers van gemeenten, provincies, omgevingsdiensten en ook vanuit vijf waterschappen.

Theorie en praktijk

Sinds de start in april 2024 dompelden deelnemers zich onder in de wereld van de Omgevingswet en het DSO in de meest brede zin. Door een combinatie van theorielessen, praktijkopdrachten, mentorgesprekken en intervisie groeide niet alleen hun kennis, maar ook hun rol als verbindende professionals.

Specialisatie

De deelnemers specialiseerden zich als regelanalist, planketenregisseur, VTH-ketenregisseur of allround DSO-regisseur. Ze leverden direct een waardevolle bijdrage aan hun organisatie door te werken aan een eindproduct. Tegelijk werkten ze aan de opbouw van een interbestuurlijk netwerk en aan de verdere doorontwikkeling van het DSO.

Leren en werken hand in hand

Het traject is een voorbeeld van hoe leren en werken hand in hand gaan binnen de overheid. Groep 2 van het leertraject is in oktober 2024 gestart. In januari 2026 start er een vernieuwd leertraject DSO professional. Meer informatie over het leertraject en de eindproducten is te vinden op de website van de VNG. Nog vragen of aanmelden voor de volgende groep? Mail dan naar: leertrajectDSO@vng.nl

Stimuleringsbudget ondersteunt innovaties in emissiebeperking

17 juni 2025

Met het Stimuleringsbudget Emissiebeperking Open Teelten en Veehouderij steunen de waterschappen agrarische initiatieven die bijdragen aan minder emissies en betere waterkwaliteit. Onlangs kende een commissie tijdens de beoordelingsronde financiële ondersteuning toe aan twee projecten.



Om de waterkwaliteit te verbeteren stellen de waterschappen tot en met 2027 jaarlijks 280.000 euro beschikbaar. Een paar keer per jaar buigt een commissie, met onder meer vertegenwoordigers van de waterschappen, zich over de aanvragen voor het Stimuleringsbudget Emissiebeperking Open Teelten en Veehouderij. Tijdens de afgelopen beoordelingsronde kende de commissie financiële steun toe aan precisiebemesting met druppelirrigatie en een slimme klep tegen erfemissie.

Bemesten met druppelirrigatie

Het eerste goedgekeurde project onderzoekt het toedienen van meststoffen met ondergrondse druppelirrigatie in de ruwvoerteelt. In 2024 startte voer- en adviesbedrijf GIJS op het Melkvee Innovatie Centrum Klaver4 een meerjarige proef op grasland. Hierbij worden zowel water als gefilterde drijfmest ondergronds toegediend in plaats van traditionele bovengrondse bemesting. Deze precisiebemesting zorgt ervoor dat het gewas nauwkeuriger en op het juiste moment wordt gevoed. De verwachte voordelen zijn minder verdamping, tot 40 procent minder uitspoeling naar het grondwater en een reductie van ammoniakemissie.

Slimme klep tegen erfemissie

Daarnaast geeft de commissie steun aan de doorontwikkeling van een sensor gestuurde klep die erfemissie voorkomt. Bosch Beton ontwikkelde dit systeem in samenwerking met Broos Water, Sensileau en een groep melkveehouders. Het maakt automatisch onderscheid tussen schoon regenwater en vervuild percolaatwater of perssap bij voeropslagen. Zo voorkomt het systeem dat vervuild water in het oppervlaktewater terechtkomt. De eerste resultaten tonen aan dat de slimme klep effectief bijdraagt aan emissiereductie van nutriënten in het oppervlaktewater.

Stimuleringsbudget Emissiebeperking Open Teelten en Veehouderij

Elk jaar vinden meerdere beoordelingsrondes plaats. De volgende ronde staat gepland voor 30 juni 2025. Meer informatie over de regeling en de voorwaarden is te vinden op de website van STOWA. Aanvragen worden beoordeeld door een commissie van waterschapsvertegenwoordigers.

Stimuleringsbudget Emissiebeperking Glastuinbouw

Naast het Stimuleringsbudget Emissiebeperking Open Teelten en Veehouderij geven de waterschappen ook steun aan de glastuinbouw. Dit doen ze met het Stimuleringsbudget Emissiebeperking Glastuinbouw. Dit budget is gericht op (onderzoeks)projecten die bijdragen aan emissiebeperking en het realiseren van een nullozing van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen. Op 1 juli en 25 november vinden de beoordelingsrondes plaats. Voorstellen moeten minimaal drie weken van tevoren worden ingediend. Bekijk de volledige regeling, de criteria en het aanvraagformulier op de projectpagina van STOWA.

Waterschappen benadrukken belang voortgang belangrijke dossiers  

Na de val van het kabinet speelt in de Tweede Kamer het controversieel verklaren van onderwerpen. De waterschappen willen stilstand voorkomen en pleiten voor voortgang van belangrijke dossiers. Daarom roept de Unie van Waterschappen Kamerleden op om geen enkel onderwerp controversieel te verklaren.

2 werkmannen in oranje overals staan op een dijk naast een hijskraan om elkaar een buis aan te geven.

Controversieel verklaren  

De Tweede Kamer debatteert deze week over het controversieel verklaren van onderwerpen. Dit doet de Tweede Kamer met dossiers waarvan verwacht mag worden dat behandeling met een ander kabinet tot een andere uitkomst zal leiden. Dit betekent dat deze dossiers niet behandeld mogen worden, totdat er een nieuw kabinet is. De waterschappen willen dat belangrijke thema’s, zoals ruimtelijke keuzes, woningbouw en stikstof, niet stilvallen en zien dan ook graag dat er geen dossiers controversieel worden verklaard.  

Ruimtelijke keuzes  

Waterschappen vinden het belangrijk dat er op landelijk niveau ruimtelijke keuzes worden gemaakt. Bij de inrichting van gebieden moet goed rekening worden gehouden met waterveiligheid, voldoende en schoon water, en klimaatadaptatie. Om Nederland veilig en bewoonbaar te houden, is het noodzakelijk dat water en bodem sturend zijn in ruimtelijke keuzes. Er zijn duidelijke kaders nodig, zodat projectontwikkelaars weten waar ze aan moeten voldoen om toekomstbestendige nieuwbouw te realiseren. Ook zijn die kaders nodig om in de ruimtelijke puzzel ook natuurherstel en de energietransitie een duidelijke plek te geven. Daarom is het van belang dat dit dossier niet stilvalt. 

Woningbouw  

Hetzelfde geldt voor het dossier woningbouw. In het verlengde van de ruimtelijke keuzes moet ook in bouwplannen rekening worden gehouden met water. Ook hiervoor zijn landelijke kaders voor nodig, waarna de gebiedskennis van de waterschappen lokaal kan bijdragen aan toekomstbestendige afwegingen. Als de Tweede Kamer dossiers met betrekking tot woningbouw controversieel verklaard, leidt dat tot nog meer vertraging. Dat achten de waterschappen onwenselijk.  

Stikstof   

Tot slot stikstof. De afgelopen maanden schoof de Unie van Waterschappen aan bij de Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel (MCEN) om te praten over de stikstofproblematiek. Het huidige ‘startpakket’ vinden de waterschappen onvoldoende. Zij benadrukken dat een geborgde aanpak voor stikstofreductie en natuurherstel noodzakelijk is om de vergunningverlening – ook voor cruciale waterprojecten – uit de huidige impasse te halen. Dat is alleen mogelijk als de Tweede Kamer dit dossier niet in de ijskast zet.  

Terugkoppeling Commissie Bestuur, Digitalisering en Financiën (CBDF)

13 juni 2025

Op 6 juni 2025 heeft de Uniecommissie Bestuur, Digitalisering en Financiën (CBDF) van de Unie van Waterschappen vergaderd. Een korte samenvatting van de hoofdpunten:

Luchtfoto van een rivier met daaraan een stad en polderlandschap

Inkoop- en aanbestedingsbeleid waterschappen

Op verzoek van de commissie heeft de Unie samen met de waterschappen het afgelopen jaar het inkoop- en aanbestedingsbeleid uit 2016 herijkt. Dit heeft geresulteerd in het nieuwe inkoopbeleid waterschappen 2025 ‘Professioneel inkopen met maatschappelijke impact’. Hierin zijn nieuwe elementen opgenomen om impactvol, professioneel en slim in te kopen.

Het voorstel biedt elk waterschap ruimte om de implementatie van het beleid in een eigen uitvoeringskader uit te werken. Vijf leden gaan akkoord met een stemverklaring: de waterschappen houden eigen ruimte om eigen invulling aan het beleid te geven.

Plan van aanpak waterschapsverkiezingen 2027

De commissie is akkoord gegaan met het plan van aanpak voor de waterschapsverkiezingen die in 2027 plaatsvinden. Ter voorbereiding op de campagne wordt de commissie via een klankbordgroep betrokken bij de ontwikkeling van de stellingen en de stemhulp. De commissie verzoekt om afstemming tussen de waterschappen over een gelijk moment van bekend maken van de verkiezingsuitslag.

Kadernota 2026 Unie van Waterschappen

De commissie herkent de ambitie in de Kadernota 2026 maar verzoekt het Uniebestuur inzichtelijker te maken welke keuzes er zijn gemaakt voorafgaande aan de voorgestelde contributieverhoging met 8 procent. Daarnaast verzoekt de commissie de voorgestelde contributieverhoging duidelijker te onderbouwen. En om nogmaals te onderzoeken of de stijging kan worden beperkt.

Verder besproken in de commissie

De commissie heeft bevestigd dat de wensen ten aanzien van het vervolgtraject toekomstbestendige bekostiging Nederlands waterbeheer, die in december 2020 met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zijn gedeeld nog steeds een plek in het vervolg zouden moeten krijgen. Ook draagt de commissie enkele nieuwe aandachtspunten aan. En merkt op dat het oppakken van dit spoor de invoering van het nieuwe belastingstelsel per 1 januari 2026 niet mag vertragen.

De commissie heeft verder ingestemd met de koers van de Omgevingswet. En met het standpunt met betrekking tot het afschaffen van het schatkistbankieren en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie.

> Bekijk de volledige agenda en stukken van deze vergadering op iBabs.

Waterschappen sturen inzet naar partijen voor Tweede Kamerverkiezingen

In aanloop naar de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025 zijn de waterschappen gestart om hun belangrijkste standpunten te delen met de programmacommissies van de politieke partijen. De Unie van Waterschappen vraagt aandacht voor urgente wateropgaven zoals droogte, wateroverlast, vervuiling en de noodzaak tot dijkversterking.

stempotlood-rood-water-druppel-verkiezingen

De waterschappen roepen een nieuw kabinet op om te investeren in maatregelen die bijdragen aan een veilige, gezonde en leefbare leefomgeving. “Water is geen detail, maar fundament”, stelt de Unie. Daarom moet water en bodem sturend zijn bij de inrichting van Nederland.

Ruimtelijke keuzes mét water in de hoofdrol

De woningbouwopgave vraagt om snelheid, maar óók om zorgvuldigheid. Waterschappen pleiten voor duidelijke kaders aan de voorkant, zodat bouwen waterveilig en klimaatbestendig gebeurt. Dit voorkomt schade en versnelt procedures.

Toekomstbestendige dijken en vitale infrastructuur

De grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken is in volle gang. Om Nederland te blijven beschermen tegen overstromingen, is structureel extra budget nodig. Ook vragen waterschappen om investeringen in een robuuste infrastructuur, zodat Nederland weerbaar is tegen weersextremen, cyberdreigingen en militaire risico’s.

Water als kans voor landelijk gebied en natuurherstel

Waterschappen investeren de komende jaren 1,4 miljard euro in watermaatregelen die bijdragen aan natuurherstel, klimaatadaptatie en een vitaal landelijk gebied. Het Rijk moet deze inzet ondersteunen met passend beleid en middelen.

Schoon water begint bij bronaanpak

Ondanks goede zuivering komen schadelijke stoffen nog te vaak in het water terecht. Waterschappen pleiten voor een strenger stoffenbeleid, inclusief een verbod op PFAS en betere toelatingseisen voor gewasbeschermingsmiddelen.

Rijksregie is nodig

Voor het halen van waterkwaliteitsdoelen, natuurherstel én versnelling in woningbouw is rijksregie essentieel. Waterschappen vragen om daadkracht, duidelijk beleid en oog voor uitvoeringskracht in de regio.

De oproep is helder: investeer nú in water. Waterschappen staan klaar om samen te bouwen aan een toekomstbestendig Nederland.

> Lees de complete inzet #WatWaterschappenWillen