Droogte in Nederland: werken aan voldoende zoetwater  

15 mei 2025

Het blijft voorlopig droog in Nederland. De afgelopen weken viel er nauwelijks neerslag, niet in eigen land en ook niet in de stroomgebieden van de Rijn en Maas. Dit zorgt voor een toenemend neerslagtekort, dalende rivierafvoeren en lagere grondwaterstanden. De toplaag van de bodem is droog en de vraag naar water stijgt, vooral vanuit de landbouw. Waterbeheerders nemen extra maatregelen om hierin te kunnen blijven voorzien.

Smalle watergang langs een fietspad, omgeven door groene struiken en bomen. De waterstand lijkt laag en de begroeiing aan de oever toont verdorde, bruine stukken gras, wat duidt op aanhoudende droogte.

Voorlopig houdt de droogte in Nederland aan. De afgelopen weken viel er nauwelijks neerslag, niet in eigen land en ook niet in de stroomgebieden van de Rijn en Maas. Dit zorgt voor een toenemend neerslagtekort, dalende rivierafvoeren en lagere grondwaterstanden. De toplaag van de bodem is droog en de vraag naar water stijgt, vooral vanuit de landbouw. Waterbeheerders nemen extra maatregelen om hierin te kunnen blijven voorzien. 

Waterstanden en kwaliteit 

Om in te spelen op de toenemende watervraag door landbouw en natuur zijn de waterpeilen van het IJsselmeer, Markermeer en in de regionale systemen verhoogd. Op de meeste plaatsen is er op dit moment nog voldoende water beschikbaar. Ook lijdt de waterkwaliteit nog maar beperkt onder de aanhoudende droogte, al worden lokaal blauwalg en droogvallende beken gemeld. 

Weinig neerslag verwacht 

De vooruitzichten geven weinig hoop op verlichting. De komende twee weken wordt weinig neerslag verwacht, terwijl de temperaturen iets boven het langjarig gemiddelde liggen. Dat zorgt voor een toename van de verdamping, wat het neerslagtekort verder vergroot. De afvoeren van de Rijn en Maas dalen naar verwachting verder en blijven onder het seizoensgemiddelde.  

Blijven monitoren 

De waterschappen blijven de situatie nauwlettend volgen en nemen waar nodig aanvullende maatregelen, zoals het aanvoeren van extra water en het voorkomen van verzilting. 

KWA+ verdubbelt zoetwateraanvoer West-Nederland 

Juist in deze omstandigheden vond op 15 mei de feestelijke afronding van het project Capaciteitsuitbreiding Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA+) plaats. Tien jaar werk aan gemalen, sluizen en waterwegen in Utrecht en Zuid-Holland zit erop. Dit project verdubbelt de alternatieve zoetwateraanvoer naar West-Nederland. De KWA+ wordt ingezet bij lage rivierafvoeren en droogte, om watertekorten en verzilting tegen te gaan. 

Samenwerking geborgd 

Tijdens de afsluiting van het KWA+ project ondertekenden de betrokken waterschappen (het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, het Hoogheemraadschap van Rijnland, het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, en het Hoogheemraadschap van Delfland) en Rijkswaterstaat nieuwe waterakkoorden. Daarmee legden ze de afspraken over de aan- en afvoer van water formeel vast. De dijkgraven van de drie betrokken waterschappen en de Deltacommissaris Co Verdaas benadrukten het belang van samenwerking én het besef dat technische maatregelen hun grenzen kennen. “De zoetwateropgave vraagt aanpassingen in het watergebruik en in de ruimtelijke functies”, aldus de Deltacommissaris.  

> Meer informatie: Droogtemonitor RWS 

Kamerlid Bamenga (D66) bezoekt Waterschap Limburg

14 mei 2025

Tweede Kamerlid Mpanzu Bamenga (D66) bracht op 12 mei een werkbezoek aan Waterschap Limburg. In het hart van Valkenburg liet hij zich informeren over de gevolgen van de hevige wateroverlast in 2021. En over de maatregelen die het waterschap in samenwerking met regionale partners neemt in de aanpak tegen wateroverlast. 

Bezoek-Tweede-Kamerlid-Bamenga-limburg-waterschappen-website

In Valkenburg werd Bamenga bijgepraat over de gevolgen van de wateroverlast in 2021 en over de maatregelen die sindsdien zijn genomen in het kader van de programma’s Water in Balans (WiB) en Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL). Bestuurder Josette Van Wersch en programmamanager Marco Luijten van Waterschap Limburg ontvingen het Kamerlid en begeleidden hem tijdens het programma. “We zijn blij dat Kamerleden met eigen ogen komen zien wat hier is gebeurd en wat er nodig is om herhaling te voorkomen”, aldus Van Wersch.

Water en bodem sturend

Tijdens een presentatie werd uitgelegd waarom juist dit gebied zo kwetsbaar is voor wateroverlast. Verschillende factoren komen hier samen, zoals de geografische ligging van het Geuldal, een hoge mate van verstening en intensief landgebruik. Tel daar hevige piekbuien als gevolg van klimaatverandering bij op. Daarnaast werd ingegaan op de meerwaarde van het principe ‘water en bodem sturend’, dat inmiddels een centrale rol speelt bij ruimtelijke ontwikkeling in Limburg. Ook de samenwerking met buurlanden werd besproken. De aanpak van waterveiligheid stopt immers niet bij de grens: samen met partners in België en Duitsland werkt Waterschap Limburg aan een betere uitwisseling van data, gezamenlijke projecten en afstemming van beleid.

Werkbezoeken

De Unie van Waterschappen organiseert regelmatig werkbezoeken voor Kamerleden bij waterschappen. Deze zijn bedoeld om inzicht te geven in actuele onderwerpen. En om de uitdagingen en belangen van de waterschappen goed op de politieke agenda te zetten.

> Lees het volledige bericht op de website van Waterschap Limburg

Vijf moties uit tweeminutendebat Water aangenomen 

Verschillende Kamerleden dienden tijdens het tweeminutendebat Water moties in. Op 13 mei stemde de Tweede Kamer over deze moties en nam een aantal moties aan die relevant zijn voor het werk van de waterschappen. Om welke moties gaat het en hoe denken de waterschappen daarover?

water met blauwe lucht erboven

Doorlooptijd waterveiligheidsprojecten 

Op het gebied van waterveiligheid was er de motie van Pieter Grinwis (ChristenUnie) over de doorlooptijd van waterveiligheidsprojecten. Hij verzocht de regering om samen met de waterschappen en de sector een verkenning uit te voeren van mogelijkheden om de doorlooptijd van waterveiligheidsprojecten te verkorten. Hierbij gaat het met name om projecten binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Deze verkenning moet zich richten op een vereenvoudiging van de vergunningverlening, aanbesteding en governance van dergelijke projecten. In het najaar van 2025 moet de Kamer geïnformeerd worden over de resultaten. 

De waterschappen zijn, zoals de motie Grinwis benoemt, zeker voor kortere doorlooptijden. Maar dit is niet makkelijk te realiseren. De lange doorlooptijd komt met name door de koppeling aan de wet- en regelgeving met oog op de Omgevingswet, aanbestedingswetgeving en onderzoeken ten behoeve van vergunningverlening. Het is niet makkelijk om de winst in projecten te halen en zal leiden tot aanpassing van (Europese) wet- en regelgeving. 

Impact riooloverstorten op waterkwaliteit 

Cor Pierik (BBB) diende drie moties in. De eerste motie, over de impact van riooloverstorten op de waterkwaliteit, diende hij samen met Aant Jelle Soepboer (NSC) in. Ze verzochten de regering om in kaart te brengen waar overstorten plaatsvindt in wateren die vallen onder de Kaderrichtlijn Water (KRW), en om het effect op de waterkwaliteit te onderzoeken aan de hand van metingen.

Volgens de waterschappen is de vervuiling van riooloverstorten vooral een tijdelijk effect van hevige regenval. In het algemeen blijkt uit berekeningen dat overstorten landelijk hooguit voor een paar procent van de totale fosfaat- en stikstofbelasting zorgt. In stedelijk water kan het aandeel groter zijn. Daarom is het belangrijk om ze goed te monitoren en waar mogelijk terug te dringen. 

Coördinerend functionaris waterkwaliteit 

De tweede motie van Pierik ging over de aanstelling van een coördinerend functionaris waterkwaliteit. Pierik verzoekt de regering om te onderzoeken of en hoe een coördinerend functionaris kan worden aangesteld. Deze moet zorgdragen voor de afstemming tussen de verschillende departementen en decentrale overheden op het gebied van waterkwaliteit.

De waterschappen staan positief tegenover deze motie. In de praktijk is de verdeling van verantwoordelijkheden op het gebied van waterkwaliteit over meerdere partijen vaak complex. Ook de waterschappen lopen er regelmatig tegen aan dat partijen langs elkaar werken. Dat is niet effectief met het oog op het behalen van de waterkwaliteitsdoelen. Het werkt soms zelfs ondermijnend.    
Een coördinerend functionaris kan de afstemming tussen de verschillende departementen en decentrale overheden op het gebied van waterkwaliteit verbeteren. Maar deze moet wel voldoende vrijheid, ruimte en tijd krijgen om deze rol goed uit te kunnen oefenen. 

Effect invasieve exoten 

Ook bracht Pierik een motie in over de invloed van invasieve exoten, waaronder de Amerikaanse rivierkreeft, en of die de doelstellingen van de KRW belemmeren. Hierin verzoekt hij de regering om dit per waterschap in beeld te brengen.

Voor de waterschappen is het erg lastig om precies in beeld te brengen wat het exacte effect van invasieve exoten op het halen van de KRW-doelen is. Want vaak bepaalt een samenspel van diverse factoren de waterkwaliteit. Het isoleren van de bijdrage van invasieve exoten in dit proces is dan ook niet eenvoudig. De waterschappen proberen dit zo goed mogelijk inzichtelijk te krijgen. 

Extra inzet vergunningen 

Tot slot de motie van Geert Gabriëls (GroenLinks-PvdA) en Aant Jelle Soepboer (NSC) over extra inzet voor het overzichtelijk maken, herzien en actualiseren van lozings- en onttrekkingsvergunningen. Vóór de zomer moet de regering rapporteren over waar de extra inzet uit gaat bestaan.

De waterschappen wijzen erop dat waterbeheerders al bezig zijn met het bezien en herzien van de lozingsvergunningen. Hierbij is er extra aandacht en prioriteit voor de KRW-relevante vergunningen. 

Initiatiefrapport Europees Parlement voor Water Resilience Strategy

12 mei 2025

Op 7 mei nam het Europees Parlement een initiatiefrapport aan met aanbevelingen voor de aankomende Water Resilience Strategy, die de Europese Commissie waarschijnlijk op 4 juni presenteert. Met de strategie wil de Europese Commissie een pad uitstippelen om Europa, het snelst opwarmende continent, waterweerbaar te maken. Het rapport legt veel nadruk op het belang van klimaatadaptatie, het voorkomen van afwenteling en het belang van grensoverschrijdende samenwerking.

vlaggen-europa-eu-brussel

Waterweerbaarheid op Europese agenda

Na de Europese verkiezingen van juni 2024 werd relatief snel duidelijk dat waterweerbaarheid hoog op de Europese agenda staat. Zo werd commissaris Jessika Roswall opgedragen om met een Water Resilience Strategy en een klimaatadaptatieplan te komen. In dit initiatiefrapport stelt het Europees Parlement zijn positie ten aanzien van de strategie vast. Luzette Kroon, bestuurslid internationaal van de Unie van Waterschappen: “Op 7 mei is dit rapport in de plenaire zitting in ruime meerderheid vastgesteld, met 470 stemmen voor, 81 tegen en 92 onthoudingen. De waterschappen zijn blij met de aandacht vanuit het Europees Parlement voor deze urgente thematiek. We zien onze inbreng nadrukkelijk terug in het resultaat. We hadden wel meer ambitie verwacht op het gebied van waterkwaliteit en PFAS. Waterweerbaarheid gaat namelijk over kwaliteit én kwantiteit. Dit blijven we agenderen in Europa.”

Initiatiefrapport waterweerbaarheid

De waterschappen signaleren toenemende uitdagingen als gevolg van extremer weer, waaronder overstromingen en droogte. In het rapport stelt het Europees Parlement dat grensoverschrijdende samenwerking versterkt moet worden om deze waterproblemen gezamenlijk aan te pakken. Ook wordt benadrukt dat benedenstroomse gebieden afhankelijk zijn van bovenstrooms waterbeheer. Daarnaast wordt het belang van (cyber)veiligheid voor waterbedrijven en -beheerders erkend.

Meer ambitie nodig op het gebied van waterkwaliteit

Op het gebied van waterkwaliteit benoemt het Parlement de urgentie om de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water uiterlijk in 2027 te realiseren. Ook wordt opgeroepen om vervuiling primair aan de bron aan te pakken. In dat kader is het teleurstellend dat het Europees Parlement oproept om de impact van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid binnen de in januari vastgestelde richtlijn stedelijk afvalwater nogmaals te beoordelen. Europese waterorganisaties hebben recent in een brief benadrukt dat de richtlijn een zorgvuldig afgewogen compromis is en dat dit van groot belang is voor de Europese waterkwaliteit. Ook op PFAS kiest het Europees Parlement volgens de waterschappen te weinig ambitie, waarbij men initieel het gebruik van PFAS in consumentenproducten wil uitfaseren en ruimte laat voor uitzonderingen. De Unie van Waterschappen pleit voor een volledig verbod op PFAS om zo mens en milieu te beschermen.

Oog voor het belang van klimaatadaptatie en grensoverschrijdende samenwerking

Het is belangrijk dat het Europees Parlement in het initiatiefrapport aandacht heeft voor klimaatadaptatie en grensoverschrijdende samenwerking. Zo benoemt men dat het onwenselijk is als overstromingsrisico en droogte afgewenteld worden op benedenstroomse gebieden, dat er meer moet gebeuren aan klimaatadaptatie en dat samenwerking over grenzen verankerd moet worden. Ook op het gebied van klimaatadaptatie worden zowel het belang van preventie als crisismanagement en het build-back-better principe benoemd. De publicatie van de Water Resilience Strategy verschijnt naar verwachting op 4 juni.

> Lees hier de inbreng van de waterschappen met betrekking tot het Water Resilience Strategy

> Lees hier meer over het initiatiefrapport van het Europees Parlement

Kamervragen na uitzending Zembla ‘Het PFAS Spoor’ 

2 mei 2025

De PFAS-vervuiling bij Helmond stond zondag 27 april centraal bij Zembla. Custom Powders veroorzaakte deze vervuiling door jarenlang afvalwater met PFAS direct op het riool te lozen. Voor Kamerlid Kostić is het de aanleiding om Kamervragen te stellen. 

Twee glazen flessen met water uit een rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) staan op een metalen vloer in een industriële omgeving. De linkerfles bevat troebel, vuil water en de rechterfles bevat helder, gezuiverd water. De foto illustreert het verschil tussen ongezuiverd en gezuiverd afvalwater.

Kamerlid Ines Kostić (PvdD) stelt meer dan dertig vragen aan de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) over de PFAS-lozingen van Custom Powders. Deze gaan onder andere over het uitblijven van overheidscontrole op directe lozingen in het riool, de gezondheidsschade bij werknemers en omwonenden, en de milieu-impact. Ook wil Kostić weten wie aansprakelijk is, hoe schade wordt verhaald op vervuilers in plaats van burgers, en welke concrete maatregelen het kabinet gaat nemen om herhaling te voorkomen. Daarnaast vraagt ze om actie voor strengere controle, juridische stappen en bescherming van burgers tegen giftige stoffen zoals PFAS.  

PFAS en rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi) 

Een van de vragen gaat specifiek over de rwzi’s. Kostić: “Klopt het dat onze rioolwaterzuiveringsinstallaties niet gebouwd zijn op het zuiveren van PFAS en dat de enorme hoeveelheden PFAS er dus gewoon steeds doorheen stroomt? Welke gevolgen heeft dit voor biodiversiteit, water, voedsel en gezondheid?”  

De Unie van Waterschappen benadrukt dat rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) nooit zijn ontworpen om PFAS te verwijderen. PFAS komt via allerlei routes in de leefomgeving en in het milieu terecht. Voor het verwijderen van PFAS op de rwzi bestaan nog geen technieken. Ook lost dit slechts een van de blootstellingsroutes op. Bovendien verlegt het de focus naar ‘het einde van de pijp’, terwijl alleen bronaanpak – het terugdringen en verbieden van PFAS – echte winst voor onze leefomgeving en gezondheid oplevert.  

> Bekijk hier alle Kamervragen van Kostić 

Brandbrief Unie van Waterschappen 

De waterschappen willen al langere tijd een hardere aanpak van de aanwezigheid en verspreiding van PFAS in het milieu, en pleiten voor een totaalverbod op de giftige stof. Daarom stuurde de Unie van Waterschappen in november 2024 een brandbrief naar minister Madlener van I&W. Hierin doen de waterschappen concrete voorstellen en roepen het Rijk op meer actie te ondernemen in de PFAS-aanpak. “Duidelijk is dat PFAS-kraan dicht moet”, stelde Sander Mager, bestuurslid van de Unie, in november. “Er is strengere regelgeving en toezicht nodig en bestaande vervuiling moet voortvarender worden aangepakt.” 

Unie van Waterschappen kiest Johnny Wonder voor nieuwe publiekscampagnes

29 april 2025

Na een strategische en creatieve competitie tussen vijf bureaus heeft de Unie van Waterschappen gekozen voor Johnny Wonder. Het bureau gaat de komende tijd werken aan de gezamenlijke campagnes van de 21 waterschappen, waaronder de verkiezingscampagne.

Een houten regenton in een weelderige tuin, gevuld met water dat uit een metalen pijp stroomt. Op de achtergrond zijn verschillende soorten bloemen en planten te zien, waaronder zonnebloemen en andere kleurrijke bloeiende planten. De tuin is groen en goed onderhouden, met bomen die schaduw bieden.

Waarom Johnny Wonder? “De nuchtere aanpak past bij ons”, zegt Willem Wensink, MT-lid Vereniging en Communicatie & Bestuurlijk Juridische Zaken bij de Unie van Waterschappen. 

“Met de gezamenlijke communicatie van de 21 waterschappen willen we laten zien hoe belangrijk het waterbeheer voor ons land is, zeker in het licht van alle uitdagingen op het gebied van klimaatverandering”, zegt Wensink. “Daarvoor is een ambitieuze campagne nodig. De strategische inzichten en creatieve uitwerking van Johnny Wonder sloten goed aan bij onze ambities.” 

Belangrijke thema’s

Johnny Wonder gaat aan de slag met de belangrijke thema’s voor de waterschappen: weersextremen, wateroverlast, droogte en waterkwaliteit. Na de succesvolle Waterbazen-campagne maken de waterschappen nu de stap naar communicatie gericht op gedragsverandering op basis van wetenschappelijke inzichten over gedragsverandering.  Als je weet wat mensen echt motiveert en belemmert, dan kun je daar met communicatie gericht op inspelen. De eerste campagne over de gevolgen van weersextremen en het opvangen van regenwater staat gepland voor het voorjaar van 2026. 

Over Johnny Wonder 

Johnny Wonder bouwt al vijftien jaar aan sterke maatschappelijke merken, met creatieve campagnes en datagedreven social content. Het bureau werkt onder meer voor Helpwanted, de Nationale Ombudsman, ProRail, Rutgers, UWV en de Gemeente Amsterdam. 

Waterschappen teleurgesteld in uitblijven concrete stikstofplannen 

25 april 2025

Met de nieuwe stikstofplannen zet het kabinet een eerste stap, maar de Unie van Waterschappen vindt het onvoldoende om het verlenen van vergunningen weer op gang te brengen. “Nederland blijft op slot zitten. Er is behoefte aan een geborgde aanpak voor stikstofreductie en natuurherstel om uit de impasse te komen”, zegt voorzitter Jeroen Haan.



Nieuwe plannen nog onvoldoende uitgewerkt 

In een brief aan de Kamer kondigde minister Wiersma aan te willen werken aan een nieuw vergunningsstelsel. Ook wordt gekeken of kleine bouwprojecten en verduurzamingsinitiatieven kunnen worden vrijgesteld van vergunningsplicht. De precieze uitwerking daarvan blijft echter nog onduidelijk. Het kabinet overweegt daarnaast om de ‘rekenkundige ondergrens’ voor stikstofuitstoot te verhogen. Geborgde maatregelen voor het versterken van de natuur zijn ook niet uitgewerkt.  

Zorgen om blijvende impasse  

De Unie van Waterschappen wijst erop dat de voortdurende onzekerheid rondom vergunningverlening ook gevolgen heeft voor projecten van de waterschappen. “Grote dijkversterkingen liggen stil en ook voor andere grote projecten is vergunningverlening vertraagd. Door de impasse dreigen we onze wettelijke taken onvoldoende uit te kunnen voeren”, zegt Jeroen Haan. “Waterschappen hebben aangegeven met verschillende maatregelen in het watersysteem bij te kunnen dragen aan versneld natuurherstel. Het is teleurstellend dat het kabinet de urgentie niet lijkt te voelen om in te gaan op dit aanbod, we hopen dat ze dit alsnog op de korte termijn wel zullen doen.” 

Geborgde aanpak blijft uit 

“Wij pleiten al geruime tijd voor een geborgd pakket aan maatregelen voor stikstofreductie en de versterking van de natuur. Zodat de vergunningverlening voor dergelijke grote belangrijke projecten weer op gang komt en tegelijkertijd aan het herstel van de natuur wordt gewerkt. Hiervoor is naast financiële ondersteuning een structurele aanpak nodig voor de lange termijn via duidelijke ruimtelijke keuzes en wetgeving”, aldus Erik den Hertog. “Het maken van die keuzes wordt nu uitgesteld.”  

Wet aanpassing belastingstelsel waterschappen gepubliceerd

24 april 2025

De wet die het belastingstelsel van de waterschappen op een aantal belangrijke onderdelen aanpast, is op 14 maart in het Staatsblad gepubliceerd. De wet treedt op 1 januari 2026 in werking.

waterschapsbelasting: illustratie van huizen met bewoners en geldzakjes

De publicatie in het Staatsblad leest u hier. De inwerkingtreding is geregeld bij Koninklijk Besluit. De bepaling die de teruggang regelt van de bestuurlijke ruimte bij de kostentoedeling van maximaal +/- 30 procent naar maximaal +/- 25 procent, treedt op 1 januari 2028 in werking.

Modelverordeningen

In verband met de aanpassing van het belastingstelsel heeft de Unie de model-belastingverordeningen herzien. De ledenvergadering heeft de nieuwe modelverordeningen op 11 april vastgesteld. De modelverordeningen worden door de Unie van Waterschappen naar de waterschappen gestuurd.

> Themapagina Aanpassing belastingstelsel

Ook het Rijk investeert extra in dijkversterkingen 

23 april 2025

De 21 waterschappen en het Rijk gaan samen extra investeren in dijkversterkingen binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Het gaat om projecten die in de periode 2030-2036 worden uitgevoerd. Dit onderstreept dat alle partijen de hoogste prioriteit blijven geven aan het op koers houden van dijkversterkingen. Dit om inwoners, vastgoed, infrastructuur en de economie te beschermen tegen overstromingen. 

Werkzaamheden aan dijkherstel met zware bouwmachines, waaronder een Volvo wiellader en een graafmachine, op een deels afgegraven dijk. Twee bouwvakkers werken aan de versteviging van de dijkhelling met steengruis. Op de voorgrond gras en een houten meetpaaltje, onder een bewolkte lucht.

Bevestiging van extra investering door het Rijk 

De waterschappen en het Rijk financieren elk de helft van de kosten voor de dijkversterkingen. De uitvoering ligt bij de waterschappen. Voor de uitvoering van dijkversterkingsprojecten in de periode 2030-2036 is een aanvullende investering van 2,5 miljard euro nodig. Vincent Lokin, lid van het programmabestuur van het HWBP namens de Unie van Waterschappen, licht toe: “Op 13 december 2024 hebben de waterschappen besloten om 1,25 miljard euro extra te investeren in het HWBP. Deze bijdrage vanuit de waterschappen komt bovenop de bijna 1,6 miljard euro die op basis van de huidige afspraken al beschikbaar is voor de periode 2030-2036. Voorwaarde voor deze extra investering was wel dat het Rijk zich ook committeert aan de aanvullende opgaven en dat de gezamenlijke prestaties van het programma moeten worden verbeterd. De Tweede Kamer nam op 26 november 2024 unaniem een motie aan waarin de regering werd verzocht prioriteit te geven aan de rijksbijdrage. De waterschappen zijn dan ook tevreden met de bevestiging in de aangepaste begroting van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het Rijk heeft 1 miljard euro extra beschikbaar gesteld voor het HWBP en aangekondigd dat het resterende deel van 250 miljoen euro op een later moment wordt ingevuld.” 

Alliantie van het Rijk en de waterschappen 

Binnen het HWBP werken de waterschappen en het Rijk al ruim tien jaar samen aan de versterking van dijken, sluizen en andere primaire waterkeringen. Volgens wettelijke afspraken dragen beide partijen tot 2050 elk de helft van de kosten. Deze samenwerking verkleint de kans op overstromingsschade en beschermt niet alleen inwoners, maar ook grote economische waarde. De omstandigheden zijn de afgelopen jaren veranderd: piekbuien komen vaker voor, hoogwater is heviger, en droogteperiodes duren langer. Daarnaast zijn de normen voor waterveiligheid aangescherpt en de prijzen gestegen. Ondanks deze uitdagingen is dankzij de samenwerking de veiligheid nu beter gewaarborgd dan ooit. 

Meer zekerheid over het budget 

Om ervoor te zorgen dat de uitvoering ook in de periode 2030-2036 op tempo blijft, is het – gezien de lange voorbereidingstijd van projecten – noodzakelijk om nu al zekerheid te bieden over de benodigde extra investeringen in het HWBP. Met het extra geld ontstaat er geen gat in de programmering van de waterschappen en het HWBP. Zo kunnen de algemene besturen van de waterschappen in 2025 tijdig besluiten nemen over de voorbereiding van deze dijkversterkingsprojecten. 

Over het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) 

De waterschappen en Rijkswaterstaat beschermen Nederland tegen overstromingen. Zonder goed beheer van dijken, duinen en andere waterkeringen zou zo’n 60 procent van ons land regelmatig overstromen. In het kader van het HWBP versterken de waterschappen samen met Rijkswaterstaat de komende 25 jaar circa 1400 kilometer grote waterkeringen. Kijk voor meer informatie op hwbp.nl. 

Watersector vraagt aandacht voor toenemende PFAS-problematiek

18 april 2025

De Unie van Waterschappen en Vewin hebben op 16 april een gezamenlijke brief gestuurd aan Eurocommissaris Jessika Roswall over de toenemende PFAS-problematiek. De brief bevat een dringende oproep tot een snel, alomvattend en universeel Europees verbod op PFAS. De voorzitters van de Unie van Waterschappen en Vewin, Jeroen Haan en Pieter Litjens, hebben de brief ondertekend.

pfas

Eurocommisaris Roswall is binnen de Europese Commissie verantwoordelijk voor Milieu, Waterweerbaarheid en Circulaire Economie. Roswall werkt onder andere aan een Europese Waterweerbaarheidsstrategie die moet bijdragen aan voldoende en schoon (drink)water.

PFAS-problematiek vraagt om urgentie

PFAS horen in het geheel niet thuis in grond- en oppervlaktewater en in de bronnen voor drinkwater. Deze “forever chemicals” zijn niet of nauwelijks afbreekbaar, hopen zich op in het milieu en in planten, mensen of dieren, en zijn toxisch.  Ook in de context van de Kaderrichtlijn Water en de Drinkwaterrichtlijn staan PFAS de gewenste waterkwaliteit in de weg​.

Bronaanpak meest effectieve oplossing

PFAS-vervuiling stopt niet bij landsgrenzen. Vewin en de Unie van Waterschappen benadrukken daarom het belang van een geharmoniseerde Europese aanpak. Zij pleiten voor coherente en ambitieuze wet- en regelgeving binnen alle relevante Europese richtlijnen, zodat waterkwaliteit overal in de EU gewaarborgd blijft​. In de brief spreken beide organisaties hun steun uit voor het Europese restrictievoorstel voor PFAS, dat mede door Nederland is ingediend en momenteel door het Europees agentschap voor chemische stoffen (ECHA) wordt beoordeeld. Een snelle en brede implementatie van dit voorstel is cruciaal.

> Lees de volledige brief aan Jessika Roswall