Officiële start voor Europees PFAS-verbod

19 juli 2021

Nederland heeft samen met 4 andere landen het Europese PFAS-verbod officieel aangemeld bij het Europees chemicaliën agentschap (ECHA). De waterschappen zijn blij met deze officiële start van het proces om te komen tot een Europees verbod.



Nederland werkt sinds 2020 samen met Duitsland, Denemarken, Zweden en Noorwegen aan dit Europese verbod. Doel is om het gebruik van PFAS aan banden te leggen en ons milieu en onze gezondheid te beschermen. Bijzonder aan dit voorstel is dat alle schadelijke PFAS stoffen, zo’n 6000 in totaal, voor het eerst in één keer verboden gaan worden. Dat maakt dit de meest uitgebreide en complexe restrictie tot nu toe.

Verbod op alle toepassingen

Hoe het Europese verbod eruit komt te zien en voor welke producten dit gaat gelden, is nu nog niet te zeggen. Het verbod zal zich richten op alle toepassingen van PFAS, met uitzondering van enkele toepassingen die als onmisbaar worden gezien. Het aanmelden bij ECHA is de eerste officiële stap om tot een verbod te komen.

Aanpak aan de bron

De Unie van Waterschappen pleitte al eerder voor een totaalverbod op PFAS, ook voor de zogenoemde essentiële toepassingen. De enige manier om PFAS aan te pakken en uit te faseren, is aanpak aan de bron, vinden de waterschappen. Het moet zoveel mogelijk voorkomen worden dat PFAS in het milieu terecht komt.

Vóór 2025 in werking

Komend jaar wordt de informatie over het gebruik van PFAS verder geanalyseerd en wordt het restrictievoorstel onderbouwd. Ook wordt gekeken voor welke toepassingen eventueel een uitzondering op het verbod nodig is. Het restrictievoorstel wordt in juli 2022 ingediend. Het streven is dat de restrictie nog vóór 2025 in werking treedt.

Strengere eisen

Totdat er een verbod in werking treedt, beperken andere maatregelen de uitstoot. Zo zijn de afgelopen jaren steeds strengere eisen gesteld aan het gebruik van sommige PFAS. Ook geldt er al een verbod op PFOA en PFOS, 2 stoffen die behoren tot de PFAS groep. Door nu die hele grote groep PFAS in één keer te verbieden, wordt voorkomen dat de ene schadelijke PFAS wordt vervangen door een andere die later ook weer schadelijk blijkt.

Zie ook de informatie van de Rijksoverheid

Dijken onder druk: Extra dijkinspecteurs ingezet

18 juli 2021

Na een nacht waarin de dijkinspecties en plaatselijke versterkingen in het noorden van Limburg onverminderd zijn doorgegaan, hebben de dijken vooralsnog stand gehouden. De Maas is in dit gebied langzaam aan het zakken en de stroomsnelheid neemt af.

Dijkwachten lopen tijdens een oefening op een dijk bij de Vergelt in Baarlo.

Dijkinspecteurs van waterschap Limburg zijn op zondagochtend 18 juli gestart met hun rondes langs de dijken om te kunnen beoordelen of ze veilig zijn voor terugkeer van de bewoners.

Extra dijkinspecteurs in geëvacueerde gebieden

De inspecteurs beginnen bij de Hambeek in Roermond en volgen de Maas in noordelijke richting. Op basis van de inspectie besluit de Veiligheidsregio Limburg Noord wanneer bewoners terug naar hun huizen mogen. Waterschap Limburg heeft extra dijkinspecteurs gevraagd en andere waterschappen hebben in die vraag voorzien.

De dijken hebben langere tijd veel water te verduren gehad, waardoor dijken beschadigd of verzwakt kunnen zijn. Nu het water zakt, verdwijnt de tegendruk van het water waardoor er kans is op schade. Voordat bewoners veilig kunnen terugkeren is deze inspectie noodzakelijk.

Kwelwater

Op verschillende plekken komt ook kwelwater uit de grond. Dit water is grondwater dat door het hoge waterpeil naar boven komt. Kwel is een natuurlijk proces en over het algemeen niet gevaarlijk. Het waterschap heeft de situaties waar het water een risico kan zijn in beeld. De dijkinspecteurs houden deze plekken in de gaten en ondernemen acties waar nodig.

Omdat de dijken onder druk staan, verzoekt waterschap Limburg inwoners en bezoekers om vooral niet de dijk op te gaan. De rivierenwaterschappen verwachten de komende dagen nog altijd geen problemen vanwege de hoogwatergolf. Ook daar zijn dijkinspecties in volle gang.

Actuele informatie

Voor de actuele informatie is het raadzaam om de officiële kanalen van de veiligheidsregio, gemeente en waterschap in de gaten te houden. Ook omdat fake news en geruchten de ronde doen, wordt geadviseerd om de officiële berichtgeving te volgen van waterschap Limburg.

In nacht van 17 op 18 juli zijn ook overstromingen opgetreden in Oostenrijk en Beieren. Deze overstromingen hebben geen invloed op de hoogwatersituatie in Nederland, omdat deze watersystemen niet met elkaar in verbinding staan

Waterschappen helpen elkaar, rivierengebied alert

17 juli 2021

De provincie Limburg heeft nog steeds te maken met grote wateroverlast door extreme regenval en hoge waterstanden. Het hoge water trekt richting het noorden.



Er wordt niet meer gesproken van een hoogwaterpiek, maar van een langgerekt plateau met hoog water. Dit betekent dat het hoogwater langer op één plek aanhoudt, en de dijken verzadigd raken.

Hoogwaterplateau

De op donderdagavond bereikte afvoer bij Sint Pieter is met 3260 m3/s de hoogste sinds het moment waarop afvoermetingen worden geregistreerd. Dat was in 1911. Het hoogwaterplateau bereikte zaterdagmiddag Venlo en bereikt naar verwachting Well in de late avond, Sambeek in de vroege ochtend en Mook zondagavond. Vooral in het oosten van het rivierengebied zijn hoge waterstanden. Waterschappen in de regio’s werken binnen de veiligheidsregio’s samen met hulpdiensten, gemeentes en de provincie om wateroverlast en schade zo veel mogelijk te beperken.

Dijkinspecties

Waterschap Limburg houdt de stabiliteit van de dijken nauwlettend in de gaten. Doordat het hoge water langere tijd tegen de dijken staat, kunnen deze verzadigd raken. Dit kan gevolgen hebben voor de stabiliteit. Ruim 700 dijkwachters van het waterschap inspecteren de dijken daarom 24 uur per dag. Ook dijkwachters van andere waterschappen helpen mee in het gebied. Op basis van de informatie van het waterschap besluit de veiligheidsregio over evacuaties in bepaalde gebieden.

Hulp uit heel Nederland

Vanuit diverse delen uit het land springen waterschappers bij om de collega’s uit de getroffen gebieden bij te staan. Zo zijn er informatiecoördinatoren en dijkinspecteurs naar Limburg afgereisd. Ook materieel wordt uitgeleend en ingezet. Het gaat onder meer om noodpompen, vulmachines en meer dan honderdduizend zandzakken.

Bezoek minister

Demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat bezocht zaterdag de omgeving van Venlo. Ze deed dat op uitnodiging van dijkgraaf Patrick van der Broeck van waterschap Limburg. “Wat de afgelopen dagen in Limburg is gebeurd, kan overal in het land gebeuren”, zei de minister. “We moeten er rekening mee houden dat we door het veranderende klimaat vaker met extreem weer te maken krijgen.” Ze liet weten blij te zijn dat er in Nederland geen doden zijn gevallen. Voor de toekomst wil ze in kaart brengen waar er nog meer ruimte voor het water kan worden gecreëerd.

Niet gaan kijken

Waterschap Limburg herhaalt de oproep aan iedereen om niet op dijken te gaan kijken: “Geef hulpverleners de ruimte en belast de dijken niet onnodig.”

Rivierengebied

Waterschap Rivierenland meldt dat ook in die regio bij de Maas het water tegen de dijken gaat staan. De verwachting van het waterschap is dat ze deze hoogwatergolf prima aankunnen. Ze houden de verwachte waterstanden continu in de gaten. Langs de Maas is inmiddels de dijkbewaking gestart, om mogelijke risico’s op tijd te zien.

Niet ongerust

Ook op de Nederrijn en de Lek wordt hoogwater verwacht. De waterschappen in het gebied zijn extra alert, maar niet ongerust. Ze volgen de situatie van dag tot dag. De overlast die wel nog in het gebied kan optreden is het opkomen van kwelwater in de uiterwaarden achter de kades, zo verwachten de waterschappen.

Op de foto: waterschap Hunze en Aa’s heeft mensen en materieel naar Limburg gestuurd. (Foto: waterschap Hunze en Aa’s)

Waterschappen uit heel Nederland ondersteunen Limburg

16 juli 2021

In Limburg is het nog steeds alle hens aan dek. In de media zijn veel dramatische beelden te zien van ondergelopen straten en huizen. Bij Maastricht is de hoogste afvoer van de Maas nu voorbij. Maar de problemen zeker niet.



De afvoer bij Sint Pieter bereikte donderdagavond een piek van 48,10 m boven NAP. Naar verwachting bereikt de piek zaterdagmiddag 17 juli Roermond, in de nacht naar zondag Venlo en maandagochtend Mook. De grootste risico’s zitten nu in het stuk tot aan Roermond.

Dijkdoorbraak Julianakanaal

De dijk van het Julianakanaal laat water door. Daardoor komt het gebied rond Bunde, Voulwames, Brommelen en Geulle onder water te staan. Bewoners zijn gevraagd hun woning te verlaten..

Thorn-Wessem

Ook bijzondere aandacht is er voor het gebied bij Thorn-Wessem. Gezien de verwachte waterstanden is er een kans dat de huidige uitgevoerde noodversterkingen onvoldoende zijn. In het gebied wonen zo’n 600 à 700 mensen.

Materieel en mankracht

Verschillende waterschappen uit het hele land ondersteunen bij de watersnood in Limburg met materieel en menskracht. Het kabinet heeft de overstromingen in Zuid-Limburg ‘in formele zin’ tot ramp verklaard.

Rijn

De waterstand op de Rijn bij Lobith is vrijdagochtend gestegen naar 13,01m +NAP. Dit betekent dat hier code geel geldt. De verwachting is dat de Rijn stijgt tot 14,45m op zaterdagavond 18 juli. Na 19 juli zet een langzame daling van de waterstand in.

Volg ook het liveblog van waterschap Limburg

(Foto: Waterschap Limburg)

De Unie van Waterschappen zoekt nieuwe bestuursleden

Bij de vereniging van de waterschappen, de Unie van Waterschappen, komen 3 vacatures beschikbaar in het dagelijks bestuur.



De koepel vertegenwoordigt de waterschappen in het nationale en internationale speelveld. Ze behartigt de belangen van de waterschappen en stimuleert kennisuitwisseling en samenwerking.

Selectiecommissie

Omdat de maximale zittingsduur van 3 huidige bestuursleden is bereikt, komen er 3 vacatures vrij. Het gaat om de bestuursleden Hetty Klavers, Hein Pieper en Toine Poppelaars. Er is een selectiecommissie samengesteld, die een voordracht van kandidaten doet aan de Ledenvergadering van de Unie van Waterschappen. In de ledenvergadering van 17 december wordt over de voordrachten gestemd.

Verbinden

“De kern van het werk als bestuurder bij de Unie van Waterschappen zit in het krachtig behartigen van de belangen van de waterschappen”, zegt Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen. “Het is een mooie uitdaging om mee aan het roer te staan bij de grote wateropgaven en om invloed te hebben op de koers. We zoeken kandidaten die voor hun portefeuille op kunnen treden als verbinder en goede relaties onderhouden met alle waterschappen. Maar ook met ons brede netwerk van stakeholders in Den Haag en Brussel. Een mooie uitdaging! We hopen dan ook op veel belangstelling van dagelijks bestuursleden en voorzitters van de waterschappen.”

Reacties

Kandidaten voor de vacatures kunnen tot 1 september hun belangstelling kenbaar maken door het sturen van een motivatie en curriculum vitae naar de secretaris van de selectiecommissie. De sollicitatie moet gesteund worden door het bestuur van het eigen waterschap.

Lees de 3 profielschetsen, met daarin informatie over de functie-eisen en werkzaamheden en wie kan solliciteren op deze vacatures.

Waterschappen nemen maatregelen tegen hoogwater

15 juli 2021

Er is hoogwater op de Maas en Rijn door de vele neerslag vooral in het zuidoosten van het land en Duitsland en België. In Zuid-Limburg is grote wateroverlast. Rijkswaterstaat heeft de stuwen op de Maas geopend en de waterschappen nemen alle beschikbare maatregelen om overlast te voorkomen.



Voor de Maas is de huidige afvoer ruim 2700 m3/s en de verwachting is dat deze mogelijk uitkomt op 3375 m3/s in de vroege avond (code rood), wat een herhalingstijd heeft van eens in de 50-100 jaar. De waterstand op de Rijn bij Lobith is gestegen naar 12,00 m +NAP op donderdagmiddag rond 12:30. De Rijn zal naar verwachting verder stijgen naar waterstanden met herhalingstijden van eens in de 2 jaar (tot boven de 14 meter).

Uitzonderlijke situatie

De waterschappen hebben sinds de overstromingen in de jaren ’90 hun waterkeringen versterkt en meer ruimte gegeven aan rivieren. De verwachting is dat de dijken het gaan houden. De situatie is echter buitengewoon uitzonderlijk. Naast deze zeer uitzonderlijke hoge rivierstanden is er in een aantal dagen meer regen gevallen dan normaal gemiddeld in 2 maanden valt. We hebben nu dus te maken met een zeer extreme situatie.

Waterschappen nemen alle beschikbare maatregelen

Waterschappen trekken daarom alles uit de kast om overlast te voorkomen of beperken: we inspecteren extra op de waterkeringen, we sluiten dijkdeuren (coupures), plaatsen tijdelijke keringen en hebben noodpompen ingezet. Daarbij vragen we watersporters en pleziervaarders niet het water op te gaan. Mensen die te maken hebben met wateroverlast en bijvoorbeeld spullen uit ondergelopen huizen willen halen, verzoeken we contact met het water te mijden of om beschermende kleding aan te doen. Het water kan vervuild zijn. In Engeland bleek dat mensen bij overstromingen veel huiduitslag kregen van het water.

Bekijk de actuele rivierstanden

Eva van Esch (Partij voor de Dieren) bezoekt pilot bodemdaling

Eva van Esch, waterwoordvoerder voor de Partij voor de Dieren in de Tweede Kamer, bracht op 15 juli een werkbezoek aan Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Ze bezocht de pilot bodemdaling bij het Veenweiden Innovatiecentrum in Zegveld. Ook ging het Kamerlid in gesprek over klimaatbestendig bouwen in de Utrechtse polder Rijnenburg.



Van Esch werd ontvangen door dijkgraaf Jeroen Haan en hoogheemraad Bert de Groot.

Bijzondere aandacht voor bodemdaling

De Partij voor de Dieren heeft bijzondere aandacht voor het dossier bodemdaling. Het veldbezoek toonde een systeem van onderwaterdrainage waarmee bodemdaling zoveel mogelijk wordt voorkomen. Ook is er overgeschakeld naar een lichter ras vee, dat beter geschikt is op veenweide.

Van Esch: “Het lijkt belangrijk om te kijken naar ouderwets boeren, meer samenwerken met de natuur en het weer. Er zijn nieuwe kwetsbaarheden gekomen die polderen naar een nieuw evenwicht noodzakelijk maken.”

Haan bracht naar voren dat er in tijden van waterschaarste een groot verdelingsvraagstuk speelt. Je kunt niet alle partijen bedienen als er schaarste is. “Ook bij bodemdaling geldt: lees het landschap. Kijk wat er al is, dan neem je de juiste besluiten.”

Bouwen in laaggelegen gebied

In de discussie over Rijnenburg stelde Van Esch de vraag of je wel moet bouwen in een laaggelegen gebied. Haan bracht naar voren dat bijvoorbeeld drijvende huizen of huizen op palen hier uitkomst kunnen bieden. Haan: “Waarom maken we van Rijnenburg niet een rolmodel van een klimaatbestendige wijk?”

Van Esch zou het kritische geluid van de waterschappen vaker willen horen: “Als men zo wil bouwen, dan gaan de waterschappen het niet oplossen.” Waterschappen hebben volgens het Kamerlid wel een belangrijke positie en veel kennis en kunde.

Kennismaken met nieuwe waterwoordvoerders

De waterschappen hebben verschillende werkbezoeken met de nieuwe waterwoordvoerders gepland om hen kennis te laten maken met de waterschappen. Om het bezoek goed aan te laten sluiten, is gekozen voor een werkbezoek aan het waterschap waar hun woonplaats onder valt. De waterschappen ontvangen de waterwoordvoerders graag om hen mee te nemen in de grote opgaven van de waterschappen, zoals toenemende weersextremen, het verbeteren van de waterkwaliteit en de uitvoering van de grootste dijkversterkingsopgave sinds de Deltawerken.

Lees meer over de lobby van de waterschappen

Waterschappen ondertekenen Convenant ‘Varen doe je Samen!’

Op 7 februari is in Leeuwarden het nieuwe convenant ‘Varen doe je Samen!’ ondertekend. Met dit convenant willen verschillende partijen blijvende aandacht geven aan goede voorlichting aan waterrecreanten om onveilige situaties op het water te voorkomen.



Het convenant werd ondertekend door onder meer Waterrecreatie Nederland, het Watersportverbond, de Reddingsbrigade en de waterschappen.

Goed zeemanschap

Op de website van ‘Varen doe je Samen!’ vinden waterrecreanten informatie waarmee zij zich goed kunnen voorbereiden op een veilige en plezierige vaartocht. Zo staan er tips op over goed zeemanschap en een degelijke vaaruitrusting, en adviezen om het water schoon te houden tijdens het varen.

Vergroten bewustzijn

De waterschappen doen mee aan ‘Varen doe je Samen’ omdat waterschappen steeds vaker vaarwegbeheerder zijn. Zij vinden het belangrijk dat de recreatie- en beroepsvaart zich bewust is van gevaren. Bij het vergroten van dat bewustzijn kan ‘Varen doe je samen’ helpen.

Duurzaamheidsaspecten

Waterschappen willen daarnaast voorkomen dat ongezuiverd toiletwater in het oppervlaktewater wordt geloosd en dat oevers en het onderwaterecosysteem beschadigd raken door boten die op hoge snelheid varen. Dit soort duurzaamheidsaspecten van varen krijgen ook aandacht bij ‘Varen doe je Samen’.

Rekening houden met elkaar

“We zien dat er door langere warme periodes steeds meer mensen willen recreëren in en op het water”, zegt Cathelijn Peters, waarnemend algemeen directeur Unie van Waterschappen. “Als het drukker wordt op en in het water is het des te belangrijker dat er rekening wordt gehouden met elkaar en dat de kwaliteit van het water en de werking van het watersysteem geen hinder ondervinden.”

Meer aandacht voor duurzaamheid

In de volgende convenantperiode wil de Unie van Waterschappen meer aandacht vragen voor duurzaamheid en het platform gebruiken om in contact te komen met de waterrecreatiesector, particuliere organisaties en de recreanten zelf.

Varen doe je Samen

Na de Stikstofcrisis Een Watercrisis?

Als de doelen van de Kaderrichtlijn Water niet worden gehaald, dreigt er dan een watercrisis die vergelijkbaar is met de stikstofcrisis? Daarover stelde Kamerlid Derk Jan Eppink (JA21) Kamervragen aan de demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen.



Eppink stelde de vragen naar aanleiding van artikelen in Trouw en het Nederlands Dagblad.

Kaderrichtlijn Water

De minister antwoordde dat Nederland risico’s loopt als we in 2027 niet voldoen aan de eisen van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Volgens haar is het onder bepaalde voorwaarden wel mogelijk om minder strenge doelen vast te stellen voor specifieke waterlichamen.

Nederland niet op slot

De minister verwacht niet dat een rechter Nederland vóór 2027 ‘op slot gaat zetten’. Of dit na 2027 gebeurt, hangt af van de volledigheid van het maatregelenpakket tot 2027. En het hangt ook af van de mate waarin Nederland in staat is om de motivatie voor het gebruik van de uitzonderingsgronden goed te onderbouwen.

Waterschappen

Ook de waterschappen moeten zich nog inspannen om hun deel van de KRW-doelen te halen. Het gaat daarbij in de eerste plaats om het uitvoeren van de maatregelen die de waterschappen hebben opgevoerd in de stroomgebiedbeheerplannen. Daarnaast spelen de waterschappen een rol bij het goed in kaart brengen van de effecten van landbouwemissies op de waterkwaliteit.

Bekijk de antwoorden van de minister

Op 1 Mei Start Het Zwemseizoen

Op 1 mei start het zwemseizoen voor zwemmen in oppervlaktewater. In Nederland zijn meer dan 700 officieel aangewezen locaties waar je veilig kunt zwemmen. Op de website zwemwater.nl of in de zwemwaterapp is te vinden welke dat zijn.



Zwemmen in oppervlaktewater is fijn, maar brengt ook risico’s met zich mee. Zwem daarom uitsluitend bij aangewezen zwemwaterlocaties. Daar worden waterkwaliteit en veiligheid gecontroleerd. Alle officieel aangewezen zwemlocaties staan op www.zwemwater.nl. Bij de zwemlocatie zijn ze te herkennen aan een blauw informatiebord van de provincie.

Waterkwaliteit

Op de informatieborden wordt de kwaliteit van het zwemwater volgens EU-richtlijnen aangegeven in 4 kwaliteitsklassen. Deze kwaliteitsklassen zeggen iets over de waterkwaliteit gedurende de afgelopen jaren. Daarnaast staat er ook informatie op over de actuele kwaliteit. De waterschappen werken aan een goede waterkwaliteit en blijven de waterkwaliteit monitoren.

Zwemmen in coronatijd

Op iedere zwemlocatie moeten de hygiëneregels in verband met het coronavirus toegepast worden. Check voor je gaat zwemmen of er bij een zwemlocatie bepaalde voorwaarden gelden vanwege het coronavirus. Ook deze informatie staat op zwemwater.nl.

Zwemwater-app

In de gratis zwemwater-app staat een overzicht van alle officiële zwemlocaties in Nederland. Per officieel aangewezen zwemlocatie is te zien wat de kwaliteit van het zwemwater is, wanneer de kwaliteit voor het laatst is gecontroleerd en wanneer er weer een controle is. Ook zie je of een locatie mogelijk gesloten is. De app is een initiatief van de Unie van Waterschappen, Rijkswaterstaat en het Interprovinciaal Overleg.

Download de gratis zwemwater-app voor Apple of Android

Vorige zomer vertelde Bob van waterschap Rijn en IJssel in deze video hoe hij de kwaliteit van het zwemwater in de gaten houdt: