Tag: droogte

Droogte houdt aan, waterbeheerders nemen aanvullende maatregelen

25 juni 2025

Door de hoge temperaturen en beperkte neerslag houdt de droogte aan. Bestaande maatregelen blijven daardoor van kracht. Dit betekent dat waterschappen en Rijkswaterstaat waar mogelijk water vasthouden. Aanvullend is de tijdelijke pompinstallatie bij Eefde ingezet om voldoende water aan te voeren richting de Twentekanalen.

Watergang in de Bomenbuurt in Den Haag met aan weerszijden groene begroeiing en woonbebouwing op de achtergrond. Door de droogte is het waterpeil lager dan normaal, wat zichtbaar is aan de oevers.

Effecten droogte nemen toe

De effecten op natuur, landbouw en recreatie nemen toe, met name in gebieden waar geen water kan worden aangevoerd (de hoge zandgronden en delen van Zeeland). De toplaag van de bodem droogt verder uit en de grondwaterstanden dalen. Ook neemt de waterkwaliteit af door stijgende watertemperaturen. Het aantal meldingen van blauwalg neemt toe, wat gevolgen heeft voor recreatie. Deze ontwikkelingen zijn gebruikelijk onder dit soort weersomstandigheden.

Extra maatregelen 

Daarnaast worden schepen lokaal waterbesparend geschut. Het aantal onttrekkingsverboden is toegenomen en verschillende waterschappen in Midden- en West-Nederland voeren inspecties uit van droogtegevoelige kaden.

> Lees hier de uitgebreide droogtemonitor

Meer blauwalg en extra maatregelen voor aanvoer voldoende zoetwater 

2 juli 2025

Door de zomerse hitte en het gebrek aan neerslag neemt de droogte in Nederland toe. Dit betekent dat de waterkwaliteit verslechtert en er extra maatregelen nodig zijn voor de aanvoer van voldoende zoetwater.

Wateroppervlak met duidelijke aanwezigheid van blauwalg, zichtbaar als een groenblauw drijflaag met slierten en vlekken

Maatregelen voor zoetwateraanvoer 

Rijkswaterstaat en de waterschappen nemen extra maatregelen om voldoende zoetwater aan te voeren, zodat het water in het westen van het land niet te zout wordt. Het waterpeil in het IJsselmeer houden ze hoog voor een extra voorraad zoetwater. Ook wordt deze week de Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA) stapsgewijs ingezet. De Haringvlietsluizen gaan woensdag 2 juli dicht. Hierdoor stroomt er extra zoetwater naar de Nieuwe Waterweg om zoutindringing te voorkomen. 

Water vasthouden 

Waterschappen blijven zoveel mogelijk water vasthouden. In veel regio’s gelden tijdelijke verboden voor het onttrekken van oppervlakte- en/of grondwater. Daarnaast worden schepen op de Maasroute en lokaal op andere plekken waterbesparend geschut. 

Blauwalg 

Door de aanhoudende droogte nemen de gevolgen voor natuur, landbouw en recreatie toe. Dit geldt vooral voor gebieden waar de waterschappen geen water kunnen aanvoeren, zoals de hoge zandgronden en delen van Zeeland. De toplaag van de bodem is droog en grondwaterstanden zijn laag. Ook neemt het aantal meldingen van blauwalg toe, waardoor er op minder plekken gezwommen kan worden.  

Regen in aantocht  

Woensdag verwacht het KNMI onweersbuien en vanaf het weekend lijkt er meer betekenisvolle neerslag te vallen. De afvoer van de grote rivieren blijft laag. Vooralsnog is er voldoende water beschikbaar om aan de vraag te voldoen in gebieden waar wateraanvoer mogelijk is. 

> Bekijk voor meer actuele informatie de droogtemonitor

Waterschappen pleiten voor maatwerk in overgangsgebieden 

25 juni 2025

De Tweede Kamer heeft op 25 juni naar aanleiding van het commissiedebat over stikstof drie moties aangenomen. De moties onderstrepen het belang van een integrale, gebiedsgerichte aanpak in de overgangsgebieden rond Natura 2000-gebieden. “De waterschappen steunen deze oproep en benadrukken dat niet alleen stikstof, maar ook verdroging en waterkwaliteit bepalend zijn voor het herstel van natuur”, aldus de Unie van Waterschappen.

Landschapsfoto van een groene, landelijke omgeving met een kronkelende rivier op de voorgrond. Koeien grazen in de weilanden, en op de achtergrond zijn bomen en een rij huizen zichtbaar onder een blauwe hemel met lichte bewolking.

Overgangsgebieden 

Om effectief natuurherstel mogelijk te maken, zijn er maatregelen nodig in landbouwgebieden buiten de grenzen van Natura 2000-gebieden. Denk aan peilbeheer, het infiltreren van regenwater of het beperken van grondwateronttrekking. Deze maatregelen kunnen op gespannen voet staan met de wettelijke taak van waterschappen om de landbouw te faciliteren. Daarom is het essentieel dat het Rijk, de provincies en gemeenten publiekrechtelijke afspraken maken over een gecombineerde functie van landbouw en natuur in overgangsgebieden. Zo kunnen waterschappen hun beheer beter afstemmen op beide belangen. 

Waterkwaliteit en droogtebestrijding 

De motie van Podt (D66) pleit voor het op orde brengen van de randvoorwaarden voor gebiedsspecifieke zonering. Ook roept de motie op om de inzet van fondsen – zoals de 600 miljoen euro voor de Peel en de Veluwe – niet te beperken tot stikstofmaatregelen op het boerenerf, maar deze ook beschikbaar te stellen voor maatregelen op het gebied vanwaterkwaliteit en droogtebestrijding. 

Agrarisch natuurbeheer en Kaderrichtlijn Water

Daarnaast ondersteunt de Unie van Waterschappen de motie van Grinwis (CU), die oproept tot extra budget voor de uitbreiding van het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) in 2026. ANLb-maatregelen – zoals randenbeheer, bodembeheer en ecologisch slootschonen – dragen concreet bij aan de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW). 

Robuust en toekomstbestendig landelijk gebied 

De Unie van Waterschappen roept het Rijk op om ruimte te bieden voor maatwerk, zodat provincies, waterschappen en gebiedspartners gezamenlijk kunnen werken aan een robuust en toekomstbestendig landelijk gebied. 

Droogte in Nederland: werken aan voldoende zoetwater  

15 mei 2025

Het blijft voorlopig droog in Nederland. De afgelopen weken viel er nauwelijks neerslag, niet in eigen land en ook niet in de stroomgebieden van de Rijn en Maas. Dit zorgt voor een toenemend neerslagtekort, dalende rivierafvoeren en lagere grondwaterstanden. De toplaag van de bodem is droog en de vraag naar water stijgt, vooral vanuit de landbouw. Waterbeheerders nemen extra maatregelen om hierin te kunnen blijven voorzien.

Smalle watergang langs een fietspad, omgeven door groene struiken en bomen. De waterstand lijkt laag en de begroeiing aan de oever toont verdorde, bruine stukken gras, wat duidt op aanhoudende droogte.

Voorlopig houdt de droogte in Nederland aan. De afgelopen weken viel er nauwelijks neerslag, niet in eigen land en ook niet in de stroomgebieden van de Rijn en Maas. Dit zorgt voor een toenemend neerslagtekort, dalende rivierafvoeren en lagere grondwaterstanden. De toplaag van de bodem is droog en de vraag naar water stijgt, vooral vanuit de landbouw. Waterbeheerders nemen extra maatregelen om hierin te kunnen blijven voorzien. 

Waterstanden en kwaliteit 

Om in te spelen op de toenemende watervraag door landbouw en natuur zijn de waterpeilen van het IJsselmeer, Markermeer en in de regionale systemen verhoogd. Op de meeste plaatsen is er op dit moment nog voldoende water beschikbaar. Ook lijdt de waterkwaliteit nog maar beperkt onder de aanhoudende droogte, al worden lokaal blauwalg en droogvallende beken gemeld. 

Weinig neerslag verwacht 

De vooruitzichten geven weinig hoop op verlichting. De komende twee weken wordt weinig neerslag verwacht, terwijl de temperaturen iets boven het langjarig gemiddelde liggen. Dat zorgt voor een toename van de verdamping, wat het neerslagtekort verder vergroot. De afvoeren van de Rijn en Maas dalen naar verwachting verder en blijven onder het seizoensgemiddelde.  

Blijven monitoren 

De waterschappen blijven de situatie nauwlettend volgen en nemen waar nodig aanvullende maatregelen, zoals het aanvoeren van extra water en het voorkomen van verzilting. 

KWA+ verdubbelt zoetwateraanvoer West-Nederland 

Juist in deze omstandigheden vond op 15 mei de feestelijke afronding van het project Capaciteitsuitbreiding Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA+) plaats. Tien jaar werk aan gemalen, sluizen en waterwegen in Utrecht en Zuid-Holland zit erop. Dit project verdubbelt de alternatieve zoetwateraanvoer naar West-Nederland. De KWA+ wordt ingezet bij lage rivierafvoeren en droogte, om watertekorten en verzilting tegen te gaan. 

Samenwerking geborgd 

Tijdens de afsluiting van het KWA+ project ondertekenden de betrokken waterschappen (het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, het Hoogheemraadschap van Rijnland, het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, en het Hoogheemraadschap van Delfland) en Rijkswaterstaat nieuwe waterakkoorden. Daarmee legden ze de afspraken over de aan- en afvoer van water formeel vast. De dijkgraven van de drie betrokken waterschappen en de Deltacommissaris Co Verdaas benadrukten het belang van samenwerking én het besef dat technische maatregelen hun grenzen kennen. “De zoetwateropgave vraagt aanpassingen in het watergebruik en in de ruimtelijke functies”, aldus de Deltacommissaris.  

> Meer informatie: Droogtemonitor RWS 

Droogte update: ondanks neerslag blijven waterschappen alert

16 april 2025

Na een nat 2024 zijn de eerste signalen van droogte voor 2025 al vroeg zichtbaar. Februari, maart en begin april verliepen ongewoon droog en zonnig, de afvoeren van de rivieren en beken zijn laag en de grondwaterstanden dalen. Lokaal zijn de eerste tekenen van verzilting en verhoogde concentraties blauwalg te zien. De situatie blijft om verhoogde alertheid van de waterschappen vragen, ondanks de (aankondiging van) neerslag. 

Watergang in de Bomenbuurt in Den Haag met aan weerszijden groene begroeiing en woonbebouwing op de achtergrond. Door de droogte is het waterpeil lager dan normaal, wat zichtbaar is aan de oevers.

Eerste neerslag

De eerste regen van dit voorjaar is inmiddels in delen van Nederland gevallen. Deze neerslag verlicht de droogte in de bovenste laag van de bodem enigszins, maar het algemene beeld is nog steeds vrij droog voor de tijd van het jaar. Hoewel de beschikbaarheid van zoetwater in de meeste regio’s nog voldoende is, zijn regionaal extra inspanningen nodig. Waterschappen houden water vast, zetten de waterpeilen in de regionale wateren zoals beken, sloten en kanalen op naar zomerpeil, en voeren water aan uit het IJsselmeer waar dit kan. Dit vraagt om regionaal maatwerk. Op sommige plekken, zoals in Brabant en rond de Veluwe, staan de grondwaterstanden nog hoog door de grote hoeveelheid regen van 2024. De waterschappen houden de situatie nauwlettend in de gaten.

Vooruitblik

De komende weken wordt neerslag verwacht in Nederland, maar de hoeveelheid is nog onzeker. De effecten van de neerslag op de grondwaterstanden blijven waarschijnlijk beperkt. De komende periode neemt naar verwachting tegelijkertijd de vraag naar zoetwater verder toe. Als de droogte aanhoudt, kan het nodig zijn om de maatregelen verder uit te breiden.

Droogtebeleid waterschappen 

Door extremer weer en stijgende temperaturen neemt de watervraag in Nederland toe, terwijl de beschikbaarheid van water in het voorjaar en de zomer afneemt. Dit leidt tot een disbalans in het watersysteem. Hoewel er op jaarbasis voldoende neerslag valt, is er niet altijd voldoende water beschikbaar op het juiste moment en op de juiste plaats. Waterschappen richten zich daarom op het vasthouden en bufferen van water en pleiten ervoor dat de ruimtelijke inrichting en het landgebruik beter afgestemd worden op de watervoorziening. 

> Bekijk ook de droogtemonitor van dit droogteseizoen van het Watermanagementcentrum

Waterschappen alert na recorddroge maand maart 

1 april 2025

Na een nat 2024 zijn de eerste signalen van droogte voor 2025 al vroeg zichtbaar. Februari en maart waren ongewoon droog en zonnig, de afvoeren van de Maas en de Rijn zijn laag, en de grondwaterstanden dalen. Lokaal zijn de eerste tekenen van verzilting en verhoogde concentraties blauwalg te zien. De situatie vraagt om verhoogde alertheid van de waterschappen.  

Droogte waterpeil meten

Start droogteseizoen 

Dit betekent dat het officiële droogteseizoen, dat begint op 1 april, een bovengemiddeld droge start kent. Vooruitkijkend op dit droogteseizoen zijn de eerste signalen niet gunstig. Het blijft droog in de stroomgebieden van de Rijn en de Maas en de afvoer van beide rivieren blijft naar verwachting laag. Tegelijkertijd stijgt de vraag naar zoetwater door het opstarten van het groeiseizoen. 

Lokale maatregelen 

Hierdoor is de droogte lokaal ook al merkbaar. De lage afvoer van de Rijn leidt tot lichte beperkingen voor de scheepvaart en de natuur ervaart de eerste gevolgen van droogte. Waterbeheerders nemen dan ook al verschillende voorzorgsmaatregelen. Rijkswaterstaat heeft de waterstanden in het IJssel- en Markermeer verhoogd en de waterschappen zetten regionaal de waterpeilen op waar dit kan. Dit vraagt om maatwerk. Want op sommige plekken, zoals in Brabant en rond de Veluwe, staan de grondwaterstanden nog hoog door de grote hoeveelheid regen van 2024. 

Water vasthouden en extra inlaten  

Sinds 1 april hebben sommige waterschappen enkele onttrekkingsverboden ingesteld. Hieronder vallen incidentele verboden voor het onttrekken van oppervlaktewater. Deze maatregelen zijn noodzakelijk om de watervoorziening op peil te houden. Ook wordt er op verschillende plekken al meer water ingelaten dan normaal voor deze tijd van het jaar. In het westen van het land zijn ook al de eerste tekenen van verzilting merkbaar, waardoor het hoogheemraadschap van Delfland water in moet laten vanuit het Brielse Meer.  

Droogtebeleid waterschappen  

Door klimaatverandering en stijgende temperaturen neemt de watervraag in Nederland toe, terwijl de beschikbaarheid van water in het voorjaar en de zomer afneemt. Dit leidt tot een disbalans in het watersysteem. Hoewel er op jaarbasis voldoende neerslag valt, is er niet altijd voldoende water beschikbaar op het juiste moment en op de juiste plaats. Waterschappen richten zich daarom op het vasthouden en bufferen van water en pleiten ervoor dat de ruimtelijke inrichting en het landgebruik beter afgestemd worden op de watervoorziening.  

> Bekijk ook de eerste droogtemonitor van dit droogteseizoen

Wat doen waterschappen tegen de droogte?

6 mei 2022

Het is droog in Nederland. Al weken valt er geen regen. Het neerslagtekort is volgens de Droogtemonitor al opgelopen tot 62 millimeter. Ook het grondwater is op veel plekken verder weggezakt, vooral in het zuiden van Nederland.



Opmerkelijk genoeg is er de afgelopen 3 maanden juist meer regen gevallen dan normaal: 209 millimeter in plaats van 160 millimeter. Februari was namelijk een zeer natte maand. Er is gemiddeld dus genoeg water, alleen niet altijd op het juiste moment en op de juiste plaats.

Vasthouden en bufferen

Dat betekent dat de waterschappen niet alleen prioriteit moeten geven aan het aan- en afvoeren van water, maar ook aan het vasthouden en bufferen van water. De waterschappen werken dan ook hard aan dat laatste. Ze kiezen er bijvoorbeeld vaker voor om de waterpeilen langer hoog te houden en minder water af te voeren.

Waterberging

Ook worden er steeds meer waterbergingsgebieden aangelegd, zodat regenwater beter kan worden opgevangen. Zo heeft waterschap Drents Overijsselse Delta in de gemeente Staphorst 19 kilometer aan sloten verbreed en 4 hectare waterberging aangelegd. Ook zijn er 8 droogtestuwtjes gemaakt om de regen die valt langer vast te houden en hiermee het grondwater aan te vullen.

Waterinlaat

Waterschap Brabantse Delta heeft in Oosterhout en Moerdijk een ‘kraan’ om zoet water naar het West-Brabantse achterland te sturen. Dit is een waterinlaat waarmee het waterschap meer dan 3,5 duizend liter water per seconde uit het Hollandsch Diep naar sloten en rivieren kan sturen.

Subsidie

Daarnaast geven veel waterschappen, zoals waterschap Amstel, Gooi en Vecht, subsidies voor initiatieven om water op te vangen of vast te houden. Denk aan subsidies voor het afkoppelen van regenpijpen, de aanleg van een groen dak of de aanschaf van een regenton.

> Droogtemonitor (neerslag en verdamping)
> Droogteportaal (grondwaterstand)