Waterschappen zetten vol in op impactvol, professioneel en slim inkopen

3 juli 2025

‘Professioneel inkopen met maatschappelijke impact’. Zo heet het nieuwe inkoopbeleid van de 21 Nederlandse waterschappen. Waterschappen geven jaarlijks circa 4,5 miljard euro uit aan infrastructurele projecten, diensten en werkzaamheden voor beheer en onderhoud van assets in het waterbeheer. Het uitgangspunt is het creëren van maatschappelijke impact; bijdragen aan een innovatieve, veilige en duurzame samenleving.



Vincent Lokin, bestuurslid Unie van Waterschappen met onder meer de portefeuille inkoop en aanbesteding: “Wij willen als professionele opdrachtgevers effectief en efficiënt omgaan met belastinggeld. We realiseren ons dat ons inkoop- en aanbestedingsbeleid maatschappelijke impact heeft op thema’s die onlosmakelijk verbonden zijn met onze wateropgaven, zoals klimaat, grondstoffenzekerheid en biodiversiteit. Wij kijken als waterschappen vooruit en doen niet alleen wat in het hier en nu strikt noodzakelijk is. Door onze diensten en producten aan te besteden vanuit dezelfde uitgangspunten, weten marktpartijen wat ze mogen verwachten van de waterschappen.”

Stabiele programmering

Harry Wisse van Bouwend Nederland, namens de werkgroep Samenwerking Waterschapswerken (SWW): ”Marktpartijen hebben sterk behoefte aan een stabiele programmering en eenduidige uitvraag; de waterschappen laten met deze herijking van het gezamenlijk inkoopbeleid zien dit serieus te nemen. Dit draagt bij aan het aantrekkelijk zijn als opdrachtgever. Bouwend Nederland juicht elke stap in deze goede richting toe in de gezamenlijke maatschappelijke opgave die we hebben.”

Toekomstbestendig

Sander Mager, bestuurslid Unie van Waterschappen met onder meer de portefeuille duurzaamheid: “Inkopen en aanbesteden is niet alleen een verantwoordelijkheid, maar ook een kans. Toekomstbestendigheid is daarbij het sleutelwoord: als we Nederland ook in de toekomst willen voorzien van droge voeten, schoon en voldoende water, dienen wij met ons inkoop- een aanbestedingsbeleid ook bij te dragen aan de grote maatschappelijke uitdagingen. Inkopen kan niet los worden gezien van schaarser en duurder wordende primaire grondstoffen en het tegengaan van ongelijkheid in de wereld.”

Doelen

De doelen van het inkoop- en aanbestedingsbeleid zijn:

  • Uniforme marktbenadering: het hanteren van gezamenlijke uitgangspunten zodat marktpartijen weten waar ze aan toe zijn.
  • Optimalisatie van prijs en kwaliteit: streven naar een goede balans tussen kosten en het waarborgen van hoge kwaliteit van inkoop.
  • Transparantie en navolgbaarheid: helder en begrijpelijk handelen richting marktpartijen en zo het vertrouwen en de samenwerking bevorderen.
  • Rechtmatig handelen: werken binnen de wet- en regelgeving en deze toepassen op transparante en zorgvuldige wijze
  • Professioneel opdrachtgeverschap: het belastinggeld zo efficiënt en doeltreffend mogelijk besteden, als betrouwbare partners voor marktpartijen
  • Maatschappelijke impact: met aanbestedingen en inkopen bijdragen aan innovatie, veiligheid en duurzaamheid en een sociale en inclusieve samenleving.

Uitvoering is maatwerk

Het herziene beleid bouwt voort op het eerdere Inkoop- en aanbestedingsbeleid waterschappen 2016. Het biedt elk waterschap ruimte om de implementatie van het beleid in een eigen uitvoeringskader uit te werken. De doelen staan vast, de uitvoering is maatwerk. Elk waterschap kan zelf bepalen hoe hoog zij de lat legt, met welke focus en tempo.

Ambities

De ambities en doelen waaraan de waterschappen met dit inkoopbeleid willen bijdragen zijn vastgelegd in diverse andere akkoorden en beleidsafspraken. Denk bijvoorbeeld aan het Klimaatakkoord en het Grondstoffenakkoord. Maar ook de Stikstofaanpak, het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen en het Convenant met Routekaart Schoon en Emissieloos Bouwen. Het inkoop- en aanbestedingsbeleid is bedoeld voor medewerkers van de waterschappen, marktpartijen die voor de waterschappen werken en andere geïnteresseerden.

> Lees hier ‘Professioneel inkopen met maatschappelijke impact’.

Tweede Kamer neemt motie aan over verduurzamen industrie

7 juni 2022

Op 7 juni heeft de Tweede Kamer een motie van Pieter Grinwis (ChristenUnie) aangenomen over de plannen voor het verduurzamen van de industrie. Grinwis vraagt de regering om te gaan praten met de middelgrote industriële bedrijven en het industrieel MKB.

Een windmolen op het terrein van het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard

Zij kunnen dan samen verkennen welke extra CO2-reductie en energiebesparing mogelijk is in aanvulling op de energiebesparingsplicht. Ook kunnen ze bekijken of en hoe de Meerjarenafspraken een vervolg kunnen krijgen.

Wet Energiebesparingsplicht

Eind 2020 liepen de Meerjarenafspraken energie-efficiencyverbetering (MJA3) af. Het kabinet heeft gekozen voor een andere inrichting. Namelijk om energiebesparing en CO2-emissiereductie te sturen met CO2-reductie via de ‘Wet Energiebesparingsplicht’. Die wet treedt op 1 januari 2023 in werking.

Nauwelijks instrumenten beschikbaar

Een grote groep middelgrote industriële bedrijven en het industriële MKB vinden dat er meer potentieel is te ontsluiten dan wat er behaald kan worden met de Wet energiebesparing met CO2-reductie. Ze vinden dat de aanpak en de ‘formule’ van de Meerjarenafspraken een vervolg verdient. De realisatie van energiebesparingsdoelstellingen was immers een groot succes. En ook het draagvlak en het engagement was juist bij deze groep bedrijven groot.

Energie-efficiencybeleid waterschappen

Via de MJA3-convenanten gaven ook de waterschappen sinds 2008 invulling aan de energiebesparingsplicht. Door de concernaanpak uit de MJA3 konden deelnemers met meerdere locaties 1 Energie-Efficiencyplan opstellen en over de locaties samen rapporteren. Hierdoor werd aandacht gegeven aan grotere projecten, in plaats van per aansluiting kleinere energiebesparingsopties te bekijken. Deze aanpak heeft het energie-efficiencybeleid van de waterschappen goed op de kaart gezet. Het bood een gestructureerde en efficiënte aanpak voor de invulling van wettelijke verplichtingen voor energie.

Afspraken voor CO2-reductie

De waterschappen sluiten zich aan bij de oproep van Grinwis. Ze vragen aandacht voor de kansen die gemist dreigen te worden als MJA3 niet door een vergelijkbare opzet wordt opgevolgd. Ze pleiten al langer samen met andere sectoren voor het maken van integrale bovenwettelijke afspraken voor CO2-reductie. Ze denken dat hiermee de potentie het grootst is om invulling te geven aan de wettelijke doelstellingen rond energiebesparing en broeikasgasreductie. Daarbij worden ook kansen gerealiseerd op energie- en CO2-besparing in de keten, gekoppeld aan circulaire economie.

Noodzaak

Vanwege de oorlog in Oekraïne en de geopolitieke ontwikkelingen die daaruit voortvloeien, is de noodzaak alleen maar groter om op korte termijn nog grootschaliger energie te besparen en sneller te verduurzamen om van het Russisch gas af te komen.