Literatuurstudie maaien van watergangen uitgevoerd  

19 maart 2025

In opdracht van de Unie van Waterschappen voerde de Vlinderstichting een onderzoek uit naar maaimethoden langs watergangen. Het gaat om een literatuurstudie naar de effecten van maaien met de klepelmaaier op de biodiversiteit.   

grasmaaier op de weg

Waterveiligheid en biodiversiteit 

De waterschappen maaien de watergangen voor een goede doorstroming bij het afvoeren van water. Tijdens hun beheer en onderhoud vinden ze het belangrijk om zorgvuldig om te gaan met flora en fauna. Daarnaast willen de waterschappen waar mogelijk binnen hun wettelijke taken de biodiversiteit in hun gebied versterken. Bij het maaien van watergangen moeten dier- en plantsoorten dan ook zo min mogelijk schade ervaren. Daarom laten de waterschappen onderzoek uitvoeren naar de effecten van maaimethoden op de instandhouding van soorten.

Onderzoekopdracht  

Vooruitlopend op een meerjarig onderzoek, gaf de Unie van Waterschappen de Vlinderstichting de opdracht om een literatuurstudie uit te voeren. Hiermee wil de Unie de bestaande onderzoeken naar de invloed van maaimethoden op de instandhouding van soorten in kaart brengen. Ook keek de Vlinderstichting naar de invloed van andere factoren en naar relevante vragen voor het vervolgonderzoek.

Beperkt studies beschikbaar  

Voor de literatuurstudie zette de Vlinderstichting de bevindingen van ruim honderd wetenschappelijke artikelen en publicaties op een rij. Hieruit bleek dat er slechts één studie is gedaan naar het gebruik van de klepelmaaier langs watergangen in Nederland. Tijdens die studie is nog geen sprake geweest van een peer-review. Daarnaast bestaat er maar één studie die integraal een maaimethode voor opeenvolgende werkgangen beoordeelt. Daarom is ervoor gekozen om de literatuurstudie breder in te steken en de effecten van verschillende maaimethoden op biodiversiteit mee te nemen. Hiervoor geldt echter ook dat er maar een beperkt aantal studies beschikbaar zijn. 

Meerjarig onderzoek nodig  

De Unie van Waterschappen is daarom verbaasd dat de Vlinderstichting al wel sterke duiding geeft aan de studies die er nu zijn, terwijl het integrale, meerjarige onderzoek nog niet is uitgevoerd. De Unie vindt het dan ook belangrijk dat er een meerjarig veldonderzoek komt, omdat dit juist veel inzicht geeft in de effecten van maaien in de typische Nederlandse situaties rondom watergangen. De Unie van Waterschappen is dan ook blij dat de staatssecretaris van LVVN heeft aangegeven onderzoek hiernaar te willen financieren. De betrokken partijen bepalen in overleg de onderzoeksvraag voor dit onderzoek.

>Naar de literatuurstudie ‘Effecten van maaimethoden langs watergangen op flora en fauna’

Overheden bundelen krachten op gebied van circulariteit 

20 maart 2025

Overheden gaan nog effectiever samenwerken om de kansen rondom circulariteit beter te benutten. Op 20 maart maakten ze daarover afspraken tijdens de Nationale Conferentie Circulaire Economie in Leeuwarden. 

Circulariteit Overheden ondertekenen Krachtenbundeling Circulaire Economie

Tijdens de conferentie ondertekenden de Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen de overeenkomst ‘Krachtenbundeling Circulaire Economie’. Staatssecretaris Chris Jansen (OV en Milieu) zette zijn handtekening namens de Rijksoverheid en Sander Mager namens de waterschappen. 

Materialen schaarser en duurder 

Ook waterschappen zetten steeds meer in op circulair werken en inkopen. “Als waterschappen kunnen we op termijn ons werk niet meer doen als de transitie naar een circulaire economie stokt”, zegt Sander Mager, bestuurslid van de Unie van Waterschappen. “We hebben veel materialen nodig om dijken, gemalen en zuiveringsinstallaties te bouwen en onderhouden. Die materialen worden duurder en schaarser. Het is essentieel dat we als overheden onze inkoopkracht bundelen en massa maken richting marktpartijen voor meer hergebruikte en biobased materialen. Waterschappen dragen zelf ook bij, bijvoorbeeld door het terugwinnen van grondstoffen uit rioolwater en door bagger en maaisel van dijken in te zetten voor biobased materialen.” 

Kansen voor innovatie 

In een circulaire economie herbruiken we spullen die vaak als afval worden gezien en recyclen materialen. Zo hebben we minder nieuwe grondstoffen nodig en verkleinen we onze afhankelijkheid van andere landen, onder meer op het gebied van kritieke grondstoffen. Ook biedt circulariteit kansen voor Nederlandse ondernemers om te innoveren en voor hun verdienvermogen. 

Het kabinet wil een volledig circulaire economie in 2050. Hiervoor is samenwerking met andere partijen, zoals medeoverheden, het bedrijfsleven en consumenten essentieel. De getekende overeenkomst tussen de overheden draagt hier aan bij. 

Effectiever samenwerken 

Met de samenwerking voorkomen de verschillende overheden dubbel werk waardoor publiek geld efficiënter wordt besteed. Ook stemmen de partijen beleidsmaatregelen beter op elkaar af. Denk bijvoorbeeld aan gezamenlijke principes voor circulair inkoopbeleid, wat duidelijkheid en voorspelbaarheid geeft voor marktpartijen. Ook gaan de partijen samen meer kennis ontwikkelen en delen op het gebied van de circulaire economie. Bijvoorbeeld rond vergunningverlening.  

>Lees hier de tekst van de overeenkomst

Motie aangenomen tegen verbod op vochtige doekjes met kunststof

18 maart 2025

In de Tweede Kamer is vandaag gestemd over de motie Boutkan/Buijsse die af wil zien van een verbod op vochtige doekjes met kunststof. Met 73 stemmen voor en 72 stemmen tegen is de motie aangenomen. De Unie van Waterschappen en Stichting RIONED zijn niet blij met deze motie. Waterschappen en gemeenten maken veel kosten door verstoppingen met doekjes.

vochtige-doekjes-motie-aangenomen-

Stichting RIONED, de Unie van Waterschappen en partners in de afvalwatersector overhandigden op dinsdag 10 december een petitie aan de Tweede Kamer met de oproep om vochtige toiletdoekjes plasticvrij te maken. Met de petitie pleiten de aanbieders voor een Europees verbod onder de Single Use Plastics Directive. De motie die vandaag is aangenomen pleit ervoor af te zien van een verbod.

Miljoenen euro’s schade

Vochtige doekjes die plastic bevatten zijn zo stevig dat ze ernstige rioolproblemen en milieuvervuiling veroorzaken. Ook bij de rioolgemalen en zuiveringen van de waterschappen ontstaan verstoppingen. Dit leidt tot tientallen miljoenen euro’s per jaar aan onnodige kosten. De extra beheerkosten bedragen in Nederland 22 tot 26 miljoen euro per jaar. Dat is een flink deel van de totale rioleringsuitgaven van 600 miljoen euro voor alle Nederlandse gemeenten. Op Europees niveau komt het neer op zo’n 300 miljoen euro aan extra kosten per jaar.

Waterschappen snel in afhandeling van informatieverzoeken 

Terwijl sommige ministeries moeite hebben met de tijdige afhandeling van informatieverzoeken onder de Wet open overheid (Woo), laten de waterschappen zien dat snelle en effectieve verwerking mogelijk is.

rivier met riet en bootjes en erachter nieuwbouwhuizen

Recent onderzoek van Instituut Maatschappelijke Innovatie, Open State Foundation en Universiteit van Amsterdam toont aan dat decentrale overheden, zoals waterschappen, vaak binnen de wettelijke termijn van vier weken reageren op verzoeken om informatie. Tussen de 70 en 100 procent van de gevallen lukt het de waterschappen om Woo-verzoeken binnen de wettelijke termijn te beantwoorden. Als waterschappen niet tijdig antwoorden ligt dat in 45 procent van de gevallen aan de grootte van de uitvraag.  

>Lees meer over dit onderzoek op NOS.nl

Transparantie  

Waterschappen onderkennen het belang om transparant te zijn naar de maatschappij en werken daarom ook toe naar werkwijzen die op een toekomstbestendige manier inzicht geven in het verleden. Hiervoor is een sectoraal meerjarenplan opgesteld. Dit plan moet de informatiehuishouding op orde brengen en data transparant beschikbaar stellen.   

Verbeterkansen voor informatiehuishouding 

“Wij zijn ons bewust van de uitdagingen die er liggen”, zegt Vincent Lokin, bestuurslid van de Unie van Waterschappen. “We doen veel om onze informatiehuishouding te verbeteren, maar er is ook nog veel te doen. Uit de monitor die we hebben gedaan over de Wet open overheid blijkt dat nog 80 procent van de waterschappen verbeterpunten ziet voor de informatiehuishouding.” 

Betrouwbare overheid

Het delen van kennis en ervaringen met andere overheden kan bijdragen aan verdere optimalisatie van de afhandeling van informatieverzoeken. De Unie van Waterschappen moedigt daarom een breder gesprek aan over goede voorbeelden in het omgaan met de Woo. In de visie van de waterschappen, ‘De Vaarkaart – Digitaal op koers’, geven de waterschappen aan dat ze hopen dat open en tijdige communicatie bijdraagt aan een betere relatie met de inwoners.  

Terugkoppeling Commissie Bestuur, Digitalisering en Financiën (CBDF)

13 maart 2025

Op 7 maart heeft de Commissie Bestuur, Digitalisering en Financiën (CBDF) van de Unie van Waterschappen vergaderd. Een korte samenvatting van de hoofdpunten:

De gevel van het Unie kantoor, bij zonnig weer

Benoemingsprocedure voorzitters waterschappen

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de Unie van Waterschappen, de Kring Voorzitters van Waterschappen (KVW) en de Kring van Commissarissen van de Koning (CdK’s), onderzoek gedaan naar gesignaleerde knelpunten in de benoemingsprocedure voor dijk- en watergraven en het adviesrapport ‘Benoemingsprocedure voorzitter waterschap’ uitgebracht. Een aantal leden van de commissie heeft op het adviesrapport gereageerd. De overige leden kunnen hun reactie nog tot 1 mei a.s. geven.
De commissie vraagt ten aanzien van de rol van de CdK in de benoemingsprocedure aandacht voor de autonomie van het algemeen bestuur en de vertrouwenscommissie. Daarnaast zien meerdere leden van de commissie een neutrale procesrol van de CdK -als kroonbenoemde bestuurder- als een kans voor de kwaliteit van de benoemingprocedure.

Deze reactie is ingebracht in een overleg over het adviesrapport met de ministers van IenW en BZK, de Kring van CdK’s, een vertegenwoordiger van de KVW en de voorzitter van de Unie.

Inkoop- en aanbestedingsbeleid waterschappen

Op verzoek van de commissie heeft de Unie samen met de waterschappen het afgelopen jaar het inkoop- en aanbestedingsbeleid uit 2016 herijkt. Dit heeft geresulteerd in het nieuwe inkoopbeleid waterschappen 2025 ‘Professioneel inkopen met maatschappelijke impact’. Hierin zijn nieuwe elementen opgenomen om te komen van een geharmoniseerd naar uniform inkoopbeleid. En om impactvol, professioneel en slim in te kopen.

De commissie ziet met het nieuwe inkoopbeleid kansen voor een krachtiger positie van de waterschappen en de markt. Een aantal leden van de commissie ziet echter ook een flinke impact op de organisatie van de waterschappen wanneer het uitgangspunt ‘comply or explain’ een verplicht onderdeel uitmaakt van het beleid. Het voorstel is daarom aangehouden om nader te onderzoeken hoe deze waterschappen tegemoet gekomen kunnen worden.

Verdiepende bedrijfsvergelijking waterveiligheid

De waterschappen voeren gezamenlijk bedrijfsvergelijkingen uit onder verantwoordelijkheid van de commissie. Het doel daarvan is om inzicht te geven in het werk van de waterschappen en de voortgang daarvan. In 2024 is de verdiepende bedrijfsvergelijking waterveiligheid uitgevoerd. Dit heeft geresulteerd in een rapportage en opname van de gegevens in de besloten WAVES databank. De commissie heeft de rapportage en de gegevens in de databank vrijgegeven.

Jaarrekening 2024 Unie van Waterschappen

De commissie geeft aan de Ledenvergadering een positief advies over de jaarstukken van de Unie van Waterschappen over 2024. De commissie heeft vragen gesteld over het onderscheid in structurele en incidentele lasten en baten. En over de waardering van het kantoorpand die naar tevredenheid zijn beantwoord.

Verder besproken in de commissie

De commissie heeft in het kader van de herziening van het belastingstelsel een positief advies aan de Ledenvergadering gegeven over twee modelverordeningen. Daarnaast heeft de commissie in dit kader ook een handreiking vastgesteld.

De commissie heeft ingestemd met het bestuursakkoord Wet stroomlijning keten derdenbeslag en het overheidsbrede standpunt met betrekking tot generatieve AI.

Volledige agenda en stukken van deze vergadering op iBabs, via de website van de Unie van Waterschappen.

DWA-netwerkdag: kennisdelen over ξηρασία, inondation en Blue Deal

Internationale kennisuitwisseling over water stond van 10 tot en met 13 maart centraal in Amsterdam tijdens de DWA-Netwerkdag van de waterschappen, het Integrated Leaders Forum (ILF) en de waterbeurs Aquatech. Met als belangrijk moment voor de waterschappen de DWA-Netwerkdag op 13 maart. Een Franse en een Griekse waterprofessional presenteerden hier hun ervaringen aan 150 Nederlandse waterschappers over twee onderwerpen op de Nederlandse kennisagenda: droogte en wateroverlast.

dwa-netwerkdag-2025

DWA-Netwerkdag

De 21 waterschappen zijn gezamenlijk internationaal actief onder de naam Dutch Water Authorities (DWA). DWA-coördinator Piebe Hoeksma opende de DWA-Netwerkdag met een plenair gesprek met Luzette Kroon, bestuurslid internationaal van de Unie van Waterschappen. “Uitdagingen zoals lange periodes van droogte, extreme neerslag en watervervuiling spelen wereldwijd en trekken zich niets aan van landsgrenzen. Water is daarin een van de sleutels, daarbij draait het om lokale en regionale implementatie. Daarom is internationale samenwerking juist nu zo belangrijk, zeker op het gebied van klimaatadaptatie”, aldus Kroon. “De vier thema’s waar DWA zich op richt: kennis halen en brengen, Europa, Blue Deal/Internationale projecten en arbeidsmarkt blijven onverminderd belangrijk”.

Leren van Griekse en Franse waterprofessionals

Petra Goessen, buitenlandcoördinator bij hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, werkt namens DWA aan de kennisagenda is constant op zoek naar ideeën om meer kennis uit het buitenland op te halen. “Internationaal samenwerken laat je kritisch nadenken over je manier van werken”, aldus Goessen. “Bijvoorbeeld over regelgeving. Waarom doen we wat we doen? En kan het anders en beter? Of kunnen we helpen? Het is boeiend om bij een ander in de keuken te kijken en gericht op zoek te gaan naar relevante samenwerkingsverbanden zoals met Frankrijk en Griekenland over wateroverlast en droogte tijdens deze netwerkdag.”   

Marie Evo, directeur CEPRI, centrum voor preventie van overstromingsrisico’s in Frankrijk deelde haar visie en ervaring op het gebied van wateroverlast. Ze vertelde onder andere over hoe het waterbeheer in Frankrijk is georganiseerd: “CEPRI kan haar 121 leden, vooral gemeenten, heel goed bereiken en deelt steeds actiever informatie met gemeenten die verantwoordelijk zijn voor wateroverlast. We helpen elkaar. Het is belangrijk om ook in Europa kennis met elkaar te delen, ondanks taalbarrières. Ontmoet en leer van elkaar.”    

Chrisoula Nikolarou, hoofd Waterdiensten van het Griekse Ministerie van Milieu en Energie, vertelde over haar ervaringen met langdurige droogte in Griekenland. Het is haar eerste bezoek aan Nederland en ze is onder de indruk van het vele oppervlaktewater in Nederland: “Helaas is de situatie in Griekenland anders. Het wordt door droogte steeds uitdagender om voldoende water te hebben, zeker in de zomerse maanden als er veel toeristen in het land zijn. Er zijn heel veel spelers in het Griekse waterbeheer en door schaarste staan onze waterbronnen onder grote druk. Er wordt veel samengewerkt met agrariërs om water te besparen met behulp van nieuwe systemen en met trainingen. Ook werken we aan natured based solutions, onder andere met Deltares aan bijvoorbeeld van de sponswerking van de grond.”

Wat leren we van de Blue Deal?

De Nederlandse waterschappen werken over de hele wereld samen met waterpartners. Een belangrijk programma van Dutch Water Authorities is de Blue Deal. Het doel: 20 miljoen mensen wereldwijd toegang geven tot voldoende, schoon en veilig water. Het programma loopt tot 2030 en bestaat uit zeventien langdurige partnerschappen in vijftien landen. Programmamanager Marieke van Nood liet zien wat we alle partners leren door de samenwerking binnen de Blue Deal en wat het oplevert. “Dit jaar zijn er 250 waterschappers die zich binnen de Blue Deal inzetten voor internationaal beter waterbeheer. Wij helpen onze partners op een praktische manier, in economische lastige omstandigheden, om hun werk beter te doen. We leren van het buitenland hoe we buiten de kaders moeten blijven denken en inwoners kunnen betrekken bij monitoring van waterbeheer. We werken veel samen met lokale bedrijven en universiteiten, kennisinstellingen en Nederlandse adviesbureaus.”   

Deelsessies

Na het plenaire deel waren er deelsessies rond de  DWA-thema’s kennisuitwisseling, Europa, internationale projecten/Blue Deal en aantrekkelijk werkgeverschap:

  • Wateroorlogen of Slimme Oplossingen? Omgaan met Uitdagingen rondom Waterverdeling (Blue Deal)
  • Decentrale Afvalwaterzuivering en stimuleren van hergebruik (Blue Deal)
  • Internationaal handboek beheer van waterkeringen in noodsituaties
  • Droogte en klimaatbestendigheid – Leren van de buren

Bekijk meer informatie over de deelsessies: https://evenementen.uvw.nl/dwa-netwerkdag2025/nl/subsessies.

Aquatech

Na de Netwerkdag kreeg iedere deelnemer de mogelijkheid om de waterbeurs Aquatech te bezoeken. Aquatech is een toonaangevende vakbeurs. De beurs is uniek in Europa, met een 100 procent focus op water, meer dan 20.000 bezoekers en ruim 800 exposanten om het jaar. Partners voor Water, NWP en Water Alliance organiseerden aan het einde van de dag een borrel op de beursvloer waarbij diverse waterschappers de kans pakten om in gesprek te gaan met buitenlandse waterprofessionals.

ILF

Het Integrated Leaders Forum (ILF) 2025 is een exclusieve bijeenkomst voor leiders uit de watersector om duurzame en veerkrachtige wateroplossingen te bespreken. Het evenement vond op 11 maart plaats tijdens Aquatech Amsterdam en bracht experts samen voor kennisuitwisseling en samenwerking. Er werden onder andere keynotes verzorgd door Deltacommissaris Co Verdaas en Hoogleraar Joyeeta Gupta van Universiteit van Amsterdam. Het ILF wordt ondersteund door een raad van experts uit universiteiten, bedrijven en overheidsinstanties, waaronder TU Delft, Unie van Waterschappen, Arcadis en de Europese Unie. Het doel is om innovatieve oplossingen en nieuwe samenwerkingsinitiatieven te realiseren die de toekomst van waterbeheer wereldwijd verbeteren.

Meer informatie over het internationale werk van de waterschappen? Kijk dan op www.uvw.nl/internationaal en www.dutchwaterauthorities.com.  

Staatssecretaris Szabó bezoekt Unie van Waterschappen

12 maart 2025

Zsolt Szabó, staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering, bezocht op 10 maart de Unie van Waterschappen. Hier ging hij in gesprek met waterschapsbestuurders. De ontwikkeling van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) en de samenwerking tussen overheden op het gebied van digitalisering stonden centraal.

Portretfoto van Zsolt Szabo

Digitale weerbaarheid

Tijdens het beraad spraken waterschapsbestuurders met digitalisering in de portefeuille over de prioriteiten voor de waterschappen voor de NDS. Hierbij is benadrukt dat digitale weerbaarheid een belangrijk onderwerp is. Vincent Lokin, bestuurslid van de Unie van Waterschappen: “De waterschappen zijn blij dat ook de staatssecretaris digitale weerbaarheid hoog op de agenda heeft staan. We zijn bereid om samen met de staatssecretaris te kijken naar de mogelijkheden om de gestelde ambities waar te maken.”

Samenwerking tussen overheden

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties werkt onder leiding van staatssecretaris Szabó met de NDS aan een Nederlandse strategie om een duidelijke richting te geven aan het digitaliseringsbeleid voor de komende jaren. De staatssecretaris heeft als doel om Nederland als één overheid te bedienen. Betere samenwerking tussen verschillende overheden is hierbij cruciaal. “De digitale transformatie is van groot belang voor de uitvoeringskracht van overheden”, zegt Vincent Lokin. “Het is essentieel dat we als overheden onderling van elkaar leren en elkaar inspireren. Samenwerken is noodzakelijk voor effectiviteit en efficiëntie.”

Nieuwe wet- en regelgeving

Voor de waterschappen is daarbij een realistische en pragmatische aanpak belangrijk. Vincent Lokin: “Implementatie van nieuwe wet- en regelgeving rond digitalisering kost tijd en moeite. De waterschappen hebben daarom helderheid nodig vanuit het Rijk en ondersteuning waar nodig.”

De Unie van Waterschappen presenteerde ook de Vaarkaart – Digitaal op koers, het visiedocument van de waterschappen met betrekking tot digitale transformatie. Vincent Lokin stelt: “Om optimaal te profiteren van de mogelijkheden die de informatiesamenleving biedt, moeten de waterschappen wendbaarder worden in het omgaan met de constante veranderingen in de digitale wereld.”

Nederlandse digitaliseringsstrategie

De NDS heeft als doel om samen, als één overheid, te werken aan zes sectoroverstijgende ambities op het gebied van digitalisering.

In gesprek met Eurocommissaris Jessika Roswall over waterbeheer 

6 maart 2025

Water Europe organiseerde 4 maart een studiemiddag over waterweerbaarheid in Europa. Tijdens deze dag sprak Jessika Roswall, Eurocommissaris voor Milieu, Waterweerbaarheid en Circulaire Economie, met verschillende Europese experts en belanghebbenden. Luzette Kroon woonde namens de waterschappen de bijeenkomst in Brussel bij. Het belangrijkste gespreksonderwerp was de Water Resilience Strategy: de Europese strategie om waterbestendig te worden. 



Luzette Kroon, bestuurslid internationaal van de Unie van Waterschappen: “Waterweerbaarheid is inmiddels een belangrijk onderwerp op de agenda van de Europese Unie. Voor het eerst heeft Europa een Eurocommissaris voor Milieu, Waterweerbaarheid en Circulaire Economie (Roswell) aangesteld. Roswell ambieert om de Water Resilience Strategy in het tweede kwartaal van dit jaar te publiceren. Tijdens de bijeenkomst spraken wij ruim vier uur met Roswall over de uitdagingen rond water. Ook keken we naar oplossingen en kansen voor de toekomst van de watersector als input voor de strategie.” 

Uitdagingen voor waterbeheer

De waterschappen zijn blij met dit Europese initiatief en benadrukken de urgentie om in Europees verband samen te werken aan waterweerbaarheid en grensoverschrijdend waterbeheer. De waterschappen wijzen er op dat extreem weer vaker voorkomt waardoor de uitdagingen voor waterbeheer toenemen. Ook blijft een effectieve bronaanpak van vervuiling, zoals bijvoorbeeld PFAS, op Europees niveau vooralsnog uit. Hiermee wordt de opgave om mensen te voorzien van voldoende en schoon water steeds groter. Rivieren als de Rijn, Maas en Schelde monden uit in Nederland. Dit maakt Nederland erg afhankelijk van bovenstroomse landen als het gaat om waterkwaliteit en -kwantiteit. Meer samenwerking binnen Europa is nodig, aldus de waterschappen.  

Water Europe en Dutch Water Authorities 

Het Europese netwerk Water Europe heeft meer dan 280 leden die werken aan innovatieve oplossingen voor waterbeheer. Luzette Kroon is binnen dit netwerk voorzitter van de Water Europe Community of Practice on Water-Smart River Basins.  
De Nederlandse waterschappen werken onder de naam Dutch Water Authorities actief samen met andere Europese organisaties. Ook in Brussel zetten ze zich in om ervoor te zorgen dat de belangen van Nederlandse waterschappen en drinkwaterbedrijven (Vewin) goed vertegenwoordigd worden.  

Geïnteresseerd in het internationale werk van de waterschappen? Op donderdag 13 maart vindt de DWA Netwerkdag plaats. Hier staat de Water Resilience Strategy ook op de agenda.  

>Lees Brussel maakt zich op voor de Water Resilience Strategy

Waterschappen reageren op rapport Natuurmonumenten over slechte waterkwaliteit

Op 6 maart publiceerde Natuurmonumenten een rapport over de waterkwaliteit in elf natuurgebieden. De organisatie concludeert dat de natuur achteruitgaat door vervuiling en verdroging. De Unie van Waterschappen deelt de zorgen van Natuurmonumenten en herkent de noodzaak om de druk op ons watersysteem te verminderen. Waterschappen blijven investeren in het herstellen en verbeteren van het watersysteem, maar schoon en gezond water vraagt ook gezamenlijke inzet van industrie, landbouw en het Rijk om vervuiling en verdroging te voorkomen.

rapport-natuurmonumenten-waterkwaliteit

Zowel waterkwaliteit als -kwantiteit zijn belangrijke indicatoren voor de toestand van de natuur. Daarom onderzocht Natuurmonumenten hoe het ervoor staat met het oppervlaktewater en het grondwater in elf van haar natuurgebieden verspreid over het land. Verdroging, vervuiling, en verzuring bedreigen kwetsbare planten en dieren, met ernstige schade als gevolg, meldt Natuurmonumenten.

Schoon water cruciaal voor gezonde natuur

“De belangrijkste oorzaken voor de achteruitgang zijn te veel afvoer van water, grondwateronttrekkingen, uitspoeling van bestrijdingsmiddelen en meststoffen en klimaatverandering. Voor gezonde natuur en het behoud van planten en dieren is voldoende en schoon water cruciaal. Maar ook in Nederland waterland is dat geen vanzelfsprekendheid meer en dat heeft grote gevolgen,” schrijft Natuurmonumenten.

Druk op waterkwaliteit vraagt om keuzes

De Unie van Waterschappen deelt de zorgen van Natuurmonumenten over de waterkwaliteit in natuurgebieden en de effecten hiervan op de biodiversiteit. Bestuurslid Sander Mager benadrukt dat een gezond watersysteem essentieel is voor natuur en samenleving. “Elke vierkante meter in Nederland wordt intensief gebruikt, wat grote gevolgen heeft voor kwetsbare ecosystemen. Schoon water vraagt om keuzes.”

Robuust watersysteem

Sander Mager: “Voor een gezonde waterkwaliteit moeten we de natuur, de landbouw, de industrie en de drinkwatervoorziening met elkaar verbinden. Waterbeheer gaat over de toekomst van onze regio’s, over het waarborgen van leefbaarheid. Daarom pleiten we voor stevige bronaanpak, met strenger toelatingsbeleid voor nieuwe stoffen, en een mestbeleid dat in overeenstemming is met de Kaderrichtlijn Water. We moeten ervoor zorgen dat het watersysteem robuust en duurzaam is. Zodat we samen kunnen bouwen aan een leefomgeving die voor iedereen werkt.”

Gezamenlijke opgave

Waterschappen werken aan het herstel van het watersysteem, maar kunnen dit niet alleen. “Gerichte en daadkrachtige maatregelen zijn nodig om verdere verslechtering te voorkomen en verbetering in te zetten,” aldus Sander Mager. “Schoon water is van belang voor iedereen: bewoners, boeren, bedrijven, dieren en natuur.”

> Lees meer over de inzet van de waterschappen voor het verbeteren van waterkwaliteit

Waterschappen in gesprek met ministeriële commissie Economie en Natuurherstel 

5 maart 2025

Op 5 maart gingen de waterschappen samen met de provincies en de gemeenten in gesprek met de ministeriële commissie Economie en Natuurherstel over de kabinetsplannen rond stikstof en natuurherstel. De decentrale overheden stuurden aan op meer regie vanuit het Rijk en willen dat de impasse wordt doorbroken met een geborgde aanpak.

Unie-van-Waterschappen-op-bezoek-Catshuis

Foto: Erik den Hertog, Jeroen Haan en Meindert Smallenbroek

De decentrale overheden roepen het kabinet op om snel maatregelen te nemen om Nederland uit de stikstofimpasse te halen. De recente rechterlijke uitspraken over intern salderen en de Greenpeace-zaak hebben ertoe geleid dat vergunningverlening op grote schaal stilvalt. Dit heeft gevolgen voor duizenden bedrijven en belangrijke maatschappelijke opgaven, zoals de landbouw, wonen, energietransitie, waterveiligheid, de Kaderrichtlijn Water (KRW) en natuurherstel.   

 Vertraging en extra kosten  

Namens de Unie van Waterschappen waren voorzitter Jeroen Haan en bestuurslid Erik den Hertog bij het overleg. Verder waren aanwezig IPO, VNG, minister-president Schoof, vicepremier Hermans en de ministers Uitermark (BZK), Wiersma (LVVN), Keijzer (VRO) en Madlener (IenW). “Voor de veiligheid van Nederland is het belangrijk dat de waterschappen zonder vertraging en zonder hoge extra kosten kunnen werken aan het versterken van de dijken en aan schoon water. Daarom is een geborgde stikstofaanpak en natuurherstel heel dringend nodig. Waterschappen willen hieraan bijdragen vanuit hun verantwoordelijkheid voor het waterbeheer. Het Rijk moet tegelijk heldere keuzes maken binnen welke wettelijke, ruimtelijke en financiële kaders dit gaat gebeuren”, lichtte Erik Den Hertog toe.   

 Geborgde aanpak  

Bij het bieden van de oplossing nemen de decentrale overheden hun verantwoordelijkheid, maar stellen daarbij ook duidelijke randvoorwaarden. Zij pleiten voor een geborgd pakket aan maatregelen voor stikstofreductie en natuurherstel, zodat op voorhand natuurherstel zeker is en de vergunningverlening zo snel mogelijk weer op gang komt.

Ruimtelijke keuzes   

De waterschappen benadrukten hierbij dat er breder gekeken moet worden dan stikstof alleen om daadwerkelijk natuurherstel te kunnen realiseren. “Daarbij heeft water een belangrijke rol en de waterschappen willen daarom gebiedsgericht aan de slag met watermaatregelen, bijvoorbeeld met het tegengaan van verdroging van de natuur door flexibel waterpeilbeheer en het plaatsen van extra stuwen”, aldus Jeroen Haan. “Het vraagt echter allereerst om duidelijke ruimtelijke keuzes die het Rijk nu moet maken om niet af te wentelen op toekomstige generaties.” Deze boodschap is in lijn met de brief die de waterschappen op 10 februari stuurde aan de ministeriële commissie. Daarnaast willen de waterschappen een integrale aanpak die ook bijdraagt aan het halen van de waterkwaliteitsdoelen van de KRW.  

Vervolg   

De aanwezigen kwamen overeen om binnenkort in een vervolggesprek te bespreken wat er nodig is om uit de stikstofimpasse te komen en op korte termijn de vergunningverlening weer op gang te krijgen.