Waterthema’s in de concept-verkiezingsprogramma’s 

21 augustus 2025

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen spitten de waterschappen de concept-verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen door op waterthema’s. In dit bericht aandacht voor de conceptprogrammas van GroenLinks-PvdA, JA21 en de Partij voor de Dieren.

Zicht op een stedelijke gracht met moderne appartementen en woonhuizen langs het water, waar een roeiboot vaart. Op de voorgrond staat de campagnehashtag #destemvanwater in beeld.

GroenLinks-PvdA: focus op ‘klimaatrechtvaardigheid’ 

In het kader van het verbeteren van de waterkwaliteit en ‘klimaatrechtvaardigheid’ wil GroenLinks-PvdA grote vervuilers aanpakken. Daarom pleit de partij voor een verbod op PFAS en op landbouwgif. Ook wil GroenLinks-PvdA de handhaving op milieuvergunningen aanscherpen en een water- en bodemplan verplicht stellen bij het verduurzamen van de landbouw.  
 
GroenLinks-PvdA wil bodem en water sturend laten zijn bij de inrichting van ons landschap en inzetten op het langer vasthouden van water. De partij pleit voor het motto: ‘functie volgt peil’. Alle vormen van onttrekking van grondwater door bedrijven, boeren en burgers moet volgens GroenLinks-PvdA vergunningplichtig worden. Ook wil de partij een fonds opzetten om herstel aan funderingen te financieren.  

JA21: bijstellen KRW-doelen  

JA21 zet in op klimaatadaptatie door investeringen in dijken, watermanagement en klimaatbestendig bouwen. Wat betreft waterkwaliteit wil de partij een herijking van de normen in de Kaderrichtlijn Water (KRW) in Brussel realiseren. Ook wil de partij biologische landbouw stimuleren en extra middelen inzetten voor een snellere toelating van nieuwe gewasbeschermingsmiddelen.  

Partij voor de Dieren: ambitieus op waterkwaliteit 

In hun concept-verkiezingsprogramma heeft de Partij voor de Dieren (PvdD) veel aandacht voor waterkwaliteit. De PvdD ziet Nederland afstevenen op een watercrisis en wil zorgen dat ons water weer schoon wordt en het waterleven kan herstellen. Dit wil de partij bereiken met extra maatregelen om de KRW-doelen al in 2026 te halen. Grote vervuilers zouden hiervoor de kosten moeten dragen. Daarnaast zet de PvdD in op gifvrije land- en tuinbouw en wil het afkoppelen van het riool verplicht stellen voor industrieterreinen.  
 
De PvdD wil ook de problemen rondom droogte aanpakken door in de waterverdeling de prioriteit te geven aan de maximale bescherming en het behoud van natuur en drinkwaterbronnen. Bij beslissingen over de gebruiksfunctie van gebieden wil de partij een zo natuurlijk mogelijk waterpeil leidend laten zijn. Verder wil de PvdD af van de geborgde zetels in de waterschapsbesturen voor boeren en beheerorganisaties.  

De stem van water   

De Unie van Waterschappen analyseert samen met de waterschappen alle concept-verkiezingsprogramma’s op aandacht voor relevante thema’s. Vooraf leverden de waterschappen input aan de programmacommissies die de programma’s schrijven. De Unie van Waterschappen laat in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen en de formatie de stem van water horen om de belangen van de waterschappen te laten landen in een mogelijk coalitieakkoord.  

> Naar ons verkiezingsblog #DeStemVanWater 

Waterschappen analyseren eerste drie verkiezingsprogramma’s: VVD, SP en BBB 

20 augustus 2025

De eerste concept-verkiezingsprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025 zijn bekend. De VVD, SP en BBB presenteerden als eersten hun programma‘s. De aandacht voor waterthema’s verschilt sterk per programma, vooral de rol van water binnen het ruimtelijk domein komt vaak terug.



VVD: rekening houden met water en de strijd aangaan tegen vervuiling

De VVD geeft in hun verkiezingsprogramma aan dat bij de bouw van nieuwe woningen rekening moet worden gehouden met water, maar werkt dit niet verder uit. De partij pleit op het gebied van wonen wel voor meer nationale regie vanuit het Rijk. Daarnaast stelt de VVD de strijd aan te gaan tegen vervuiling. De VVD ziet de doelen voor bodemvruchtbaarheid en waterkwaliteit als uitgangspunt voor het bemestingsbeleid. Ook zet de partij in op het vergroenen van de leefomgeving “zonder er één groot nationaal park van te maken.” 

SP: sterke dijken, bronaanpak, groene steden en gezond waterbeheer  

Het verkiezingsprogramma van de SP heeft veel aandacht voor een gezonde leefomgeving. Zo pleit de partij voor een totaalverbod op PFAS en staalslakken. De SP wil vervuilers aanpakken en strenge regels voor het lozen van afvalwater om de waterkwaliteit te verbeteren. Ook wil de partij in Europa werken aan afspraken over waterbeheer en op nationaal niveau een plan opstellen om droogte te bestrijden. De SP wil onder meer inzetten op het vergroenen van de leefomgeving en bodemverbetering. Ook ziet de partij klimaatadaptatie als belangrijke voorwaarde om schade en kosten door klimaatverandering te beperken.  

BBB: houdbaarheid landschap onder druk  

Het verkiezingsprogramma van de BBB haalt de waterschappen concreet aan. De partij geeft aan dat de houdbaarheid van ons landschap onder druk staat door klimaatverandering. De BBB ziet waterbeheer niet als sluitpost, maar als fundament voor de veiligheid, voedselvoorziening en leefomgeving. Ook in de rest van het programma komt water vaak terug. Zo wil de partij Europese afspraken over zoetwaterverdeling, steden vergroenen en water langer vasthouden. Voor waterkwaliteit pleit de BBB voor een gerichte aanpak tegen chemische vervuiling.  

De stem van water  

De Unie van Waterschappen analyseert samen met de waterschappen alle concept-verkiezingsprogramma’s op aandacht voor relevante thema’s. Vooraf is input geleverd aan de programmacommissies. De Unie van Waterschappen laat in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen en de formatie de stem van water horen om de belangen van de waterschappen te laten landen in een mogelijk coalitieakkoord. 

> Naar ons verkiezingsblog #destemvanwater

Sander Mager blijft portefeuille Waterkwaliteit en Waterketen tijdelijk vervullen

4 juli 2025

In de Ledenvergadering van 4 juli 2025 is besloten dat Sander Mager – hoewel zijn twee bestuurstermijnen van drie jaar in oktober 2025 formeel eindigen – voorlopig de portefeuille Waterkwaliteit en Waterketen blijft vervullen.



Tegelijk houdt het Uniebestuur – samen met de leden – de manier van werven en selecteren van bestuursleden bij de Unie tegen het licht. De Ledenvergadering en het Uniebestuur zijn heel blij dat Mager totdat dit proces is afgerond deel blijft uitmaken van het Uniebestuur.

Tweede Kamerlid Ruud Verkuijlen op werkbezoek bij Waterschap Amstel, Gooi en Vecht

27 juni 2025

Op uitnodiging van de Unie van Waterschappen bracht Tweede Kamerlid Ruud Verkuijlen (VVD) op 27 juni een werkbezoek aan Waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Het bezoek stond in het teken van  kennismaking met het werk van de waterschappen en de uitdagingen waar zij voor staan.

Tweede-Kamerlid-Ruud-Verkuijlen-werkbezoek-Waterschap-Amstel-Gooi-Vecht-web

Verkuijlen – waterwoordvoerder voor de VVD – werd ontvangen door Bea de Buisonjé, lid van het dagelijks bestuur van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) bij Gemaal Zeeburg in Amsterdam. Het Kamerlid kreeg een algemene toelichting op het werk van de waterschappen. Verder kwamen specifieke uitdagingen voor wateroverlast binnen het watersysteem van de regio Centraal Holland aan bod.

Rondleiding Gemaal Zeeburg

Aansluitend kreeg het gezelschap een rondleiding  door het  Gemaal Zeeburg. Dit noodgemaal speelt een cruciale rol in het regionale waterbeheer. Het doet dit door overtollig regen- en oppervlaktewater uit het  gebied naar het IJmeer en het Markermeer te pompen. Daarmee draagt het gemaal actief bij aan de bescherming tegen wateroverlast. Een opgave die steeds urgenter wordt door de toename van extreme neerslag.

Werkbezoeken waterschappen

De Unie van Waterschappen organiseert regelmatig werkbezoeken voor Kamerleden bij de waterschappen. Zo krijgen politici beter inzicht in de dagelijkse praktijk, de maatschappelijke opgaven en de cruciale rol van de waterschappen in klimaatadaptatie, waterveiligheid, voldoende en schoon water.  Deze bezoeken versterken de verbinding tussen beleid en uitvoering. Ook zorgen ze ervoor dat de belangen van de waterschappen goed op de politieke agenda komen te staan.

Verkiezingen 2025: #DeStemVanWater

21 augustus 2025

Op woensdag 29 oktober vinden de verkiezingen voor de Tweede Kamer plaats. In dit blog vind je al het nieuws dat relevant is voor de waterschappen rond de verkiezingen van 2025.

stempotlood-rood-water-druppel-verkiezingen


21 augustus

Waterthema’s in de concept-verkiezingsprogramma’s 

Zicht op een stedelijke gracht met moderne appartementen en woonhuizen langs het water, waar een roeiboot vaart. Op de voorgrond staat de campagnehashtag #destemvanwater in beeld.

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen spitten de waterschappen de concept-verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen door op waterthema’s. In dit bericht aandacht voor de conceptprogramma‘s van GroenLinks-PvdA, JA21 en de Partij voor de Dieren.

> Lees verder


21 augustus

Zowel JA21 als de ChristenUnie publiceerden vandaag hun concept-verkiezingsprogramma. Binnenkort volgt onze analyse.

> Naar het programma van JA21
> Naar het programma van de ChristenUnie


20 augustus

Waterschappen analyseren eerste drie verkiezingsprogramma’s: VVD, SP en BBB 

De eerste concept-verkiezingsprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025 zijn bekend. De VVD, SP en BBB presenteerden als eersten hun programma‘s. Het valt op dat de waterthema’s slechts summier aanwezig zijn en dat daarbij vooral de rol van water binnen het ruimtelijk domein aandacht krijgt.   

> Lees verder


19 augustus

Vandaag is het concept-verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren verschenen.

> Naar het programma van de Partij voor de Dieren


18 augustus

GroenLinks-PvdA publiceerde vandaag hun verkiezingsprogramma. Houd onze website in de gaten voor de analyse.

> Naar het programma van de GroenLinks-PvdA


16 augustus

Het concept-verkiezingsprogramma van NSC is ook bekend. 

> Naar het programma van NSC


13 augustus

Ook het concept-verkiezingsprogramma van de BBB is verschenen. Binnenkort verschijnt onze analyse van de eerste drie programma’s

> Naar het programma van de BBB


7 augustus

De SP heeft hun concept-verkiezingsprogramma gepubliceerd. Houd onze website in de gaten voor onze analyse.

> Naar het verkiezingsprogramma van de SP


5 augustus

Piekbuien, hittegolven. Extreem weer wordt in de toekomst alleen maar extremer. We moeten ons daarom voorbereiden op schade en overlast: tegen grote weersextremen valt met het watersysteem in ieder geval niet volledig op te boksen. Overstromingen zullen niet altijd kunnen worden voorkomen. Om schade en overlast wel te beperken moeten onze steden rampen- en klimaatbestending worden.

In Kopenhagen hebben ze geleerd van overstromingen en is het beschermen van de inwoners tegen het water hand in hand gegaan met het verbeteren van de waterkwaliteit. De Deense hoofdstad is veranderd in een “sponsstad” om zware regenval aan te kunnen. Ondergrondse wolkbreuktunnels, bassins en waterparken moeten overtollig water bij extreme regenbuien kunnen vasthouden en afvoeren. En waar de haven in de jaren’90 nog een plek was waar rioolwater, olie en afvalwater van de industrie direct in het water stroomde, wordt er nu in de zomer gezwommen in het kraakheldere water. De Denen geven daarbij wel aan: het werk is nooit af.

De waterschappen roepen ook in Nederland richting de Tweede Kamerverkiezingen op tot verstandige besluiten waar we nu en in de toekomst van kunnen profiteren. En belangrijk punt hierbij: Zorg ervoor dat nieuwe woningen en bedrijfsterreinen zijn voorbereid op extreem weer. Om sneller en meer te kunnen bouwen is het belangrijk dat de kaders voor waterbestendig bouwen aan de voorkant helder zijn. Dat scheelt in tijd en capaciteit. Daarbij zullen waterschappen inzetten op wat er wél kan. En omdat de zorg voor droge voeten in Nederland ook nooit af is, zal in alle ruimtelijke plannen voor de toekomst ruimte moeten worden gereserveerd voor dijkversterkingen, rivierverruiming en voor het opvangen van water. #DeStemVanWater

> Lees hier meer over #DeStemVan Water


29 juli

Hitterecords in Turkije, bosbranden op de Balkan en wateroverlast in de Alpen. Het weer in Europa wordt steeds extremer. Ook in Nederland moeten we ons voorbereiden op schade en overlast door droogte en overstromingen. Daarom moeten we rampenbestendig bouwen en luisteren naar #DeStemVanWater.

De woningnood vraagt om versnelling van de woningbouw. Maar bouwen moet klimaat- en rampenbestendig, en waterveilig. Waterschappen pleiten voor duidelijke kaders aan de voorkant, zodat water en bodem sturend zijn bij de inrichting van Nederland. Dit voorkomt schade, versnelt procedures en geeft projectontwikkelaars houvast.

Luisteren naar #DeStemVanWater is nodig om Nederland leefbaar te houden voor volgende generaties. De waterschappen vragen om doordachte keuzes en langetermijnbeleid. Water is daarbij geen detail, maar de basis waarop ruimtelijke plannen gestoeld moeten zijn. De oproep aan de landelijke politiek is dan ook: investeer nu in waterveiligheid, schoon water en een robuuste leefomgeving. Waterschappen staan klaar om mee te bouwen aan een toekomstbestendig Nederland.

> Lees hier meer over #DeStemVan Water


26 juli

De VVD heeft hun conceptprogramma gepubliceerd. Houd onze website in de gaten voor onze analyse

> Naar het programma van de VVD


22 juli

Nieuwe Tweede Kamerverkiezingen, nieuwe verkiezingsprogramma’s

Tijdens de zomer publiceren politieke partijen hun conceptprogramma’s. De volgende data zijn al bekend:

  • 28 juli – VVD
  • Half augustus – CU, GL-PvdA, BBB en PvdD
  • 25 en 26 augustus – CDA en Volt
  • 2 sept – SGP

De Unie van Waterschappen bestudeert alle programma’s om te kijken wat de plannen zijn op het gebied van water. Houd dit blog in de gaten voor onze analyses.


24 juni

Cor Pierik, waterwoordvoerder van BBB, maakt via X bekend zich niet opnieuw verkiesbaar te stellen.

>Naar het bericht


18 juni

CDA-waterwoordvoerder Eline Vedder meldt op X dat ze besloten heeft om niet opnieuw te solliciteren voor het Kamerlidmaatschap.

>Naar het bericht


17 juni

Waterschappen benadrukken belang voortgang belangrijke dossiers

Na de val van het kabinet speelt in de Tweede Kamer het controversieel verklaren van onderwerpen. De waterschappen willen stilstand voorkomen en pleiten voor voortgang van belangrijke dossiers. Daarom roept de Unie van Waterschappen Kamerleden op om geen enkel onderwerp controversieel te verklaren.

> Lees verder


16 juni

NSC-waterwoordvoerder Aant-Jelle Soepboer geeft op X aan zich niet herkiesbaar te stellen

> Naar het bericht


13 juni

Waterschappen sturen inzet naar partijen voor Tweede Kamerverkiezingen

tweede-kamer-nieuw-lege-plenaire-zaal-bron-Tweede-Kamer-der-Staten-Generaal

In aanloop naar de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025 zijn de waterschappen gestart om hun belangrijkste standpunten te delen met de programmacommissies van de politieke partijen. De Unie van Waterschappen vraagt aandacht voor urgente wateropgaven zoals droogte, wateroverlast, vervuiling en de noodzaak tot dijkversterking.

> Lees verder


12 juni

Unie: ‘Belangrijke thema’s mogen niet stilvallen na val kabinet’ 

bouwterrein nieuwbouwhuizen

De Tweede Kamer debatteerde op 4 juni over de val van het kabinet. Daarbij konden fracties moties indienen waar de Kamer op 10 juni over stemde. De Kamer verwierp de motie van Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD) waarin ze het (demissionaire) kabinet verzocht om door te gaan met cruciale onderwerpen voor Nederland. Hieronder vielen zaken als asiel en migratie, defensie en weerbaarheid, steun aan Oekraïne, veiligheid, stikstof, ruimtelijke keuzes, woningbouw, hersteloperaties, verdienvermogen en de portemonnee. De Unie van Waterschappen betreurt dat de motie van Yesilgöz het niet heeft gehaald. Het is voor de waterschappen belangrijk dat onderwerpen als ruimtelijke keuzes, woningbouw en stikstof niet stilvallen.

> Lees verder


3 juni

Reactie Unie van Waterschappen op uiteenvallen coalitie: Grote vraagstukken kunnen niet wachten

Op 3 juni is de PVV uit de coalitie gestapt, waarmee de val van het kabinet dichtbij is. De Unie van Waterschappen benadrukt in een reactie dat de grote opgaven, zoals op het gebied van het verbeteren van de waterkwaliteit, ruimte voor water, het oplossen van de stikstofimpasse en netcongestie, vragen om snelle oplossingen en dat uitstel geen optie is.

> Lees verder


De waterschappen vragen richting de vervroegde Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober 2025 aandacht voor waterveiligheid, schoon water en een toekomstbestendige leefomgeving. Lees er meer over op de themapagina Tweede Kamerverkiezingen.

> Naar de themapagina


Waterschappen benadrukken belang voortgang belangrijke dossiers  

17 juni 2025

Na de val van het kabinet speelt in de Tweede Kamer het controversieel verklaren van onderwerpen. De waterschappen willen stilstand voorkomen en pleiten voor voortgang van belangrijke dossiers. Daarom roept de Unie van Waterschappen Kamerleden op om geen enkel onderwerp controversieel te verklaren.

2 werkmannen in oranje overals staan op een dijk naast een hijskraan om elkaar een buis aan te geven.

Controversieel verklaren  

De Tweede Kamer debatteert deze week over het controversieel verklaren van onderwerpen. Dit doet de Tweede Kamer met dossiers waarvan verwacht mag worden dat behandeling met een ander kabinet tot een andere uitkomst zal leiden. Dit betekent dat deze dossiers niet behandeld mogen worden, totdat er een nieuw kabinet is. De waterschappen willen dat belangrijke thema’s, zoals ruimtelijke keuzes, woningbouw en stikstof, niet stilvallen en zien dan ook graag dat er geen dossiers controversieel worden verklaard.  

Ruimtelijke keuzes  

Waterschappen vinden het belangrijk dat er op landelijk niveau ruimtelijke keuzes worden gemaakt. Bij de inrichting van gebieden moet goed rekening worden gehouden met waterveiligheid, voldoende en schoon water, en klimaatadaptatie. Om Nederland veilig en bewoonbaar te houden, is het noodzakelijk dat water en bodem sturend zijn in ruimtelijke keuzes. Er zijn duidelijke kaders nodig, zodat projectontwikkelaars weten waar ze aan moeten voldoen om toekomstbestendige nieuwbouw te realiseren. Ook zijn die kaders nodig om in de ruimtelijke puzzel ook natuurherstel en de energietransitie een duidelijke plek te geven. Daarom is het van belang dat dit dossier niet stilvalt. 

Woningbouw  

Hetzelfde geldt voor het dossier woningbouw. In het verlengde van de ruimtelijke keuzes moet ook in bouwplannen rekening worden gehouden met water. Ook hiervoor zijn landelijke kaders voor nodig, waarna de gebiedskennis van de waterschappen lokaal kan bijdragen aan toekomstbestendige afwegingen. Als de Tweede Kamer dossiers met betrekking tot woningbouw controversieel verklaard, leidt dat tot nog meer vertraging. Dat achten de waterschappen onwenselijk.  

Stikstof   

Tot slot stikstof. De afgelopen maanden schoof de Unie van Waterschappen aan bij de Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel (MCEN) om te praten over de stikstofproblematiek. Het huidige ‘startpakket’ vinden de waterschappen onvoldoende. Zij benadrukken dat een geborgde aanpak voor stikstofreductie en natuurherstel noodzakelijk is om de vergunningverlening – ook voor cruciale waterprojecten – uit de huidige impasse te halen. Dat is alleen mogelijk als de Tweede Kamer dit dossier niet in de ijskast zet.  

Terugkoppeling Commissie Bestuur, Digitalisering en Financiën (CBDF)

13 juni 2025

Op 6 juni 2025 heeft de Uniecommissie Bestuur, Digitalisering en Financiën (CBDF) van de Unie van Waterschappen vergaderd. Een korte samenvatting van de hoofdpunten:

Luchtfoto van een rivier met daaraan een stad en polderlandschap

Inkoop- en aanbestedingsbeleid waterschappen

Op verzoek van de commissie heeft de Unie samen met de waterschappen het afgelopen jaar het inkoop- en aanbestedingsbeleid uit 2016 herijkt. Dit heeft geresulteerd in het nieuwe inkoopbeleid waterschappen 2025 ‘Professioneel inkopen met maatschappelijke impact’. Hierin zijn nieuwe elementen opgenomen om impactvol, professioneel en slim in te kopen.

Het voorstel biedt elk waterschap ruimte om de implementatie van het beleid in een eigen uitvoeringskader uit te werken. Vijf leden gaan akkoord met een stemverklaring: de waterschappen houden eigen ruimte om eigen invulling aan het beleid te geven.

Plan van aanpak waterschapsverkiezingen 2027

De commissie is akkoord gegaan met het plan van aanpak voor de waterschapsverkiezingen die in 2027 plaatsvinden. Ter voorbereiding op de campagne wordt de commissie via een klankbordgroep betrokken bij de ontwikkeling van de stellingen en de stemhulp. De commissie verzoekt om afstemming tussen de waterschappen over een gelijk moment van bekend maken van de verkiezingsuitslag.

Kadernota 2026 Unie van Waterschappen

De commissie herkent de ambitie in de Kadernota 2026 maar verzoekt het Uniebestuur inzichtelijker te maken welke keuzes er zijn gemaakt voorafgaande aan de voorgestelde contributieverhoging met 8 procent. Daarnaast verzoekt de commissie de voorgestelde contributieverhoging duidelijker te onderbouwen. En om nogmaals te onderzoeken of de stijging kan worden beperkt.

Verder besproken in de commissie

De commissie heeft bevestigd dat de wensen ten aanzien van het vervolgtraject toekomstbestendige bekostiging Nederlands waterbeheer, die in december 2020 met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zijn gedeeld nog steeds een plek in het vervolg zouden moeten krijgen. Ook draagt de commissie enkele nieuwe aandachtspunten aan. En merkt op dat het oppakken van dit spoor de invoering van het nieuwe belastingstelsel per 1 januari 2026 niet mag vertragen.

De commissie heeft verder ingestemd met de koers van de Omgevingswet. En met het standpunt met betrekking tot het afschaffen van het schatkistbankieren en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie.

> Bekijk de volledige agenda en stukken van deze vergadering op iBabs.

Terugkoppeling Commissie Communicatie, Innovatie, Watereducatie, Internationaal en Strategie (CCIWIS)

11 juni 2025

Op 6 juni heeft de Commissie Communicatie, Innovatie, Watereducatie, Internationaal en Strategie (CCIWIS) van de Unie van Waterschappen vergaderd. Hier een korte samenvatting van de hoofdpunten:



Startnotitie Ontwikkelstrategie Innovatie

De commissie heeft kennisgenomen van de Startnotitie Ontwikkelstrategie Innovatie en aandachtspunten meegegeven voor het vervolg. De ontwikkelstrategie moet een impuls geven aan het toewerken naar een krachtige, innovatieve watersector. De startnotitie beschrijft op hoofdlijnen hoe de Unie van Waterschappen, STOWA en Het Waterschapshuis daar invulling aan gaan geven. Binnen de commissie is er brede steun voor de aanpak.

Veiligheidstrainingen DWA

De commissie heeft ingestemd met het besluit van de WINTER (31 januari), bekrachtigd door de KDW (7 maart), om veiligheidstrainingen voor medewerkers die op werkbezoek gaan naar het buitenland ook voor bestuurders van kracht te laten zijn. De werkgever van de reiziger financiert deze trainingen als onderdeel van de werkgeversverantwoordelijkheid.

DWA Kennisagenda

De inzet van de DWA Kennisagenda is om toegang te krijgen tot kennis en ervaring uit andere landen, die in Nederland bruikbaar kunnen zijn voor het werk van de waterschappen. In andere landen in Europa zijn bijvoorbeeld weersextremen, zoals die in Nederland gaan ontstaan, vaak al gemeengoed. Het is de bedoeling om Nederlandse netwerken rond specifieke thema’s te verbinden aan Europese netwerken, te beginnen met de thema’s Flood Risk Management en Droogte. De commissie stemt in met de aanpak en de wens om een verdere versterking van de rol van STOWA binnen de DWA Kennisagenda te verkennen. Ook omdat dit meer kansen biedt op (Europese) subsidies.

Route naar een strategische agenda

Samen met de waterschappen wil het bestuur van de Unie van Waterschappen komen tot een strategische agenda gericht op het waterbeheer in 2100. Centrale vraagstukken voor de agenda zijn ‘Wat moet houdbaar zijn?’ en ‘Wat is daarvoor nodig?’. De komende maanden worden samen met de waterschappen langetermijnontwikkelingen en bijbehorende vraagstukken geïdentificeerd. Hiervoor komen onder andere bestuurlijke sessies. De opbrengst van deze ronde moet leiden tot een strategische agenda voor de lange termijn. De commissie heeft aandachtspunten meegegeven, onder andere om ook hier de verbinding te zoeken met de strategische agenda’s van STOWA en Het Waterschapshuis. Er is waardering en steun uitgesproken voor de aanpak.

> Naar de volledige agenda en stukken van de CCIWIS

Waterschappen: Zet waterkwaliteit centraal in mest- en stikstofbeleid 

5 juni 2025

Voor het commissiedebat over stikstof en mestbeleid op 18 juni 2025 vragen de waterschappen aandacht voor een aantal belangrijke punten. Zij roepen het demissionaire kabinet op tot een stevigere inzet voor het verbeteren van de kwaliteit van het oppervlaktewater.

waterkwaliteit-landbouwgebieden-unie-van-waterschappen

KRW-doelen vereisen KRW-proof mestbeleid 

Het 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (8e AP) biedt volgens de waterschappen een laatste kans om via het mestbeleid bij te dragen aan het behalen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) in 2027. Evaluaties van eerdere actieprogramma’s laten zien dat het mestbeleid in Nederland nog onvoldoende effectief is. De waterschappen benadrukken dat het 8e AP nú KRW-proof moet worden gemaakt. Bemesting mag geen bron meer zijn van een teveel aan nutriënten in het grond- en oppervlaktewater. 

Duidelijke landelijke regie nodig 

De effectiviteit van maatregelen, zoals bufferstroken of teeltrotatie, verschilt per regio. Regionale maatwerkoplossingen zijn daarom essentieel. Tegelijkertijd is landelijke sturing vanuit het Rijk noodzakelijk. Waterschappen vervullen geen wettelijke taak in het mestbeleid, maar adviseren vanuit hun rol als waterkwaliteitsbeheerder. De regie en verantwoordelijkheid voor het mestbeleid moeten volgens hen bij de minister blijven en niet verschuiven naar regionale overheden. 

Samenhang met ander landbouwbeleid ontbreekt 

De waterschappen maken zich zorgen over de versnippering van landbouwbeleid. Voor een toekomstbestendige landbouw én goede waterkwaliteit is een integrale aanpak nodig. De Unie van Waterschappen roept het demissionaire kabinet op om het 8e AP beter af te stemmen op andere landbouwdossiers. 

Betrokkenheid van medeoverheden 

Het proces rond het 8e AP vraagt veel van medeoverheden en onderzoeksinstellingen. De waterschappen pleiten voor een duidelijke rolverdeling, tijdige betrokkenheid en structurele inbreng in het beleidsproces. 

Stikstof: snel werk maken van maatregelen 

Tot slot ondersteunt de Unie de oproep van IPO en VNO-NCW voor een krachtig pakket aan stikstofmaatregelen. Het huidige ‘startpakket’ is onvoldoende. Waterschappen benadrukken dat een geborgde aanpak voor stikstofreductie en natuurherstel noodzakelijk is voor vergunningverlening en cruciale waterprojecten. 

> Lees de volledige inbreng van de waterschappen voor het commissiedebat

Reactie Unie van Waterschappen op uiteenvallen coalitie: Grote vraagstukken kunnen niet wachten 

3 juni 2025

Op 3 juni is de PVV uit de coalitie gestapt, waarmee de val van het kabinet dichtbij is. De Unie van Waterschappen benadrukt in een reactie dat de grote opgaven, zoals op het gebied van het verbeteren van de waterkwaliteit, ruimte voor water, het oplossen van de stikstofimpasse en netcongestie, vragen om snelle oplossingen en dat uitstel geen optie is.

water-bodem-sturend-groen-landschap-molen-water-website.

Grote vraagstukken kunnen niet wachten 

Jeroen Haan, voorzitter van de Unie van Waterschappen: “Er spelen veel grote vraagstukken, bijvoorbeeld het verbeteren van de waterkwaliteit, stikstof en netcongestie. Ook zijn er zorgen over de waterveiligheid en ruimte voor water. Deze problemen vragen om snelle oplossingen. De waterschappen gaan nu kijken wat daarvoor nodig is, samen met andere partijen zoals provincies en gemeenten.”

Zorgen over uitstel  

“We zien nu een impasse door het uitblijven van een geborgde aanpak voor de stikstofproblematiek. Projecten van waterschappen staan stil of lopen vertraging op. Er zijn structurele en geborgde oplossingen nodig via duidelijke ruimtelijke keuzes en wetgeving. Dat het maken van die keuzes nu nog meer op de lange baan wordt geschoven is zorgelijk,” vervolgt Haan.  

Versnelling, geen vertraging  

Ook bij het verbeteren van de waterkwaliteit is een versnelling nodig en vertraging ongewenst. De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater moet worden verbeterd. Niet alleen voor de gezondheid van de mens, maar ook van de natuur. “Waterschappen hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het verbeteren van de waterkwaliteit. Maar het is vooral nodig dat het probleem wordt aangepakt bij de bron met duidelijk beleid, strenge eisen voor vergunningen en bijpassende wet- en regelgeving.” 
 
Er zijn ook oplossingen nodig voor het volle elektriciteitsnet (netcongestie), omdat er steeds meer elektriciteit nodig is voor het zuiveren van afvalwater en voor het omgaan met weersextremen, zoals droge perioden, hevige buien en een stijgende zeespiegel. 

Decentrale overheden: problemen wachten niet 

De provincies en gemeenten reageren in gelijke bewoordingen op het uiteenvallen van de coalitie: 

> Reactie van het IPO

> Reactie van de VNG
 
De Unie van Waterschappen zal samen met de medeoverheden richting een toekomstig kabinet belangrijke punten voor het waterbeheer in Nederland naar voren blijven brengen.  Ondertussen werken de waterschappen door aan veilige dijken, schoon en gezond water, en voldoende water.