Op 30 maart staat in de Tweede Kamer een hoofdlijnendebat Buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking gepland. De waterschappen hebben de Kamerleden geïnformeerd over hun internationale activiteiten.
Klimaat en water stoppen niet bij de grens, het zijn mondiale vraagstukken. De impact van klimaatverandering stelt landen wereldwijd voor vergelijkbare en steeds urgentere uitdagingen in het waterbeheer. De waterschappen delen daarom hun kennis met landen waar het waterbeheer grote uitdagingen kent. Dit doen zij onder andere via het internationale programma de Blue Deal, in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hierin werken zij in 15 landen samen aan voldoende, schoon en veilig water.
Regionale overheden ondersteunen
In de Blue Deal staan 3 cruciale onderdelen van goed waterbeheer centraal: voldoende kennis en expertise, een goed functionerende organisatie en samenwerking met de belangrijkste stakeholders. De waterschappen hebben de ambitie om andere regionale overheden in het buitenland te ondersteunen in het duurzaam managen van hun watersystemen en het aanpassen van hun waterbeheer aan klimaatverandering. Het programma draagt daarmee bij aan het behalen van de Sustainable Development Goals over schoon water en klimaatactie.
Buitenlandbeleid en de Blue Deal
Via de Blue Deal dragen de waterschappen ook bij aan het buitenlandbeleid van het Rijk. Het coalitieakkoord van het kabinet Rutte IV geeft aan het buitenlandbeleid vorm te geven langs 5 lijnen. De Blue Deal ondersteunt lijn 4: respect voor mensenrechten bevorderen in buitenlands beleid. Dat doet het programma door sociale inclusiviteit centraal te stellen bij het oplossen van waterproblematiek in het buitenland.
Het coalitieakkoord benoemt ook een gerichte Afrika-strategie. Het doel daarvan is een gelijkwaardige economische ontwikkeling te stimuleren, armoede te verminderen, mensenrechten te verbeteren en irreguliere migratie te beperken. Een van de randvoorwaarden om dit doel te bereiken is een versterkt waterbestuur en -beheer dat leidt tot schoon, veilig en voldoende water. De Blue Deal heeft een groot aantal partnerschappen in Afrika en levert hier een bijdrage aan.
Net als voor iedereen liep 2020 anders voor de Blue Deal dan vooraf bedacht. Ondanks dat er geen werkbezoeken konden worden georganiseerd, is toch veel werk gedaan. Het internationale programma van de waterschappen en de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Buitenlandse Zaken, heeft de plannen snel aangepast en kon ook via digitaal contact met de collega’s in de 14 partnerlanden resultaat boeken.
2020 was het eerste volledige uitvoeringsjaar van de Blue Deal, het internationale programma van de 21 waterschappen, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Door de coronapandemie werd het vliegverkeer stilgelegd en waren werkbezoeken niet meer mogelijk. Ondanks de reisbeperkingen werden in 2020 in het Blue Deal-programma toch nog 2300 mensen getraind. Ook werden er 150 stakeholderbijeenkomsten en 800 activiteiten georganiseerd en 100 plannen goedgekeurd.
Overschakelen naar online samenwerken
Het online samenwerken bleek ook veel voordelen te kennen. Zo zijn binnen het partnerschap in Colombia 9 webinars en een grote digitale conferentie in georganiseerd. Hierdoor is de relatie ook zonder fysieke werkbezoeken goed onderhouden. In Burkina Faso konden de Nederlandse waterschappen helpen in de strijd tegen het coronavirus door 4G-netwerken te faciliteren en persoonlijke beschermingsmiddelen aan te schaffen. En de Palestijnse partners konden inzicht krijgen in de verspreiding van het coronavirus dankzij Nederlandse ervaring met ‘big brown data’ uit rioolwater.
Waardevolle lessen voor de toekomst
Hein Pieper, bestuurslid Unie van Waterschappen: “De partnerschappen ontwikkelen hun online vaardigheden in een indrukwekkend tempo. Een andere positieve ontwikkeling was de inzet van meer lokale vertegenwoordigers in de uitvoering van Blue Deal-activiteiten. Zo zijn er 14 jonge professionals begonnen. Dus hoewel 2020 anders is gelopen dan gedacht, leverde het wel veel waardevolle lessen op voor de toekomst van het programma.”
Ook in Zuid-Afrika wordt positief terug gekeken op 2020. Dr. Konanani Khorommbi, directeur bij het Zuid-Afrikaanse ministerie van Water en Sanitatie, is vooral blij met het gelijkwaardige partnerschap waarin beide partners expertise met elkaar uitwisselen. “Als we op deze voet doorgaan, gaat ons land niet alleen op het gebied van water, maar ook op economisch, ruimtelijk en sociaal vlak profiteren van de Blue Deal.”
