Blauwe meet-up: waterschappen bespreken nieuwe visie internationale samenwerking

12 april 2022

Tijdens de Blauwe Meet Up hebben de waterschappen de nieuwe visie internationale samenwerking besproken.



Zo verspreiden zij hun waterkennis en leren ze vanuit het buitenland. Om richting te geven aan dit buitenlandwerk zijn de waterschapsbestuurders met de portefeuille Internationaal bezig een visie op te stellen. De concept-visie hiervan werd tijdens de meet-up besproken en wordt de komende periode voorgelegd aan de andere waterschapsbestuurders en andere stakeholders.

Wat verandert er met de nieuwe visie?

Veel van wat de waterschappen al aan internationaal werk doen blijft bestaan. Toch staan er ook nieuwe thema’s in de visie. Luzette Kroon, bestuurslid Unie van Waterschappen en portefeuillehouder Internationaal: “De nieuwe visie is vooruitstrevender. De inzet op de Blue Deal, het grootste programma van DWA, neemt toe. In dit programma gaan we langjarige partnerschappen aan en zetten we een systeem neer dat echt werkt. Daarnaast willen we meer leren uit het buitenland. Ik verwacht dat de Nederlandse waterschappen daarmee ook innovatiever worden. Ook willen we de Europese samenwerking steviger neerzetten.”

Omgaan met klimaatverandering

Dat het nodig is dat de waterschappen internationaal werken is voor de deelnemers van de meet-up heel duidelijk. Kroon: “De wateruitdagingen door klimaatverandering treffen niet alleen Nederland. De grootste klappen vallen in landen die niet de veroorzaker zijn van klimaatverandering. Via de Blue Deal willen we 20 miljoen mensen wereldwijd helpen aan voldoende, schoon en veilig water. Je ziet ook gelijk dat de activiteiten die we uitvoeren effect sorteren. Maar het internationale effect kan misschien nog wel groter zijn. Door bijvoorbeeld voor voldoende water te zorgen in andere landen, voorkom je ook klimaatmigratie.”

Martien Beek, afdelingshoofd bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat: “Nederland heeft wereldwijd een voorbeeldfunctie op het gebied van water. En water is ook verbonden aan alle sustainable development goals (SDG’s) van de Verenigde Naties. Om de SDG’s te halen in 2030 moeten we enorm versnellen. De waterschappen kunnen daarin bijdragen.”

Leren uit het buitenland

In de nieuwe visie ligt de nadruk ook sterk op leren uit het buitenland. Constantijn Jansen op de Haar, hoogheemraad bij hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden: “We moeten niet naar het buitenland toe met de arrogantie dat wij wel weten hoe de wereld in elkaar zit. Met de nieuwe omstandigheden waar we in Nederland moeten omgaan door klimaatverandering, moeten we juist in het buitenland gaan leren op plekken waar ze al met zulke omstandigheden bekend zijn.”

Europa

Om van het buitenland te leren komt er ook meer aandacht voor de Europese samenwerking, waar dat eerst meer iets was van de individuele waterschappen. Kroon: “Als je naar het buitenland gaat, doe je dat onder de vlag van DWA. Ook bijvoorbeeld voor het beïnvloeden van beleid vanuit Brussel. Dat valt allemaal onder de vlag van DWA, dat is het nieuwe aan deze visie. Samen sta je zoveel sterker. De kennis moet ook niet voor 1 waterschap zijn, maar voor allemaal.”

Die Europese samenwerking moet dus sterker worden. Daarbij wordt onder andere verwezen naar de overstromingen in Limburg in 2021. De Europese waterautoriteiten moeten met elkaar uitwisselen hoe ze met zulke uitdagingen omgaan. Want wat het ene land doet, heeft impact op het andere land. Zoals Jansen op de Haar zegt: “Wat er in Duitsland in de rivier wordt gegooid, halen we er hier weer uit.”

Samenwerken met bedrijfsleven

Door de aanwezige vertegenwoordiging van het Nederlandse bedrijfsleven wordt tijdens de meet-up ook aangegeven dat er veel behoefte is tot samenwerking. En daar is in de nieuwe DWA-visie ook ruimte voor. Thecla Bodewes, boegbeeld van de Topsector Water: “De mondiale uitdagingen zijn zo groot dat we het echt gezamenlijk moeten doen. De waterschappen kunnen deuren openen voor Nederlandse bedrijven en ngo’s in het buitenland. Wil je echt impact maken, dan heb je die samenwerking nodig.”

Vervolg

De Blauwe Meet-up is onderdeel van een traject om draagvlak te krijgen voor de nieuwe visie van DWA. En om het gesprek aan te gaan over het belang van internationaal waterschapswerk. Jo Caris, dagelijks bestuurder bij waterschap Zuiderzeeland: “We voeren ondertussen het gesprek hierover binnen ons eigen waterschap. Internationaal werk moet een integraal onderdeel worden van onze organisatie, zo staat het ook in deze visie. Sommige bestuurders vinden dat we niet aan internationaal werk moeten doen, maar we leven in een mondiaal systeem, het is dus ook eigenbelang.”

Waterschappen werken mee aan wereldwijde toegang tot water

16 maart 2022

Op 30 maart staat in de Tweede Kamer een hoofdlijnendebat Buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking gepland. De waterschappen hebben de Kamerleden geïnformeerd over hun internationale activiteiten.



Klimaat en water stoppen niet bij de grens, het zijn mondiale vraagstukken. De impact van klimaatverandering stelt landen wereldwijd voor vergelijkbare en steeds urgentere uitdagingen in het waterbeheer. De waterschappen delen daarom hun kennis met landen waar het waterbeheer grote uitdagingen kent. Dit doen zij onder andere via het internationale programma de Blue Deal, in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Hierin werken zij in 15 landen samen aan voldoende, schoon en veilig water.

Regionale overheden ondersteunen

In de Blue Deal staan 3 cruciale onderdelen van goed waterbeheer centraal: voldoende kennis en expertise, een goed functionerende organisatie en samenwerking met de belangrijkste stakeholders. De waterschappen hebben de ambitie om andere regionale overheden in het buitenland te ondersteunen in het duurzaam managen van hun watersystemen en het aanpassen van hun waterbeheer aan klimaatverandering. Het programma draagt daarmee bij aan het behalen van de Sustainable Development Goals over schoon water en klimaatactie.

Buitenlandbeleid en de Blue Deal

Via de Blue Deal dragen de waterschappen ook bij aan het buitenlandbeleid van het Rijk. Het coalitieakkoord van het kabinet Rutte IV geeft aan het buitenlandbeleid vorm te geven langs 5 lijnen. De Blue Deal ondersteunt lijn 4: respect voor mensenrechten bevorderen in buitenlands beleid. Dat doet het programma door sociale inclusiviteit centraal te stellen bij het oplossen van waterproblematiek in het buitenland.

Het coalitieakkoord benoemt ook een gerichte Afrika-strategie. Het doel daarvan is een gelijkwaardige economische ontwikkeling te stimuleren, armoede te verminderen, mensenrechten te verbeteren en irreguliere migratie te beperken. Een van de randvoorwaarden om dit doel te bereiken is een versterkt waterbestuur en -beheer dat leidt tot schoon, veilig en voldoende water. De Blue Deal heeft een groot aantal partnerschappen in Afrika en levert hier een bijdrage aan.

Internationaal programma Blue Deal trekt waardevolle lessen uit 2020

11 juni 2021

Net als voor iedereen liep 2020 anders voor de Blue Deal dan vooraf bedacht. Ondanks dat er geen werkbezoeken konden worden georganiseerd, is toch veel werk gedaan. Het internationale programma van de waterschappen en de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Buitenlandse Zaken, heeft de plannen snel aangepast en kon ook via digitaal contact met de collega’s in de 14 partnerlanden resultaat boeken.



2020 was het eerste volledige uitvoeringsjaar van de Blue Deal, het internationale programma van de 21 waterschappen, het ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Door de coronapandemie werd het vliegverkeer stilgelegd en waren werkbezoeken niet meer mogelijk. Ondanks de reisbeperkingen werden in 2020 in het Blue Deal-programma toch nog 2300 mensen getraind. Ook werden er 150 stakeholderbijeenkomsten en 800 activiteiten georganiseerd en 100 plannen goedgekeurd.

Overschakelen naar online samenwerken

Het online samenwerken bleek ook veel voordelen te kennen. Zo zijn binnen het partnerschap in Colombia 9 webinars en een grote digitale conferentie in georganiseerd. Hierdoor is de relatie ook zonder fysieke werkbezoeken goed onderhouden. In Burkina Faso konden de Nederlandse waterschappen helpen in de strijd tegen het coronavirus door 4G-netwerken te faciliteren en persoonlijke beschermingsmiddelen aan te schaffen. En de Palestijnse partners konden inzicht krijgen in de verspreiding van het coronavirus dankzij Nederlandse ervaring met ‘big brown data’ uit rioolwater.

Waardevolle lessen voor de toekomst

Hein Pieper, bestuurslid Unie van Waterschappen: “De partnerschappen ontwikkelen hun online vaardigheden in een indrukwekkend tempo. Een andere positieve ontwikkeling was de inzet van meer lokale vertegenwoordigers in de uitvoering van Blue Deal-activiteiten. Zo zijn er 14 jonge professionals begonnen. Dus hoewel 2020 anders is gelopen dan gedacht, leverde het wel veel waardevolle lessen op voor de toekomst van het programma.”

Ook in Zuid-Afrika wordt positief terug gekeken op 2020. Dr. Konanani Khorommbi, directeur bij het Zuid-Afrikaanse ministerie van Water en Sanitatie, is vooral blij met het gelijkwaardige partnerschap waarin beide partners expertise met elkaar uitwisselen. “Als we op deze voet doorgaan, gaat ons land niet alleen op het gebied van water, maar ook op economisch, ruimtelijk en sociaal vlak profiteren van de Blue Deal.”