Wisselvallig weer zet rem op droogte 

30 juli 2025

De afgelopen twee weken hadden we in Nederland te maken met wisselvallig weer en normale temperaturen voor de tijd van het jaar. Hierdoor nam het neerslagtekort enigszins af en lijkt dit de komende periode te stabiliseren. De regen heeft de droogte afgeremd, maar nog niet opgelost.

Regen druppelt langs een raam met een wazig uitzicht op een groen landschap en bomen op de achtergrond.

Zoetwaterbeschikbaarheid 

Hoewel de effecten van de droogte minder zijn geworden, blijven er maatregelen nodig om voldoende zoetwater beschikbaar te houden voor landbouw, natuur en andere gebruikers. Zo blijft de Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA) in werking om verzilting in het westen van het land tegen te gaan.  

Maatregelen blijven van kracht 

Ook blijft de tijdelijke pompinstallatie bij Eefde in werking om extra water aan te voeren naar de Twentekanalen. Daarnaast blijven waterschappen hogere waterpeilen aanhouden om water vast te houden. De onttrekkingsverboden in Oost-, Midden- en Zuid-Nederland blijven van kracht.  

Vooruitblik  

Om te herstellen van de droogte hebben de natuur, landbouw en waterkwaliteit een langere periode van regen nodig. De komende periode zal het wisselvallige weer naar verwachting aanhouden. De afvoer vanuit de Rijn gaat naar een niveau dat normaal is voor de tijd van het jaar. Maar na enkele korte pieken zal de afvoer vanuit de Maas de komende periode langzaam afnemen.  
 
> Lees hier de uitgebreide Droogtemonitor

Gemeenten en waterschappen uiten zorgen over veranderend grondgebruik  

16 juli 2025

VNG, K80 en de Unie van Waterschappen hebben een brief gestuurd aan de ministeries van LVVN, IenW en VWS over de noodzaak van verantwoord veranderend grondgebruik. Nederland staat aan de vooravond van een grote transitie van het landelijk gebied. Om te zorgen dat veranderd grondgebruik bijdraagt aan de volksgezondheid, de natuur en het waterbeheer zijn er verantwoorde keuzes nodig.

Tractor aan het werk op een graslandperceel naast een brede sloot, illustratief voor agrarisch grondgebruik in het Nederlandse landschap.

Grote opgaven, schaarse ruimte 

Nederland staat op een kruispunt van complexe en urgente maatschappelijke en ruimtelijke opgaven. In het landelijke gebied komen veel opgaven samen, waaronder natuurherstel, klimaatadaptatie, landbouw, bereikbaarheid en economische ontwikkeling. Dit terwijl de grond schaars is.  

Zorgen over negatieve effecten op gezondheid, water en natuur 

Beleid en regelingen die op landelijk niveau worden gemaakt, moeten worden uitgevoerd in de regio. Door het stikstofbeleid zijn er bijvoorbeeld beëindigingsregelingen voor boeren, waardoor permanente graslanden verdwijnen. Gemeenten en waterschappen maken zich zorgen over alternatieve invulling van dit soort graslanden. Omzetting van (blijvend) grasland naar andere teelten zoals sierteelt leidt namelijk tot een toename van het gebruik van meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en water, met negatieve gevolgen voor natuur, water, bodem en volksgezondheid.  

Brief aan ministeries  

Daarom roepen gemeenten en waterschappen het Rijk op om dit vraagstuk samen op te pakken. VNG, K80 en de Unie van Waterschappen hebben daarom een brief gestuurd naar de ministers van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Infrastructuur en Waterstaat (IenW). In de brief staat: “Werk met ons samen in de regio. Geef richting, bied juridische steun en zorg voor duidelijke, landelijke kaders. Alleen samen maken we toekomstbestendige keuzes voor ons land.” 

> Naar de brief over veranderd grondgebruik

Ondanks regenbuien houdt de droogte aan 

De buien van deze en volgende week brengen enige verlichting voor de droogte in Nederland. De neerslag is echter onvoldoende om de droogte op te lossen. Daarom blijven de maatregelen van de waterbeheerders van kracht om te kunnen voorzien in de vraag naar zoet water en om verzilting tegen te gaan. Hiermee is de situatie beheersbaar, maar de waterbeheerders houden de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten.

Smalle watergang langs een fietspad, omgeven door groene struiken en bomen. De waterstand lijkt laag en de begroeiing aan de oever toont verdorde, bruine stukken gras, wat duidt op aanhoudende droogte.

Impact van de droogte  

De aanhoudende droogte wordt steeds zichtbaarder in de natuur en de plantengroei en heeft ook impact op de landbouwgewassen. Er zijn meldingen van waterkwaliteitsproblemen zoals blauwalg, zuurstofloosheid en botulisme.  

Regionale droogtemaatregelen  

Waterschappen blijven zoveel mogelijk water vasthouden. In Zuid-, Midden- en Oost- Nederland gelden tijdelijke verboden voor het onttrekken van oppervlaktewater, in Zuidoost-Nederland geldt dit ook voor het onttrekken van grondwater. Lokaal worden maatregelen genomen om droogval van ecologisch kwetsbare beken te voorkomen, onder andere door het beperken van waterafvoer via vistrappen. Ook inspecteren waterschappen droogtegevoelige keringen. 

Zoetwatervoorziening 

Het IJsselmeer en Markermeer houden een verhoogd waterpeil van -12,5 cm NAP aan. De tijdelijke pompinstallatie bij Eefde voert extra water aan naar de Twentekanalen. De Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA) en Doorvoer Krimpenerwaard zijn in werking gesteld om West-Nederland van extra zoet water te voorzien en verzilting tegen te gaan.  

Verwachtingen 

De weersverwachtingen zijn op dit moment gunstiger dan eerder gedacht. Na het weekend wordt er meer neerslag verwacht in Nederland en Duitsland, waardoor het neerslagtekort afvlakt en de afvoer van de Rijn stijgt. De waterbeheerders monitoren de situatie. Op 22 juli verschijnt weer een update van de landelijke droogtemonitor

> Bekijk al onze berichtgeving over de droogte in ons droogteblog

Waterschappen: Funderingsschade vraagt om stevige regie en structurele aanpak 

9 juli 2025

De Unie van Waterschappen is blij met de recente stappen van het (demissionaire) kabinet in de aanpak van funderingsproblematiek. Hun reactie op het rapport van ABDTOPConsult ‘De olifant onder de kamer’ vormt, samen met het eerdere Rli-rapport Goed gefundeerd, een belangrijke basis voor een nationale aanpak. Tegelijkertijd is duidelijk dat dit nog onvoldoende is: bewoners, eigenaren én overheden hebben meer nodig. Daarom roepen de waterschappen op tot stevige regie en structurele inzet tegen funderingsschade.

bouwvakkers leggen fundering voor nieuwbouwhuis in weiland en langs sloot- Waterschappen vragen aandacht voor toekomstbestendige nieuwbouw

Nationale aanpak

De funderingsproblematiek raakt vele huishoudens. Het leidt tot groeiende schade, gezondheidsproblemen en maatschappelijke kosten. De waterschappen ondersteunen de uitgangspunten van de nationale aanpak: eigenaren zijn primair verantwoordelijk voor hun fundering, maar het Rijk pakt de regie op voortgang en samenhang. Deze regie is hard nodig om het tij te keren. 

Samenwerking 

De waterschappen zijn bereid om de samenwerking met gemeenten te intensiveren, bijvoorbeeld bij het beheer van het grondwater in binnenstedelijke gebieden. Dit vraagt wel om extra capaciteit en voldoende budget.  

Landelijke coördinator  

Daarnaast pleit de Unie van Waterschappen voor de aanstelling van een gezaghebbende landelijke coördinator. Een andere optie is het dossier onderbrengen bij het Deltaprogramma. De urgentie, complexiteit en domeinoverstijgende aard van deze problematiek vragen om slagkracht en versnelling. 

Onvoldoende budget 

Ook kunnen waterschappen bijdragen aan gebiedsgerichte oplossingen waarin funderingsherstel wordt verbonden aan opgaven rond water, bodem, riolering en klimaat. Daarvoor is wel structurele financiering nodig, want het huidige incidentele budget van 56 miljoen euro voldoet niet. 

Ruimtelijke inpassing  

Tot slot onderstreept de Unie van Waterschappen het belang van een goede inpassing van de funderingsaanpak in bredere ruimtelijke kaders, zoals de Nota Ruimte. De kennis van waterschappen over het water- en bodemsysteem kan daarbij breed worden ingezet – zowel bij nieuwbouw als bij het oplossen van bestaande problemen. De Unie van Waterschappen roept een nieuw kabinet op om hier werk van te maken. 

Droogteblog voorjaar 2025

28 mei 2025

Dit droogteblog bundelt alle berichten over het watertekort in Nederland tijdens het voorjaar van 2025.Met onder andere: ‘Regen maakt geen einde aan droogte’ en ‘Nieuwe droogtemonitor online: Effecten droogte toegenomen, verwachte neerslag brengt tijdelijk verlichting’.




28 mei

Regen maakt geen einde aan droogte

Na weken van droogte heeft het de afgelopen dagen weer geregend in Nederland. Dit brengt enige verlichting voor onder andere de landbouw en de natuur. De rivierafvoeren stijgen ook, maar blijven onder het gemiddelde. Na volgende week volgt een mogelijke omslag naar droger en warmer weer. De verwachtingen zijn echter nog onzeker.

Maatregelen blijven van kracht  

Ondanks de regen blijven de maatregelen van de waterschappen en Rijkswaterstaat van kracht. Waar mogelijk wordt water vastgehouden en aangevoerd, waar nodig zijn onttrekkings- en beregeningsverboden ingesteld.

Effecten van de droogte 

De neerslag van het afgelopen weekeinde en de verwachte regen de komende dagen zorgen ervoor dat de situatie voor de natuur en landbouw niet verder verslechtert. Maar voor een echte opleving en stijging van de grondwaterstanden, is meer regen nodig. 

> Kijk voor meer informatie op de droogtemonitor


21 mei

Nieuwe droogtemonitor online: Effecten droogte toegenomen, verwachte neerslag brengt tijdelijk verlichting

In mei is er nagenoeg geen neerslag gevallen. Vanaf vrijdag wordt regen verwacht. Dit brengt tijdelijk verlichting voor onder meer de natuur en de landbouw. De rivierafvoeren zullen nog iets dalen en daarna stabiliseren. Voor een omslag van de droogtesituatie is een langere periode met neerslag nodig. Dit is op dit moment nog onzeker.

De effecten van de droogte nemen nog altijd toe, waardoor Rijkswaterstaat en de waterschappen meer maatregelen moeten nemen. In het IJsselmeergebied en in het Volkerak-Zoommeer wordt bijvoorbeeld doorgespoeld om verzilting tegen te gaan. Ook zijn op sommige plekken in Oost- en Zuid-Nederland onttrekkings- en beregeningsverboden ingesteld.

> Bekijk de droogtemonitor


15 mei

Droogte in Nederland: werken aan voldoende zoetwater  

Smalle watergang langs een fietspad, omgeven door groene struiken en bomen. De waterstand lijkt laag en de begroeiing aan de oever toont verdorde, bruine stukken gras, wat duidt op aanhoudende droogte.

Voorlopig houdt de droogte in Nederland aan. De afgelopen weken viel er nauwelijks neerslag, niet in eigen land en ook niet in de stroomgebieden van de Rijn en Maas. Dit zorgt voor een toenemend neerslagtekort, dalende rivierafvoeren en lagere grondwaterstanden. De toplaag van de bodem is droog en de vraag naar water stijgt, vooral vanuit de landbouw. Waterbeheerders nemen extra maatregelen om hierin te kunnen blijven voorzien. 

> Lees verder


14 mei

Nieuwe maatregelen in Waterschap Brabantse Delta door historische droogte

Het huidige neerslagtekort is vergelijkbaar met het jaar 1976, het droogste jaar ooit. Tuinen, akkers en natuurgebieden snakken naar een beetje water. Maar de komende 10 dagen is de kans op regen klein. Hierdoor besluit waterschap Brabantse Delta om nieuwe onttrekkingsverboden vanuit oppervlaktewater in te stellen. 

> Lees verder


14 mei

Lage grondwaterstanden in Waterschap Drents Overijsselse Delta

De grondwaterstanden in Waterschap Drents Overijsselse Delta zijn relatief laag voor de tijd van het jaar. Door de geringe hoeveelheid neerslag van de afgelopen tweeëneenhalve maand zette de dalende trend eerder in dan normaal. Ook op een groot deel van de hogere gronden is de daling eerder ingezet. Hierdoor start het waterschap het groei- en droogteseizoen met een ongunstige uitgangspositie.

> Lees verder


13 mei

Waterschap Vallei en Veluwe stelt onttrekkingsverbod oppervlaktewater in

Met ingang van 15 mei 2025 geldt in het werkgebied van Waterschap Vallei en Veluwe een verbod op onttrekking uit oppervlaktewater waarop geen aanvoer mogelijk is. Het waterschap heeft dit besloten vanwege de huidige en nog te verwachten droge periode.

>Lees verder


2 mei

Gevallen regen vormt kleine buffer voor komende week in Waterschap Vechtstromen

Vorige week is in het gebied van Waterschap Vechtstromen een mooie hoeveelheid regen gevallen, waardoor de grondwaterstanden zijn bijgetrokken. De komende twee weken wordt er geen verdere neerslag van betekenis verwacht. Gewassen, planten en bomen vragen echter steeds meer vocht om te groeien.

>Lees verder


1 mei

Extra droogtemaatregelen Waterschap Brabantse Delta

Na een bijzonder droog voorjaar viel er vorige week regen. Die neerslag kwam als geroepen. Maar het is slechts een druppel op een gloeiende plaat. Door de oplopende temperaturen, stijgende watervraag, zakkende grondwaterstanden en weinig neerslag de komende dagen neemt waterschap Brabantse Delta extra droogtemaatregelen.

>Lees verder


23 april

Waterschap Limburg geeft agrariërs realtime inzicht in wateronttrekking

Sinds mei 2024 kunnen agrariërs hun wateronttrekkingen direct melden via een nieuwe digitale beregeningsmodule op de website van Waterschap Limburg. Deze proef loopt tot eind 2025 en biedt zowel het waterschap als agrariërs voordelen.​

>Lees verder


16 april

Waterschap Rijn en IJssel test of Kaumera helpt tegen erge droogte

Antoinet Looman en Dennis Wolsink, bestuurders van Waterschap Rijn en IJssel, hebben woensdag 16 april de officiële start gegeven van een proef met Kaumera. Dit deden zij door de eerste zaden en kruidenmengsels te strooien op de Bevermeerdijk bij Hoog Keppel. 

>Lees verder


16 april

Droogte update: ondanks neerslag blijven waterschappen alert

Watergang in de Bomenbuurt in Den Haag met aan weerszijden groene begroeiing en woonbebouwing op de achtergrond. Door de droogte is het waterpeil lager dan normaal, wat zichtbaar is aan de oevers.

Na een nat 2024 zijn de eerste signalen van droogte voor 2025 al vroeg zichtbaar. Februari, maart en begin april verliepen ongewoon droog en zonnig, de afvoeren van de rivieren en beken zijn laag en de grondwaterstanden dalen. Lokaal zijn de eerste tekenen van verzilting en verhoogde concentraties blauwalg te zien. De situatie blijft om verhoogde alertheid van de waterschappen vragen, ondanks de (aankondiging van) neerslag. 

> Lees verder


7 april

Wetterskip Fryslân verhoogt slootpeilen vanwege droge periode

Wetterskip Fryslân verhoogt het waterpeil in verschillende sloten vanwege de aanhoudende droge periode. De afgelopen weken is er weinig of geen neerslag gevallen en ook de komende weken wordt weinig regen voorspeld. Hierdoor zijn de grondwaterstanden extreem laag voor de tijd van het jaar. Met de hogere slootpeilen probeert het waterschap de grondwaterstanden zo lang mogelijk op niveau te houden.

> Lees verder


3 april

Waterschap Aa en Maas verbiedt tijdelijk het gebruik van grondwater voor het beregenen van grasland

Tot 1 juni mag er in vier regio’s van Brabant geen grondwater worden gebruikt om grasland en sportvelden te beregenen. Deze maatregel is volgens Waterschap Aa en Maas nodig om de grondwatervoorraad te beschermen. Doordat het sinds eind februari niet of nauwelijks heeft geregend, is het grondwaterpeil op plekken onder de zogenoemde grenswaarde gezakt.

> Lees verder


2 april

Droge start van het jaar: Waterschap Hollandse Delta neemt maatregelen

Dit jaar 2025 begon erg droog wat zorgt voor een ongunstige start voor de landbouw en natuur. Waterschap Hollandse Delta neemt daarom nu al maatregelen voor voldoende oppervlaktewater dit voorjaar en deze zomer.

> Lees verder


1 april

Waterschappen alert na recorddroge maand maart 

Droogte waterpeil meten

Na een nat 2024 zijn de eerste signalen van droogte voor 2025 al vroeg zichtbaar. Februari en maart waren ongewoon droog en zonnig, de afvoeren van de Maas en de Rijn zijn laag, en de grondwaterstanden dalen. Lokaal zijn de eerste tekenen van verzilting en verhoogde concentraties blauwalg te zien. De situatie vraagt om verhoogde alertheid van de waterschappen. 

>Lees verder


25 maart

Droge en zonnige start lente doet grondwaterstand Waterschap De Dommel zakken

Sinds eind februari is er nauwelijks regen gevallen in het Dommelgebied. De zon weet van geen ophouden. Voor de komende weken voorspelt het KNMI af en toe een drup regen.  Wat betekent dit droge weer voor de grondwaterstanden in het Dommelgebied?

>Lees verder

Droogte houdt aan, waterbeheerders nemen aanvullende maatregelen

25 juni 2025

Door de hoge temperaturen en beperkte neerslag houdt de droogte aan. Bestaande maatregelen blijven daardoor van kracht. Dit betekent dat waterschappen en Rijkswaterstaat waar mogelijk water vasthouden. Aanvullend is de tijdelijke pompinstallatie bij Eefde ingezet om voldoende water aan te voeren richting de Twentekanalen.

Watergang in de Bomenbuurt in Den Haag met aan weerszijden groene begroeiing en woonbebouwing op de achtergrond. Door de droogte is het waterpeil lager dan normaal, wat zichtbaar is aan de oevers.

Effecten droogte nemen toe

De effecten op natuur, landbouw en recreatie nemen toe, met name in gebieden waar geen water kan worden aangevoerd (de hoge zandgronden en delen van Zeeland). De toplaag van de bodem droogt verder uit en de grondwaterstanden dalen. Ook neemt de waterkwaliteit af door stijgende watertemperaturen. Het aantal meldingen van blauwalg neemt toe, wat gevolgen heeft voor recreatie. Deze ontwikkelingen zijn gebruikelijk onder dit soort weersomstandigheden.

Extra maatregelen 

Daarnaast worden schepen lokaal waterbesparend geschut. Het aantal onttrekkingsverboden is toegenomen en verschillende waterschappen in Midden- en West-Nederland voeren inspecties uit van droogtegevoelige kaden.

> Lees hier de uitgebreide droogtemonitor

Meer blauwalg en extra maatregelen voor aanvoer voldoende zoetwater 

2 juli 2025

Door de zomerse hitte en het gebrek aan neerslag neemt de droogte in Nederland toe. Dit betekent dat de waterkwaliteit verslechtert en er extra maatregelen nodig zijn voor de aanvoer van voldoende zoetwater.

Wateroppervlak met duidelijke aanwezigheid van blauwalg, zichtbaar als een groenblauw drijflaag met slierten en vlekken

Maatregelen voor zoetwateraanvoer 

Rijkswaterstaat en de waterschappen nemen extra maatregelen om voldoende zoetwater aan te voeren, zodat het water in het westen van het land niet te zout wordt. Het waterpeil in het IJsselmeer houden ze hoog voor een extra voorraad zoetwater. Ook wordt deze week de Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA) stapsgewijs ingezet. De Haringvlietsluizen gaan woensdag 2 juli dicht. Hierdoor stroomt er extra zoetwater naar de Nieuwe Waterweg om zoutindringing te voorkomen. 

Water vasthouden 

Waterschappen blijven zoveel mogelijk water vasthouden. In veel regio’s gelden tijdelijke verboden voor het onttrekken van oppervlakte- en/of grondwater. Daarnaast worden schepen op de Maasroute en lokaal op andere plekken waterbesparend geschut. 

Blauwalg 

Door de aanhoudende droogte nemen de gevolgen voor natuur, landbouw en recreatie toe. Dit geldt vooral voor gebieden waar de waterschappen geen water kunnen aanvoeren, zoals de hoge zandgronden en delen van Zeeland. De toplaag van de bodem is droog en grondwaterstanden zijn laag. Ook neemt het aantal meldingen van blauwalg toe, waardoor er op minder plekken gezwommen kan worden.  

Regen in aantocht  

Woensdag verwacht het KNMI onweersbuien en vanaf het weekend lijkt er meer betekenisvolle neerslag te vallen. De afvoer van de grote rivieren blijft laag. Vooralsnog is er voldoende water beschikbaar om aan de vraag te voldoen in gebieden waar wateraanvoer mogelijk is. 

> Bekijk voor meer actuele informatie de droogtemonitor

Waterschappen pleiten voor maatwerk in overgangsgebieden 

25 juni 2025

De Tweede Kamer heeft op 25 juni naar aanleiding van het commissiedebat over stikstof drie moties aangenomen. De moties onderstrepen het belang van een integrale, gebiedsgerichte aanpak in de overgangsgebieden rond Natura 2000-gebieden. “De waterschappen steunen deze oproep en benadrukken dat niet alleen stikstof, maar ook verdroging en waterkwaliteit bepalend zijn voor het herstel van natuur”, aldus de Unie van Waterschappen.

Landschapsfoto van een groene, landelijke omgeving met een kronkelende rivier op de voorgrond. Koeien grazen in de weilanden, en op de achtergrond zijn bomen en een rij huizen zichtbaar onder een blauwe hemel met lichte bewolking.

Overgangsgebieden 

Om effectief natuurherstel mogelijk te maken, zijn er maatregelen nodig in landbouwgebieden buiten de grenzen van Natura 2000-gebieden. Denk aan peilbeheer, het infiltreren van regenwater of het beperken van grondwateronttrekking. Deze maatregelen kunnen op gespannen voet staan met de wettelijke taak van waterschappen om de landbouw te faciliteren. Daarom is het essentieel dat het Rijk, de provincies en gemeenten publiekrechtelijke afspraken maken over een gecombineerde functie van landbouw en natuur in overgangsgebieden. Zo kunnen waterschappen hun beheer beter afstemmen op beide belangen. 

Waterkwaliteit en droogtebestrijding 

De motie van Podt (D66) pleit voor het op orde brengen van de randvoorwaarden voor gebiedsspecifieke zonering. Ook roept de motie op om de inzet van fondsen – zoals de 600 miljoen euro voor de Peel en de Veluwe – niet te beperken tot stikstofmaatregelen op het boerenerf, maar deze ook beschikbaar te stellen voor maatregelen op het gebied vanwaterkwaliteit en droogtebestrijding. 

Agrarisch natuurbeheer en Kaderrichtlijn Water

Daarnaast ondersteunt de Unie van Waterschappen de motie van Grinwis (CU), die oproept tot extra budget voor de uitbreiding van het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) in 2026. ANLb-maatregelen – zoals randenbeheer, bodembeheer en ecologisch slootschonen – dragen concreet bij aan de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW). 

Robuust en toekomstbestendig landelijk gebied 

De Unie van Waterschappen roept het Rijk op om ruimte te bieden voor maatwerk, zodat provincies, waterschappen en gebiedspartners gezamenlijk kunnen werken aan een robuust en toekomstbestendig landelijk gebied. 

Waterschappen benadrukken belang voortgang belangrijke dossiers  

17 juni 2025

Na de val van het kabinet speelt in de Tweede Kamer het controversieel verklaren van onderwerpen. De waterschappen willen stilstand voorkomen en pleiten voor voortgang van belangrijke dossiers. Daarom roept de Unie van Waterschappen Kamerleden op om geen enkel onderwerp controversieel te verklaren.

2 werkmannen in oranje overals staan op een dijk naast een hijskraan om elkaar een buis aan te geven.

Controversieel verklaren  

De Tweede Kamer debatteert deze week over het controversieel verklaren van onderwerpen. Dit doet de Tweede Kamer met dossiers waarvan verwacht mag worden dat behandeling met een ander kabinet tot een andere uitkomst zal leiden. Dit betekent dat deze dossiers niet behandeld mogen worden, totdat er een nieuw kabinet is. De waterschappen willen dat belangrijke thema’s, zoals ruimtelijke keuzes, woningbouw en stikstof, niet stilvallen en zien dan ook graag dat er geen dossiers controversieel worden verklaard.  

Ruimtelijke keuzes  

Waterschappen vinden het belangrijk dat er op landelijk niveau ruimtelijke keuzes worden gemaakt. Bij de inrichting van gebieden moet goed rekening worden gehouden met waterveiligheid, voldoende en schoon water, en klimaatadaptatie. Om Nederland veilig en bewoonbaar te houden, is het noodzakelijk dat water en bodem sturend zijn in ruimtelijke keuzes. Er zijn duidelijke kaders nodig, zodat projectontwikkelaars weten waar ze aan moeten voldoen om toekomstbestendige nieuwbouw te realiseren. Ook zijn die kaders nodig om in de ruimtelijke puzzel ook natuurherstel en de energietransitie een duidelijke plek te geven. Daarom is het van belang dat dit dossier niet stilvalt. 

Woningbouw  

Hetzelfde geldt voor het dossier woningbouw. In het verlengde van de ruimtelijke keuzes moet ook in bouwplannen rekening worden gehouden met water. Ook hiervoor zijn landelijke kaders voor nodig, waarna de gebiedskennis van de waterschappen lokaal kan bijdragen aan toekomstbestendige afwegingen. Als de Tweede Kamer dossiers met betrekking tot woningbouw controversieel verklaard, leidt dat tot nog meer vertraging. Dat achten de waterschappen onwenselijk.  

Stikstof   

Tot slot stikstof. De afgelopen maanden schoof de Unie van Waterschappen aan bij de Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel (MCEN) om te praten over de stikstofproblematiek. Het huidige ‘startpakket’ vinden de waterschappen onvoldoende. Zij benadrukken dat een geborgde aanpak voor stikstofreductie en natuurherstel noodzakelijk is om de vergunningverlening – ook voor cruciale waterprojecten – uit de huidige impasse te halen. Dat is alleen mogelijk als de Tweede Kamer dit dossier niet in de ijskast zet.  

Startpunt naar waterweerbaar Europa

5 juni 2025

Europa is het snelst opwarmende continent. Droogte, overstromingen en vervuiling bedreigen de beschikbaarheid en kwaliteit van water. De Europese Commissie stelt dat waterweerbaarheid essentieel is voor de volksgezondheid, economie, voedselzekerheid en veiligheid. Op 4 juni is de langverwachte Water Resilience Strategy gepresenteerd, waarmee samen met de lidstaten wordt gewerkt aan een waterweerbaar Europa in 2050.

vlaggen-europa-eu-brussel

In de strategie pakt de Europese Commissie verschillende thema’s vast en kiest voor een brede insteek: van water in het buitenlands beleid, tot waterbesparing, hergebruik, digitalisering, educatie, innovatie en crisisbeheersing.

Aan de slag met concrete maatregelen

De Unie van Waterschappen ziet deze Europese strategie als een belangrijk startpunt, maar benadrukt dat concrete acties nog moeten volgen. Luzette Kroon, bestuurslid internationaal van de Unie van Waterschappen: “Na de Europese verkiezingen van juni 2024 werd relatief snel duidelijk dat waterweerbaarheid hoog op de Europese agenda staat. We hebben als waterschappen onze standpunten op veel momenten onder de aandacht gebracht. Onze inzet op het gebied van klimaatadaptatie en grensoverstijgend waterbeheer zien we nadrukkelijk terug in de strategie. Benedenstroomse gebieden, zoals Nederland, zijn immers afhankelijk van bovenstrooms waterbeheer in andere Europese landen. De strategie besteedt hier terecht veel aandacht aan. We hadden echter meer ambitie verwacht op het gebied van waterkwaliteit en PFAS. De Unie van Waterschappen pleit voor een volledig verbod op PFAS om mens en milieu te beschermen. Waterweerbaarheid gaat immers over zowel kwaliteit als kwantiteit. Dit blijven we agenderen in Europa.”

Meer ambitie nodig op het gebied van waterkwaliteit

De Europese Commissie formuleert drie hoofddoelen in de strategie: het herstel en de bescherming van de watercyclus, het stimuleren van een waterintelligente economie, en toegang tot schoon en betaalbaar water voor iedereen. Deze doelen moeten worden bereikt door betere implementatie en handhaving van bestaande wetgeving. EU-wetgeving, waaronder de Kaderrichtlijn Water, biedt volgens de Commissie een sterke basis om deze doelen te verwezenlijken als het goed wordt geïmplementeerd. De Commissie wil onder meer gestructureerde dialogen met lidstaten aangaan en benoemt expliciet de aanpak van verontreinigingen zoals PFAS. Toch blijft een echt ambitieuze koers op dit vlak vooralsnog uit.

De Unie van Waterschappen roept de Commissie op om de bronaanpak van vervuiling centraal te stellen in de verdere uitwerking van deze strategie. Alleen een aanpak voor het creëren van technologie om PFAS op te ruimen is te weinig. De Unie verwacht dan ook ambitieuze voorstellen, met name op het gebied van PFAS en andere chemische stoffen. Alleen zo kan Europa écht waterweerbaar worden.

Klimaatadaptatie en grensoverstijgende samenwerking

Klimaatadaptatie en grensoverstijgende samenwerking krijgen veel aandacht in de strategie. Zo wordt benadrukt dat het onwenselijk is als overstromingsrisico’s en droogte worden afgewenteld op benedenstroomse gebieden. Er moet meer gebeuren aan klimaatadaptatie en samenwerking over grenzen heen moet structureel worden verankerd. Het aangekondigde klimaatadaptatieplan in 2026 biedt hiervoor onder andere een kans. De Commissie wil dat landen, in lijn met de Kaderrichtlijn Water, samenwerken bij het beheren van rivieren die door meerdere landen stromen. Dit kan bijvoorbeeld door meer overleg tussen landen binnen een stroomgebied, bijvoorbeeld via riviercommissies. De Unie draagt graag bij aan het versterken van  waterbeheer binnen internationale stroomgebieden.

> Klik hier voor het volledige rapport
> Klik hier voor meer informatie over de Water Resilience Strategy
> Lees hier de inbreng van de waterschappen met betrekking tot het Water Resilience Strategy