Op dinsdag 8 april vond de themadag Community of Practice plaats over de implementatie van de gedragscode bestendig beheer en onderhoud bij de waterschappen. Het Koninklijk Nederlands Waternetwerk (KNW) organiseerde deze bijeenkomst met het doel om kennis en ervaring over het werken met de nieuwe gedragscode uit te wisselen en een soepele implementatie te versnellen. Partners van soortenorganisaties woonden de themadag ook bij.

Gedragscode bestendig beheer en onderhoud
De nieuwe gedragscode voor bestendig beheer en onderhoud trad in op 1 april. Hiermee veranderde op sommige punten het beheer en onderhoud van de waterschappen. Er zijn nieuwe richtlijnen die van toepassingen zijn op een breed scala aan werkzaamheden, zoals het maaien van oevers en keringen, het schonen en baggeren van watergangen en het onderhoud aan stuwen en gemalen. Daarom is het belangrijk dat de waterschappen onderling kennis en ervaring uitwisselen over de nieuwe praktijk.
Beschermen van de natuur
De gedragscode heeft als uitgangspunt dat de waterschappen voor al hun beheer- en onderhoudswerkzaamheden geen losse omgevingsvergunningen hoeven aan te vragen bij de provincies. Daarnaast helpt de gedragscode de waterschappen om bij hun beheer en onderhoud flora en fauna zo goed mogelijk te beschermen.
Samenwerking en kennisdeling
Tijdens de themadag Community of Practice: Beheer en Onderhoud van het KNW bespraken medewerkers van verschillende waterschappen hoe zij de gedragscode toepassen in hun dagelijkse werkzaamheden. Medewerkers van de soortenorganisaties waren ook aanwezig. Ruim twintig bedrijven gaven demonstraties met verschillende maaimachines. Bijvoorbeeld over hoe taluds het beste gemaaid kunnen worden. De aanwezigen benadrukten op de themadag dat samenwerking en kennisdeling essentieel zijn. Het delen van ervaringen en best practices helpt niet alleen om de implementatie te versnellen, maar ook om innovatieve oplossingen te vinden voor complexere onderhoudsvraagstukken.
De waterschappen hebben vanaf 1 april een nieuwe gedragscode voor bestendig beheer en onderhoud. Deze gedragscode geeft de waterschappen regels en handvatten voor beheer en onderhoud. Hierdoor hoeven ze niet voor al hun beheer- en onderhoudswerkzaamheden omgevingsvergunningen aan te vragen bij de provincies.

Zorgvuldig omgaan met flora en fauna
In de nieuwe gedragscode zijn onder meer regels opgenomen om rekening te houden met beschermde dieren en planten bij het uitvoeren van werkzaamheden. De gedragscode maakt het eenvoudiger voor de waterschappen om op een zorgvuldige manier om te gaan met flora en fauna.
Wat is een gedragscode?
Een gedragscode voorkomt dat de waterschappen iedere keer voor hun beheer- en onderhoudswerkzaamheden omgevingsvergunningen moeten aanvragen bij de provincies. De gedragscode is van toepassing op een breed scala van werkzaamheden die de waterschappen uitvoeren, zoals het maaien van oevers en keringen, schonen en baggeren van watergangen, onderhoud aan stuwen en gemalen, en wegen.
Wat verandert er?
Door de komst van de Omgevingswet en de striktere regelgeving veranderen er zaken in de gedragscode. Zo is het gebruik van de klepelmaaier nog maar in een aantal gevallen toegestaan. Ook vereisen verschillende beschermde soorten extra maatregelen.
De klepelmaaier mag nog slechts in een aantal uitzonderingssituaties gebruikt worden. De klepelmaaier hakt vegetatie in kleine stukjes en zuigt die op. Om onder meer insecten beter te beschermen gaan de waterschappen deze maaimachine minder gebruiken. Alleen als de veiligheid van medewerkers in het geding komt zonder deze maaimachine – denk aan het maaien van steile taluds – blijft klepelen nog wel mogelijk.
Ecologisch beheer
De waterschappen hebben de habitatbenadering (een vorm van ecologisch beheer) in de nieuwe gedragscode aangescherpt. Zo sparen de waterschappen in de winter vegetatie. Dit is onder andere gunstig voor kleine marterachtigen en overwinterende vogels. Verder regelt de gedragscode dat de oever die met de meeste begroeiing het broedseizoen ingaat, en dus de meeste broedvogels trekt, pas na het broedseizoen wordt gemaaid.
> Meer over de gedragscode bestendig beheer en onderhoud
Op vrijdag 14 februari brachten Eerste Kamerleden Tekke Panman en Ilona Lagas van BBB en Tweede Kamerlid Cor Pierik, ook van BBB, een werkbezoek aan waterschap Drents Overijsselse Delta. Centraal stond het beheer en onderhoud door de waterschappen en de daarbij behorende landelijke gedragscode die hiervoor in ontwikkeling is.

V.l.n.r.: Dirk-Siert Schoonman (dijkgraaf Drents Overijsselse Delta), Ilona Lagas (Eerste Kamerlid BBB), Tekke Panman (Eerste Kamerlid BBB), Cor Pierik (Tweede Kamerlid BBB), Hans Peereboom (dagelijks bestuurslid Drents Overijsselse Delta)
Beheer en onderhoud
Waterschappen zijn het hele jaar door actief met beheer en onderhoud. Denk aan het maaien van oevers en keringen, het schonen en baggeren van watergangen en het onderhouden van stuwen, gemalen en verhardingen. Hans Pereboom, dagelijks bestuurslid van waterschap Drents Overijsselse Delta: “Door te zorgen dat de watergangen niet overwoekeren of dichtslibben, kunnen we water bij extreme regenbuien goed blijven afvoeren. Beheer en onderhoud zijn de hoekstenen van onze strategie om wateroverlast zoveel mogelijk te beperken.”
Nieuwe gedragscode
Onderwerp van gesprek was de nieuwe gedragscode voor bestendig beheer en onderhoud door de waterschappen die nu ter internetconsultatie ligt. De gedragscode regelt dat de waterschappen vaste regels hebben voor hun beheer en onderhoud en maakt het eenvoudiger om op een zorgvuldige manier om te gaan met de natuur.
> meer over de gedragscode bestendig beheer en onderhoud
Erik den Hertog, bestuurslid van de Unie van Waterschappen: “De inzet is dat de waterschappen per 1 april een nieuwe gedragscode hebben. Deze gedragsode geeft de waterschappen regels en handvatten voor beheer en onderhoud. Hierdoor hoeven ze niet voor al hun beheer- en onderhoudswerkzaamheden omgevingsvergunningen aan te vragen bij de provincies. In de nieuwe gedragscode zijn bijvoorbeeld regels opgenomen over het rekening houden met broedende vogels bij maaiwerkzaamheden.”
Werkbezoeken
De Unie van Waterschappen organiseert regelmatig werkbezoeken voor Kamerleden. Deze zijn bedoeld om inzicht te geven in actuele onderwerpen en de uitdagingen en belangen van de waterschappen goed op de politieke agenda te zetten.