Categorie: Waterkwantiteit

Rivierkreeften niet de oorzaak van dijkafschuiving Reeuwijk

15 september 2022

In juli 2021 is er in Reeuwijk een stuk dijk gaan schuiven. Daardoor ontstond een gat in de dijk en liep een deel van een polder onder. Omwonenden dachten dat de dijkafschuiving misschien zou komen door de Amerikaanse rivierkreeft. Er werden zelfs Kamervragen over gesteld. Maar uit onderzoek blijkt nu dat de kreeft niet de oorzaak is.



In samenwerking met Deltares, Wageningen Universiteit en de TU Delft heeft het hoogheemraadschap van Rijnland de mogelijke oorzaken onderzocht. Dit waterschap is verantwoordelijk voor de betreffende dijk.

Verlies van stabiliteit

Uit het onderzoek blijkt dat de dijk diep in de ondergrond is afgeschoven. Dit komt door verlies van stabiliteit. Die verminderde stabiliteit is het gevolg van uitgevoerde werkzaamheden in het verleden, langzaam verlies van gewicht door het uitdrogen van het veen op de dijk en de bijzondere opbouw van de bodem op deze locatie.

‘Geen buitensporige graverij’

Hoogheemraad Bas Knapp: “Er is geen buitensporige graverij van rivierkreeften geconstateerd en de afschuiving zit veel dieper dan waar de rivierkreeften graven. Daarmee kunnen we de rivierkreeft als oorzaak uitsluiten.”

> Lees het uitgebreide bericht op de website van Rijnland

Hevige buien lossen droogte niet op, waterschappen bereiden zich voor

7 september 2022

Er vallen regenbuien in Nederland. Als oplossing voor de droogte lijken deze buien heel welkom. Maar het is vooralsnog een druppel op een gloeiende plaat. De waterschappen hebben hun handen vol aan het opvangen van hoosbuien en de droogteproblemen zijn er helaas nog niet mee opgelost. Om de droogtesituatie te verbeteren is een periode van langdurige, geleidelijke neerslag nodig.



De komende weken verwacht het KNMI wisselvallig weer. Dit betekent dat het veel gaat regenen, maar in de vorm van buien. Waar die regenbuien precies vallen is lastig te voorspellen. Waterschappen staan daarom klaar om de regen zoveel mogelijk op te vangen om hun watersystemen aan te vullen. Ze moeten er tegelijkertijd ook rekening mee houden dat het water bij een enorme hoosbui moet worden afgevoerd om te voorkomen dat er wateroverlast optreedt. Dit vraagt 24 uur per dag om nauwgezet peilbeheer van de 21 waterschappen en anticiperen op de neerslagverwachtingen.

Harde bodem

Daarnaast is de toplaag van de bodem heel erg hard geworden door de droogte. Een grote hoeveelheid regen kan daarom niet goed worden opgevangen in de bodem. Dit kan leiden tot plaatselijke wateroverlast. Om de droogtesituatie te verbeteren is een periode van langdurige, milde neerslag nodig.

Kans op vissterfte

De hoosbuien vormen ook een risico voor de waterkwaliteit. De waterkwaliteit is door de droogte al verslechterd, maar een hoosbui kan nog een extra duit in het zakje doen. Door een fikse regenbui spoelt er namelijk vuil, zoals hondenpoep, olie en straatafval, van de kurkdroge straten het water in. Ook kunnen riolen zo’n grote hoeveelheid regenwater niet goed verwerken en kan rioolwater overstorten op vijver of sloten. Dat leidt ertoe dat het zuurstofgehalte in het water heel snel zakt. Dit kan bijvoorbeeld vissterfte als gevolg hebben.

Verzilting

Een ander waterkwaliteitsprobleem wat door de droogte is ontstaan, verzilting, kan wel op verlichting rekenen door de neerslag. Rijkswaterstaat houdt het verhoogde zoutgehalte op het IJsselmeer nog steeds nauwlettend in de gaten, omdat dit gevolgen kan hebben voor de drinkwatervoorziening in Noord-Holland.

Schade aan natuur

Een gunstige ontwikkeling voor de droogte is dat de watervraag vanuit de landbouw de komende tijd zal afnemen. Voor de natuur blijft de situatie door uitblijven van neerslag en uitzonderlijk lage grondwaterstanden zorgelijk. Voor zowel de planten- en de dierenwereld is er grootschalig sprake van schade als gevolg van de droogte. In de regionale watersystemen is er nog altijd sprake van droogvallende waterlopen en slechte waterkwaliteit (blauwalgen en botulisme) en vissterfte.

De ernst van de droogte blijft dus groot, waardoor de waterschappen en Rijkswaterstaat op grote schaal maatregelen hebben getroffen om de effecten van de droogte zoveel mogelijk te beperken. Voorbeelden van die maatregelen zijn het opzetten van de peilen en het plaatsen van noodpompen.

Waterschappen: denk bij plannen voor ruimtelijke ordening ook aan water

6 september 2022

Op 14 september staat in de Tweede Kamer een Commissiedebat Ruimtelijke Ordening gepland. De waterschappen willen dat water een centrale rol speelt in de plannen op het gebied van ruimtelijke ordening.



Er moet in Nederland veel gebeuren op het gebied van klimaat, water, stikstof, woningbouw, natuur en biodiversiteit. Al deze opgaven vragen ruimte en de druk op de ruimte is daarom hoog. Het rijk voert de regie op de ruimte via aparte nationale programma’s, zoals het Nationaal Programma Landelijk Gebied, woningbouw en de Regionale Energiestrategie. Deze programma’s worden verbonden door het programma NOVEX.

Startpakket

In oktober legt het rijk bij iedere provincie een ‘startpakket’ neer. Daarin staan de kaders en randvoorwaarden vanuit het rijk voor de uitvoering van de programma’s. De provincies gaan aan de slag met dat startpakket en maken een plan hoe de verschillende opgaven zoals woningbouw en natuur eruit komen te zien. De waterschappen vinden een aantal dingen belangrijk voor die plannen.

1. Water en bodem sturend

Water en bodem moeten sturend zijn bij ruimtelijke ordening én inrichting. Dat betekent dat er in de plannen voldoende ruimte moet zijn voor water: klimaatadaptatie, ruimte voor waterveiligheid en ruimte om wateroverlast en droogte te voorkomen.

2. Waterkwaliteit

Ook is het belangrijk dat er aandacht is voor waterkwaliteit. Om de doelen van de Kaderrichtlijn Water in 2027 te halen, moeten de plannen in het landelijk gebied bijdragen aan verbetering van de waterkwaliteit.

3. Betrokkenheid waterschappen

De waterschappen moeten vanaf het begin worden betrokken bij de plannen van de provincies.

4. Perspectief landbouwsector

De landbouw is een belangrijke partner in het gebied. De waterschappen vinden het daarom belangrijk dat deze sector perspectief krijgt en kan bijdragen aan de transitie van het landelijk gebied. De focus van de gebiedsgerichte aanpak moet op liggen het samen tot stand brengen van de nodige maatregelen om de natuur te verbeteren, de waterbeschikbaarheid te vergroten en de waterkwaliteitsdoelen te halen.

Lees de hele inbreng

Regen op komst, maar effecten droogte nog altijd groot

31 augustus 2022

Tijdelijk is er wat extra water aangevoerd op de Rijn. Daardoor waren er lokaal minder problemen voor de scheepvaart, en ging het iets beter met de verzilting en de wateraanvoer. In de gebieden waar geen water aangevoerd wordt, nemen de proberen door de droogte echter verder toe. Tot het weekend blijft het waarschijnlijk nog erg droog, maar de komende 2 weken neemt de neerslagkans toe.



Door regenval in de Alpen is er afgelopen week iets meer water via de Rijn in Nederland binnengekomen. Waterbeheerders hebben optimaal gebruik gemaakt van deze kans om water in Gelderland vast te houden. Het water wordt gebruikt voor wateraanvoer naar het achterland, vooral naar het gebied van waterschap Vallei en Veluwe. Maar ook om de scheepvaart op de IJssel door te kunnen laten gaan. Dit is gedaan door het peil bij de stuw Driel-Amerongen met 60 centimeter te verhogen. Op deze manier wordt de kleine ‘aanvoergolf’ goed benut.

Effecten op grote schaal merkbaar

Ondanks dat zijn de effecten van de droogte nog op grote schaal merkbaar. De grondwaterstanden zijn op veel plaatsen uitzonderlijk laag. Dat heeft grote effecten voor flora en fauna. Nog steeds vallen beken droog en verslechtert de waterkwaliteit. Wat de precieze schade is aan de natuur is op dit moment nog lastig te overzien. Onomkeerbare schade wordt helaas niet uitgesloten.

Maatregelen blijven van kracht

Eerder genomen maatregelen gericht op wateraanvoer en het vasthouden van water blijven grotendeels van kracht. De waterschappen blijven hun droogtegevoelige dijken en kades extra inspecteren. Waterschap Aa en Maas beregent zelfs lokaal in Cuijk de dijken om droogteschade tegen te gaan. Ook blijven er nog altijd in veel regio’s sproeiverboden gelden en hebben inmiddels 3 waterschappen ook onttrekkingsverboden voor grondwater ingesteld. Deze maatregelen worden genomen om verdere daling van het grondwaterpeil en onherstelbare schade aan de natuur te voorkomen.

Grondwater en droogte: hoe zit dat?

Dalende grondwaterstanden hebben dus grote gevolgen voor natuur en landbouw. Grondwater is onzichtbaar en het beheer ervan zeer complex. Daarom maakte de Unie van Waterschappen een video waarin de kansen en uitdagingen van grondwaterbeheer worden uitgelegd:

Droogteschade voor natuur en landbouw loopt op

24 augustus 2022

Ondanks de gevallen neerslag zijn de effecten van de droogte steeds meer zichtbaar. Het neerslagtekort is in de afgelopen dagen gestabiliseerd, maar zal naar verwachting weer toenemen door het uitblijven van neerslag van betekenis. De grondwaterstanden dalen verder. Er zijn hierdoor meer negatieve gevolgen voor de natuur en de landbouw.

Droogte in Brabant. Koeien liggen op geel gras in de weide. Strak blauwe lucht.

Door de aanhoudende droogte wordt het steeds moeilijker om het beschikbare zoete water goed te verdelen. Op grote schaal worden tijdelijke pompinstallaties ingezet om de wateraanvoer naar regionale watersystemen zo goed als mogelijk in stand te houden. Ook worden verschillende maatregelen genomen om de peilen hoog te houden, bijvoorbeeld door gezuiverd rioolwater in te zetten. Met onttrekkingsverboden uit oppervlaktewater en lokaal ook grondwater proberen de waterschappen zoveel mogelijk de watervoorraad voor kwetsbare natuur te beschermen. De verwachte toename van de Rijnaanvoer verbetert tijdelijk de mogelijkheden om zoet water aan te voeren. Na het weekend van 27 en 28 augustus zal de Rijnaanvoer echter weer afnemen.

Gevolgen voor flora en fauna

De neerslag die op diverse plaatsen in Nederland is gevallen, heeft de ernstige droogtesituatie in de natuur en landbouw niet kunnen verbeteren. In alle gebieden zonder wateraanvoermogelijkheden is op steeds grotere schaal sprake van droogval van beken en sloten. Deze droogval en nog verder dalende grondwaterstanden hebben grote gevolgen voor flora en fauna, waarbij verschillende diersoorten het zwaar hebben. Waterschappen organiseren samen met hengelsportverenigingen overzetacties om vissen te redden van de droogval. De waterkwaliteit is daarnaast verder verslechterd. Dit is bijvoorbeeld terug te zien in een toename van het aantal meldingen van blauwalg. Dit vertaalt zich door in meer negatieve zwemadviezen.

Mindere oogst

In de hogere delen van Nederland is voor enkele gewassen het groeiseizoen voorbij. De droogte en de genomen maatregelen, zoals onttrekkingsverboden, zorgen voor een verminderde oogstopbrengst. De verwachte toename van de Rijnaanvoer heeft naar verwachting maar beperkt effect op natuur en landbouw.

Droogtegevoelige dijken

Daarnaast heeft de aanhoudende droogte ook invloed op de stabiliteit van veendijken. Deze veendijken worden extra geïnspecteerd door de waterschappen en waar nodig worden reparaties uitgevoerd. Het aantal droogtegevoelige veendijken neemt in Nederland overigens af. De waterschappen bekleden de veendijken met een kleilaag, zodat ze beter weerbaar worden tegen perioden van droogte.

“Aanvoergolfje” op de Rijn

Door regenval in de Alpen komt er deze week iets meer water via de Rijn in Nederland. Waterbeheerders maken gebruik van deze kans om water in Gelderland vast te houden. Het water wordt gebruikt voor wateraanvoer naar het achterland (met name het gebied van waterschap Vallei en Veluwe) en om scheepvaart op de IJssel door te kunnen laten gaan. Op deze manier wordt de kleine “aanvoergolf” goed benut.

Meer informatie over de actuele droogtesituatie is te vinden in de online droogtemonitor.

Minister De Jonge: ‘Klimaatbestendig bouwen kán’

3 februari 2022

Het is belangrijk om de klimaatcrisis, de woningcrisis, de stikstofcrisis en de biodiversiteitscrisis in samenhang op te lossen. Dat is één van de antwoorden van minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) op Kamervragen van de Partij voor de Dieren.



In december stelde deze partij de minister vragen over woningbouw en klimaatverandering. Aanleiding was het tweede advies over woningbouw en klimaatadaptatie van Deltacommissaris Peter Glas en het artikel daarover in het Financiële Dagblad.

Nieuwe woningen

De Partij voor de Dieren maakt zich zorgen dat er 820.000 nieuwe woningen worden gebouwd op plekken met het risico op extreem weer, pieken in de rivierafvoer of een stijgende zeespiegel, en stelde daarover vragen. Minister de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) heeft die vragen nu beantwoord.

Klimaatbestending bouwen

De minister zegt dat de meeste Nederlanders nu eenmaal in voor klimaatverandering gevoelige gebieden wonen. En net in die gebieden is er grote behoefte aan betaalbare woningen. Volgens de minister kan dat: door klimaatbestendig te bouwen en de meest kwetsbare plekken te mijden.

Deltacommissaris

Hoe de minister dat gaat doen, laat hij in dit eerste kwartaal weten in een reactie op het advies van de Deltacommissaris. In die reactie zal staan hoe de overheid aan de slag gaat met de uitdaging om snel betaalbare woningen te bouwen en daarbij rekening te houden met de gevolgen van klimaatverandering.

Nationale maatlat

Daarnaast werken de ministeries van VRO, Infrastructuur en Waterstaat en LNV dit jaar samen aan een nationale maatlat. Die maatlat maakt duidelijk wat klimaatadaptief bouwen is en gaat over thema’s als hitte, wateroverlast en overstroming, droogte, klimaatbestendigheid en biodiversiteit.

Water en bodem sturend

De minister benadrukt nogmaals dat in het coalitieakkoord staat dat water en bodem sturend moeten worden in ruimtelijke planvorming. Bij de locatiekeuze wordt gekeken wat past vanuit het bodem- en watersysteem. Daarbij wordt rekening gehouden met andere belangen die een rol spelen bij woningbouwontwikkeling.

Kosten

De waterschappen zijn blij met de vermelding in het coalitieakkoord dat water en bodem sturend moeten worden in ruimtelijke ontwikkeling. Zij wijzen erop dat niet-klimaatbestendig bouwen op lange termijn tot veel meer kosten leiden.

> Lees alle vragen en antwoorden

Waterschappen voorbereid op storm Corrie

31 januari 2022

Het KNMI heeft maandag voor Noord-Holland, Friesland en het Waddengebied code oranje en voor de rest van Nederland code geel afgekondigd vanwege storm Corrie. De waterschappen hebben alle maatregelen genomen die nodig zijn.

Storm Conall raast over Nederland

In het noordwesten van het land worden (zeer) zware windstoten van 90 tot 110 kilometer per uur verwacht. Boven het IJsselmeer kunnen zelfs windsnelheden tot 120 kilometer per uur bereikt worden. Langs de gehele kust leidt de noordwesterstorm tot verhoogde waterstanden, omdat het zeewater tegen de kust wordt opgestuwd. Het hoogtepunt van de storm wordt waarschijnlijk in de ochtend bereikt. In de middag moet de wind geleidelijk afnemen.

Wat doen de waterschappen?

De waterschappen hebben zich dit weekend al voorbereid op storm Corrie. Het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier sluit een aantal schuiven in de uitstroom van gemalen en inlaten om te voorkomen dat zeewater het land instroomt.

Dijken controleren

Medewerkers van Wetterskip Fryslân hebben dit weekend de zeedijken tussen Holwerd en Lauwersoog en die op Schiermonnikoog gecontroleerd op beschadigingen en preventief versterkt waar dat nodig was, zodat ze optimaal in staat zijn de storm op te vangen. Ook het hoogheemraadschap van Delfland houdt de situatie goed in de gaten en neemt extra maatregelen wanneer dat nodig is.

Stormschade

Waterschap Scheldestromen houdt rekening met veel stormschade door storm Corrie. De medewerkers staan vandaag de hele dag paraat om in actie te komen als het nodig is. Vooral duinen en dijken die onlangs hersteld zijn worden in de gaten gehouden, want dat zijn de risicoplekken.

Bekijk de waterstandsontwikkelingen

Dalende grondwaterstanden zorgen voor problemen voor natuur en landbouw

17 augustus 2022

Ondanks de regenbuien die deze week verwacht worden, neemt het neerslagtekort in Nederland nog verder toe. Dit betekent dat de droogtesituatie opnieuw iets verslechtert. De afvoeren van de rivieren nemen verder af, de verzilting neemt toe en de waterkwaliteit loopt verder achteruit. Vooral de dalende grondwaterstanden zijn een reden tot zorg.



De droogte in Nederland zet ondanks de verwachte neerslag voort. De aanvoer vanuit de rivieren neemt weer verder af en ook de waterstand van het IJsselmeer en het Markermeer daalt geleidelijk. Het wordt in steeds meer gebieden lastig om voldoende water aan te voeren en aan de watervraag van alle gebruikers te voldoen. Door de zeer lage waterstanden zijn steeds meer extra maatregelen nodig om wateraanvoer naar regionale gebieden in stand te houden. Zo worden er op verschillende plekken in het land noodpompen ingezet. Ook proberen de waterbeheerders verzilting zoveel mogelijk tegen te gaan met schutbeperkingen voor de scheepvaart en extra aanvoer van zoet water.

Onttrekkingsverbod grondwater

Droogval en verder uitzakkende grondwaterstanden hebben groot effect op landbouw en natuur. Verschillende natuurgebieden (hoogveen, bossen) staan onder toenemende druk. Doordat de grondwaterstanden dalen heeft waterschap Vechtstromen sinds afgelopen vrijdag een onttrekkingsverbod uit grondwater afgekondigd rondom kwetsbare natuurgebieden. Ook andere waterschappen in Oost en Zuid Nederland hebben maatregelen genomen of bereiden deze voor om de natuur en watervoorraad te beschermen.

Preventieve acties

Waterschappen hebben verder door de peilen dit jaar vroeg hoog te zetten geprobeerd om de grondwatervoorraad zo goed mogelijk aan te vullen en te beschermen. In Noord-Brabant zijn er in het voorjaar bijvoorbeeld preventief onttrekkingsverboden uit grondwater ingezet om te anticiperen op een droge zomer. Hierdoor zijn de grondwaterstanden relatief lang op peil gebleven, maar door de extreme droogte is het grondwater ook daar de afgelopen maanden flink gedaald.

Oplossingen voor de toekomst

Om de grondwatervoorraad beter aan te vullen, willen de waterschappen regenwater jaarrond zoveel mogelijk vasthouden waar het valt en infiltreren in de bodem. Daarvoor hebben ze gezonde vitale bodems nodig, herstel van de sponswerking en ruimte om water op te vangen. De verbetering van de bodemkwaliteit vraagt om een gezamenlijke inspanning met bijvoorbeeld agrariërs en andere terreineigenaren. Waterschappen willen daarnaast het bewustzijn bij ondernemers en consumenten vergroten om water te besparen. Ook doen ze onderzoek naar het hergebruik van restwater en de inzet van alternatieve bronnen.

Waterschappen: watertoets bij ruimtelijke plannen mag dwingender

26 januari 2022

Op 27 januari staat in de Tweede Kamer een Hoofdlijnendebat Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening gepland. De waterschappen vragen de Kamer aandacht te besteden aan de woningbouwopgave en de kosten van het klimaatbestendig inrichten van Nederland.

rivier met riet en bootjes en erachter nieuwbouwhuizen

Tot 2030 worden er bijna een miljoen woningen bijgebouwd. In de planning daarvan is nauwelijks rekening gehouden met het bodem-watersysteem en de impact van een veranderend klimaat. Ongeveer 820.000 geplande woningen liggen in overstroombaar, slap en nat gebied.

Water en bodem sturend

De waterschappen zijn daarom blij dat in het coalitieakkoord staat dat water en bodem sturend worden bij ruimtelijke planvorming. En dat daarom waterschappen eerder bij die plannen worden betrokken en de watertoets een dwingender karakter krijgt. De waterschappen zijn benieuwd hoe de minister dit concreet gaat aanpakken.

Kosten

De kosten voor het klimaatbestendig inrichten van ons land moeten onderzocht worden. Niet klimaatbestendig bouwen leidt op lange termijn hoe dan ook tot veel meer kosten.

Watertoets

Om klimaatbestendig bouwen te garanderen, doorlopen de waterschappen ieder jaar ruim 6.500 keer het watertoetsproces voor ruimtelijke plannen. Ook doen de waterschappen mee aan de risicodialogen over knelpunten in de bebouwde omgeving vanuit het Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie.

Meer dwingend

Het veranderende klimaat onderstreept volgens de waterschappen de noodzaak om waterbelangen meer mee te laten wegen in de belangenafweging bij ruimtelijke planvorming. Zij vragen daarom de watertoets meer dwingend te maken.

Lees de hele inbreng

Waterkwaliteit verslechtert door hitte en droogte

10 augustus 2022

Door de hitte en droogte die komende dagen verwacht wordt, zal het neerslagtekort in Nederland verder toenemen en de waterbeschikbaarheid af nemen. Dit heeft gevolgen voor bijvoorbeeld de scheepvaart en de landbouw, maar ook voor de waterkwaliteit. Voor zwemwater wordt geadviseerd zwemwater.nl of de Zwemwater-app te raadplegen voor actuele zwemadviezen.



Meer negatieve zwemadviezen

Door de hitte stijgt de temperatuur van het water, waardoor het zuurstofgehalte omlaag gaat. Dit bevordert onder meer de algengroei. In vrijwel het hele land zien de waterschappen hierdoor problemen met blauwalg. 14 waterschappen hebben lokaal negatieve zwemadviezen afgegeven. Op zwemwater.nl of in de ZwemWater-app zijn alle zwemlocaties van Nederland te vinden met de actuele adviezen. De waterschappen raden mensen aan om eerst de app of website te raadplegen voordat ze een verkoelende duik nemen in het buitenwater.

Blauwalg en botulisme

Naast blauwalg lopen ook de meldingen van botulisme en vissterfte op. Botulisme is een vorm van voedselvergiftiging, veroorzaakt door een bacterie die veel voorkomt in water met een laag zuurstofgehalte. Deze ziekte is vooral gevaarlijk voor dieren. De waterschappen roepen dan ook op honden niet te laten zwemmen in oppervlaktewater en een melding te maken bij het waterschap van dode vissen of watervogels.

Reddingsacties voor vissen

Om zeldzame vissen te redden, zetten verschillende waterschappen afgelopen week samen met hengelsportverenigingen overzetacties op touw. Vissen in zuurstofarm water of bijvoorbeeld in beken die dreigen droog te vallen werden gevangen en overgezet naar ander, zuurstofrijkere wateren.

Doorkijk voor de droogte

Het neerslagtekort is opgelopen en zal de komende week onder invloed van de hoge temperaturen en het uitblijven van neerslag verder stijgen. Daarna vlakt de stijging van het neerslagtekort enigszins af. De aanvoer van de Rijn bij Lobith is gedaald tot 780 m3/s en zal de komende week verder dalen richting 750 m3/s wat uitzonderlijk laag is voor de zomerperiode. De aanvoer van de Maas bij Sint Pieter is gedaald tot 25 m3/s en zal ook verder dalen. De waterstanden in het IJsselmeer en Markermeer dalen, maar zijn nog voldoende om aan de watervraag te voldoen.

Droogtemaatregelen

De waterschappen en Rijkswaterstaat hebben op veel plaatsen extra maatregelen genomen om water vast te houden en waar mogelijk de aanvoer te vergroten. Daarbij wordt het beschikbare water zo goed mogelijk ingezet om schade en overlast door droogte te voorkomen. Op steeds meer plekken zijn tijdelijke pompinstallaties ingezet om water aan te voeren naar gebieden met een grotere watervraag of om waterkwaliteitsproblemen te voorkomen. Waterschappen in het westen en noorden van het land voeren extra inspecties uit van droogtegevoelige kaden. Er zijn daarbij nog geen schades geconstateerd die aanleiding geven tot zorgen. Om watergebruik te beperken zijn in toenemende mate onttrekkingsverboden uit oppervlaktewater van kracht.