Waterschappen discussiëren over gebruik van AI

1 april 2025

Op 31 maart organiseerde de Unie van Waterschappen de Steenwegsessie AI voor waterschapsbestuurders. In deze interactieve debatavond stond het gebruik van kunstmatige intelligentie door de waterschappen centraal: waar liggen de kansen voor de waterschappen? En wanneer mag AI de besluitvorming bij een waterschap beïnvloeden?

steenwegsessie ai-maart-2025-website

Steenwegsessie  

De Steenwegsessie is een informele bijeenkomst voor waterschapsbestuurders waar de Unie van Waterschappen op laagdrempelige wijze actuele onderwerpen agendeert. Nu ging het onder leiding van dagvoorzitter Gijs Nillessen om het gebruik van artificiële intelligentie (AI). AI-expert Bart Ensink gaf een introductie waarin hij aangaf waar AI nu al in terug te vinden is, hoe het zich gaat ontwikkelen en wat dit betekent voor organisaties. Ensink: “Er is een cultuurverandering nodig om de kansen te kunnen benutten en om bij te blijven in deze snel veranderende wereld.” 

Kansengericht  

Na deze introductie werden de deelnemers verdeeld in groepjes waarin verschillende vragen werden besproken. Vincent Lokin, bestuurslid van de Unie van Waterschappen, trapte de eerste discussieronde af met een betoog over kansengericht omgaan met AI en lichtte daarbij het AI-kompas voor de waterschappen toe. Lokin: “AI staat nog in de kinderschoenen. We zitten in het stadium van de zwart-wit tv en weten zeker dat de ontwikkeling richting kleurentelevisie en meer gaat. We moeten daar nu op anticiperen.”  

Efficiëntie  

In de discussieronde die volgde deelden de deelnemers hun ideeën over hoe AI de uitvoering van de wettelijke taken van de waterschappen kan verbeteren. In veel groepjes ging het om het efficiënter inrichten van processen door middel van AI. “Een belangrijk instrument om de kostenstijgingen enigszins te kunnen beteugelen en de tariefstijging beperkt te houden,” aldus een deelnemer.  

Mensenwerk  

In de volgende ronde stond de ethische kant van het gebruik van AI centraal. Joost Klein Entink, beleidsadviseur bij de Unie van Waterschappen, leidde dit onderwerp in: “Als het technisch kan en juridisch mag: moet je het dan ook willen? Wanneer mag AI bijvoorbeeld besluitvorming beïnvloeden?” In verschillende groepjes werd als antwoord op deze vraag verkend waar de grens ligt voor het gebruik van AI. Veel groepjes trokken de conclusie dat het maken van politieke keuzes mensenwerk blijft en dat het gebruik van AI altijd heel transparant moet zijn en met daarbij duidelijk aangegeven welke bronnen als input hebben gediend.  

Vervolg AI en waterschappen  

Momenteel werkt de Unie van Waterschappen aan een verkenning op het gebied van ethiek en AI. In juli wordt de opbrengst hiervan besproken in de bestuurlijke commissie. Het Rijk heeft daarnaast een handreiking AI gemaakt die ook handvatten biedt voor de waterschappen. De Unie van Waterschappen levert ook binnenkort een impactanalyse over AI-wetgeving voor de waterschappen.  

Nieuwe gedragscode bestendig beheer en onderhoud gaat 1 april in

28 maart 2025

De waterschappen hebben vanaf 1 april een nieuwe gedragscode voor bestendig beheer en onderhoud. Deze gedragscode geeft de waterschappen regels en handvatten voor beheer en onderhoud. Hierdoor hoeven ze niet voor al hun beheer- en onderhoudswerkzaamheden omgevingsvergunningen aan te vragen bij de provincies.

Een man bestuurt een graafmachine langs een watergang. Door het raam en in de zijspiegel is te zien hoe een maaikorf uit het water wordt getild met maaisel. Op de achtergrond staan huizen en bomen.

Zorgvuldig omgaan met flora en fauna

In de nieuwe gedragscode zijn onder meer regels opgenomen om rekening te houden met beschermde dieren en planten bij het uitvoeren van werkzaamheden. De gedragscode maakt het eenvoudiger voor de waterschappen om op een zorgvuldige manier om te gaan met flora en fauna.

Wat is een gedragscode?

Een gedragscode voorkomt dat de waterschappen iedere keer voor hun beheer- en onderhoudswerkzaamheden omgevingsvergunningen moeten aanvragen bij de provincies. De gedragscode is van toepassing op een breed scala van werkzaamheden die de waterschappen uitvoeren, zoals het maaien van oevers en keringen, schonen en baggeren van watergangen, onderhoud aan stuwen en gemalen, en wegen. 

Wat verandert er?

Door de komst van de Omgevingswet en de striktere regelgeving veranderen er zaken in de gedragscode. Zo is het gebruik van de klepelmaaier nog maar in een aantal gevallen toegestaan. Ook vereisen verschillende beschermde soorten extra maatregelen.
 
De klepelmaaier mag nog slechts in een aantal uitzonderingssituaties gebruikt worden. De klepelmaaier hakt vegetatie in kleine stukjes en zuigt die op. Om onder meer insecten beter te beschermen gaan de waterschappen deze maaimachine minder gebruiken. Alleen als de veiligheid van medewerkers in het geding komt zonder deze maaimachine – denk aan het maaien van steile taluds – blijft klepelen nog wel mogelijk.

Ecologisch beheer

De waterschappen hebben de habitatbenadering (een vorm van ecologisch beheer) in de nieuwe gedragscode aangescherpt. Zo sparen de waterschappen in de winter vegetatie. Dit is onder andere gunstig voor kleine marterachtigen en overwinterende vogels. Verder regelt de gedragscode dat de oever die met de meeste begroeiing het broedseizoen ingaat, en dus de meeste broedvogels trekt, pas na het broedseizoen wordt gemaaid.

> Meer over de gedragscode bestendig beheer en onderhoud

Inbreng debat Stikstof en natuur: stikstofaanpak en invasieve exoten 

24 maart 2025

Woensdag 2 april staat het commissiedebat Stikstof en Natuur op de agenda van de Tweede Kamer. In aanloop naar dit debat brengt de Unie van Waterschappen een aantal belangrijke aandachtspunten naar voren.

Polder landschap met weide, water en natuur- stikstof

Zorg voor een geborgde stikstofaanpak en natuurherstel 

Voor natuurherstel moet breder gekeken worden dan naar stikstof alleen: water heeft daar een belangrijke rol. Het halen van de KRW-doelen in 2027 kan al een hele belangrijke bijdrage zijn. 

Ook zorgen waterschappen voor waterveiligheid. Het is daarom belangrijk dat waterschappen zonder vertraging kunnen werken aan het versterken van de dijken. Voor de waterkwaliteit zijn de uitbreidingen van rioolwaterzuiveringsinstallaties essentieel.  

Contouren landelijk aanvalsplan invasieve exoten 

De Amerikaanse rivierkreeft, een invasieve exoot, is een van de oorzaken van een slechte waterkwaliteit. Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) is vanuit de exotenverordening systeemverantwoordelijke en de waterschappen verwachten daarom inzet en middelen.  

Daarnaast is er sprake van een continue instroom van muskus- en beverratten uit Duitsland. Ze zijn gevaarlijk omdat ze holen en gangen in dijken graven en zijn schadelijk voor de biodiversiteit. De waterschappen hebben de hulp van LVVN nodig om tot werkafspraken met Duitsland te komen.  

De waterschappen willen: 

  • Een stikstofaanpak zodat waterschapsprojecten zoals dijkversterkingen en de uitbreiding van rioolwaterzuiveringsinstallaties niet vertraagd worden. 
  • Inzet en middelen van LVVN  voor de korte en lange termijn voor de aanpak van de Amerikaanse rivierkreeft.
  • Dat het ministerie in overleg gaat met Duitsland om de uitstroom van muskus- en beverratten naar Nederland te voorkomen.

> Lees de volledige inbreng van de waterschappen voor het commissiedebat

Tussentijdse evaluatie KRW tijdens Commissiedebat Water 

27 maart 2025

Op 26 maart vond in de Tweede Kamer het Commissiedebat (CD) Water plaats. Het debat ging vooral over de tussenevaluatie van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Namens de Kamer gingen Ines Kostić (Partij voor de Dieren), Hidde Heutink (PVV), Geert Gabriëls (GL-PvdA), Cor Pierik (BBB), Aant Jelle Soepboer (NSC), Martijn Buijsse (VVD) en Pieter Grinwis (ChristenUnie) in debat met elkaar en met Barry Madlener, minister van Infrastructuur en Waterstaat. 

Foto van een WGO water van november 2024

Ter illustratie een foto van WGO water van november 2024

Waterkwaliteit 

Een groot deel van het debat ging over de tussenevaluatie van de KRW. De deadline voor het behalen van de KRW-doelen is 2027, maar minister Madlener gaf aan dit niet te redden. De afgelopen jaren verbeterde de waterkwaliteit in Nederland weliswaar aanzienlijk, maar het lukt niet om alle doelen te halen. Dit kan leiden tot juridische procedures vanuit de Europese Unie (EU). Daarom deed de minister de toezegging aan de Kamer dat hij een brief met een juridische analyse stuurt als Nederland de doelen niet haalt. Als Nederland hiervoor gegronde redenen kan geven, hoopt de minister dat de EU een uitzondering maakt. 

Voor de verbetering van de waterkwaliteit moet niet alleen naar de EU of buurlanden worden gekeken, benadrukten Ines Kostić en Geert Gabriëls tijdens het debat. Juist nationale oplossingen kunnen hieraan bijdragen. Zoals een totaalverbod op PFAS(-lozingen), het bestrijden van de Amerikaanse rivierkreeft, het behoud van grasland, en watervriendelijke natuurherstelmaatregelen. Daarnaast noemde Cor Pierik de mogelijkheid van een speciale KRW-commissaris. Ook gaf de minister aan dat hij de waterkwaliteit gaat bespreken in de speciaal opgerichte Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel. 

Waterveiligheid 

Daarnaast kwam in het debat het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) ter sprake. ChristenUnie en VVD vroegen de minister naar de status van de extra investeringen die nodig zijn voor het versterken van 1.400 kilometer aan dijken. De waterschappen hebben al 1,25 miljard euro extra beschikbaar gesteld, maar het Rijk nog niet. De minister kon dit bedrag niet toezeggen, maar gaf opnieuw aan dat “het Rijk staat voor zijn verantwoordelijkheid”. Dit komt terug in de Voorjaarsnota.  

Tenslotte reageerde de minister op vragen van ChristenUnie en NSC dat waterschappen verantwoordelijk blijven voor de (centrale) regie bij het onderhoud van dijken. Verschillende betrokken partijen kijken naar de bundeling en standaardisatie van dijkversterkingsprojecten om waar mogelijk efficiënter te werken.  

Tweeminutendebat 

Aan het einde van het commissiedebat vroeg de Partij voor de Dieren een tweeminutendebat aan, een plenair vervolg op een commissiedebat waar moties worden ingediend. De datum voor dit debat volgt binnenkort. Het volgende CD Water staat op de planning voor 17 juni. 

Bestuur Unie van Waterschappen in gesprek met Europese politici over waterweerbaarheid

21 maart 2025

Waterbeheer is een belangrijk onderwerp op de agenda van de Europese Unie. De Europese Commissie heeft aangekondigd om in het tweede kwartaal van dit jaar de Water Resilience Strategy te publiceren. In dat kader voerde een delegatie van het bestuur van de Unie van Waterschappen op 19 en 20 maart in Brussel gesprekken met Europese politici en beleidsmakers. Onder hen ook Europarlementariër Ingeborg ter Laak, beleidsadviseur Matea Juretic en directeur Veronica Manfredi van het Directoraat-generaal Milieu.

Bezoek-Uniebestuur-aan-Brussel-unie-van-waterschappen

In gesprek over waterweerbaarheid

Met het bezoek aan Brussel wil het Uniebestuur bijdragen aan het onder de aandacht brengen van de uitdagingen van de waterschappen op het gebied van waterweerbaarheid bij Europese politici en beleidsmakers. Het Uniebestuur sprak in het Europees Parlement met Ingeborg ter Laak, Europarlementariër namens het CDA en onderdeel van de European People’s Party. Als lid van de commissie Environment, Climate and Food Safety (ENVI) houdt zij zich intensief bezig met waterweerbaarheid.Ook spraken ze met Matea Juretic, de assistent van Europarlementariër Thomas Bajada, rapporteur voor het INI-rapport van het parlement over de Water Resilience Strategy. Juretic benadrukte het belang van Europese solidariteit op het gebied van water. Bij de Europese Commissie spraken de bestuurders vervolgens met Veronica Manfredi, directeur-generaal Milieu, verantwoordelijk voor onder andere Zero Pollution en Water Resilience. Manfredi benadrukte dat waterkwaliteit en waterkwantiteit niet los van elkaar kunnen worden gezien.

Uitdagingen voor waterbeheer

Tijdens het bezoek benadrukten de waterschappen het belang van Europese samenwerking en grensoverschrijdend waterbeheer om waterweerbaarheid te vergroten. Door extreme neerslag en droogte nemen de uitdagingen voor waterbeheer toe, wat vraagt om meer en betere samenwerking binnen stroomgebieden. Ook is een effectieve aanpak bij de bron van vervuiling, zoals bijvoorbeeld PFAS, van groot belang om mensen te voorzien van voldoende en schoon water. Nederland is afhankelijk van bovenstroomse landen als het gaat om waterkwaliteit en -kwantiteit, aangezien rivieren zoals de Rijn, Maas en Schelde in Nederland uitmonden. Meer samenwerking binnen Europa is daarom noodzakelijk om waterweerbaar te worden.

Dutch Water Authorities

Onder de naam Dutch Water Authorities werken de Nederlandse waterschappen, onder andere in Brussel, samen met Europese en andere internationale partners. Een groot deel van het beleid wordt vastgesteld door de Europese Unie. Daarom is het belangrijk dat het Europese beleid en de wet- en regelgeving aansluiten bij het werk van de waterschappen en hen ondersteunen bij de uitvoering van hun taken op het gebied van waterbeheer. Door internationale samenwerking leren de waterschappen van buitenlandse partners. Vanuit het buitenland is er ook belangstelling voor het Nederlandse waterschapsmodel en de kennis en ervaring die de waterschappen hebben op het gebied van watergovernance en bescherming tegen hoogwater.

> Lees meer over de internationale samenwerking van de waterschappen
> Lees meer over de Water Resilience Strategy

Literatuurstudie maaien van watergangen uitgevoerd  

19 maart 2025

In opdracht van de Unie van Waterschappen voerde de Vlinderstichting een onderzoek uit naar maaimethoden langs watergangen. Het gaat om een literatuurstudie naar de effecten van maaien met de klepelmaaier op de biodiversiteit.   

grasmaaier op de weg

Waterveiligheid en biodiversiteit 

De waterschappen maaien de watergangen voor een goede doorstroming bij het afvoeren van water. Tijdens hun beheer en onderhoud vinden ze het belangrijk om zorgvuldig om te gaan met flora en fauna. Daarnaast willen de waterschappen waar mogelijk binnen hun wettelijke taken de biodiversiteit in hun gebied versterken. Bij het maaien van watergangen moeten dier- en plantsoorten dan ook zo min mogelijk schade ervaren. Daarom laten de waterschappen onderzoek uitvoeren naar de effecten van maaimethoden op de instandhouding van soorten.

Onderzoekopdracht  

Vooruitlopend op een meerjarig onderzoek, gaf de Unie van Waterschappen de Vlinderstichting de opdracht om een literatuurstudie uit te voeren. Hiermee wil de Unie de bestaande onderzoeken naar de invloed van maaimethoden op de instandhouding van soorten in kaart brengen. Ook keek de Vlinderstichting naar de invloed van andere factoren en naar relevante vragen voor het vervolgonderzoek.

Beperkt studies beschikbaar  

Voor de literatuurstudie zette de Vlinderstichting de bevindingen van ruim honderd wetenschappelijke artikelen en publicaties op een rij. Hieruit bleek dat er slechts één studie is gedaan naar het gebruik van de klepelmaaier langs watergangen in Nederland. Tijdens die studie is nog geen sprake geweest van een peer-review. Daarnaast bestaat er maar één studie die integraal een maaimethode voor opeenvolgende werkgangen beoordeelt. Daarom is ervoor gekozen om de literatuurstudie breder in te steken en de effecten van verschillende maaimethoden op biodiversiteit mee te nemen. Hiervoor geldt echter ook dat er maar een beperkt aantal studies beschikbaar zijn. 

Meerjarig onderzoek nodig  

De Unie van Waterschappen is daarom verbaasd dat de Vlinderstichting al wel sterke duiding geeft aan de studies die er nu zijn, terwijl het integrale, meerjarige onderzoek nog niet is uitgevoerd. De Unie vindt het dan ook belangrijk dat er een meerjarig veldonderzoek komt, omdat dit juist veel inzicht geeft in de effecten van maaien in de typische Nederlandse situaties rondom watergangen. De Unie van Waterschappen is dan ook blij dat de staatssecretaris van LVVN heeft aangegeven onderzoek hiernaar te willen financieren. De betrokken partijen bepalen in overleg de onderzoeksvraag voor dit onderzoek.

>Naar de literatuurstudie ‘Effecten van maaimethoden langs watergangen op flora en fauna’

Overheden bundelen krachten op gebied van circulariteit 

20 maart 2025

Overheden gaan nog effectiever samenwerken om de kansen rondom circulariteit beter te benutten. Op 20 maart maakten ze daarover afspraken tijdens de Nationale Conferentie Circulaire Economie in Leeuwarden. 

Circulariteit Overheden ondertekenen Krachtenbundeling Circulaire Economie

Tijdens de conferentie ondertekenden de Rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen de overeenkomst ‘Krachtenbundeling Circulaire Economie’. Staatssecretaris Chris Jansen (OV en Milieu) zette zijn handtekening namens de Rijksoverheid en Sander Mager namens de waterschappen. 

Materialen schaarser en duurder 

Ook waterschappen zetten steeds meer in op circulair werken en inkopen. “Als waterschappen kunnen we op termijn ons werk niet meer doen als de transitie naar een circulaire economie stokt”, zegt Sander Mager, bestuurslid van de Unie van Waterschappen. “We hebben veel materialen nodig om dijken, gemalen en zuiveringsinstallaties te bouwen en onderhouden. Die materialen worden duurder en schaarser. Het is essentieel dat we als overheden onze inkoopkracht bundelen en massa maken richting marktpartijen voor meer hergebruikte en biobased materialen. Waterschappen dragen zelf ook bij, bijvoorbeeld door het terugwinnen van grondstoffen uit rioolwater en door bagger en maaisel van dijken in te zetten voor biobased materialen.” 

Kansen voor innovatie 

In een circulaire economie herbruiken we spullen die vaak als afval worden gezien en recyclen materialen. Zo hebben we minder nieuwe grondstoffen nodig en verkleinen we onze afhankelijkheid van andere landen, onder meer op het gebied van kritieke grondstoffen. Ook biedt circulariteit kansen voor Nederlandse ondernemers om te innoveren en voor hun verdienvermogen. 

Het kabinet wil een volledig circulaire economie in 2050. Hiervoor is samenwerking met andere partijen, zoals medeoverheden, het bedrijfsleven en consumenten essentieel. De getekende overeenkomst tussen de overheden draagt hier aan bij. 

Effectiever samenwerken 

Met de samenwerking voorkomen de verschillende overheden dubbel werk waardoor publiek geld efficiënter wordt besteed. Ook stemmen de partijen beleidsmaatregelen beter op elkaar af. Denk bijvoorbeeld aan gezamenlijke principes voor circulair inkoopbeleid, wat duidelijkheid en voorspelbaarheid geeft voor marktpartijen. Ook gaan de partijen samen meer kennis ontwikkelen en delen op het gebied van de circulaire economie. Bijvoorbeeld rond vergunningverlening.  

>Lees hier de tekst van de overeenkomst

Motie aangenomen tegen verbod op vochtige doekjes met kunststof

18 maart 2025

In de Tweede Kamer is vandaag gestemd over de motie Boutkan/Buijsse die af wil zien van een verbod op vochtige doekjes met kunststof. Met 73 stemmen voor en 72 stemmen tegen is de motie aangenomen. De Unie van Waterschappen en Stichting RIONED zijn niet blij met deze motie. Waterschappen en gemeenten maken veel kosten door verstoppingen met doekjes.

vochtige-doekjes-motie-aangenomen-

Stichting RIONED, de Unie van Waterschappen en partners in de afvalwatersector overhandigden op dinsdag 10 december een petitie aan de Tweede Kamer met de oproep om vochtige toiletdoekjes plasticvrij te maken. Met de petitie pleiten de aanbieders voor een Europees verbod onder de Single Use Plastics Directive. De motie die vandaag is aangenomen pleit ervoor af te zien van een verbod.

Miljoenen euro’s schade

Vochtige doekjes die plastic bevatten zijn zo stevig dat ze ernstige rioolproblemen en milieuvervuiling veroorzaken. Ook bij de rioolgemalen en zuiveringen van de waterschappen ontstaan verstoppingen. Dit leidt tot tientallen miljoenen euro’s per jaar aan onnodige kosten. De extra beheerkosten bedragen in Nederland 22 tot 26 miljoen euro per jaar. Dat is een flink deel van de totale rioleringsuitgaven van 600 miljoen euro voor alle Nederlandse gemeenten. Op Europees niveau komt het neer op zo’n 300 miljoen euro aan extra kosten per jaar.

Waterschappen snel in afhandeling van informatieverzoeken 

Terwijl sommige ministeries moeite hebben met de tijdige afhandeling van informatieverzoeken onder de Wet open overheid (Woo), laten de waterschappen zien dat snelle en effectieve verwerking mogelijk is.

rivier met riet en bootjes en erachter nieuwbouwhuizen

Recent onderzoek van Instituut Maatschappelijke Innovatie, Open State Foundation en Universiteit van Amsterdam toont aan dat decentrale overheden, zoals waterschappen, vaak binnen de wettelijke termijn van vier weken reageren op verzoeken om informatie. Tussen de 70 en 100 procent van de gevallen lukt het de waterschappen om Woo-verzoeken binnen de wettelijke termijn te beantwoorden. Als waterschappen niet tijdig antwoorden ligt dat in 45 procent van de gevallen aan de grootte van de uitvraag.  

>Lees meer over dit onderzoek op NOS.nl

Transparantie  

Waterschappen onderkennen het belang om transparant te zijn naar de maatschappij en werken daarom ook toe naar werkwijzen die op een toekomstbestendige manier inzicht geven in het verleden. Hiervoor is een sectoraal meerjarenplan opgesteld. Dit plan moet de informatiehuishouding op orde brengen en data transparant beschikbaar stellen.   

Verbeterkansen voor informatiehuishouding 

“Wij zijn ons bewust van de uitdagingen die er liggen”, zegt Vincent Lokin, bestuurslid van de Unie van Waterschappen. “We doen veel om onze informatiehuishouding te verbeteren, maar er is ook nog veel te doen. Uit de monitor die we hebben gedaan over de Wet open overheid blijkt dat nog 80 procent van de waterschappen verbeterpunten ziet voor de informatiehuishouding.” 

Betrouwbare overheid

Het delen van kennis en ervaringen met andere overheden kan bijdragen aan verdere optimalisatie van de afhandeling van informatieverzoeken. De Unie van Waterschappen moedigt daarom een breder gesprek aan over goede voorbeelden in het omgaan met de Woo. In de visie van de waterschappen, ‘De Vaarkaart – Digitaal op koers’, geven de waterschappen aan dat ze hopen dat open en tijdige communicatie bijdraagt aan een betere relatie met de inwoners.  

Terugkoppeling Commissie Bestuur, Digitalisering en Financiën (CBDF)

13 maart 2025

Op 7 maart heeft de Commissie Bestuur, Digitalisering en Financiën (CBDF) van de Unie van Waterschappen vergaderd. Een korte samenvatting van de hoofdpunten:

De gevel van het Unie kantoor, bij zonnig weer

Benoemingsprocedure voorzitters waterschappen

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de Unie van Waterschappen, de Kring Voorzitters van Waterschappen (KVW) en de Kring van Commissarissen van de Koning (CdK’s), onderzoek gedaan naar gesignaleerde knelpunten in de benoemingsprocedure voor dijk- en watergraven en het adviesrapport ‘Benoemingsprocedure voorzitter waterschap’ uitgebracht. Een aantal leden van de commissie heeft op het adviesrapport gereageerd. De overige leden kunnen hun reactie nog tot 1 mei a.s. geven.
De commissie vraagt ten aanzien van de rol van de CdK in de benoemingsprocedure aandacht voor de autonomie van het algemeen bestuur en de vertrouwenscommissie. Daarnaast zien meerdere leden van de commissie een neutrale procesrol van de CdK -als kroonbenoemde bestuurder- als een kans voor de kwaliteit van de benoemingprocedure.

Deze reactie is ingebracht in een overleg over het adviesrapport met de ministers van IenW en BZK, de Kring van CdK’s, een vertegenwoordiger van de KVW en de voorzitter van de Unie.

Inkoop- en aanbestedingsbeleid waterschappen

Op verzoek van de commissie heeft de Unie samen met de waterschappen het afgelopen jaar het inkoop- en aanbestedingsbeleid uit 2016 herijkt. Dit heeft geresulteerd in het nieuwe inkoopbeleid waterschappen 2025 ‘Professioneel inkopen met maatschappelijke impact’. Hierin zijn nieuwe elementen opgenomen om te komen van een geharmoniseerd naar uniform inkoopbeleid. En om impactvol, professioneel en slim in te kopen.

De commissie ziet met het nieuwe inkoopbeleid kansen voor een krachtiger positie van de waterschappen en de markt. Een aantal leden van de commissie ziet echter ook een flinke impact op de organisatie van de waterschappen wanneer het uitgangspunt ‘comply or explain’ een verplicht onderdeel uitmaakt van het beleid. Het voorstel is daarom aangehouden om nader te onderzoeken hoe deze waterschappen tegemoet gekomen kunnen worden.

Verdiepende bedrijfsvergelijking waterveiligheid

De waterschappen voeren gezamenlijk bedrijfsvergelijkingen uit onder verantwoordelijkheid van de commissie. Het doel daarvan is om inzicht te geven in het werk van de waterschappen en de voortgang daarvan. In 2024 is de verdiepende bedrijfsvergelijking waterveiligheid uitgevoerd. Dit heeft geresulteerd in een rapportage en opname van de gegevens in de besloten WAVES databank. De commissie heeft de rapportage en de gegevens in de databank vrijgegeven.

Jaarrekening 2024 Unie van Waterschappen

De commissie geeft aan de Ledenvergadering een positief advies over de jaarstukken van de Unie van Waterschappen over 2024. De commissie heeft vragen gesteld over het onderscheid in structurele en incidentele lasten en baten. En over de waardering van het kantoorpand die naar tevredenheid zijn beantwoord.

Verder besproken in de commissie

De commissie heeft in het kader van de herziening van het belastingstelsel een positief advies aan de Ledenvergadering gegeven over twee modelverordeningen. Daarnaast heeft de commissie in dit kader ook een handreiking vastgesteld.

De commissie heeft ingestemd met het bestuursakkoord Wet stroomlijning keten derdenbeslag en het overheidsbrede standpunt met betrekking tot generatieve AI.

Volledige agenda en stukken van deze vergadering op iBabs, via de website van de Unie van Waterschappen.