Waterbazen scheppen voor schoon water voor World Cleanup Day

13 september 2021

De 21 waterschappen roepen alle Waterbazen van Nederland op om mee te helpen zwerfafval te rapen op en rond het water voor World Cleanup Day. Door te ‘Scheppen voor schoon water’ dragen mensen bij aan het terugdringen van zwerfafval en houden ze het water schoon.



De 21 waterschappen roepen alle Waterbazen van Nederland op om mee te helpen zwerfafval te rapen op en rond het water voor World Cleanup Day. Door te ‘Scheppen voor schoon water’ dragen mensen bij aan het terugdringen van zwerfafval en houden ze het water schoon.

Met ‘Scheppen voor schoon water’ doen de waterschappen mee aan World Cleanup Day. Dat is de grootste wereldwijde opruimactie van het jaar. Het doel van de waterschappen is om minimaal 15.000 stuks afval te rapen. Iedereen die meehelpt om het water in de natuur schoon en afvalvrij te houden is een Waterbaas, vinden de waterschappen. De actie start op 13 september in de opmaat naar World Cleanup Day op 18 september.

Plasticsoep

Iedereen kan bijdragen aan het oplossen van het wereldwijde plasticsoep-probleem. Door het zwerfafval te registreren via de app Litterati worden probleemgebieden in kaart gebracht. Ook wordt duidelijk welke soorten en merken afval het meeste voorkomen. Zo krijgt de Plastic Soup Foundation meer inzicht in het probleem en hoe dat in de toekomst beter aan te pakken.

Schoon water

Waterschappen zorgen voor schoon water in sloten, rivieren, meren en beken. Ook meten en bewaken de waterschappen de waterkwaliteit. Ze doen er alles aan om vervuilende stoffen en afval uit het water te houden. Want wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit…

Meer informatie op waterschappen.nl/scheppenvoorschoonwater

7e actieprogramma Nitraatrichtlijn: meer aandacht voor waterkwaliteit

8 september 2021

In een brief naar de Tweede Kamer heeft de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, mede namens de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, een maatregelenpakket voorgesteld voor de landbouw om de waterkwaliteit in Nederland te verbeteren.

luchtfoto van landbouwgrond

De Unie van Waterschappen vindt het goed dat er meer aandacht lijkt te zijn voor waterkwaliteit. Deze aandacht is ook heel hard nodig. Het is nog een flinke opgave om in 2027 de doelen van de Kaderrichtlijn Water te halen.

Mix van faciliteren en verplichten

Daarbij is de Unie voorstander van een combinatie van vrijwillige maatregelen en maatregelen die in de landelijke mestwetgeving of waterwetgeving kunnen worden opgenomen. Maatregelen die ervoor zorgen dat meststoffen beschikbaar zijn voor het gewas (goed voor de agrariër) en niet uit- en afspoelen (goed voor grond- en oppervlaktewater).

Of de nu voorgestelde maatregelen daar voldoende voor zijn, gaat de Unie onderzoeken en met de waterschappen bespreken. Daarna volgt een reactie met een inhoudelijke zienswijze.

> 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn

Terugblik op de commissie Waterkeringen van 9 maart

15 maart 2022

Op 9 maart kwam de commissie Waterkeringen (CWK) weer bij elkaar. De commissie sprak onder meer over de visie op waterveiligheid en over het eerste advies van de beleidstafel Wateroverlast en Hoogwater.

dijkinspectie voor waterveiligheid

Visie Waterveiligheid

De commissie is blij met de laatste versie van de Visie Waterveiligheid, die nu voor 85 procent klaar is. De commissie geeft wel nog een aantal aandachtspunten mee voor de afronding van de visie. In de vergadering van het CWK van 1 juni en in de ledenvergadering van 24 juni vindt vervolgens de besluitvorming plaats.

Beleidstafel wateroverlast en hoogwater

Het eerste advies van de Beleidstafel Wateroverlast en Hoogwater is verschenen. De commissie reageert hier op.

Meerlaagsveiligheid

De commissie vindt het belangrijk om meerlaagsveiligheid meer aandacht te geven, ook in het regionale systeem. Meerlaagsveiligheid betekent dat in een gebied in samenhang wordt gekeken naar keringen (laag 1), ruimtelijke ordening (laag 2) en crisisbeheersing (laag 3). Daarnaast wil de commissie ruimte om de adviezen van de beleidstafel regionaal te kunnen implementeren. Verder vindt de commissie dat het internationale aspect meer aandacht mag krijgen. En ook dat de verzekerbaarheid van wateroverlast en hoogwater meegenomen moet worden in het vervolgadvies.

‘Building back better’

Het advies van de beleidstafel mag wat meer urgentie uitstralen, vindt het CWK verder. Daarnaast vindt de commissie het ook belangrijk dat het advies aansluit bij de Landelijke voorziening Overstromingsinformatie. De commissie adviseert daarnaast te onderzoeken of de risicobenadering beter is voor de normering van de wateroverlast. Bij stresstesten gaat het niet om de rekenexercitie, maar om de tastbare verbetering van de situatie in het veld. Ten slotte onderschrijft de commissie het principe dat er ruimte is om bij waterschade het herstel op een manier uit te voeren die rekening houdt met de veranderde omstandigheden: het ‘building back better’-principe.

Implementatieplan naar een realistisch en betrouwbaar HWBP

De Commissie Waterkeringen besprak ook het Implementatieplan ‘Naar een realistisch en betrouwbaar Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP)’. De commissie wil de implementatie van de adviezen van de adviesgroep en de bestuurlijke werkgroep voortvarend oppakken. Per thema komt er een bestuurlijk trekker. De voortgang van het plan komt terug in een volgende vergadering van de CWK.

> Bekijk hier alle stukken van de vergadering

Europese waterbeheerders delen ervaringen over overstromingen

7 september 2021

Op 6 en 7 september organiseerde de Unie van Waterschappen de jaarlijkse samenkomst van European Union of Water Management Associations (EUWMA). De nationale koepelorganisaties voor waterbeheer van verschillende Europese lidstaten delen ervaringen en kennis met elkaar. Ook zetten ze gezamenlijk belangrijke wateronderwerpen op de agenda in Brussel.



Dit jaar stond de bijeenkomst na het hoge water van afgelopen zomer in het teken van de toenemende weersextremen en het belang van klimaatadaptatiemaatregelen.

Hoogwater in Limburg

Het hoogwater van de Maas en extreme hoosbuien verspreid over Europa lieten deze zomer een spoor van vernielingen achter in veel verschillende landen. Namens de Unie van Waterschappen vertelde crisiscoördinator Aart Los over het hoogwater in Limburg. De toenemende weersextremen, met extreme stortregens maar ook langdurige perioden van droogte, zetten het waterbeheer in Europa onder grote druk.

Klimaatadaptatie op agenda Brussel

Om die reden besloten de leden van EUWMA met de Vinkeveen Declaration samen op te trekken om klimaatadaptatie hoog op de agenda te krijgen in Brussel. “Door de klimaatverandering zijn weerpatronen drastisch aan het veranderen en is de wereldwijde waterbalans verdwenen”, zegt Hein Pieper, vicevoorzitter van de Unie van Waterschappen. “De buien worden met het jaar intensiever en hebben daardoor vaker een verwoestend effect. Langdurige droge periodes volgen elkaar steeds sneller op. Dit betekent dat we genoodzaakt zijn water meer de ruimte te geven, maar ook langer vast te houden waar het kan. Dit kan ingrijpende gevolgen hebben voor de ruimtelijke inrichting.”

Structurele financiering

Een voorwaarde voor goed waterbeheer is structurele financiering. Daarom ging Xavier Leflaive van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) met de EUWMA-leden in gesprek over het financieren van waterbeheer. Ook werd het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid besproken en bracht het gezelschap een veldbezoek aan waterschap Vallei en Veluwe. Daar werden verschillende klimaatadaptatieprojecten bezocht.

Hein Pieper nieuwe president EUWMA

Tijdens de bijeenkomst gaf de Britse Robert Caudwell van The Association of Drainage Authorities (ADA) het presidentschap door aan Hein Pieper van de Unie van Waterschappen. Hij is voor een jaar benoemd tot president van EUWMA.

Wat is EUWMA?

De European Union of Water Management Associations (EUWMA) is de Europese afvaardiging van nationale koepelorganisaties voor lokaal en regionaal waterbeheer. De organisatie bestaat uit leden uit 10 Europese lidstaten. EUWMA heeft als doel om expertise op het gebied van waterbeheer in Europa te delen. Ook de uitdagingen en oplossingen rond de implementatie van Europese wetgeving zijn belangrijke thema’s binnen EUWMA.

Decentrale overheden: Uitvoeringskosten RES moeten gedekt worden

De waterschappen, gemeentes en provincies maken zich zorgen over de uitvoeringskosten van de Regionale Energiestrategie (RES). In een gezamenlijke brief delen zij die zorgen met de Tweede Kamer.



De Kamer bespreekt het onderwerp op 8 september met de staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat.

Uitvoering RES is gestart

Gemeentes, provincies en waterschappen zijn hard aan de slag met de RES. Zij zijn al bezig met de overstap van voorbereiding naar uitvoering van de afspraken uit het klimaatakkoord. Die uitvoering, op gebied van mobiliteit, gebouwde omgeving, elektriciteit, industrie en landbouw, kost veel geld.

Kosten compenseren

De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) heeft die kosten in kaart gebracht en het Rijk geadviseerd de kosten voor de medeoverheden te compenseren. Alleen dan kunnen deze overheden de afspraken op zich nemen.

70 miljoen euro

De decentrale overheden verwachten dan ook dat het nieuwe kabinet de hiervoor benodigde middelen reserveert. Het gaat om een bedrag van tenminste 70 miljoen euro. Als dat bedrag er niet komt, worden gemeenten, provincies en waterschappen gedwongen de activiteiten voor het Klimaatakkoord af te schalen. Daardoor kunnen de klimaatdoelen niet gehaald worden. Geen financiering betekent dat de uitvoering van het Klimaatakkoord vertraging oploopt.

Werkbezoek

Op vrijdag 8 oktober organiseren de decentrale overheden een werkbezoek RES voor Kamerleden. Op het programma staan presentaties van RES’en. Ook bezoeken de Kamerleden een rioolwaterzuiveringsinstallatie waar zij een toelichting krijgen over o.a. groen gas. Bij het transformatorstation in Hoofddorp horen zij meer over de omzetting van elektriciteit naar bruikbare stroom voor huishoudens en bedrijven.

Brief: Uitvoeringskosten RES

Tweede Kamer praat over vermogensnormen kwijtschelding lokale heffingen

3 september 2021

Op 8 september praat de Tweede Kamer over de vermogensnormen voor kwijtschelding van lokale heffingen. De waterschappen vinden het belangrijk dat mensen die hun belastingaanslag niet kunnen betalen, kwijtschelding krijgen.



Wel wijzen ze op de gevolgen hiervan: het verlenen van kwijtschelding heeft immers gevolgen voor wat andere mensen moeten betalen.

Verruiming AOW’ers en arbeidsongeschikten

De waterschappen kunnen leven met een verruiming van de vermogensnormen voor AOW’ers en arbeidsongeschikten. Het gaat hier om een te overzien aantal mensen. Daarom is de impact op de kosten van de kwijtschelding te overzien.

Knelpunt

De waterschappen zien wel een knelpunt voor wat betreft arbeidsongeschikten. Zij weten namelijk niet wie door het UWV langdurig arbeidsongeschikt zijn verklaard. Het Inlichtingenbureau, dat gemeentes en waterschappen bij de geautomatiseerde kwijtscheldingstoets ondersteunt, heeft deze informatie wel, maar mag die niet delen als het gaat om kwijtschelding. Voor een goede uitvoering is het dus nodig dat het Inlichtingenbureau de bevoegdheid krijgt om die informatie wél te kunnen delen.

Softwareaanpassingen

De waterschappen willen snel duidelijkheid over de aanpassing van de ‘Nadere regels kwijtschelding gemeenten en waterschappen’. De software van de belastingkantoren moet namelijk worden aangepast. Het is al zeer de vraag of softwareleveranciers de aanpassingen vóór 1 januari 2022 kunnen doorvoeren. De waterschappen vragen daarom of de datum kan worden opgeschoven naar 1 januari 2023.

Debat en vergadering Tweede Kamer

Annemieke Nijhof nieuwe juryvoorzitter Waterinnovatieprijs

2 september 2021

De inzendingen voor de Waterinnovatieprijs 2021 worden dit jaar door een deskundige jury onder voorzitterschap van Annemieke Nijhof beoordeeld op hun vernieuwende, duurzame en baanbrekende karakter.



Nijhof is algemeen directeur van Deltares. Ze neemt na een afwezigheid van 3 jaar het stokje over van Lidewijde Ongering, voormalig secretaris-generaal van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

4 CATEGORIEËN

De Unie van Waterschappen en de Nederlandse Waterschapsbank reiken om het jaar de Waterinnovatieprijs uit aan innovatieve waterprojecten die toepasbaar zijn binnen de taken en verantwoordelijkheden van waterschappen. Dit jaar worden er prijzen toegekend in de categorieën: aanpassen aan weersextremen, klimaatneutraliteit, gezond water en een gezonde bodem, en het waterschap van de toekomst.

VAKJURY MET WATERPROMINENTEN

De vakjury die de innovaties beoordeelt, bestaat verder uit Merle de Kreuk (hoogleraar Waterkwaliteit aan de TU Delft), Katja Portegies (directeur Veiligheid bij Rijkswaterstaat), Lidwin van Velden (de Nederlandse Waterschapsbank), Gilles Erkens (bodemspecialist bij Deltares), Jan Jonker (emeritus hoogleraar Duurzaam Ondernemen, Radboud Universiteit Nijmegen) en Katheleen Poels (directeur Water bij Royal HaskoningDHV).

BLIK OP DE TOEKOMST

Annemieke Nijhof: “Ik kijk er enorm naar uit om weer als juryvoorzitter bij te dragen aan de Waterinnovatieprijs. De thema’s voor dit jaar zijn van groot belang. Zoals de recente jaren van droogte en de overstromingen in het stroomgebied van de Maas hebben laten zien leidt klimaatverandering tot nieuwe uitdagingen in het waterbeheer en voor de toekomst van waterschappen. Innovaties zijn onmisbaar om ons watermanagement te vernieuwen en te verbinden met andere ruimtelijke en maatschappelijke opgaven. De waterinnovatieprijs vormt daarmee een platform voor bestaande én nieuwe partijen, nieuwe allianties, nieuwe technologieën en concepten.”

Nijhof is in haar rol als juryvoorzitter neutraal en onthoudt zich van stemming als er innovaties worden beoordeeld waar Deltares bij is betrokken. En dat geldt natuurlijk voor de hele jury.

DOE MEE MET DE WATERINNOVATIEPRIJS

De Unie van Waterschappen en de Nederlandse Waterschapsbank nodigen bedrijven, belangenorganisaties, kennisinstellingen, overheden en particulieren uit om innovatieve waterprojecten vanaf september in te sturen via waterinnovatieprijs.nl.

WATERINNOVATIEFESTIVAL

De Waterinnovatieprijs wordt tijdens het Waterinnovatiefestival op 2 december uitgereikt door de Unie van Waterschappen en de Nederlandse Waterschapsbank in De Fabrique in Utrecht. Het thema is dit jaar ‘Het waterschap van de toekomst’. De Unie van Waterschappen organiseert dit festival samen met de Nederlandse Waterschapsbank, Het Waterschapshuis en STOWA. Noteer het vast in de agenda!

Op de foto: de winnaars van de vorige editie van de Waterinnovatieprijs, in 2019

Waterschappen: ‘Integrale aanpak bodem en ondergrond is hard nodig’

Voor een Commissiedebat Leefomgeving op 9 september hebben de waterschappen Kamerleden een aantal aandachtspunten meegegeven over gewasbeschermingsmiddelen en over bodem en ondergrond.

boerderij met weiland en sloot in vogelvluchtperspectief

Gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw

De kwaliteit van het oppervlaktewater in Nederland is nog onvoldoende om in 2027 de doelen van de Europese Kaderrichtlijn Water te halen. Op de helft van de meetlocaties zitten nog te veel gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater. De waterschappen maken zich daar zorgen over.

Daarnaast worden er nog steeds gewasbeschermingsmiddelen gebruikt op bijvoorbeeld sportvelden en golfbanen. Tussen 2015 en 2018 werden hiervoor middelen gebruikt die niet meer zijn toegestaan, blijkt uit informatie van het RIVM. Ook dat kan negatieve gevolgen hebben voor de waterkwaliteit.

De waterschappen willen graag weten wat de staatssecretaris aan deze overtredingen op sportvelden en golfbanen gaat doen. Ook zijn ze benieuwd of er na 2018 geen verboden middelen meer zijn gebruikt.

Bodem en ondergrond

Economisch onderzoeks- en adviesbureau Decisio beschrijft in een rapport een brede doelstelling over bodem en ondergrond. De minister lijkt alleen te kijken naar bodemverontreiniging, inclusief de nieuwe stoffen. De waterschappen willen daarom graag weten wat de staatssecretaris aan acties onderneemt op de overige onderwerpen die in het rapport van Decisio worden genoemd.

Integrale aanpak nodig

De waterschappen zien een sterke verbinding tussen de bodem en het watersysteem. Bij de aanpak van problemen als verontreinigingen of klimaatbestendigheid, zijn bodem- en waterbeleid onlosmakelijk met elkaar verbonden. Voor de waterschappen is daarom een integrale kijk op bodem en water essentieel.

Het lijkt er echter op dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vooral actuele problemen oplost en niet werkt aan het voorkomen van toekomstige knelpunten. Maar de praktijk vraagt juist om integrale oplossingen.

Tweede Kamerlid Pieter Grinwis (Christenunie) bezoekt waterschap

31 augustus 2021

Pieter Grinwis is sinds de verkiezingen van maart de nieuwe waterwoordvoerder voor de ChristenUnie in de Tweede Kamer. Op 30 augustus bracht hij een werkbezoek aan het hoogheemraadschap van Delfland. Een mooie manier om kennis te maken met het werk van de waterschappen.



Grinwis werd ontvangen door dijkgraaf Piet-Hein Daverveldt bij het Molenvlietpark in Den Haag. Dit park heeft een dubbelfunctie: het is een recreatief gebied, maar ook een waterbergingsgebied. Dit ontlast de Vliet en het gebied ten zuidwesten van Den Haag wanneer dat nodig is.

Water als leidend principe

Het Kamerlid hoorde alles over de veranderende omgeving waarin waterschappen opereren en wat dit betekent voor het waterbeheer. Bijvoorbeeld de veranderingen in het klimaat terwijl er tegelijkertijd een grote woningbouwopgave ligt. Ruimte voor water bij de inrichting van een gebied of woonwijk en klimaatadaptatief bouwen wordt daarbij steeds urgenter. “Dat bouwen onder het ministerie van Binnenlandse Zaken valt en water onder Infrastructuur en Waterstaat helpt ook niet echt”, concludeerde Grinwis.

Klimaatadaptief en waterrobuust

De Tweede Kamer nam in juli 2 moties van Grinwis aan over dit onderwerp. In de ene motie wordt de regering gevraagd om een klimaatadaptieve en waterrobuuste inrichting als voorwaarde te stellen bij door haar (mee)gefinancierde woningbouwprojecten. In een tweede motie wordt de demissionair minister van Binnenlandse Zaken gevraagd om de bouwvoorschriften te controleren op de mate waarin deze waterrobuust en klimaatadaptatief zijn.

Fundamentele vraag

Grinwis mist vaak de fundamentele vraag of op een bepaalde locatie überhaupt gebouwd kan worden. Hij roept de waterschappen op om die fundamentele vraag af en toe te stellen. Daverveldt vindt dat de waterschappen assertiever moeten zijn op dat punt: “We moeten niet pas op het laatste moment betrokken worden bij locatiekeuze voor woningbouw.”

Op de foto (v.l.n.r.): Pieter Grinwis en zijn medewerker Robert Mourik, Piet-Hein Daverveldt, Manita Koop (hoogheemraad van Delfland) en Willem Wensink (Unie van Waterschappen).

Er zijn verschillende werkbezoeken met de nieuwe waterwoordvoerders gepland om hen kennis te laten maken met de waterschappen. Om het bezoek goed aan te laten sluiten, is gekozen voor een werkbezoek aan het waterschap waar hun woonplaats onder valt. De waterschappen ontvangen de waterwoordvoerders graag om hen mee te nemen in de grote opgaven van de waterschappen, zoals toenemende weersextremen, het verbeteren van de waterkwaliteit en de uitvoering van de grootste dijkversterkingsopgave sinds de Deltawerken.

Vanuit het buitenland inspiratie opdoen bij de waterschappen

Hoe werken de Nederlandse waterschappen? Om dat te laten zien aan het buitenland heeft Dutch Water Authorities 9 Engelstalige video’s van innovatieve waterschapsprojecten gemaakt. Zodat buitenlandse waterbeheerders ondanks de coronapandemie toch virtueel op bezoek kunnen komen.



Waar de waterschappen in 2019 nog 203 internationale delegaties op bezoek hadden, ontvangen zij door de coronapandemie nu niemand uit het buitenland. Ondertussen neemt de wereldwijde waterproblematiek toe en is internationale samenwerking op dit vlak noodzakelijk. De 9 video’s moeten aan die samenwerking bijdragen. Zo kunnen buitenlandse waterbeheerders of geïnteresseerden zich op afstand laten inspireren door Nederlands regionaal waterbeheer.

Waarom internationale bezoeken?

Dutch Water Authorities (DWA), de internationale organisatie van de 21 Nederlandse waterschappen, ontving voor de coronacrisis regelmatig bezoek uit het buitenland. Tijdens dit bezoek konden de buitenlandse gasten vragen stellen over het Nederlandse regionale waterbeheer of sparren over oplossingen voor watervraagstukken. De waterschappen delen graag hun kennis en ervaring over regionaal waterbeheer met andere landen en leren op hun beurt weer van het buitenland. Zo hoeven we het wiel niet apart uit te vinden.

Wat zie je in de video’s?

In de video’s komt het brede scala van het werk van de waterschappen naar voren. Zo is er aandacht voor een beekherstelproject, een project tegen zoutindringing, dijkversterking via natuurontwikkeling en nieuwe technieken voor waterzuivering. Ook wordt ingespeeld op actuele watervraagstukken zoals toenemende hoosbuien en droogte. Zo worden onder andere regenwaterbuffers in Limburg, het klimaatbestendig maken van Amsterdam en een plein in Rotterdam met waterbergende functie in beeld gebracht.

Bekijk de video’s