Tag: waterschappen

Veel aandacht voor waterthema’s in verkiezingsprogramma’s CDA en Volt 

27 augustus 2025

Het CDA en Volt hebben inmiddels ook hun concept-verkiezingsprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober gepresenteerd. De waterschappen hebben de programma’s doorgenomen op relevante dossiers. Wat zeggen het CDA en Volt over de waterthema’s?

Luchtfoto van natuurgebied met waterpartijen en groene zones, grenzend aan de woonwijk Westergouwe. Rechtsonder staat de hashtag #destemvanwater waarmee de Unie van Waterschappen de belangen van de waterschappen onder de aandacht brengt rondom de Tweede Kamerverkiezingen van 2025.

CDA: gerichte, uitvoerbare waterkwaliteitsdoelen 

Het CDA ziet gemeenten, provincies en waterschappen niet als uitvoerders van Haagse plannen, maar als overheden die het dichtst bij de inwoners staan. Volgens de partij werkt de overheid alleen goed wanneer iedereen zijn rol kent en neemt. Het CDA wil de waterkwaliteit verbeteren door duidelijke normen op te stellen voor PFAS, microplastics en andere schadelijke stoffen. Ook moeten volgens de partij normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen in oppervlaktewater worden teruggedrongen met een gebiedsgerichte aanpak, waarin boeren, waterschappen en adviseurs regionaal samenwerken. Het CDA ziet de Kaderrichtlijn Water als richtinggevend en vindt dat de doelstellingen gebiedsgericht en uitvoerbaar moeten worden ingevuld. 

Verder zet het CDA in op klimaatadaptieve en innovatieve maatregelen in het waterbeheer om water beter vast te houden voor drogere periodes. De partij wil kennisprogramma’s op het gebied van verzilting en verdroging stimuleren om boeren te helpen overstappen op klimaatweerbare gewassen. Volgens het CDA moet er klimaatadaptief worden gebouwd, met voldoende ruimte voor groen bij nieuwe woningen. Het Rijk moet de regie terugpakken om keuzes te maken in de schaarse ruimte.  

Daarnaast wil het CDA een robuuste zonering van landbouw-, natuur- en watergebieden, waarbij rekening wordt gehouden met regionale verschillen in bodem en natuurtype.  Als het aan de partij ligt, komen er plannen om het beheer van natuurgebieden te versterken en deze weerbaarder te maken tegen omgevings- en klimaatverandering. Om beter bestand te zijn tegen crisissituaties wil het CDA samen met lokale overheden en veiligheidsregio’s buurtcrisisteams opzetten en zo de samenleving betrekken bij veiligheid en crisisbeheersing.  

Volt: Waterkalender en klimaattoets  

Volt wil de droogte beheersbaar houden door grootgebruikers van water te stimuleren zuiniger om te gaan met water. Een verhoging van de belasting op het verbruik van leidingwater moet hierbij helpen. De partij zet daarnaast in op het maken van een Waterkalender. Met deze kalender wil Volt bouwen aan een klimaatbestendige inrichting van Nederland, met ruimte voor water, natuur en drinkwatervoorziening. Ook wil de partij de gevolgen van klimaatverandering meenemen in overheidsplannen door middel van een klimaattoets. Hiervoor wil de partij meer samenwerking binnen Europa.  

Om de waterkwaliteit te verbeteren zet Volt in op slimme technieken en nieuwe oplossingen om water te zuiveren. Daarnaast is de partij voorstander van het toepassen van een voorzorgsprincipe – eerst moet iets veilig zijn, dan mag het de markt op – voor alle stoffen. Ook pleit Volt voor het gebruik van AI bij de monitoring van de waterkwaliteit. Verder wil de partij inspraak van inwoners en een strengere doelstelling voor de kwaliteit van oppervlaktewater verankeren in de toekomstige plannen voor het landelijk gebied. Tot slot vindt de partij dat de overheid de rekening voor het herstel van funderingen, die zijn beschadigd door een structureel te laag grondwaterpeil, op zich moet nemen.  

De stem van water  

De Unie van Waterschappen bekijkt samen met de waterschappen alle concept-verkiezingsprogramma’s op aandacht voor relevante thema’s. Vooraf leverde de Unie input aan de programmacommissies. De Unie van Waterschappen laat in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen en de formatie de stem van water horen om de belangen van de waterschappen een plek te geven in een mogelijk coalitieakkoord.   

> Naar ons verkiezingsblog #destemvanwater  

Waterthema’s in verkiezingsprogramma’s NSC, ChristenUnie en PVV 

26 augustus 2025

Ook deze week presenteerden verschillende politieke partijen hun concept-verkiezingsprogramma’s. Dit keer buigt de Unie van Waterschappen zich over de programma’s van NSC, ChristenUnie en PVV. Wat zeggen deze partijen over de waterthema’s?

Luchtfoto van de woonwijk Westergouwe bij Gouda, omringd door water en groen, met de hashtag #destemvanWATER in beeld.

NSC: anticiperen op calamiteiten 

Nieuw Sociaal Contract (NSC) wil de primaire keringen vaker toetsen. In plaats van elke twaalf jaar, vindt de partij dat elke vijf jaar moet gebeuren. Dijkversterking mag volgens de partij geen vertraging oplopen door stikstof en Natura 2000. Daarnaast pleit NSC voor een nieuw Deltaplan om Nederland te beschermen tegen overstromingen en om beter in te spelen op wateroverlast, bodemdaling en droogte. Volgens de partij moet er ook meer ruimte voor waterberging komen.  
 
Verder wil NSC voorkomen dat vitale functies worden geconcentreerd in gebieden die kwetsbaar zijn voor overstromingen. Daarnaast vindt de partij dat de uitstoot en lozingen van industrieel afvalwater moeten worden teruggedrongen. Ook pleit NSC voor vermindering van de uitspoeling van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Bovendien wil de partij strengere afspraken maken met buurlanden over de waterkwaliteit van de Rijn, de Maas en de Schelde. 
 
Om voldoende watervoorraad te garanderen, vindt NSC dat het watergebruik moet worden verminderd en dat nieuwe grootschalige industriële waterwinningen goed moeten worden afgewogen Tot slot wil NSC dat ook de waterschappen vaker gaan oefenen, zodat zij beter zijn voorbereid op calamiteiten.  

ChristenUnie: water en bodem sturend voor de ruimtelijke ordening 

In het kader van een weerbaarder Nederland wil de ChristenUnie dat water en bodem sturend worden voor de ruimtelijke ordening. Bij nieuwe vergunningen wil de partij het waterbelang dwingender laten doorwerken in ruimtelijke plannen. Daarnaast vindt de ChristenUnie dat het Deltaprogramma over voldoende middelen moet beschikken om het veilige voortbestaan van Nederland te garanderen. Dijkversterkingen moeten volgens de ChristenUnie hand in hand gaan met nieuwe natuuraanleg.

De ChristenUnie wil de waterkwaliteit verbeteren door onder meer vervuiling terug te dringen. Zo pleit de partij voor een Europees verbod op PFAS en voor een versnelde aanpak om de doelen van de Kaderrichtlijn Water te halen. Daarnaast wil de ChristenUnie veel maatregelen nemen om de droogte te bestrijden: het grondwaterpeil verhogen waar mogelijk, meer waterbuffers creëren door beken te verdiepen en te laten meanderen, en het aanleggen van natuurlijke reservoirs.  

PVV: inzet op klimaatadaptatie en minder regels 

PVV zet in op klimaatadaptatie in plaats van klimaatmitigatie. De partij wil een actualisering van het programma Ruimte voor de Rivier en het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Daarnaast keert de PVV zich fel tegen een overmaat aan Brusselse en nationale regels. “Landbouw, woningbouw en wegenbouw zitten klem, omdat Nederland veel te veel Natura 2000-gebieden heeft aangewezen én zichzelf veel te strenge stikstofdoelen heeft opgelegd”, aldus de partij. 

De stem van water 

De Unie van Waterschappen bekijkt samen met de waterschappen alle concept-verkiezingsprogramma’s op aandacht voor relevante thema’s. Vooraf leverde de Unie input aan de programmacommissies. De Unie van Waterschappen laat in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen en de formatie de stem van water horen om de belangen van de waterschappen een plek te geven in een mogelijk coalitieakkoord.  

> Naar ons verkiezingsblog #destemvanwater 

Waterschappen pleiten voor juridisch houdbare aanpak stikstof  

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) wil de Kritische Depositiewaarde (KDW) uit de Omgevingswet halen en vervangen door een wettelijk verplicht emissieprogramma. De Unie van Waterschappen steunt de beweging van depositie- naar emissiesturing, maar mist in het wetsvoorstel de noodzakelijke juridische borging voor natuurherstel en vergunningverlening.

natuur-stikstof-natuurherstel-

Samenhang met waterkwaliteit en natuurherstel 

De Unie benadrukt – in lijn met de bouwstenennotitie die begin deze zomer samen met IPO, LTO, NAJK en VNG is gepresenteerd – dat natuurherstel meer vraagt dan alleen stikstofreductie. Ook waterkwaliteit en -kwantiteit vormen cruciale factoren. Waterschappen beschikken over veel kennis van hydrologische maatregelen die kunnen bijdragen aan robuust natuurherstel. De Unie biedt aan om hierover in gesprek te gaan met het ministerie. 

Houdbaar systeem voor vergunningverlening 

Daarnaast vindt de Unie het essentieel dat het wetsvoorstel leidt tot een juridisch houdbaar systeem voor vergunningverlening. “Zonder stevige borging van reductiedoelen en maatregelen blijft het stikstofslot bestaan”, aldus Jeroen Haan, voorzitter van de Unie van Waterschappen. De Unie pleit daarom voor een concreet en afdwingbaar programma, inclusief monitoring, bijsturing en sectorspecifieke sancties. 

Onvoldoende onderbouwing 

De voorgestelde reductiepercentages voor 2035 (zoals 42–46 procent voor de landbouw) zijn volgens de Unie onvoldoende onderbouwd. Ook ontbreekt een duidelijke koppeling met de instandhoudingsdoelen uit de Vogel- en Habitatrichtlijn. De Unie stelt voor in het nieuwe Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering (PSN) een depositiedoel op te nemen, met afgeleide emissietaakstellingen per sector. 

Tot slot roept de Unie op om bij de uitwerking van het wetsvoorstel ook de aangekondigde Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) direct mee te nemen. Deze AMvB moet zorgen voor de noodzakelijke concretisering van doelen en maatregelen. 

Versnelling nodig  

De Unie denkt graag mee over juridisch houdbare oplossingen en versnellingen in de stikstofaanpak. “Alleen met een stevig en samenhangend pakket kunnen we natuurherstel realiseren én ruimte creëren voor maatschappelijke opgaven, zoals woningbouw, energietransitie en landbouwverduurzaming, en voor het uitvoeren van onze eigen projecten, zoals dijkversterkingen en uitbreidingen van rioolwaterzuiveringsinstallaties”, aldus Jeroen Haan. 

Unie van Waterschappen organiseert sessie op iBestuur Conferentie 

21 augustus 2025

Op dinsdag 2 september is de Unie van Waterschappen aanwezig op de iBestuur Conferentie in Utrecht. Deze conferentie staat volledig in het teken van de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS). Bestuurders uit de publieke sector komen hier samen om de digitale opgaven van nu en de toekomst te bespreken.



Monitoring van de digitale transformatie 

De Unie organiseert tijdens het congres een eigen subsessie: ‘Hoe monitor je de voortgang van de digitale transformatie?’.  In deze sessie krijgen deelnemers inzicht in de wijze waarop de 21 waterschappen gezamenlijk werken aan digitale vernieuwing. De Unie vertelt over de bestuurlijke visie op digitalisering van de waterschappen: de Vaarkaart Digitale Transformatie en de uitvoering hiervan. Zo komen het AI-kompas en de totstandkoming van een gezamenlijke datastrategie aan bod. De Unie laat daarbij zien hoe zij zelf de voortgang monitort met behulp van de bedrijfsvergelijkingen. 

Vaarkaart: Digitaal op koers 

De Vaarkaart, ontwikkeld in samenwerking met Het Waterschapshuis en alle waterschappen, geeft richting aan de digitale koers van de sector. De ambitie: in 2029 zijn alle waterschappen wendbaar, datagedreven en klaar om digitale innovaties verantwoord toe te passen. De visie is opgebouwd rond vijf thema’s, waaronder het ‘betrouwbaar digitaal waterschap’, de ‘(meer)waarde van data’ en de ‘toekomstbestendige digitale infrastructuur’. 

De Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) 

De iBestuur Conferentie richt zich dit jaar exclusief op de NDS. Thema’s zoals digitale weerbaarheid, AI, cloudstrategieën en digitaal vakmanschap staan centraal. De deelname van de Unie onderstreept het belang van samenwerking en kennisdeling tussen overheden zodatm de digitale transformatie in goede banen wordt geleid. 

De sessie van de Unie van Waterschappen vindt plaats van 14:45 tot 16:00 uur in de Drakensteynzaal van het Provinciehuis Utrecht. 

Waterthema’s in de concept-verkiezingsprogramma’s 

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen spitten de waterschappen de concept-verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen door op waterthema’s. In dit bericht aandacht voor de conceptprogramma‘s van GroenLinks-PvdA, JA21 en de Partij voor de Dieren.

Zicht op een stedelijke gracht met moderne appartementen en woonhuizen langs het water, waar een roeiboot vaart. Op de voorgrond staat de campagnehashtag #destemvanwater in beeld.

GroenLinks-PvdA: focus op ‘klimaatrechtvaardigheid’ 

In het kader van het verbeteren van de waterkwaliteit en ‘klimaatrechtvaardigheid’ wil GroenLinks-PvdA grote vervuilers aanpakken. Daarom pleit de partij voor een verbod op PFAS en op landbouwgif. Ook wil GroenLinks-PvdA de handhaving op milieuvergunningen aanscherpen en een water- en bodemplan verplicht stellen bij het verduurzamen van de landbouw.  
 
GroenLinks-PvdA wil bodem en water sturend laten zijn bij de inrichting van ons landschap en inzetten op het langer vasthouden van water. De partij pleit voor het motto: ‘functie volgt peil’. Alle vormen van onttrekking van grondwater door bedrijven, boeren en burgers moet volgens GroenLinks-PvdA vergunningplichtig worden. Ook wil de partij een fonds opzetten om herstel aan funderingen te financieren.  

JA21: bijstellen KRW-doelen  

JA21 zet in op klimaatadaptatie door investeringen in dijken, watermanagement en klimaatbestendig bouwen. Wat betreft waterkwaliteit wil de partij een herijking van de normen in de Kaderrichtlijn Water (KRW) in Brussel realiseren. Ook wil de partij biologische landbouw stimuleren en extra middelen inzetten voor een snellere toelating van nieuwe gewasbeschermingsmiddelen.  

Partij voor de Dieren: ambitieus op waterkwaliteit 

In hun concept-verkiezingsprogramma heeft de Partij voor de Dieren (PvdD) veel aandacht voor waterkwaliteit. De PvdD ziet Nederland afstevenen op een watercrisis en wil zorgen dat ons water weer schoon wordt en het waterleven kan herstellen. Dit wil de partij bereiken met extra maatregelen om de KRW-doelen al in 2026 te halen. Grote vervuilers zouden hiervoor de kosten moeten dragen. Daarnaast zet de PvdD in op gifvrije land- en tuinbouw en wil het afkoppelen van het riool verplicht stellen voor industrieterreinen.  
 
De PvdD wil ook de problemen rondom droogte aanpakken door in de waterverdeling de prioriteit te geven aan de maximale bescherming en het behoud van natuur en drinkwaterbronnen. Bij beslissingen over de gebruiksfunctie van gebieden wil de partij een zo natuurlijk mogelijk waterpeil leidend laten zijn. Verder wil de PvdD af van de geborgde zetels in de waterschapsbesturen voor boeren en beheerorganisaties.  

De stem van water   

De Unie van Waterschappen analyseert samen met de waterschappen alle concept-verkiezingsprogramma’s op aandacht voor relevante thema’s. Vooraf leverden de waterschappen input aan de programmacommissies die de programma’s schrijven. De Unie van Waterschappen laat in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen en de formatie de stem van water horen om de belangen van de waterschappen te laten landen in een mogelijk coalitieakkoord.  

> Naar ons verkiezingsblog #DeStemVanWater 

Waterschappen analyseren eerste drie verkiezingsprogramma’s: VVD, SP en BBB 

20 augustus 2025

De eerste concept-verkiezingsprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025 zijn bekend. De VVD, SP en BBB presenteerden als eersten hun programma‘s. De aandacht voor waterthema’s verschilt sterk per programma, vooral de rol van water binnen het ruimtelijk domein komt vaak terug.



VVD: rekening houden met water en de strijd aangaan tegen vervuiling

De VVD geeft in hun verkiezingsprogramma aan dat bij de bouw van nieuwe woningen rekening moet worden gehouden met water, maar werkt dit niet verder uit. De partij pleit op het gebied van wonen wel voor meer nationale regie vanuit het Rijk. Daarnaast stelt de VVD de strijd aan te gaan tegen vervuiling. De VVD ziet de doelen voor bodemvruchtbaarheid en waterkwaliteit als uitgangspunt voor het bemestingsbeleid. Ook zet de partij in op het vergroenen van de leefomgeving “zonder er één groot nationaal park van te maken.” 

SP: sterke dijken, bronaanpak, groene steden en gezond waterbeheer  

Het verkiezingsprogramma van de SP heeft veel aandacht voor een gezonde leefomgeving. Zo pleit de partij voor een totaalverbod op PFAS en staalslakken. De SP wil vervuilers aanpakken en strenge regels voor het lozen van afvalwater om de waterkwaliteit te verbeteren. Ook wil de partij in Europa werken aan afspraken over waterbeheer en op nationaal niveau een plan opstellen om droogte te bestrijden. De SP wil onder meer inzetten op het vergroenen van de leefomgeving en bodemverbetering. Ook ziet de partij klimaatadaptatie als belangrijke voorwaarde om schade en kosten door klimaatverandering te beperken.  

BBB: houdbaarheid landschap onder druk  

Het verkiezingsprogramma van de BBB haalt de waterschappen concreet aan. De partij geeft aan dat de houdbaarheid van ons landschap onder druk staat door klimaatverandering. De BBB ziet waterbeheer niet als sluitpost, maar als fundament voor de veiligheid, voedselvoorziening en leefomgeving. Ook in de rest van het programma komt water vaak terug. Zo wil de partij Europese afspraken over zoetwaterverdeling, steden vergroenen en water langer vasthouden. Voor waterkwaliteit pleit de BBB voor een gerichte aanpak tegen chemische vervuiling.  

De stem van water  

De Unie van Waterschappen analyseert samen met de waterschappen alle concept-verkiezingsprogramma’s op aandacht voor relevante thema’s. Vooraf is input geleverd aan de programmacommissies. De Unie van Waterschappen laat in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen en de formatie de stem van water horen om de belangen van de waterschappen te laten landen in een mogelijk coalitieakkoord. 

> Naar ons verkiezingsblog #destemvanwater

Handreiking AI-verordening helpt waterschappen op weg 

14 augustus 2025

De AI-verordening van de Europese Unie is sinds 1 augustus 2024 van kracht. Deze wetgeving stelt duidelijke eisen aan het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) binnen publieke organisaties. Voor waterschappen betekent dit een nieuwe stap in verantwoord, datagedreven werken.

Deel van de cover van het Implementatiedocument AI-verordening

Praktische uitleg 

Om waterschappen te ondersteunen bij de implementatie van de AI-verordening, heeft de Unie van Waterschappen samen met het Waterschapshuis en diverse waterschappen een implementatiedocument opgesteld. Deze handreiking biedt praktische uitleg over de verplichtingen uit de verordening en geeft aan waterschappen hoe hieraan kunnen voldoen. 

Gefaseerde invoering  

De AI-verordening kent een gefaseerde invoering. Sinds februari 2025 geldt een verbod op bepaalde AI-systemen en is AI-geletterdheid verplicht. Vanaf augustus 2025 start het toezicht op AI voor algemeen gebruik. In 2026 volgen de eisen voor hoogrisico-AI en transparantie, waarna de verordening in 2027 volledig van kracht wordt. 

Handreiking 

Het document biedt onder meer: 

  • Uitleg over risicocategorieën van AI-systemen. 
  • Handvatten voor risicobeoordeling en governance. 
  • Inzicht in de samenhang met andere relevante wetgeving, zoals de AVG, de Cyberbeveiligingswet en de Data Act. 

De handreiking sluit aan bij sectorinitiatieven zoals ‘De Vaarkaart – Digitaal op koers’ en het AI-kompas. Hiermee wordt AI op een ethische, uitlegbare en toekomstgerichte manier ingebed in de organisatie. Waterschappen worden opgeroepen om het document te gebruiken als leidraad bij de implementatie van AI en om actief bij te dragen aan een veilige en verantwoorde inzet van technologie.

> Naar Implementatiedocument AI-verordening

Ondanks hittegolf blijft droogtesituatie stabiel

13 augustus 2025

Het bleef afgelopen week nagenoeg droog en ook voor de komende week wordt geen neerslag van betekenis verwacht. Door de hoge temperaturen neemt de verdamping toe en daarmee ook het neerslagtekort. Vooral de natuur ondervindt hier hinder van. Waar nodig houden waterbeheerders droogtemaatregelen in stand.

Beregening van akker om gewassen te beschermen tegen droogte en watertekort, met windmolens op de achtergrond.

Droogte-effecten natuur  

De natuur ondervindt momenteel de meeste gevolgen van de droogte. Bomen verliezen bijvoorbeeld eerder hun blad. Voor de waterkwaliteit blijven lokale waarnemingen van blauwalg, zuurstofloosheid en botulisme nog steeds een punt van aandacht. Bij stijgende watertemperaturen nemen deze problemen toe.  

Maatregelen blijven van kracht  

Waterschappen houden maatregelen in stand om water vast te houden en de waterkwaliteit op peil te houden. Onttrekkingsverboden voor oppervlakte- en grondwater gelden nog steeds. Lokaal worden maatregelen genomen om droogval van ecologisch kwetsbare beken te voorkomen, bijvoorbeeld door het beperken van waterafvoer via vistrappen. Verder voeren waterbeheerders extra inspecties uit, bijvoorbeeld bij keringen die gevoelig zijn voor droogte. 

Rivierafvoeren  

Naar verwachting blijft de afvoer van de Maas stabiel en daalt de afvoer van Rijn naar tussen de 1.100 á 1.350 m3/s. De afvoeren van beide rivieren zijn iets lager dan het gemiddelde voor deze tijd van het jaar. Daarmee is voldoende water beschikbaar om aan de vraag te voldoen. 
 
> Zie voor een uitgebreid beeld over de huidige droogtesituatie de meest actuele Droogtemonitor

Eerste rapportage Monitor Werking Omgevingswet 

23 juli 2025

Op 14 juli heeft demissionair minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) de eerste rapportage van de Monitor Werking Omgevingswet aangeboden aan de Tweede Kamer. Deze rapportage biedt een eerste beeld van hoe de Omgevingswet sinds de inwerkingtreding op 1 januari 2024 functioneert in de praktijk.

Woonwijk met watergang en brug in een groen ingerichte omgeving, waar twee mensen fietsen; een voorbeeld van de fysieke leefomgeving zoals bedoeld in de Omgevingswet, waarin wonen, mobiliteit, waterbeheer en ruimtelijke ordening samenkomen.

Aandachtspunten Omgevingswet

De rapportage laat zien dat de implementatie van de wet over het algemeen goed verloopt. Tegelijkertijd zijn er ook aandachtspunten. Zo blijkt dat er nog stappen nodig zijn om de samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving verder vorm te geven. Daarnaast zijn er nog forse knelpunten bij het werken met het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). De ervaringen van initiatiefnemers en bevoegde gezagen zijn meegenomen in de analyse, evenals de voortgang richting de doelen van de wet. 

Integrale benadering 

Voor de waterschappen is het belangrijk dat de Omgevingswet bijdraagt aan een integrale benadering van de fysieke leefomgeving. De rapportage biedt waardevolle inzichten in hoe de samenwerking tussen overheden zich ontwikkelt en waar verdere verbetering mogelijk is. Ook de werking van het DSO is van groot belang voor een soepele uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Op beide vlakken zien de waterschappen nog veel mogelijkheden die beter benut kunnen worden.  

Monitoren en evalueren

De Unie van Waterschappen blijft zich inzetten voor een goede werking van de Omgevingswet, met oog voor de waterbelangen en de rol van de waterschappen als bevoegd gezag. De Unie is nauw betrokken bij de monitoring en evaluatie, en geeft signalen en ervaringen vanuit de praktijk mee aan het ministerie.  

> De volledige rapportage en de bijbehorende Kamerbrief zijn te vinden op de website van de Rijksoverheid.

Gemeenten en waterschappen uiten zorgen over veranderend grondgebruik  

16 juli 2025

VNG, K80 en de Unie van Waterschappen hebben een brief gestuurd aan de ministeries van LVVN, IenW en VWS over de noodzaak van verantwoord veranderend grondgebruik. Nederland staat aan de vooravond van een grote transitie van het landelijk gebied. Om te zorgen dat veranderd grondgebruik bijdraagt aan de volksgezondheid, de natuur en het waterbeheer zijn er verantwoorde keuzes nodig.

Tractor aan het werk op een graslandperceel naast een brede sloot, illustratief voor agrarisch grondgebruik in het Nederlandse landschap.

Grote opgaven, schaarse ruimte 

Nederland staat op een kruispunt van complexe en urgente maatschappelijke en ruimtelijke opgaven. In het landelijke gebied komen veel opgaven samen, waaronder natuurherstel, klimaatadaptatie, landbouw, bereikbaarheid en economische ontwikkeling. Dit terwijl de grond schaars is.  

Zorgen over negatieve effecten op gezondheid, water en natuur 

Beleid en regelingen die op landelijk niveau worden gemaakt, moeten worden uitgevoerd in de regio. Door het stikstofbeleid zijn er bijvoorbeeld beëindigingsregelingen voor boeren, waardoor permanente graslanden verdwijnen. Gemeenten en waterschappen maken zich zorgen over alternatieve invulling van dit soort graslanden. Omzetting van (blijvend) grasland naar andere teelten zoals sierteelt leidt namelijk tot een toename van het gebruik van meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en water, met negatieve gevolgen voor natuur, water, bodem en volksgezondheid.  

Brief aan ministeries  

Daarom roepen gemeenten en waterschappen het Rijk op om dit vraagstuk samen op te pakken. VNG, K80 en de Unie van Waterschappen hebben daarom een brief gestuurd naar de ministers van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN), Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO), Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Infrastructuur en Waterstaat (IenW). In de brief staat: “Werk met ons samen in de regio. Geef richting, bied juridische steun en zorg voor duidelijke, landelijke kaders. Alleen samen maken we toekomstbestendige keuzes voor ons land.” 

> Naar de brief over veranderd grondgebruik