Categorie: Internationaal

In gesprek over waterweerbaarheid

Met het bezoek aan Brussel wil het Uniebestuur bijdragen aan het onder de aandacht brengen van de uitdagingen van de waterschappen op het gebied van waterweerbaarheid bij Europese politici en beleidsmakers. Het Uniebestuur sprak in het Europees Parlement met Ingeborg ter Laak, Europarlementariër namens het CDA en onderdeel van de European People’s Party. Als lid van de commissie Environment, Climate and Food Safety (ENVI) houdt zij zich intensief bezig met waterweerbaarheid.Ook spraken ze met Matea Juretic, de assistent van Europarlementariër Thomas Bajada, rapporteur voor het INI-rapport van het parlement over de Water Resilience Strategy. Juretic benadrukte het belang van Europese solidariteit op het gebied van water. Bij de Europese Commissie spraken de bestuurders vervolgens met Veronica Manfredi, directeur-generaal Milieu, verantwoordelijk voor onder andere Zero Pollution en Water Resilience. Manfredi benadrukte dat waterkwaliteit en waterkwantiteit niet los van elkaar kunnen worden gezien.

Uitdagingen voor waterbeheer

Tijdens het bezoek benadrukten de waterschappen het belang van Europese samenwerking en grensoverschrijdend waterbeheer om waterweerbaarheid te vergroten. Door extreme neerslag en droogte nemen de uitdagingen voor waterbeheer toe, wat vraagt om meer en betere samenwerking binnen stroomgebieden. Ook is een effectieve aanpak bij de bron van vervuiling, zoals bijvoorbeeld PFAS, van groot belang om mensen te voorzien van voldoende en schoon water. Nederland is afhankelijk van bovenstroomse landen als het gaat om waterkwaliteit en -kwantiteit, aangezien rivieren zoals de Rijn, Maas en Schelde in Nederland uitmonden. Meer samenwerking binnen Europa is daarom noodzakelijk om waterweerbaar te worden.

Dutch Water Authorities

Onder de naam Dutch Water Authorities werken de Nederlandse waterschappen, onder andere in Brussel, samen met Europese en andere internationale partners. Een groot deel van het beleid wordt vastgesteld door de Europese Unie. Daarom is het belangrijk dat het Europese beleid en de wet- en regelgeving aansluiten bij het werk van de waterschappen en hen ondersteunen bij de uitvoering van hun taken op het gebied van waterbeheer. Door internationale samenwerking leren de waterschappen van buitenlandse partners. Vanuit het buitenland is er ook belangstelling voor het Nederlandse waterschapsmodel en de kennis en ervaring die de waterschappen hebben op het gebied van watergovernance en bescherming tegen hoogwater.

> Lees meer over de internationale samenwerking van de waterschappen
> Lees meer over de Water Resilience Strategy

DWA-Netwerkdag

De 21 waterschappen zijn gezamenlijk internationaal actief onder de naam Dutch Water Authorities (DWA). DWA-coördinator Piebe Hoeksma opende de DWA-Netwerkdag met een plenair gesprek met Luzette Kroon, bestuurslid internationaal van de Unie van Waterschappen. “Uitdagingen zoals lange periodes van droogte, extreme neerslag en watervervuiling spelen wereldwijd en trekken zich niets aan van landsgrenzen. Water is daarin een van de sleutels, daarbij draait het om lokale en regionale implementatie. Daarom is internationale samenwerking juist nu zo belangrijk, zeker op het gebied van klimaatadaptatie”, aldus Kroon. “De vier thema’s waar DWA zich op richt: kennis halen en brengen, Europa, Blue Deal/Internationale projecten en arbeidsmarkt blijven onverminderd belangrijk”.

Leren van Griekse en Franse waterprofessionals

Petra Goessen, buitenlandcoördinator bij hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, werkt namens DWA aan de kennisagenda is constant op zoek naar ideeën om meer kennis uit het buitenland op te halen. “Internationaal samenwerken laat je kritisch nadenken over je manier van werken”, aldus Goessen. “Bijvoorbeeld over regelgeving. Waarom doen we wat we doen? En kan het anders en beter? Of kunnen we helpen? Het is boeiend om bij een ander in de keuken te kijken en gericht op zoek te gaan naar relevante samenwerkingsverbanden zoals met Frankrijk en Griekenland over wateroverlast en droogte tijdens deze netwerkdag.”   

Marie Evo, directeur CEPRI, centrum voor preventie van overstromingsrisico’s in Frankrijk deelde haar visie en ervaring op het gebied van wateroverlast. Ze vertelde onder andere over hoe het waterbeheer in Frankrijk is georganiseerd: “CEPRI kan haar 121 leden, vooral gemeenten, heel goed bereiken en deelt steeds actiever informatie met gemeenten die verantwoordelijk zijn voor wateroverlast. We helpen elkaar. Het is belangrijk om ook in Europa kennis met elkaar te delen, ondanks taalbarrières. Ontmoet en leer van elkaar.”    

Chrisoula Nikolarou, hoofd Waterdiensten van het Griekse Ministerie van Milieu en Energie, vertelde over haar ervaringen met langdurige droogte in Griekenland. Het is haar eerste bezoek aan Nederland en ze is onder de indruk van het vele oppervlaktewater in Nederland: “Helaas is de situatie in Griekenland anders. Het wordt door droogte steeds uitdagender om voldoende water te hebben, zeker in de zomerse maanden als er veel toeristen in het land zijn. Er zijn heel veel spelers in het Griekse waterbeheer en door schaarste staan onze waterbronnen onder grote druk. Er wordt veel samengewerkt met agrariërs om water te besparen met behulp van nieuwe systemen en met trainingen. Ook werken we aan natured based solutions, onder andere met Deltares aan bijvoorbeeld van de sponswerking van de grond.”

Wat leren we van de Blue Deal?

De Nederlandse waterschappen werken over de hele wereld samen met waterpartners. Een belangrijk programma van Dutch Water Authorities is de Blue Deal. Het doel: 20 miljoen mensen wereldwijd toegang geven tot voldoende, schoon en veilig water. Het programma loopt tot 2030 en bestaat uit zeventien langdurige partnerschappen in vijftien landen. Programmamanager Marieke van Nood liet zien wat we alle partners leren door de samenwerking binnen de Blue Deal en wat het oplevert. “Dit jaar zijn er 250 waterschappers die zich binnen de Blue Deal inzetten voor internationaal beter waterbeheer. Wij helpen onze partners op een praktische manier, in economische lastige omstandigheden, om hun werk beter te doen. We leren van het buitenland hoe we buiten de kaders moeten blijven denken en inwoners kunnen betrekken bij monitoring van waterbeheer. We werken veel samen met lokale bedrijven en universiteiten, kennisinstellingen en Nederlandse adviesbureaus.”   

Deelsessies

Na het plenaire deel waren er deelsessies rond de  DWA-thema’s kennisuitwisseling, Europa, internationale projecten/Blue Deal en aantrekkelijk werkgeverschap:

• Wateroorlogen of Slimme Oplossingen? Omgaan met Uitdagingen rondom Waterverdeling (Blue Deal)
• Decentrale Afvalwaterzuivering en stimuleren van hergebruik (Blue Deal)
• Internationaal handboek beheer van waterkeringen in noodsituaties
• Droogte en klimaatbestendigheid – Leren van de buren

Bekijk meer informatie over de deelsessies: https://evenementen.uvw.nl/dwa-netwerkdag2025/nl/subsessies.

Aquatech

Na de Netwerkdag kreeg iedere deelnemer de mogelijkheid om de waterbeurs Aquatech te bezoeken. Aquatech is een toonaangevende vakbeurs. De beurs is uniek in Europa, met een 100 procent focus op water, meer dan 20.000 bezoekers en ruim 800 exposanten om het jaar. Partners voor Water, NWP en Water Alliance organiseerden aan het einde van de dag een borrel op de beursvloer waarbij diverse waterschappers de kans pakten om in gesprek te gaan met buitenlandse waterprofessionals.

ILF

Het Integrated Leaders Forum (ILF) 2025 is een exclusieve bijeenkomst voor leiders uit de watersector om duurzame en veerkrachtige wateroplossingen te bespreken. Het evenement vond op 11 maart plaats tijdens Aquatech Amsterdam en bracht experts samen voor kennisuitwisseling en samenwerking. Er werden onder andere keynotes verzorgd door Deltacommissaris Co Verdaas en Hoogleraar Joyeeta Gupta van Universiteit van Amsterdam. Het ILF wordt ondersteund door een raad van experts uit universiteiten, bedrijven en overheidsinstanties, waaronder TU Delft, Unie van Waterschappen, Arcadis en de Europese Unie. Het doel is om innovatieve oplossingen en nieuwe samenwerkingsinitiatieven te realiseren die de toekomst van waterbeheer wereldwijd verbeteren.

Meer informatie over het internationale werk van de waterschappen? Kijk dan op www.uvw.nl/internationaal en www.dutchwaterauthorities.com.  

Inmiddels is duidelijk dat de Water Resilience Strategy in het tweede kwartaal van dit jaar gepubliceerd zal gaan worden.

Initiatiefrapport waterweerbaarheid

De Milieucommissie van het Europees Parlement werkt momenteel aan een initiatiefrapport waarin zij haar belangrijke wensen voor de strategie benoemt. Thomas Bajada, een Maltese Sociaaldemocraat, heeft namens het Europees Parlement een conceptrapport opgeleverd. In het rapport besteedt Bajada aandacht aan zaken als vervuiling, klimaatadaptatie en grensoverschrijdende samenwerking. De waterschappen zien het belang van dit Europese initiatief en benadrukken de urgentie om in Europees verband samen te werken aan waterweerbaarheid en grensoverschrijdend waterbeheer.

Zorgen over waterweerbaarheid en waterkwaliteit

De waterschappen wijzen op de toenemende uitdagingen door klimaatverandering, waaronder extremen in neerslag en droogte. Ook blijft effectieve bronaanpak van vervuiling, zoals bijvoorbeeld PFAS, vooralsnog uit. Hiermee wordt de opgave om mensen te voorzien van voldoende en schoon water steeds groter. Rivieren als de Rijn, Maas en Schelde monden uit in Nederland. Dit zorgt ervoor dat Nederland erg afhankelijk is van bovenstroomse landen als het gaat om waterkwaliteit en -kwantiteit.

Afwenteling voorkomen door internationale samenwerking

Internationale samenwerking is essentieel om afwenteling van waterproblemen te voorkomen. Veel gaat al goed in internationale samenwerking, echter is het nodig deze samenwerking te verankeren en te versterken op operationeel, tactisch en strategisch niveau. Waterschappen roepen op tot een verschuiving van denken naar doen in stroomgebieden. Hiervoor zijn duidelijke governance en gedeelde voorspellingen randvoorwaarden voor effectieve samenwerking. Ook moet er meer aandacht komen voor regionale grensoverschrijdende stroomgebieden. Waterschappen roepen de Europese Commissie op om een aanjagende rol te spelen om samenwerking in die gebieden te versterken of te initiëren.

Een gezamenlijke aanpak van klimaatadaptatie

Klimaatadaptatie is een thema dat alle overheden, bedrijven en burgers aangaat. Waterschappen pleiten voor een gezamenlijke aanpak van deze opgave. Bijvoorbeeld door verdere uniformering van de aanpak van klimaatadaptatie tussen lidstaten. Binnen deze aanpak zou voorkeur gegeven moeten worden aan adaptieve maatregelen om zo voorbereid te zijn op verschillende scenario’s. Ook moet onderlinge solidariteit een belangrijk uitgangspunt zijn. Ook pleiten waterschappen voor een wederzijdse instemmingsplicht binnen stroomgebieden voor ingrepen die invloed hebben op waterbeschikbaarheid en overstromingsrisico’s om zo afwenteling te voorkomen.

Vervolg

De milieucommissie heeft op 18 februari gedebatteerd over deze thema’s, waarbij belangrijke onderwerpen zoals bronaanpak bij vervuiling en voedselzekerheid aan de orde zijn gekomen. Het initiatiefrapport wordt naar verwachting op 8 april vastgesteld in de milieucommissie en op 5 mei ter goedkeuring voorgelegd aan het gehele Europees Parlement.

> Lees hier de wensen van de waterschappen met betrekking tot het Water Resilience Iniative

Kennisuitwisseling met Mali

In februari reisde een delegatie van waterschap Hunze en Aa’s naar Mali, buurland van Burkina Faso. Daar bieden de Nederlandse waterschappen al jaren ondersteuning . Samen met gemotiveerde Malinese medewerkers zetten laboratoriumexperts uit Nederland de eerste stappen naar een beter functionerend waterlaboratorium. Dit laboratorium bewaakt de waterkwaliteit van waterzuiveringen. Daarnaast bezochten ze onder andere een afvalwaterzuivering, een ziekenhuiszuivering en een commercieel laboratorium. Meer informatie over dit bezoek is te vinden op de website van Hunze en Aa’s.

Build-Neglect-Repair: Thema in podcast Waterproof en meet-up bij IHE Delft

Veel internationale partners krijgen ondersteuning bij het beheer van waterinfrastructuur om de vicieuze cirkel van Build-Neglect-Repair (BNR) te doorbreken. Deze cyclus, waarin infrastructuur eerst wordt gebouwd, vervolgens verwaarloosd en uiteindelijk tegen hoge kosten gerepareerd, belemmert duurzame ontwikkeling in vooral regio’s met beperkte middelen. In de podcast Waterproof, georganiseerd door Partners for Water, bespreekt Marieke van Nood hoe de Blue Deal een belangrijke bijdrage levert aan het doorbreken van deze cyclus. Gelieerd aan de podcast is de live meet-up bij IHE Delft, donderdag 13 februari, waar Marieke van Nood aan tafel zit om verder te praten over dit onderwerp.

Kom naar de Netwerkdag van Dutch Water Authorities

“Als waterschappen zijn we trots op ons internationale werk en zien we wat het oplevert voor de maatschappij,” zegt Luzette Kroon van de Unie van Waterschappen. “Het draagt bij aan handelsbevordering, migratiebeleid en stabiliteit, en levert waardevolle inzichten op voor Nederland.” Tijdens de DWA Netwerkdag bespreekt Luzette Kroon de ontwikkelingen binnen de Dutch Water Authorities, waaronder de Blue Deal. Deelname is gratis en iedereen is welkom. Bekijk het programma en meld je aan.

Blue Deal verankeren in beleidsnotitie

“Het is goed dat watermanagement een belangrijk thema is in de internationale visie van dit kabinet”, zegt bestuurder Luzette Kroon van de Unie van Waterschappen. “Als waterschappen zijn we trots op ons internationale werk en zien we in de praktijk wat het oplevert voor de maatschappij. Het Blue Dealprogramma is op stoom en draagt bij aan handelsbevordering, migratiebeleid en stabiliteit in de wereld. Ik vraag de minister daarom ook om de Blue Deal in ieder geval tot en met 2030 goed te verankeren in de beleidsnotitie voor de verdere uitwerking op internationale samenwerking van de regering. Met het internationale werk gericht op een sterk lokaal bestuur, dienen we direct en duurzaam het belang van Nederland.”

Internationale kennisuitwisseling

“Overal ter wereld merken waterbeheerders de gevolgen van extremer weer. Overstromingen, droogte en een gebrek aan schoon water nemen wereldwijd toe. Daarom is er een toenemende vraag naar kennis en expertise op het gebied van waterbeheer”, aldus Kroon. “En dat is precies wat Nederland te bieden heeft. Met onder andere de Blue Deal deelt Nederland sinds 2018 actief waterkennis en expertise met de wereld en bieden we kansen voor het Nederlandse en lokale bedrijfsleven. Het programma draagt bij aan het behalen van de Sustainable Development Goals. En we halen natuurlijk ook kennis op uit de partnerschappen. Er ontstaan nieuwe ideeën en ervaringen die ook waardevol zijn voor toepassing in Nederland.”

Debat en vervolg

Het kabinet besloot de komende jaren te bezuinigen op internationale samenwerking. De nadruk verschuift naar het waarborgen van het eigen nationale belang en naar prioritaire inzet op thema’s als migratie, veiligheid, internationale handel, voedselzekerheid en watermanagement. Bestaande financieringsverplichtingen, zoals de samenwerking in het Blue Deal programma, krijgen daarbij voorrang.

Verschillende Kamerleden vroegen in het debat aandacht voor het voortzetten van bestaande beleidsdoelstellingen en toezeggingen van Nederland ten aanzien van watermanagement. Hoe het Nederlandse handels-  en ontwikkelingsbeleid er vanaf 2026 precies uit komt te zien, wordt duidelijk in de Beleidsnota die de Minister in het voorjaar van 2025 naar de Tweede Kamer zal sturen. Dan wordt ook duidelijk hoe de Nederlandse inzet voor watermanagement precies vorm krijgt.

Wat is Blue Deal?

De Blue Deal is het internationale programma van de 21 waterschappen (Dutch Water Authorities), samen met de ministeries van Buitenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. Het programma startte in 2018 en loopt tot 2030. Het programma bestaat uit zeventien langdurige partnerschappen in vijftien landen. Het doel is bijdragen aan toegang tot voldoende, schoon en veilig water voor 20 miljoen mensen wereldwijd. Dit doet de Blue Deal door het versterken van de waterautoriteiten in de landen waar we werken.

> Lees meer over de Blue Deal

Wat is Dutch Water Authorities?

Onder de naam Dutch Water Authorities werken de Nederlandse waterschappen, onder andere met de Blue Deal, samen met Europese en andere internationale partners. Door internationale samenwerking leren de waterschappen van buitenlandse partners. Er is vanuit het buitenland ook belangstelling voor het Nederlandse waterschapsmodel en de kennis en ervaring die de waterschappen hebben met bijvoorbeeld watergovernance en bescherming tegen hoogwater.

> Lees meer over de internationale samenwerking van de waterschappen