Categorie: Waterkwaliteit

1 mei: het zwemseizoen is weer geopend

2 mei 2022

Op 1 mei is het zwemseizoen voor zwemmen in oppervlaktewater weer geopend. In Nederland zijn meer dan 700 officieel aangewezen locaties waar je veilig kunt zwemmen. Op de website zwemwater.nl of in de zwemwaterapp is te vinden welke dat zijn.

Zwemwater zand, kinderen spelen

Zwemmen in oppervlaktewater is fijn, maar brengt ook risico’s met zich mee. Daarom adviseren de waterschappen om uitsluitend bij aangewezen zwemwaterlocaties te zwemmen. Daar controleren zij de waterkwaliteit en de veiligheid. Alle officieel aangewezen zwemlocaties staan op zwemwater.nl. Bij de zwemlocatie zijn ze te herkennen aan een blauw informatiebord van de provincie.

Waterkwaliteit

De provincies hebben verschillende open wateren in Nederland aangewezen tot officiële zwemlocaties. Op deze locaties onderzoeken de waterschappen tijdens het zwemseizoen iedere 2 weken de waterkwaliteit.

Informatieborden

Op de informatieborden staat de kwaliteit van het zwemwater in 4 kwaliteitsklassen volgens EU-richtlijnen. Deze kwaliteitsklassen zeggen iets over de waterkwaliteit van de afgelopen jaren. Daarnaast staat er ook informatie op over de actuele kwaliteit. De waterschappen werken aan een goede waterkwaliteit en blijven de waterkwaliteit monitoren.

Zwemwaterapp

In de gratis zwemwater-app staat een overzicht van alle officiële zwemlocaties in Nederland. Per officieel aangewezen zwemlocatie is zichtbaar:

  • wat de kwaliteit van het zwemwater is;
  • wanneer de kwaliteit voor het laatst is gecontroleerd;
  • wanneer er weer een controle is;
  • of een locatie mogelijk gesloten is.

De app is een initiatief van de Unie van Waterschappen, Rijkswaterstaat en het Interprovinciaal Overleg.

Download de gratis zwemwater-app voor Apple of Android

Tweede Kamer vraagt om extra acties rond PFAS

11 oktober 2021

Op 7 oktober zijn in de Tweede Kamer 5 moties ingediend over PFAS. Alle moties steunden het standpunt om de aanpak van PFAS bij de bron aan te pakken en te voorkomen dat PFAS in het milieu terechtkomt.



De Kamerleden Kauthar Bouchallikht (GroenLinks) en Eva van Esch (PvdD) gingen daarin het verste. Zij pleitten voor een Europees totaalverbod op PFAS. Mocht dat te lang duren, dan is het voorstel van Sandra Beckerman (SP) en Van Esch om alvast een nationaal verbod in te stellen.

Zo strikt mogelijk verbod

Staatssecretaris Steven van Weyenberg (D66) deelt de zorgen over PFAS. Hij beloofde de Kamer dat hij zich inzet voor een zo strikt mogelijk verbod voor niet-essentiële toepassingen van PFAS in Europa. Hij begreep dat de Kamer zich zorgen maakt dat het toestaan van PFAS voor essentiële toepassingen teveel uitzonderingen opleveren. Maar hij gaat zich hard maken om dat te voorkomen.

PFAS-hotspots in kaart

Bouchallikht, Beckerman en Kiki Hagen (D66) vroegen ook om een voortvarende aanpak van bestaande lozingen. Zij willen dat de regering met de gemeentes vóór de zomer PFAS hotspots in kaart brengen. Ook vragen zij de regering om bijbehorende beheersmaatregelen inclusief een plan van aanpak. Op 12 oktober stemt de Kamer over de moties.

Waterschappen willen totaalverbod

De Unie van Waterschappen is blij met deze moties. Zij pleit al langer voor een totaalverbod op PFAS, ook voor de zogenoemde essentiële toepassingen. De enige manier om PFAS aan te pakken en uit te faseren, is aanpak aan de bron, vinden de waterschappen.

Challenge klimaatpositief afvalwater zuiveren

Met welke innovatieve ideeën kunnen we het transport en het zuiveren van afvalwater klimaatpositief krijgen? Om antwoord te vinden op deze vraag organiseert de Energie- & Grondstoffenfabriek samen met Dutch Biorefinery Cluster de challenge ‘Klimaatpositief afvalwaterzuiveren’.



Er zijn meer dan 300 rioolwaterzuiveringen en bedrijven met industriële afvalwaterzuiveringsinstallaties. Daar wordt het vuile water gezuiverd en weer veilig teruggebracht naar het oppervlaktewater. En daar komen broeikasgassen bij vrij.

Geen broeikasgassen meer

De waterketen van de toekomst stoot geen broeikasgassen meer uit of de eventuele uitstoot krijgt een nieuwe bestemming. Hierbij wordt de indirecte uitstoot door gebruik van energie, materialen of chemicaliën vermeden of gecompenseerd door het langdurig vastleggen van broeikasgassen in waardevolle materialen.

Klimaatpositieve processen

In deze challenge wordt gezocht naar manieren waarop deze processen klimaatpositief kunnen verlopen. Kunnen we met een ‘creatieve klimaatopgave bril’ op beter samenwerken met bijvoorbeeld de industrie? Is het mogelijk om samen nieuwe oplossingen voor het afvalwater te bedenken waardoor een afname van broeikasgassen mogelijk is?

Ideeën aanleveren

Wie een goed idee heeft om het transport en het zuiveren van afvalwater klimaatpositief te krijgen, moet vooral meedoen met deze challenge ‘Klimaatpositief afvalwaterzuiveren’. Er is een mooi geldbedrag beschikbaar voor de winnaar om het idee verder te brengen. Inschrijven kan tot 28 oktober via het Winnovatie-platform.

Meer informatie: www.efgf.nl/challenge

Tweede Kamerleden bezoeken rioolwaterzuivering

8 oktober 2021

Op 8 oktober hebben Tweede Kamerleden met de portefeuille energie en klimaat een bezoek gebracht aan de rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi) West in Amsterdam.



De kamerleden Henri Bontenbal (CDA), Joris Thijssen (PvdA) en Farid Azarkan (DENK) kregen een rondleiding op de rioolwaterzuivering van waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Daar wordt ook biogas en groengas geproduceerd. Het bezoek was onderdeel van een breder werkbezoek over de stand van zaken van de Regionale Energiestrategieën (RES).

Duurzame energiebronnen

In de RES-en wordt in 30 regio’s intensief samengewerkt aan een aanpak voor het opwekken van duurzame energie in 2030. Ook waterschappen doen mee. Bestuursleden Dirk-Siert Schoonman en Sander Mager van de Unie van Waterschappen praatten de Kamerleden bij over duurzame energiebronnen van de waterschappen zoals biogas, groengas en aquathermie.

De rwzi als smart energy hub

Tijdens het werkbezoek werd het rapport ‘De rwzi als smart energy hub’ aan de Kamerleden overhandigd. Bij een ‘smart energy hub’ vormen de waterschappen een lokale energiegemeenschap met de bedrijven in hun omgeving. Zo zijn ze samen minder afhankelijk van het elektriciteitsnet. De Unie van Waterschappen heeft bureau Pondera de mogelijkheden laten onderzoeken. Het onderzoek werd uitgevoerd in samenwerking met de waterschappen Drents Overijsselse Delta en Vallei en Veluwe op locaties in Kampen en Harderwijk.

Waterstof

De meest verrassende uitkomst van het onderzoek is dat de rwzi een bijzonder kansrijke locatie is voor het opwekken van groene waterstof. Waterstof kan worden ingezet als duurzame brandstof voor zware werktuigen en slibtransport. De warmte kan worden benut bij de productie van biogas en groengas. Bovendien kan de pure zuurstof worden gebruikt voor beluchting in het zuiveringsproces. De helft van het energieverbruik bij de zuiveringen is nodig voor beluchting. Dit kan dus enorm veel energie besparen. Daarnaast is de verwachting dat emissie van lachgas kan worden gereduceerd.

Minder wegwerpplastic voor een schoner milieu

19 april 2022

Onlangs is de ministeriële regeling kunststofproducten voor eenmalig gebruik gepubliceerd. Daarin staan maatregelen om het gebruik van kunststof bekers en voedselverpakkingen voor eenmalig gebruik te verminderen. Ook is de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor de kosten van zwerfafval verder uitgewerkt.



In 2024 mogen plastic wegwerpbekers en maaltijdverpakkingen niet meer gebruikt worden in de horeca, op festivals en op kantoor. Herbruikbare borden en bekers zijn dan de norm om milieuvervuiling en plastic soep te voorkomen. In juli 2023 komt er een verbod op de gratis koffiebeker to go.

De producent betaalt

Vanaf 2023 wordt de rekening voor het opruimen van het plastic zwerfafval op straat, in sloten, rivieren en natuurgebieden betaald door de producenten die deze producten op de markt brengen. Denk aan drinkbekers, voedselverpakkingen, zakjes, wikkels, plastic tasjes, sigarettenfilters, ballonnen en vochtige doekjes.

Europese richtlijn

De maatregelen komen voort uit de Europese Single-Use Plastics-richtlijn. In alle Europese lidstaten zijn sinds 3 juli 2021 door deze richtlijn maatregelen genomen om impact op het milieu van de 10 meest gevonden plastic wegwerpproducten op stranden te verminderen.

Minder afval

De waterschappen zijn blij met de nieuwe maatregelen. Ze zorgen ervoor dat er minder afval in het water en in de natuur belandt. Ook is het goed dat de kosten die waterschappen maken voor het opruimen van zwerfafval en eventuele schade vergoed worden.

Vochtige doekjes

Helaas komen de kosten voor verstopping door vochtige doekjes in het rioolstelsel niet aanmerking voor vergoeding. De kosten voor het opruimen van onder meer vochtige doekjes in bermen, sloten, plassen etc. en zwerfvuil dat terecht komt in straatkolken, kolkaansluitingen en hemelwaterriolering valt wel onder de vergoedingsregeling.

Bekijk de regeling in de Staatscourant

Waterschappen roepen op om mee te doen aan Blauwgroen Netwerk

27 september 2021

Signalen dat het slecht gaat met de biodiversiteit komen bijna dagelijks in het nieuws. Waterschappen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan een goed natuurbeleid. Bijvoorbeeld met de versterking van het Blauwgroene Netwerk



Waterschappen zetten zich in voor het versterken van biodiversiteit. Daarvoor hebben ze unieke mogelijkheden, met het beheer van een uitgebreid netwerk van watergangen en dijken dat heel Nederland doorkruist. Dit Blauwgroene Netwerk beslaat bij elkaar maar liefst 250.000 km.

Nieuw leefgebied

De waterschappen zetten de watergangen en de dijken die ze beheren vaak in als nieuw leefgebied en verbindingsroutes voor planten en dieren. Dat doen ze door bijvoorbeeld natuurvriendelijke oevers langs watergangen te maken en bloemrijke vegetaties op dijken aan te leggen.

Versterken

De waterschappen willen dit Blauwgroene netwerk versterken. Dat staat in het position paper Biodiversiteit uit 2020. Ze hebben daarom het manifest Blauwgroen Netwerk gepubliceerd. Daarin roepen ze ook andere partijen op om met hun watergangen, dijken, wegbermen en terreinen aan te sluiten op dit Blauwgroene Netwerk.

Eigen tempo

Partijen die mee kunnen doen zijn bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, boeren en terreinbeheerders. Ieder in zijn eigen tempo. Zo draagt iedereen bij aan herstel van de biodiversiteit.

> Meer over het blauwgroene netwerk voor versterking van de biodiversiteit

CDA stelt vragen over Amerikaanse rivierkreeft

5 april 2022

Derk Boswijk, Tweede Kamerlid voor het CDA, heeft de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit vragen gesteld over de overlast die wordt veroorzaakt door de Amerikaanse rivierkreeft.

rivierkreeft

Door deze rivierkreeft gaat de waterkwaliteit en de biodiversiteit achteruit. De kreeften eten namelijk de waterplanten op. Ook woelen ze in de bodem en oevers waardoor het water troebel wordt. Er dringt dan geen licht meer tot op de bodem door. Gevolg: waterplanten verdwijnen, het ecologisch evenwicht wordt verstoord en de waterkwaliteit verslechtert. Ook kost het extra geld om bijvoorbeeld de oevers te herstellen.

Financiële schade

Boswijk vraagt de minister om de financiële schade in beeld te brengen. Ook wil hij graag weten of de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) niet in gevaar komen door de achteruitgang van de waterkwaliteit veroorzaakt door de rivierkreeft.

Waterkeringen

Een ander risico is volgens Boswijk dat waterkeringen doorbreken door de aanwezigheid van de rivierkreeft. Het Kamerlid is benieuwd hoe de minister daar tegenaan kijkt.

Grootschalige bestrijding

Daarnaast is er het probleem dat volgens de wet alleen beroepsvissers kreeften mogen vangen. Hierdoor is grootschalige bestrijding niet mogelijk. Bij een proef met het op grote schaal vangen van rivierkreeften in de Krimpenerwaard zijn 80.000 kreeften uit het water gevist. Dat was naar schatting de helft van het aantal volwassen kreeften in het gebied. Boswijk vraagt de minister of het bij dit soort aantallen wel een effectieve beheermaatregel is als alleen beroepsvissers op kreeften mogen vissen.

Extra geld

De CDA’er vraagt ook of de minister bereid is om samen met waterschappen en provincies extra geld vrij te maken om versneld een effectieve aanpak te ontwikkelen waarmee de rivierkreeft bestreden kan worden.

Standpunt

De waterschappen vinden dat de verantwoordelijke partij, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), het voortouw moet nemen om het kreeftenprobleem aan te pakken.

> De antwoorden van de minister (11 mei 2022)

Pleidooi voor Europese einde-afvalstatus voor grondstoffen uit rioolwater

23 september 2021

Europarlementariër Jan Huitema (VVD) heeft gepleit voor einde-afvalcriteria voor grondstoffen uit rioolwater en zuiveringslib. Dat deed hij in schriftelijke vragen aan de Europese Commissie.



De Europese Commissie onderzoekt momenteel voor welke afvalstromen op korte termijn EU-brede einde-afvalcriteria kunnen worden ontwikkeld. Huitema pleit ervoor om prioriteit te geven aan grondstoffen uit het zuiveringsproces voor huishoudelijk afvalwater.

Actieplan voor circulaire economie

Jan Huitema was als rapporteur betrokken bij het Europese Actieplan voor circulaire economie. In zijn rapport werd de Europese Commissie opgeroepen om snel te komen met een lijst van afvalstromen die prioriteit zouden krijgen bij eventuele vaststelling van nieuwe Europese einde-afvalcriteria. De Europese Commissie is hiermee aan de slag gegaan en komt nu in een fase om keuzes te maken.

Energie- en grondstoffenfabriek

De Unie van Waterschappen is blij met het pleidooi van Huitema. Waterschappen hebben met hun energie- en grondstoffenfabrieken grote ambities om het circulaire potentieel van rioolwater en -slib beter te kunnen benutten en de kringloop te sluiten. Naast teruggewonnen water en bemestingsproducten kunnen er ook stikstof- en zwavelcomponenten, fosforzouten, biopolymeren, bioplastics, vezels, eiwitten en algen uit afvalwater en rioolslib gehaald worden.

Afval-label

Nu kan dat maar beperkt, omdat rioolwater en slib nog het juridische label ‘afval’ uit de Europese Kaderrichtlijn Afvalstoffen hebben. Dat beperkt de mogelijkheden voor de afzet van deze materialen en het ontwikkelen van een goede business case. Zonder criteria die bepalen dat deze grondstoffen niet langer als afval worden gezien, blijft handel en verdere verwerking in productieprocessen ontzettend lastig.

Lees hier de schriftelijke vragen van Jan Huitema

Op de foto: Jan Huitema (tweede van rechts) bracht in september 2020 een werkbezoek aan waterschap Amstel, Gooi en Vecht.

Waterschappen vragen aandacht voor waterkwaliteit in landelijk gebied

25 maart 2022

Op 30 maart vindt in de Tweede Kamer een Commissiedebat Landbouw, Klimaat en Voedsel met minister Staghouwer plaats. De waterschappen hebben aandacht gevraagd voor een aantal onderwerpen die dan worden besproken, zoals het Nationaal Programma Landelijk Gebied.



Het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) heeft als taak om met een gebiedsgerichte aanpak te zorgen dat de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) en de Nitraatrichtlijn in 2027 worden gehaald. Maar het NPLG heeft ook nog 3 andere dossiers: het stikstofdossier, de klimaatopgave en het natuurherstel.

Waterkwaliteitsdossier

De waterschappen zijn bezorgd dat het waterkwaliteitsdossier in het NLPG zal ondersneeuwen. En als Nederland in 2027 de KRW-doelen niet haalt, stelt de Europese Unie het in gebreke. Daarom willen de waterschappen graag weten hoe de minister ervoor gaat zorgen dat het NPLG voldoende aandacht besteedt aan de KRW en de Nitraatrichtlijn.

Stikstofopgave

Belangrijke activiteit van het NPLG is het in beeld brengen van de stikstofopgave en de maatregelen die moeten worden genomen. Voor de Nitraatrichtlijn en de KRW is al bekend wat er moet gebeuren. Voor het stikstofdossier moet dat nog in beeld worden gebracht.

Geen vertraging

De waterschappen zien als risico dat de aanpak van de waterkwaliteitsproblemen daardoor vertraagt of stil komt te liggen. Ze hopen dan ook dat de minister ervoor zorgt dat dat niet gebeurt en dat de aanpak van de waterkwaliteitsproblemen doorgaat.

Stikstoftransitiefonds

In het Stikstoftransitiefonds is 811 miljoen euro beschikbaar voor KRW-maatregelen. Het kabinet wil dit geld gebruiken om bij bepaalde beken in Natura 2000-gebieden bufferstroken aan te leggen. Dat kost veel geld. En het lost maar in een klein deel van de landbouwgebieden de waterkwaliteitsproblemen op.

Zand, klei en veen

Ook voor andere landbouwbouwgebieden op zand, klei en veen is geld nodig om de KRW-normen voor stikstof en fosfor in het oppervlaktewater te halen. De waterschappen willen daarom graag dat de minister zich ervoor inzet dat het geld voor de stikstofaanpak ook bijdraagt aan het halen van de doelen van de Nitraatrichtlijn voor oppervlaktewater en de KRW.

Stikstofmaatregelen toetsen

Bij de stikstofaanpak is het belangrijk om te toetsen of de maatregelen geen negatieve gevolgen hebben voor de kwaliteit van het oppervlaktewater. Vanwege de stikstofmaatregelen komt landbouwgrond vrij. Als grasland van stoppende veehouderijbedrijven wordt omgezet naar akkerbouw- of tuinbouwgrond, neemt het risico op uit- en afspoeling van meststoffen naar oppervlaktewater toe. Dat betekent een verslechtering van de waterkwaliteit. De waterschappen willen daarom graag dat de minister ervoor zorgt dat de kwaliteit van het oppervlaktewater verbetert als veehouders stoppen.

Lees de hele inbreng

Terugblik debat mestbeleid Tweede Kamer

17 september 2021

Op 15 september heeft de Tweede Kamer met minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) gesproken over het mestbeleid. Op de agenda stond de Nederlandse inzet voor het 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn 2022-2025 (7e NAP).



Op 15 september heeft de Tweede Kamer met minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) gesproken over het mestbeleid. Op de agenda stond de Nederlandse inzet voor het 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn 2022-2025 (7e NAP).

De minister heeft een maatregelenpakket voor de landbouw voorgesteld om zo de waterkwaliteit in Nederland te verbeteren. Dat deed ze mede namens de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). Schouten wil de Tweede Kamer, de agrarische sector en andere partijen betrekken bij het opstellen van dat maatregelenpakket. Ze vindt de gezamenlijke verantwoordelijkheid belangrijk.

Forse maatregelen

Tijdens het debat in de Tweede Kamer wezen de BoerBurgerBeweging (BBB), CDA, PVV, VVD, SGP en ChristenUnie op de impact voor de agrarische sector. Zij vinden het een fors maatregelenpakket, waarin onder andere teeltvrije zones en duurzame bouwplannen zitten. De minister zegde toe dat zij voor het herfstreces een economische impactanalyse deelt met de Tweede Kamer.

Belang van waterkwaliteit

D66, ChristenUnie, PvdA, GroenLinks en Partij voor de Dieren wezen in het debat op het belang van een goede waterkwaliteit. Zij zien waterkwaliteit in samenhang met de klimaat-, natuur- en stikstofcrisis. De minister beloofde dat zij de kwalitatieve consequenties aangeeft van derogatie, waaronder de waterkwaliteit en de financiële gevolgen. Derogatie geeft de mogelijkheid om af te wijken van de door de EU vastgestelde norm van 170 kg stikstof uit dierlijke mest per hectare grond.

Kaderrichtlijn Water

Ook komt er een overzicht vanuit het ministerie van IenW naar de Kamer waarin de gevolgen staan als de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) niet gehaald worden. De minister benadrukte dat het forse maatregelenpakket nodig is voor het halen van de doelen van de KRW en Nitraatrichtlijn. En dat de tijd steeds krapper wordt om ze uit te voeren.

Teeltvrije zones

Over de teeltvrijezones meldde minister Schouten dat ze gaat praten met waterbeheerders over de vraag waar deze zones effectief zijn. Teeltvrije zones helpen de waterkwaliteit te verbeteren. Ze hebben ook effect op biodiversiteit en vermindering van gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater. Er wordt een afwegingskader opgesteld met waterbeheerders, wetenschap en de sector over waar en in hoeverre afgeweken kan worden van de teeltvrije zone. Dit kader wordt gedeeld met de Kamer.

Consultatie

De minister wil de Tweede Kamer, de agrarische sector en andere partijen zo snel mogelijk betrekken. Zo kunnen hun inzichten meegenomen worden in de verdere uitwerking. Daarom is er nu een consultatie over de maatregelen. De minister staat open voor wijzigingen. Maar die moeten wel leiden tot tenminste hetzelfde effect op de waterkwaliteit.

Aandacht voor waterkwaliteit hard nodig

De Unie van Waterschappen is blij dat er meer aandacht lijkt te zijn voor waterkwaliteit in het ontwerp van het 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn. Deze aandacht is ook hard nodig. Het is nog een flinke klus om in 2027 de doelen van de Kaderrichtlijn Water te halen. De Unie onderzoekt of de nu voorgestelde maatregelen voldoende zijn en bespreekt de uitkomsten met de waterschappen. Hieruit volgt een inhoudelijke zienswijze die de Unie zal indienen bij LNV.

> Ontwerp 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn