Futurist Tessa Cramer: hoe word je vaardig in denken over de toekomst?

3 december 2021

De toekomst is van ons allemaal. Ook de waterschappen denken na over de toekomst. En de toekomst brengt onzekerheid met zich mee. Hoe gaan we daarmee om? Daarover sprak futurist Tessa Cramer tijdens het online Waterinnovatiefestival 2021 dat als thema had ‘Het waterschap van de toekomst’. Volgens haar is de toekomst simpeler dan we denken.

Futurist Tessa Cramer op het Waterinnovatiefestival

Als mensen zijn we geneigd om een lineair toekomstbeeld aan te houden. We denken over de toekomst op basis van hoe het vandaag is. Cramer haalde als voorbeeld IBM-baas Thomas Watson aan, die in 1943 meende dat er in de wereld maar plaats zou zijn voor 5 computers. Daarom is volgens haar verbeeldingskracht belangrijk als we over de toekomst nadenken.

Tussenruimte nemen

Hoe word je vaardig in toekomstdenken? Om goed na te kunnen denken, hebben we volgens Cramer behoefte aan ’tussenruimte’. Daarin neem je de tijd om je oordeel uit te stellen, om nog even niet te weten hoe iets in elkaar zit. “Die ruimte zouden we vaker moeten nemen”, zei Cramer. “Deze tussenruimte inspireert tot nieuwe inzichten.”

Naar buiten kijken

Via een online enquête vroeg zij de online aanwezigen wat hun beste tip was om die tussenruimte te creëren. Er kwamen veel suggesties terug: wandelen, een college volgen in een ander vakgebied, naar buiten kijken of zelfs verstelwerk doen.

Rust en stilte

De tweede vraag die Cramer stelde was: welke mindset heb je nodig om over de toekomst na te denken? De wereld verandert zo snel, hoe kun je daarin meegaan? Stel eerst de vraag: moet je wel meedoen met die snelheid? Volgens haar is er meer rust en stilte nodig. Bijvoorbeeld door het nemen van een ’tech shabbat’: iedere week 1 dag offline. “En laten we, net als Eisenhower, onderscheid maken tussen belangrijke en urgente taken. Zet de ruis uit die je afleidt om na te denken over wat er echt toe doet.”

Geweldloze communicatie

Cramer bepleitte verder geweldloze communicatie in het denken over de toekomst. “Er wordt veel gepolariseerd, en dat drijft mensen uit elkaar. Wees benieuwd naar de ander. In onze Westerse wereld moeten we altijd meteen een mening klaar hebben. Maar stel je aannames gewoon eens uit.”

Samengevat

De 3 belangrijkste punten van haar betoog vatte Cramer als volgt samen:

  • Leer zien wat je aannames zijn. En probeer een lineair toekomstbeeld te voorkomen door uit je bubbel te stappen.
  • Stel jezelf continu de vraag wat ertoe doet en zoek manieren om er gestalte aan te geven.
  • Cultiveer het ongemak, stel de vragen die nodig zijn en doe dat zo compassievol mogelijk.

> Bekijk hier de hele rede van Tessa Cramer

Tessa Cramer (PhD) is lector Designing the future bij Fontys.

Meer Rijksregie op de ruimtelijke ordening met de Nationale Omgevingsvisie Extra

6 juli 2022

Op 6 juli heeft het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) 2 programma’s gelanceerd: de Nationale Omgevingsvisie Extra (NOVEX) en Mooi Nederland. Het doel van de 2 programma’s is om te komen tot samenhang in de uitvoering van de nationale omgevingsvisie. De waterschappen zijn blij dat de minister hiermee de regie neemt op de ruimtelijke ordening. De Unie van Waterschappen heeft daar ook voor gepleit. Net als voor het sturend zijn van water en bodem. Ook dat principe komt in de programma’s terug.



De NOVEX kent twee hoofdpijlers: regie per provincie en gebiedsgerichte regie in NOVEX-gebieden. Het programma bevat onder meer spelregels voor samenwerking tussen overheden. Mooi Nederland geeft meer invulling aan de samenhang tussen opgaven. Dit programma moet borgen dat een mooi eindresultaat wordt bereikt. Dat doet het door belevingswaarde, gebruikswaarde en toekomstwaarde centraal te stellen bij de inrichting van ons land. Beide programma’s onderstrepen dat water en bodem sturend zijn in de ruimtelijke inrichting.

Programma NOVEX

Er komen veel opgaven op ons af. Denk aan klimaat, water, stikstof, woningbouw, natuur en biodiversiteit,. De druk op de ruimte is groot. Voor de opgaven zijn er aparte nationale programma’s, zoals het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG), woningbouw, de Regionale Energiestrategie (RES). Het programma NOVEX verbindt de ruim 20 nationale programma’s en geeft aan hoe het Rijk regie voert op de ruimte. Het Rijk wil dat doen op basis van een goede interbestuurlijke samenwerking. Dat moet leiden tot een gedeeld beeld van de opgaven, heldere voorwaarden en concrete uitvoeringsafspraken.

Rol provincies

In oktober legt het Rijk bij iedere provincie een ‘startpakket’ neer. Daarin kunnen de provincies de nationale doelen inpassen en combineren met de lokale doelen en ambities op het gebied van ruimte. Dat startpakket bevat de doelen, kaders, randvoorwaarden, spelregels en een planning. De provincies gaan hiermee aan de slag en maken een plan. Ook organiseren ze het proces om tot zo’n plan te komen. Daarbij betrekken ze regio’s, gemeentes, waterschappen, uitvoeringsorganisaties en maatschappelijke partijen.

Ruimtelijk arrangement

In oktober 2023 moeten Rijk en provincies samen tot een ruimtelijk arrangement komen. Alle overheden dragen daaraan bij vanuit hun eigen rol en verantwoordelijkheid. De minister van VRO coördineert en voert de ruimtelijke regie per provincie namens het Rijk.

NOVEX-gebieden

Daarnaast is het Rijk intensiever betrokken bij 16 NOVEX-gebieden. Dit zijn gebieden in het landelijk en stedelijk gebied waar meerdere urgente nationale (ruimtelijke) opgaven spelen. Rijk en regio werken hier nauwer samen aan een ontwikkelperspectief voor het gebied en een uitvoerings- en investeringsagenda. Zulke NOVEX-gebieden zijn onder meer De Peel, Arnhem/Nijmegen/Foodvalley, de regio Zwolle, Amsterdam Noordzeekanaalgebied, Het Groene Hart en Zuid-Limburg.

Programma Mooi Nederland

Het is belangrijk om de balans te bewaren tussen het slim omgaan met opgaven die ruimte vragen en de kwaliteit van onze leefomgeving. Daarom geeft het Programma Mooi Nederland handvatten om ruimtelijke kwaliteit mee te nemen in de opgaven. Het programma brengt de samenhang tussen opgaven in kaart en ontwikkelt toekomstperspectieven. Op gebiedsniveau worden handelingsperspectieven ontwikkeld met inrichtingsoplossingen voor ingewikkelde thema’s.

Water en bodem sturend

De programma’s NOVEX en Mooi Nederland moeten er samen voor zorgen dat er snel goede keuzes worden gemaakt, dat opgaven slim worden gecombineerd en dat onze ruimte eerlijk wordt verdeeld. Dat alles met oog voor de ruimtelijke kwaliteit. Beide programma’s benoemen daarbij dat water en bodem sturend zijn voor de ruimtelijke planvorming. De inrichting moet “worden afgestemd op de staat en kwaliteit van de ondergrond en de natuurlijke dynamiek van het water”.

Wat vinden de waterschappen?

De Unie van Waterschappen is blij dat de minister van VRO de regie wil pakken op ruimtelijke ordening. Ook is het mooi dat ‘water en bodem sturend’ in beide programma’s terugkomt. Het is belangrijk om daar nader invulling aan te geven. Daarnaast hebben de waterschappen waardering voor het feit dat in het programma Mooi Nederland expliciet aandacht is voor de kwaliteit van de verbouwing van Nederland in de komende jaren, zowel in landelijk als in stedelijk gebied. Het water- en bodemsysteem is daarvoor de basis.

Ruimte voor water

De waterschappen benadrukken dat het belangrijk is dat er bij verbouwing van Nederland ruimte is voor water: klimaatadaptatie, ruimte voor waterveiligheid, ruimte om wateroverlast en droogte te voorkomen. Water heeft de komende decennia ruimte nodig, vanwege zeespiegelstijging, grotere afvoer rivieren, piekbuien en droogte. Het is belangrijk (ver) vooruit te kijken en de langetermijnverwachtingen en -ontwikkelingen mee te nemen bij de inrichting van de ruimte bij de grote verbouwing van Nederland.

Meer informatie over de programma’s

Deskundigenbijeenkomst Eerste Kamer over geborgde zetels

De Eerste Kamer houdt op 13 september een deskundigenbijeenkomst over het wetsvoorstel geborgde zetels. Dit gebeurt naast de schriftelijke behandeling, die op 21 juni startte met de inbreng van de Eerste Kamerleden op het wetsvoorstel.



Tijdens een deskundigenbijeenkomst kunnen Eerste Kamerleden vragen stellen en van gedachten wisselen met experts rondom een wetsvoorstel. De ChristenUnie wil graag 1 á 2 rechtsgeleerden uitnodigen voor de bijeenkomst. Andere fracties leveren deze week nog namen aan van mogelijke deskundigen.

Vragen bij onderbouwing

In de inbreng van de senatoren werden veel vragen gesteld over de onderbouwing van het alleen schrappen van bedrijfsgebouwde zetels. De VVD gaf aan waarom de gebruikte onderbouwing van de initiatiefnemers niet klopt: waterschapsbesturen hebben wel degelijk zeggenschap over de hoogte van de waterschapslasten voor bedrijven. De PVV lijkt tegen het schrappen van zetels voor bedrijven te zijn. Ook stelden de senatoren vragen over het tijdpad dat de indieners voor ogen hebben.

Duidelijkheid voor waterschapsverkiezingen

D66 en de PvdA gaven aan een deskundigenbijeenkomst niet nodig te vinden. De PvdA wees daarnaast op de planning van het wetsvoorstel met het oog op de waterschapsverkiezingen. In maart 2023 zijn de volgende waterschapsverkiezingen. De Unie van Waterschappen heeft aan de Eerste Kamer laten weten een halfjaar voor de waterschapsverkiezingen duidelijkheid te willen hebben over het wetsvoorstel.

Unie maakt kennis met nieuwe minister en met waterwoordvoerder

19 januari 2022

Nu het nieuwe kabinet is beëdigd, wil de Unie van Waterschappen graag kennismaken met nieuwe ministers en staatssecretarissen die een deel van het brede werkterrein van de waterschappen in hun portefeuille hebben. Maar liefst 10 bewindspersonen hebben raakvlakken met het werk van de waterschappen.



Christianne van der Wal (minister voor Natuur en Stikstof)

Rogier van der Sande en Dirk-Siert Schoonman maakten op 17 januari kennis met minister Van der Wal (Natuur en Stikstof). Zij bespraken de rol van de waterschappen in de integrale aanpak van het stikstofdossier. De waterschappen juichen toe dat het nieuwe kabinet de stikstofopgave wil koppelen aan het verbeteren van de waterkwaliteit. Zo vinden ze dat elke euro voor stikstofreductie er ook één van waterkwaliteit moet zijn.

Fahid Minhas (nieuwe waterwoordvoerder VVD)

Enkele Kamerleden werden minister of staatssecretaris en dat betekent dat er nieuwe Kamerleden in de Kamer komen. Soms wisselen de portefeuilles binnen de Kamerfractie dan ook. Bij de VVD was zo’n wissel: Fahid Minhas (foto) nam de waterportefeuille over van Rudmer Heerema. Rogier van der Sande maakte op 18 januari kennis met Minhas. De nieuwe waterwoordvoerder toonde zich geïnteresseerd in water in relatie tot ruimtelijke ordening. Er wordt binnenkort een werkbezoek voor hem georganiseerd.

Winnaars Waterinnovatieprijs 2021 bekend

2 december 2021

Op 2 december zijn tijdens het Waterinnovatiefestival de winnaars van de Waterinnovatieprijs 2021 bekendgemaakt. Een bont gezelschap aan innovatieve ideeën ging met de prijs naar huis: het roterende duikerschot, de AdOx-technologie om medicijnresten te zuiveren, De Energie Damwand en Big Brown Data. De publieksprijs was voor het project Superkritische vergassing.

Waterinnovatiefestival

Dit jaar werden de prijzen uitgereikt in categorieën die de grootste uitdagingen in de watersector centraal zetten: Aanpassen aan weersextremen, Gezond water en een gezonde bodem en Klimaatneutraliteit. Als vierde categorie werd het thema van het Waterinnovatiefestival toegevoegd: Het waterschap van de toekomst.

De winnaars van 2021

Er waren maar liefst 99 inzendingen. Die werden door een deskundige jury onder leiding van Annemieke Nijhof teruggebracht naar 12 genomineerden, drie per categorie. Op 2 december viel het beslissende oordeel. Dit zijn de winnaars van de Waterinnovatieprijs 2021:

Het roterend kunststof duikerschot

In de categorie ‘Aanpassen aan weersextremen’ won het roterende kunststof duikerschot. Dit instelbare, draaibare schot van waterschap De Dommel kan op een goedkope, duurzame en eenvoudige manier in duikers worden geplaatst. Daardoor kan water beter en langer worden vastgehouden in dit door droogte geteisterde stukje Noord-Brabant. De jury vindt de innovatie ingenieus, betekenisvol en ziet de opschalingsmogelijkheid.

AdOx, een manier om medicijnresten uit afvalwater te zuiveren

Met de vergrijzing zien we het medicijngebruik in Nederland toenemen. Daarmee komen er ook steeds meer medicijnresten in het water terecht met negatieve effecten voor de ecologie als gevolg. De TU Delft bedacht AdOx, een techniek waarmee zonder schadelijke effecten medicijnresten uit het afvalwater kunnen worden gezuiverd. Een vooruitstrevende technologie die concrete problemen bij onder meer het hoogheemraadschap van Delfland direct kan oplossen. De jury ziet deze innovatie als een belangrijke stap vooruit in de medicijnverwijdering en bekroont het idee met de Waterinnovatieprijs in de categorie ‘Gezond water en een gezonde bodem’.

De Energie Damwand

Met de Energie Damwand van Crux Engineering worden 2 vliegen in één klap geslagen. De damwand kan worden ingezet als waterkering én zorgt in combinatie met een warmtepomp voor de levering van thermische energie uit oppervlaktewater. Volgens de jury geeft de Energie Damwand een gezicht aan de grote potentie van warmte uit water. Ook prijst de jury de cross-sectorale benadering: de innovatie brengt twee werelden samen en wint daarom de Waterinnovatieprijs in de categorie ‘Klimaatneutraliteit’.

Big Brown Data

Niet iedereen gaat naar de teststraat, maar iedereen gaat wel naar de wc. Daarom bleek het rioolwater een hele goede indicatie te geven over de verspreiding van het coronavirus. Door dagelijks alle rioolwaterzuiveringsinstallaties van de waterschappen te laten bemonsteren, hebben de 21 waterschappen samen met het RIVM en het ministerie van VWS met Big Brown Data gezorgd voor nauwkeurig inzicht in de verspreiding van het virus. Daarmee is een belangrijke bijdrage geleverd aan de strijd tegen het virus. De jury heeft gezien dat deze innovatie Nederland internationaal op de kaart heeft gezet en prijst de snelheid waarin het dagelijks bemonsteren is gerealiseerd. De jury ziet enorme potentie in data uit rioolwater. Een terechte winnaar in de categorie ‘Waterschap van de toekomst’.

Publieksprijs

Met 20% van de stemmen sleepte de innovatie Superkritische vergassing van het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier de Publieksprijs in de wacht. Met deze innovatie worden de reststromen die ontstaan in het zuiveringsproces op een rioolwaterzuiveringsinstallatie omgezet naar groen gas.

‘Innovaties zijn onmisbaar’

Juryvoorzitter van de Waterinnovatieprijs is Annemieke Nijhof, algemeen directeur van Deltares. “Zoals de recente jaren van droogte en de overstromingen in het stroomgebied van de Maas hebben laten zien, leidt klimaatverandering tot nieuwe uitdagingen in het waterbeheer en voor de toekomst van waterschappen”, zei ze bij de uitreiking van de prijzen. “Innovaties zijn onmisbaar om ons watermanagement te vernieuwen en te verbinden met andere ruimtelijke en maatschappelijke opgaven. De Waterinnovatieprijs vormt daarmee een platform voor bestaande én nieuwe partijen, nieuwe allianties, nieuwe technologieën en concepten.”

De Waterinnovatieprijs

De Unie van Waterschappen organiseert om het jaar de Waterinnovatieprijs in samenwerking met de Nederlandse Waterschapsbank, het Waterschapshuis en STOWA. Vanwege de huidige coronasituatie vond de feestelijke uitreiking dit jaar online plaats.

Volledige terugblik van de uitreiking Waterinnovatieprijzen 2021

Minister de Jonge in gesprek over bouwen in lager gelegen gebieden

6 juli 2022

Op 6 juli heeft minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening een bezoek gebracht aan de Goudse wijk Westergouwe en het beoogde Vijfde Dorp in de laaggelegen Zuidplaspolder. Hij deed dat op uitnodiging van de Unie van Waterschappen. De minister ging het gesprek aan met het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard en de gemeentes Gouda en Zuidplas over de vraag: kan bouwen in laag Nederland en wat is er nodig om dit verstandig te doen?



Nederland kent een nijpend tekort aan woningen. Minister De Jonge heeft daarom de ambitie om bijna een miljoen nieuwe woningen te hebben gebouwd in 2030. In ons land is er echter beperkte ruimte en veel gebieden voor woningbouw kennen uitdagingen. Naast de woningbouwcrisis heeft Nederland te maken met een stijgende zeespiegel en steeds meer extreem weer. Denk hierbij aan langere perioden van droogte en hevige hoosbuien. Het bouwen van nieuwe woningen moet volgens de waterschappen dan ook op een klimaatbestendige manier gebeuren.

Klimaatbestendig als nieuw normaal

Westergouwe is een nieuwe, laag gelegen woonwijk in de Zuidplaspolder bij Gouda waarvan de eerste fases al in 2016 zijn opgeleverd. Minister De Jonge kreeg daar presentaties over het veilig en klimaatbestendig inrichten van de wijk. De minister bezocht onder meer woningen die ook een waterkerende functie hebben. Bij het deel van de polder in de gemeente Zuidplas waar het Vijfde Dorp moet verschijnen, sprak hij met verschillende betrokkenen van het waterschap, de provincie en de gemeente over de ambitie om van het Vijfde Dorp een toekomstbestendig ‘Klimaatdorp’ te maken.

Water en bodem leidend

Toon van der Klugt, dijkgraaf van het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard: “Bouwen in diepe polders is complex en daarom moet je ook vanuit duurzaamheid vooraf goed naar de locatie kijken. Bouwen kan alleen als dit volledig klimaatadaptief gebeurt. Water en bodem moeten dus leidend zijn in de plannen. De wijk Westergouwe laat zien dat bouwen onder strenge voorwaarden op moeilijke plekken in laag Nederland wel kan en tot iets heel moois leidt, maar dat dit heel veel vraagt.“

Investeren, niet repareren

Van der Klugt: “Voor het nieuw te bouwen Vijfde Dorp, waar met de gemeente naar water en bodem gekeken wordt, willen wij met de gemeente, provincie en ons waterschap dat het hoge ambitieniveau wordt waargemaakt. Het Vijfde Dorp moet, ook door commitment van het Rijk, hét klimaatdorp van Nederland worden. Een voorbeelddorp waar we laten zien hoe bouwen in lager gelegen gebieden van Nederland kan. Dit is geen eenvoudige opgave, maar wat ons betreft wel de enige optie. Wanneer we namelijk niet aan de voorkant nadenken over klimaatbestendige keuzes, creëren we een potentiële schadepost van miljarden euro’s. We moeten vooraf investeren en niet achteraf repareren.”

Nationale maatlat

Minister De Jonge werkt aan een nationale maatlat voor klimaatadapatief bouwen, op advies van de Unie van Waterschappen en deltacommissaris Peter Glas. Naar schatting 820.000 woningen van de circa 1 miljoen woningen die tot 2030 gebouwd moeten worden, staan gepland in risicovol gebied als je kijkt naar het waterbeheer. Tot nu toe wordt bij locatiekeuzes voor woningbouw nog nauwelijks rekening gehouden met het bodem- en watersysteem en de gevolgen van klimaatverandering op de lange termijn.

Circulaire economie: decentrale overheden maken het verschil

11 januari 2022

Van 7 tot en met 12 februari vindt de Week van de Circulaire Economie plaats. Omschakelen naar een circulaire economie is niet alleen iets voor bedrijven. Ook decentrale overheden kunnen een sterke rol spelen in deze omschakeling. Maar hoe?



Om daar antwoorden op te vinden, is Circularities samen met de Unie, alle gemeentes (VNG) en alle provincies (IPO) gestart met de campagne ‘De Verschilmakers’. Speciaal voor iedereen met het goede voornemen om in het nieuwe jaar het verschil te maken.

Voorbeelden waterschappen

Onderdeel van de campagne is het magazine ‘De Verschilmakers’. Daarin staat onder meer een verhaal hoe waterschap Vallei en Veluwe zich inzet om de waardevolle grondstoffen uit rioolslib opnieuw in te zetten. In een ander artikel komt waterschap Aa en Maas aan het woord. Dit waterschap voert de restauratie van bijvoorbeeld dijken met circulaire materialen uit. Maar ook gemeentes en provincies komen met interessante voorbeelden.

Podcast

Daarnaast is er een 6-delige podcastserie gelanceerd. Daarin veel aandacht voor de circulaire toekomst van Nederland op het gebied van bouw, landbouw, infrastructuur, bedrijven, consumenten en afval.

Zelf aan de slag

Ambtenaren of bestuurders die zelf concreet aan de slag willen met de circulaire economie kunnen zich op de website van De Verschilmakers aanmelden. Circularities en de koepels ondersteunen hen dit jaar dan 5 keer met praktische tips en kennis om circulaire economie in het eigen vakgebied in de praktijk te brengen.

Website De Verschilmakers

Week van de Circulaire Economie

Handreiking voor klachtafhandeling bij aanbesteden

30 juni 2022

De Aanbestedingswet 2012 wordt gewijzigd. Een klachtenregeling voor alle aanbestedende diensten wordt verplicht. Ook moet er sprake zijn van een onafhankelijk klachtenloket, speciaal ingericht voor de behandeling van klachten over aanbestedingen.



Aanbestedende diensten zoals waterschappen moeten zich voorbereiden op deze wijziging. Daarom heeft het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) de Handreiking Klachtafhandeling bij aanbesteden gemaakt.

Laagdrempelige klachtenregeling

Om de rechtsbescherming bij aanbesteding van ondernemers te verbeteren, werkt het ministerie van EZK aan verschillende maatregelen. Eén van deze maatregelen is een verplichte laagdrempelige klachtenregeling voor alle aanbestedende diensten met een onafhankelijk klachtenloket. Dit klachtenloket kan binnen of buiten de organisatie zijn, of in samenwerking met andere organisaties. Het klachtenloket moet in ieder geval speciaal zijn ingericht voor de behandeling van klachten over aanbestedingen. Deze verplichting wordt opgenomen in de Aanbestedingswet 2012.

Handvatten om klachtenregeling op te stellen

De Handreiking Klachtafhandeling biedt praktische handvatten om misverstanden, onbedoelde fouten en ten onrechte gestelde eisen in de aanbesteding tijdig te herstellen. Zo kunnen ondernemer en aanbestedende dienst verder bouwen aan een professionele relatie. De handreiking stimuleert aanbestedende diensten die nog geen klachtenregeling met loket hebben, en helpt ze om hiermee aan de slag te gaan. Ook geeft de handreiking aanbestedende diensten die al wel een klachtenregeling met loket hebben tips om de klachtafhandeling te verbeteren.

Klachtenregeling bij de waterschappen

Veel waterschappen hebben al een regeling voor de afhandeling van aanbestedingsklachten. Destijds (in 2013) hebben een aantal waterschappen samen een klachtenregeling opgesteld en een loket voor dit soort klachten ingesteld. Voor deze waterschappen is het slim om de klachtenregeling te actualiseren op basis van de Handreiking. De waterschappen die nog geen (onafhankelijk) klachtenloket hebben, kunnen dit met behulp van de Handreiking inrichten.

Voorbeelden van klachtenloketten

Op de website van PIANOo worden praktijkvoorbeelden van een onafhankelijk klachtenloket gedeeld. Verschillende aanbestedende diensten vertellen over de manier waarop zij hun klachtenloket hebben ingericht. Waaronder een praktijkvoorbeeld van de hoogheemraadschappen van Rijnland en Delfland. Ook staan hier lessen, tips en uitleg over hoe de onafhankelijkheid wordt geborgd en wat de voordelen zijn van de gekozen structuur: binnen of buiten de organisatie of in samenwerking met andere organisaties.

Bekijk de handreiking

Vanaf 1 juli besluitvorming weer alleen bij fysieke vergaderingen

De afgelopen 2 jaar was de Tijdelijke wet digitale beraadslaging en besluitvorming van kracht. Dankzij die wet konden Provinciale Staten, gemeenteraden en algemene besturen van waterschappen ook in coronatijd digitaal vergaderen en besluiten nemen. Deze tijdelijke wet geldt tot 1 juli.



In tegenstelling tot vorige keren zal de tijdelijke wet dit keer niet verlengd worden. Dat betekent dat besturen, waaronder algemene besturen van waterschappen, nog wel digitaal mogen vergaderen, maar dat besluiten in een fysieke vergadering moeten worden genomen.

Geen noodzaak voor verlenging

De Eerste Kamer heeft bij de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aangegeven dat er gezien de huidige situatie met betrekking tot corona geen noodzaak meer is om de tijdelijke wet te verlengen. Daarnaast vindt de Eerste Kamer dat een permanente regeling om een geheel nieuwe afweging vraagt van de medewetgevers, waaronder de Eerste Kamer. Hierop kan volgens de Eerste Kamer onmogelijk worden vooruitgelopen door de Tijdelijke wet bij herhaling te verlengen.

VNG, IPO en Unie van Waterschappen hadden bij de minister en de Eerste Kamer aangedrongen op verlenging van de tijdelijke wet totdat de permanente wet in werking treedt. Dit ook vanwege de onzekere situatie rondom corona dit najaar en deze winter.

Eerste wetenschappelijke inzichten broeikasgas uit veenweide bekend

1 december 2021

Voor het eerst kan de uitstoot van broeikasgas uit veenweide onderbouwd worden met wetenschappelijke onderzoek. In opdracht van de decentrale overheden en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft het Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgas Veenweide (NOBV) een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van mogelijke maatregelen en deelt de eerste resultaten.

Veenweide Waterschap Amstel Gooi en Vecht

Met het Klimaatakkoord hebben het Rijk, de provincies, gemeenten en waterschappen samen met maatschappelijke partners afgesproken de CO2-uitstoot te verminderen. Bodemdaling en daarmee gepaarde veenoxidatie zorgt ook voor CO2-uitstoot en wordt in het kader van het Klimaatakkoord aangepakt.

Onderzoeksprogramma

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat de emissie uit veenweiden moet worden verminderd met 1,0 Mton CO2 per jaar in 2030. Het NOBV is daarom in december 2019 gestart met als doel meer inzicht te krijgen in de huidige emissies en de effecten van maatregelen op de broeikasgasemissies. Op verschillende locaties verspreid door het Nederlandse veenweidebied meet het NOBV de effectiviteit van verschillende maatregelen: waterinfiltratiesystemen, natte teelten en het verhogen van het slootwaterpeil.

Effectieve maatregelen

De onderzoeksresultaten van het NOBV worden in 2024 opgeleverd. Dit najaar zijn de eerste 2 meetjaren afgerond. De eerste resultaten laten zien dat door het slootpeil te verhogen de uitstoot van CO2 altijd afneemt. Daarnaast neemt de uitstoot af bij de aanleg van onderwaterdrains. Het NOBV stelt dat de combinatie van het opzetten van het slootpeil en onderwaterdrainage de meeste CO2-reductie oplevert. In vervolgonderzoek wordt de validiteit van deze resultaten verder getoetst. Om zo snel mogelijk gebruik te kunnen maken van deze 2 maatregelen, zijn de nieuwe inzichten nu al vrijgegeven.

Vervolgonderzoek

Het NOBV, waar de STOWA een belangrijke rol in vervult, meldt verder dat de effectiviteit van maatregelen afhankelijk is van omstandigheden zoals het weer, de bodemopbouw, doorlatendheid, kwel en wegzijging, en de wijze van aanleg van de maatregel. Inzicht in de rol en wisselwerking van deze condities is noodzakelijk om de emissies en de effectiviteit van maatregelen beter te kunnen voorspellen. Daarbij kennen de huidige methoden en uitkomsten nog onzekerheden en vervolgonderzoek noodzakelijk. In vervolgonderzoek moet ook de methaanemissie bij natte teelten worden meegenomen. Meer inzicht in de processen achter deze emissie moet duidelijk maken wat de methaanemissie veroorzaakt en welke mogelijkheden er zijn om de emissies van deze teelt te beperken.

Meer informatie over het NOBV