Terugkoppeling commissie bestuurszaken, communicatie en financiën

22 november 2021

Op 12 november kwam de Uniecommissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën (CBCF) van de Unie van Waterschappen digitaal bij elkaar. Een korte samenvatting van de hoofdpunten.

Bootje gevouwen van een 100 euro biljet

Vergoeding kosten Wet open overheid

De CBCF heeft positief geadviseerd op het voorstel Vergoeding kosten Wet open overheid (Woo). De Wet open overheid vervangt de huidige Wet openbaarheid van bestuur en treedt naar verwachting volgend jaar 1 mei in werking. De waterschappen krijgen na overleg van de Unie met het Rijk compensatie voor zowel de incidentele implementatiekosten als de extra structurele kosten die het gevolg zijn van de Woo. De toezegging bedraagt over de jaren 2022-2027 € 23,5 miljoen. Bij instemming door de Ledenvergadering met het voorstel zouden de eerste middelen in 2022 kunnen worden uitbetaald.

Het is de bedoeling dat de waterschappen bij deze implementatie worden ondersteund vanuit het Waterschapshuis (hWh). Hiervoor is van de totale toezegging € 375.000 gereserveerd. De CBCF zal bij goedkeuring door de Ledenvergadering hWh opdracht geven het plan te gaan ontwikkelen en uitvoeren. hWh zal hier vervolgens mee aan de slag gaan.

Besproken in de commissie

In de commissie is verder gesproken over:

  • de lastenontwikkeling van de waterschappen in 2022, waarover een persbericht is uitgegaan;
  • de compensatie van het Rijk voor gederfde belastingopbrengsten over het jaar 2021;
  • de kostenvergoeding van het Rijk i.v.m. de kindertoeslagaffaire;
  • de schuldpositie van de waterschappen n.a.v. radio-uitzendingen van het programma Argos en artikelen in de Groene Amsterdammer.

Sessie Omgevingswet

Na afloop van de vergadering in de commissie in een aparte sessie bijgepraat over de stand van zaken voor de waterschappen m.b.t. de Omgevingswet i.r.t. andere overheden. Het beeld is dat de waterschappen goed op koers liggen richting de implementatie op 1 juli 2022.

> Volledige agenda en stukken van deze vergadering

Terugkoppeling commissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën

8 juni 2022

Op 19 mei heeft de commissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën (CBCF) van de Unie van Waterschappen vergaderd. Een korte samenvatting van de hoofdpunten.

Een veld bloembollen aan het water

Campagne Waterschapsverkiezingen 2023

De waterschappen voeren gezamenlijk campagne om in 2023 de waterschapsverkiezingen bij de kiezer onder de aandacht te brengen. De commissie heeft de communicatie-expertgroep voor de waterschapsverkiezingen feedback gegeven op het campagnevoorstel.

Evaluatie hoogwater Limburg

De commissie heeft de evaluatie besproken van de liaisonrol en het Waterschapshulpteam (WHT) van de Unie tijdens het hoogwater in Limburg in 2021 en is positief gestemd over de rol die de Unie heeft gespeeld. Ook wordt aandacht gevraagd voor de verbeterpunten. Bijna alle aanbevelingen zijn direct op te pakken door de Unie of door het WHT. Verder zijn er nog aanbevelingen waarvoor andere partijen aan de lat staan.

De commissie is ook benieuwd naar de uitkomsten van het visietraject crisisbeheersing 2030 dat op dit moment loopt. In dit visietraject wordt met alle waterschappen gewerkt aan een gezamenlijk beeld over waar we als sector willen staan in 2030.

Nieuwe verslaggevingsregels waterschappen

De waterschappen hebben op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) een advies opgesteld voor nieuwe, geactualiseerde verslaggevingsvoorschriften voor de waterschappen. De commissie heeft een positief besluit genomen over het uit te brengen advies aan de minister van IenW.

Manifest Maatschappelijk Verantwoord Aanbesteden en Inkopen 2021-2025

Het manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen 2022-2025 heeft als doel inkopende organisaties bij elkaar te brengen en hen te stimuleren tot een brede toepassing van het instrument maatschappelijk verantwoord opdrachtgeven en inkopen. Het manifest is de opvolger van het manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen uit 2016. De commissie benadrukt het belang van het manifest en heeft de Ledenvergadering positief geadviseerd om met dit manifest in te stemmen.

Besproken in de commissie

In de commissie is verder gesproken over:

  • De Kadernota begroting 2023 Unie van Waterschappen bestaande uit een verhoging van de begroting 2022 met 3,0% contributiestijging en 3,3% inflatiecorrectie. De commissie adviseert de Ledenvergadering om in te stemmen met de Kadernota.
  • De resultaten audits Informatieveiligheid & privacy. De bespreking heeft vertrouwelijk plaatsgevonden
  • Aanpassing van het belastingstelsel.
  • Oekraïne en de belastingheffing. De commissie heeft kennisgenomen van de gevolgen die de opvang van ontheemden uit Oekraïne door particulieren (gastgezinnen) kan hebben voor onder andere de zuiveringsheffing.

> Bekijk de volledige agenda en stukken van deze vergadering

Extra bijeenkomst Commissie Waterkeringen over stabiliteit HWBP

13 december 2021

De Uniecommissie Waterkeringen (CWK) is op 3 december een keer extra bij elkaar gekomen. Er is gesproken over 2 adviezen over de stabiliteit van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).



De bestuurlijke werkgroep Stabiliteit en de Adviesraad werkten dit jaar aan deze adviezen om de aanhoudende instabiliteit en onvoorspelbaarheid in de uitvoering van het HWBP aan te pakken.

Adviezen

Het advies van de bestuurlijke werkgroep Stabiliteit gaat in op onder meer flexibeler programmeren, bestuurlijk meer sturen op tijd en geld, risico’s meer zelf dragen bij vertragingen, vergroten voorspelbaarheid van de solidariteitsbijdragen, en meer investeren aan de voorkant van een project.
Het advies van de Adviesraad gaat in op onder andere doorgroeien naar een gezamenlijke gedragen programmasturing, een meer gemeenschappelijke toon in communicatie en meer kennisuitwisseling.

Goede kwaliteit

De CWK is blij met de kwaliteit van de adviezen. De problematiek en de gegeven adviezen zijn duidelijk doorleefd. De commissie heeft beide adviezen omarmd, ondanks enkele kanttekeningen.

Eén ontwikkelagenda

De commissie adviseert om één ontwikkelagenda te maken voor beide adviezen. Daarin moet een deel gericht zijn op de korte termijn (optimalisatie) en een deel op de lange termijn (transformatie). De ontwikkelagenda bevat dan ook een verdiepingsslag en concretisering, waaronder het in beeld brengen van de impact. In de ontwikkelagenda staat ook het vervolgproces: wie doet wat? De vorm volgt daarbij de inhoud van de agenda.

Bestuurlijk en ambtelijk

Het is noodzakelijk om onderscheid te maken tussen de bestuurlijke tafel en de ambtelijke tafel, en tussen wat de waterschappen zelf moeten doen en wat de alliantie samen moeten doen. De CWK roept op om bij de uitwerking zoveel mogelijk gebruik te maken van de reguliere overlegvormen.

Terugblik op de commissie Waterkeringen van 9 maart

15 maart 2022

Op 9 maart kwam de commissie Waterkeringen (CWK) weer bij elkaar. De commissie sprak onder meer over de visie op waterveiligheid en over het eerste advies van de beleidstafel Wateroverlast en Hoogwater.

dijkinspectie voor waterveiligheid

Visie Waterveiligheid

De commissie is blij met de laatste versie van de Visie Waterveiligheid, die nu voor 85 procent klaar is. De commissie geeft wel nog een aantal aandachtspunten mee voor de afronding van de visie. In de vergadering van het CWK van 1 juni en in de ledenvergadering van 24 juni vindt vervolgens de besluitvorming plaats.

Beleidstafel wateroverlast en hoogwater

Het eerste advies van de Beleidstafel Wateroverlast en Hoogwater is verschenen. De commissie reageert hier op.

Meerlaagsveiligheid

De commissie vindt het belangrijk om meerlaagsveiligheid meer aandacht te geven, ook in het regionale systeem. Meerlaagsveiligheid betekent dat in een gebied in samenhang wordt gekeken naar keringen (laag 1), ruimtelijke ordening (laag 2) en crisisbeheersing (laag 3). Daarnaast wil de commissie ruimte om de adviezen van de beleidstafel regionaal te kunnen implementeren. Verder vindt de commissie dat het internationale aspect meer aandacht mag krijgen. En ook dat de verzekerbaarheid van wateroverlast en hoogwater meegenomen moet worden in het vervolgadvies.

‘Building back better’

Het advies van de beleidstafel mag wat meer urgentie uitstralen, vindt het CWK verder. Daarnaast vindt de commissie het ook belangrijk dat het advies aansluit bij de Landelijke voorziening Overstromingsinformatie. De commissie adviseert daarnaast te onderzoeken of de risicobenadering beter is voor de normering van de wateroverlast. Bij stresstesten gaat het niet om de rekenexercitie, maar om de tastbare verbetering van de situatie in het veld. Ten slotte onderschrijft de commissie het principe dat er ruimte is om bij waterschade het herstel op een manier uit te voeren die rekening houdt met de veranderde omstandigheden: het ‘building back better’-principe.

Implementatieplan naar een realistisch en betrouwbaar HWBP

De Commissie Waterkeringen besprak ook het Implementatieplan ‘Naar een realistisch en betrouwbaar Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP)’. De commissie wil de implementatie van de adviezen van de adviesgroep en de bestuurlijke werkgroep voortvarend oppakken. Per thema komt er een bestuurlijk trekker. De voortgang van het plan komt terug in een volgende vergadering van de CWK.

> Bekijk hier alle stukken van de vergadering

Terugblik op de commissie Waterkeringen van 26 mei

22 juni 2021

26 mei kwam de commissie Waterkeringen (CWK) weer bij elkaar. Er werd onder meer gesproken over de subsidieregeling van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) en de beoordeling van primaire keringen. Een samenvatting.



Vervolg evaluatie subsidieregeling HWBP: kleine kans, groot gevolg

In 2019 is de subsidieregeling HWBP geëvalueerd. In 2020 en 2021 hebben de betrokken partijen, waaronder de Unie van Waterschappen, gewerkt om de aanbevelingen en vebeterpunten van de evaluatie uit te werken.

De CWK heeft de voorkeur om variant 1 van de subsidieregeling van het HWBP uit te proberen. Variant 1 houdt in dat er wordt uitgekeerd op het moment dat zich een risico met een kleine kans voordoet maar met een groot gevolg. Het gaat om risico’s die vooraf gekwantificeerd kunnen worden en om risico’s die alleen kwalitatief benoemd kunnen worden.

De CWK wil afspraken maken over de proef. Als variant 1 in de proef toch niet de juiste oplossing is voor subsidies die beter passen bij de werkelijke kosten, kan variant 3 een alternatief zijn. Variant 3 houdt in dat er wordt uitgekeerd op het moment dat de raming in een bepaalde mate wordt overschreden. Daarbij is het ook belangrijk wat de resultaten van de evaluatie Waterwet zijn. Variant 3 past momenteel namelijk niet binnen de wet.

Vervolg evaluatie subsidieregeling HWBP: grondverwerving

De CWK besluit alle beslispunten over grondverwerving in september in zijn geheel te behandelen wanneer er ook een voorstel ligt als alternatief op het subsidiëren van het grondverwervingsbeleid van waterschappen.

Vervolg Evaluatie subsidieregeling HWBP: algemeen

De CWK stemt in met het delen van werkelijke kosten om van elkaar te leren en het referentiekader te blijven ontwikkelen. Bij het toepassen van het referentiekader moet oog blijven voor de diversiteit van de projecten. De afronding van de evaluatie wordt ter kennisname aangenomen.

Voortgang beoordelingen primaire keringen

De CWK bevestigt dat de bestuurlijke wil en ambitie er is om de beoordelingen van primaire keringen volgens planning af te ronden. Bestuurders houden vinger aan de pols. Het ‘directeuren aanjaagteam’ helpt waar nodig.

Financiering strategische samenwerking netbeheerders en waterschappen

Op 6 november 2020 heeft de CWK ingestemd met de oprichting van de strategische samenwerking netbeheerders en waterschappen (SSWN) en financiële bijdrage daaraan. De SSWN is, in navolging van de POV Kabels en Leidingen, opgericht om te zorgen voor betere samenwerking tussen waterbeheerders en netbeheerders. De CWK stemt nu in met het voorstel om de bijdrage evenredig te verdelen over de waterschappen.

Financiering boeggolf in de programmering HWBP in de jaren 2024 – 2025

De CWK stemt unaniem in met het voorstel dat de waterschappen 50 procent van de boeggolf voorfinancieren met projecten in 2024 en 2025. Ook stemt de CWK in met het vrijwaren van waterschap Amstel, Gooi en Vecht van voorfinanciering. Dit besluit is nog onder voorbehoud van afstemming met het dagelijks bestuur van enkele waterschappen.

Het besluit over de verdeling van de rentekosten wordt in september genomen. Er ligt dan een nieuw voorstel met varianten voor verdeling rentelasten en mogelijkheden om als waterschappen op vrijwillige basis gezamenlijk een lening aan te trekken.

Kadernota

De kadernota beschrijft de kaders voor het opstellen van de HWBP-programmering 2023 – 2034. De CWK geeft een positief advies aan de vertegenwoordiging in het programmabestuur HWBP.

Veel aandacht voor waterkwaliteit in commissiedebat Water

10 juni 2021

Op 9 juni vond in de Tweede Kamer het commissiedebat Water plaats. Op de agenda stonden verschillende onderwerpen die voor de waterschappen van belang zijn: droogte, geborgde zetels, klimaatbestendig bouwen en waterkwaliteit.



Waterkwaliteit

Naast demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) was ook demissionair minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) bij het debat aanwezig, vanwege verschillende agendapunten die over waterkwaliteit en landbouw gingen.

Sandra Beckerman van de SP benadrukte het belang van schoon water en wees op de deadline van 2027, waarin de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW) moeten zijn gehaald. Die doelen gaan volgens Beckerman uit van ondergrenzen. Ze wilde weten welke extra maatregelen minister Schouten gaat nemen om de waterkwaliteit te verbeteren. Leonie Vestering van de Partij voor de Dieren wees op waterverontreiniging door mest. Net als de SP geloofde zij niet dat de KRW-doelen gehaald worden met het huidige beleid.

CDA’er Derk Boswijk gaf in het debat aan blij te zijn met de afspraken over medicijnresten in het water. Hij maakt zich ook zorgen over opkomende stoffen, dus vroeg hij minister Van Nieuwenhuizen naar de Europese aanpak hiervan. Zij wees in het antwoord op de Green Deal.

Ook Laura Bromet van GroenLinks vroeg aandacht voor de waterkwaliteit. Er wordt veel gepraat, maar er is amper handhaving gaf zij aan. Ook vroeg zij minister Van Nieuwenhuizen naar de grootste bedreiging van de waterkwaliteit. De minister noemde droogte als grootste bedreiging, maar daar nam Bromet geen genoegen mee.

Tjeerd de Groot (D66) bracht in het debat naar voren dat de KRW-doelen niet gehaald worden en dat we bereid moeten zijn om naar de rol van de landbouw hierin moeten kijken. De vrijwillige aanpak lijkt onvoldoende. Wil minister Schouten ook verplichtende maatregelen nemen? Zij gaf hierop aan hier naar te willen kijken.

Klimaatbestendig bouwen

Pieter Grinwis (CU) vroeg zich af of er bij de grote woningbouwopgave wel voldoende gekeken wordt naar de locaties. Gaan we overal maar bouwen en is het bouwbesluit daar wel op toegerust? Als voorbeeld noemde hij het plaatsen van de meterkast op de begane grond. Is dat handig bij een huis dat iets dieper gebouwd is. Heeft minister Van Nieuwenhuizen voldoende oog voor het belang van klimaatbestendig bouwen, vroeg hij zich af. De minister gaf daarop aan dat er een goede samenwerking is op dit gebied met het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Unie van Waterschappen.

Geborgde zetels

Ook de geborgde zetels in de waterschapsbesturen kwamen aan de orde in het debat. Zo liet de SGP weten voor behoud van de zetels te zijn, omdat op die manier belangrijke kennis over de praktijk in de besturen geborgd is. Ook Caroline van der Plas van de BoerenBurgerBeweging bracht in het debat naar voren dat zij voorstander is van de geborgde zetels, omdat zij van de waterschappen geen politieke organisatie wil maken. Ook Pieter Grinwis (ChristenUnie) sprak steun uit voor het behoud van de geborgde zetels. Hij wilde van minister Van Nieuwenhuizen weten hoe zij de verschillende opties uit het rapport Boelhouwer waardeert. De overige partijen in de Kamer hebben geen standpunten gedeeld of vragen gesteld over dit onderwerp. Minister Van Nieuwenhuizen gaf op al deze uitlatingen aan, het besluit over de toekomst van de geborgde zetels aan de Kamer te laten.

Overig

Rudmer Heerema (VVD) bracht een plan naar voren voor een Nationaal Waterakkoord, waarin er breed met alle relevante partijen in de watersector naar de vraagstukken van water wordt gekeken. Minister Van Nieuwenhuizen gaf aan dat er veel bereidheid binnen de sector is voor een dergelijke samenwerking.

De SGP vroeg minister Van Nieuwenhuizen nog of zij vaart gaat maken met nodige wetgeving voor de herziening van het belastingstelsel zoals dat door de waterschappen is vastgesteld. Zij gaf hierop aan dat breed draagvlak voor de voorstellen belangrijk is en dat er nog gesprekken lopen tussen VNO-NCW en de Unie van Waterschappen. Ze wil eerst de uitkomsten van die gesprekken afwachten.

Na dit debat volgt een Tweeminutendebat Water, waar Kamerleden moties kunnen indienen naar aanleiding van dit commissiedebat.

Terugkoppeling Commissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën van 21 mei

25 mei 2021

Op 21 mei kwam de Uniecommissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën (CBCF) van de Unie van Waterschappen digitaal bij elkaar. Een korte samenvatting van de hoofdpunten.



Tweede piek publieksaanpak Waterbazen

Van 17 mei tot en met 13 juni zetten de waterschappen opnieuw in op hun gezamenlijke publieksaanpak Waterbazen. Daarmee willen ze de Nederlanders prikkelen om zelf waterbewust bezig te zijn, en laten zien hoe de waterschappen het water op grotere schaal beheren. Naast een grote inzet via sociale media zijn ook de Waterbazen Wandelingen gelanceerd. Met een gratis Doe & ontdek-gids kun je al wandelend aan de slag met opdrachten en waterweetjes, op een zelf te kiezen route.

De leden van de CBCF spraken hun waardering uit voor de ontwikkeling van de aanpak. Ook bespraken ze aandachtspunten voor het vervolg van deze aanpak tot en met de waterschapsverkiezingen in 2023. Er werd onder andere gesproken over de aansluiting van de landelijke aanpak bij regionale communicatie. En over het moment waarop de aanpak zich op de opkomst voor de verkiezingen gaat richten.

Certificering CO2-prestatieladder

Daarnaast roept de CBCF alle waterschappen en aan waterschappen gelieerde organisaties op om aan de slag te gaan met de CO2-prestatieladder, en bewust te overwegen om zich hierop in de periode 2021-2025 te certificeren. In 2019 en 2020 hebben de waterschappen deelgenomen aan een Community of Practice. Inmiddels zijn verschillende waterschappen het certificeringstraject gestart, of hebben dit zelfs al afgerond. Door middel van deze certificering willen de waterschappen laten zien dat zij hun best doen om hun CO2 uitstoot zo veel mogelijk te beperken. De Community of Practice wordt voortgezet om ervaringen en voorbeelden rond het gebruik van de CO2-prestatieladder met elkaar uit te kunnen wisselen.

Kaderbegroting Unie van Waterschappen 2022

De leden van de CBCF adviseren de Ledenvergadering van de Unie van Waterschappen om akkoord te gaan met het kader van de begroting voor 2022. Voor 2022 wordt – in het verlengde van in 2019 gemaakte afspraken hierover – een verhoging van de begroting 2021 met 2,4% voorgesteld. Dat is 1% contributiestijging en 1,4% inflatiecorrectie. Wel constateren de leden dat door onder meer de stijgende pensioenkosten een kleiner aandeel van de verhoging ingezet kan worden voor de beoogde versterking van het Uniebureau. De komende tijd wordt daarom opnieuw naar de prioritering binnen de vereniging gekeken. In september ligt de conceptbegroting voor bij de CBCF.

En verder…

  • Stemde de CBCF in met het voorstel voor de aanpak rondom het verschijnen van het persbericht over de waterschapsbelastingen dat jaarlijks in november wordt gepubliceerd.
  • Besprak de CBCF over welke strategische thema’s de leden het komende jaar met elkaar beeldvormend in gesprek willen.

De volledige agenda en stukken van deze vergadering staan op iBabs, via de website van de Unie van Waterschappen.

Terugblik op de Commissie Waterkeringen van 3 maart

24 maart 2021

Begin maart kwam de Commissie Waterkeringen (CWK) weer bij elkaar. Er werd onder meer gesproken over waterveiligheid en over het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Een samenvatting.



Visie Waterveiligheid

De Commissie Waterkeringen (CWK) heeft een conceptvisie Waterveiligheid 2035-2050 gemaakt. Als de reactie van de Commissie Watersystemen daarin is verwerkt, wordt de omgeving geraadpleegd. Ook de dijkgraven kunnen hun advies op de conceptvisie geven tijdens de dijkgravensessie op 1 april.

Hoogwaterbeschermingsprogramma

De CWK is geïnformeerd over de diverse overleggen van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Een ambtelijke Adviesraad HWBP werkt aan een stabiel en voorspelbaar HWBP. Hiervoor is op korte termijn een oplossing nodig voor de kastekorten in 2024/2025 en een structurele oplossing voor de lange termijn. Er wordt ook een bestuurlijke klankbordgroep ingesteld. Deze klankbordgroep gaat aan de slag met de bestuurlijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid van de dagelijks bestuursleden van de waterschappen voor de stabiliteit van de het Hoogwaterbeschermingsprogramma.

In de volgende vergadering van de CWK staat de voortgang van de Adviesraad HWBP op de agenda. Zo mogelijk ligt er dan ook een tijdpad voor de langetermijnoplossing voor een stabiele financiering en een voorspelbare programmering.

De CWK is akkoord met ongewijzigde afspraken rond de levencyclusbenadering en met de subsidie voor beheer en onderhoud van versterkingswerken. In projecten passen de waterschappen goede levenscycluskostenanalyses toe. Dit vanuit het huidige uitgangspunt dat beheer- en onderhoudskosten niet subsidiabel zijn. De CWK heeft ingestemd met het voorstel om de administratieve lasten te verminderen bij innovatieprojecten. De CWK krijgt graag inzicht in wat dit betekent.

De CWK geeft 2 punten mee voor de Kadernota. Dat is de nota voor de contouren van de programmering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2023-2029/2033.

  1. Als aanvulling op de 12-jarige doorkijk van het programma tot en met 2033 is het goed om ook een doorkijk te maken tot 2050 en hoe dit past binnen de kasreeks van 400 miljoen euro per jaar.
  2. De positie van projecten op het programma moeten op basis van meer criteria dan alleen het veiligheidsrendement bepaald worden.

Bij de komende programmering is het belangrijk om goed te bekijken wat qua tijd en geld realistisch is om te programmeren.

Overige punten

De CWK ondersteunt het initiatief voor de Landelijke Voorziening overstromingsinformatie. De commissie blijft graag op de hoogte van de voortgang, aangezien de huidige fase vrij lang heeft geduurd. De commissie is voorstander van een waterschapper als trekker.
Ook heeft de CWK ingestemd met de aanpak van oevererosie. Deze afkalving van oevers valt in het grensgebied in beheer tussen Rijkswaterstaat en de waterschappen.

Terugblik op de Commissie Watersystemen van 10 maart

19 maart 2021

Op 10 maart is de Commissie Watersystemen (CWS) weer bij elkaar geweest. Er is onder meer gesproken over uitheemse rivierkreeften, grondwater, droogte en diepe plassen. Een samenvatting.



Onderzoeksplan aanpak invasieve uitheemse rivierkreeften

Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid (LNV) richt samen met het ministerie van Infrastruc-tuur en Waterstaat (I&W), IPO, VNG en de Unie een taskforce op voor de aanpak van uitheemse rivierkreeften. Deze gezamenlijkheid is een belangrijke winst. Er is breed draagvlak voor het onderzoeksprogramma. Vanuit de commissie wordt onder meer aandacht gevraagd voor het tijdspad en om de (financiële) verantwoordelijkheid bij LNV te leggen. De commissie stemt in met het onderzoeksprogramma en de inzet van de taskforce.

Visie op grondwater

De eerste contouren van de visie op grondwater worden gepresenteerd. Veel commissieleden wijzen op de regionale verschillen. Wat betreft de timing van het visietraject moet gekeken worden naar de mogelijkheid om tussenresultaten in te steken bij lopende trajecten. Denk aan de formatie en waterbeheerplannen. De commissieleden verschillen van mening over de governance. Daarover wordt in een volgende vergadering verder gesproken. Voor nu is het belangrijk om aan de slag te gaan en te beseffen dat we een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben. De commissie is akkoord met de ingezette weg. Er moet wel goed gekeken worden naar het tempo.

Droogte

2020 was de derde droge zomer op rij. Er was veel maatschappelijke en politieke aandacht voor de droogteproblematiek. De waterschappen kregen veel vragen over wat zij doen om de droogte aan te pakken. Veel van die vragen gingen over het grondwater en de grondwateronttrekkingen. Om vragen in het nieuwe droogteseizoen goed te kunnen beantwoorden, is een communicatielijn over de droogte aanpak opgesteld. Daarin wordt onder meer aandacht gevraagd voor het bufferen van en zuinig omgaan met water. Er is draagvlak voor de communicatielijn.

Maatschappelijke discussie herinrichting diepe plassen

Het verondiepen van diepe plassen is een goede ontwikkeling als plassen ecologisch kunnen worden verbeterd en daarmee ook bagger grootschalig kan worden toegepast. Maar als de ecologische (water)kwaliteit in het geding komt, is het juist een slechte ontwikkeling. Dit speelt vooral met nieuwe opkomende stoffen. De commissie onderstreept het belang van zorgvuldigheid, en de noodzaak van een scherp afwegingskader. Er kan naar alternatieven gezocht worden, maar dat is ook lastig. Het is goed dat er een duidelijke redeneerlijn is over deze kwestie. Dat is belangrijk als de waterschappen in beeld komen bij toekomstige situaties waarin de media aan-dacht besteden aan het verondiepen van een diepe plas.

Visie waterveiligheid

Hetty Klavers, bestuurslid van de Unie van Waterschappen, is bij dit onderwerp aanwezig. Zij legt de link tussen watersystemen en de visie waterveiligheid, die momenteel binnen de Commissie Waterkwaliteit (CWK) wordt voorbereid. Ze vraagt de CWS om de CWK te adviseren over de visie, omdat waterveiligheid ook het regionale watersysteem achter de dijken raakt. DE CWS wijst vooral op de verbinding tussen het ruimtelijk domein en waterveiligheid. Het is belangrijk om dit nog inzichtelijker en steviger neer te zetten. Hierbij wordt ook meer aandacht gevraagd voor meerlaagsveiligheid. Het is goed om na te denken over de doelgroepen die je met de visie wilt bereiken. Tot slot is het belangrijk om aandacht te hebben voor de kortere termijn, in combinatie met een langere tijdshorizon van 2100.

Kosten uitvoering Klimaatakkoord

De waterschappen zijn bezig met maatregelen in het kader van het Klimaatakkoord. De Raad voor Openbaar Bestuur (ROB) heeft inzichtelijk gemaakt welke kosten hiermee gemoeid zijn. Daarbij is ook de inzet van de waterschappen onder de loep genomen. In hoeverre willen de waterschappen de inzet vergoed hebben? Of betalen ze die inzet via het eigen belastingstelsel? Over het advies van de ROB heeft binnen de Unie standpuntbepaling plaats gevonden: terughoudendheid om de hand op te houden bij het Rijk. De commissie steunt deze lijn en ziet wel kansen om te kijken naar innovatieve sporen voor medefinanciering of compensatie.

Terugkoppeling commissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën van 26 februari

16 maart 2021

Op 26 februari kwam de Uniecommissie Bestuurszaken, Communicatie en Financiën (CBCF) van de Unie van Waterschappen digitaal bij elkaar. Een korte samenvatting van de hoofdpunten.



Afwegingskader voor bijdragen van het Rijk

De waterschappen financieren de structurele uitvoering van hun taken via het eigen belastingstelsel. Op die manier is de continuïteit van het waterschapswerk geborgd. Steeds vaker moet extra kosten worden gemaakt, bijvoorbeeld voor de implementatie van nieuwe landelijke wetgeving of om een bijdrage te leveren aan bredere maatschappelijke uitdagingen. In die gevallen ontvangen de waterschappen, via de Unie van Waterschappen, soms een financiële bijdrage van het Rijk. De CBCF besprak een afwegingskader dat richting geeft aan de vraag in welke gevallen de Unie namens de waterschappen bij nieuw beleid met financiële consequenties wel of geen bijdrage van het Rijk vraagt. Na verwerking van de door de commissie gemaakte opmerkingen besluit de ledenvergadering van de Unie over het afwegingskader.

Toeslagaffaire

De CBCF besloot dat de waterschappen, met ondersteuning van het Rijk, de openstaande belastingschulden van ouders die slachtoffer zijn geworden van de kinderopvangtoeslagenaffaire willen kwijtschelden. Daarmee geven ze gehoor aan de oproep van staatssecretaris Van Huffelen van het ministerie van Financiën. De commissie besprak ook dat aan bepaalde voorwaarden moet zijn voldaan voordat de waterschappen de kwijtschelding daadwerkelijk kunnen realiseren.

Zie ook: Waterschappen willen gedupeerde ouders toeslagenaffaire helpen.

Conceptjaarrekening Unie van Waterschappen 2020

De commissie stelde de conceptjaarrekening van de Unie van Waterschappen over 2020 vast. Het jaar is met een positief resultaat afgesloten. Een deel daarvan is gereserveerd voor doorlopende actuele projecten, onder meer voor het traject rond de aanpassing van het belastingstelsel. Een deel wordt opgenomen in het algemene verenigingsvermogen.

En verder…

De CBCF ging akkoord met:

  • de reactie namens de gezamenlijke waterschappen op de evaluatie van de Wet veiligheidsregio’s. Belangrijkste punt hierin is dat de waterschappen niet als formeel crisispartner uit de wet moeten worden geschrapt;
  • een verlenging van de looptijd van het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen tot en met 31 december 2021;
  • het blijven handelen volgens de intenties van de Green Deal Duurzaam Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW) tot 1 juli 2021;
  • het voorstel van het Informatiehuis Water (IHW) dat zij vanaf 2022 het beheer van de Digitale Delta API (DD API) als taakuitbreiding overnemen van Rijkswaterstaat.

De CBCF adviseert de ledenvergadering van de Unie positief over:

  • het vaststellen van de geactualiseerde afspraken in de baseline ‘Basis op Orde’, die de minimale randvoorwaarden zijn om als sector bij te blijven op het gebied van digitalisering;
  • het opstarten van de uitwerkingsfase van het Ontwikkelplan Landelijke Voorziening Overstromingsinformatie;
  • de overdracht van de door waterschappen toegezegde contributiegelden naar het Kadaster voor de ICT-systemen van de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) in 2021 en 2022, en het voortzetten van de community van het samenwerkingsverband bronhouders BGT.