Waterschap Limburg alert op mogelijke wateroverlast

20 mei 2022

Het KNMI heeft voor vrijdagmiddag 20 mei voor Limburg code oranje afgekondigd. Waterschap Limburg is in verhoogde staat van paraatheid en er zijn preventieve maatregelen genomen.

Zandzakken worden op een aanhanger geladen met een heftruck

Medewerkers van het waterschap zijn op strategische plekken aanwezig. In werkloodsen in Horst en Sittard liggen grote hoeveelheden zandzakken klaar, die in geval van nood direct beschikbaar zijn voor gemeenten. Op centrale plekken in het Heuvelland worden vrachtwagens gestationeerd met materiaal waarmee snel nooddijken kunnen worden aangelegd.

Preventieve maatregelen

Waterschap Limburg heeft daarnaast preventieve inspecties uitgevoerd bij de waterbuffers in het Heuvelland en omliggend gebied, die zijn aangelegd om te voorkomen dat water te snel afstroomt en in lager gelegen gebieden voor overlast zorgt. Duikers in Zuid-Limburg zijn gecontroleerd op doorstroming. Diverse stuwen zijn omlaag gezet en er zijn beverdammen verlaagd, zodat regenwater snel kan afstromen.

Veel neerslag

Het KNMI heeft van 13 tot 16 uur code oranje afgegeven voor Limburg. Er is gedurende die tijd kans op zware onweersbuien, mogelijk met grote hagel en (zeer) zware windstoten van 90 tot ruim 100 km/uur. Ook wordt er veel neerslag verwacht, met lokale uitschieters tot 50 mm. Die waarschuwing geldt in versterkte mate voor Zuid-Limburg.

Droge bodem

Op dit moment is niet te voorspellen waar de neerslag precies gaat vallen en wat de duur en kracht ervan zal zijn. De droogte van de afgelopen weken heeft gezorgd voor verdroging van de bodem. Hierdoor kan neerslag moeilijker in de bodem infiltreren, waardoor er een kans is dat plaatselijk enige wateroverlast kan ontstaan.

Tips voor inwoners

De Veiligheidsregio Limburg raadt inwoners aan maatregelen te nemen om mogelijke wateroverlast te voorkomen. Ze verwijzen naar de website WachtNietOpWater.nl voor handige tips. Op de website van de brandweer is meer informatie te vinden over wie inwoners wanneer moeten bellen bij wateroverlast.

Waterschappen: ‘Watersnood Limburg geen incident, nationale regie nodig’

3 november 2021

Op 2 november hebben waterschap Limburg, de provincie Limburg en verschillende Limburgse gemeenten de Limburgse Propositie Water aangeboden aan demissionair minister Barbara Visser (Infrastructuur en Water) en aan de Tweede Kamer. Hiermee vragen zij aandacht en concrete stappen in het klimaatbestendig maken van Limburg. Dit is een boodschap die de Unie van Waterschappen van harte onderschrijft, voor heel Nederland. De Unie roept het nieuwe kabinet dan ook op met nationale plannen te komen voor het aanpassen aan weersextremen.



In de Limburgse Propositie Water wordt het Rijk uitgenodigd om samen met de regio te werken aan een structurele aanpak en financiering voor klimaatadaptatie om de watersystemen in Limburg klimaatrobuust te maken. De Limburgse overheden vragen het Rijk om samen met de regio een fonds van 1,2 miljard euro te realiseren voor een meerjarig adaptief programma. Hierbij wordt aangestuurd op een versnelling van de huidige geplande maatregelen, waarbij de klimaatbestendige doelen niet pas in 2050 worden gehaald, maar al in 2035.

Klimaatbestendig Nederland

Omdat heel Nederland zich extra moet voorbereiden op de effecten van klimaatverandering, doet de Unie van Waterschappen een dringende oproep richting een nieuw kabinet. Rogier van der Sande, voorzitter Unie van Waterschappen: “De Limburgse propositie is een duidelijke roep om versnelling. Laat de Limburgse watersnood van deze zomer een katalysator zijn voor heel Nederland. De Unie benadrukt dat de weersextremen zich overal in Nederland kunnen voordoen, met verschillende gebiedsafhankelijke gevolgen. Een versnelling van maatregelen moet daarom in heel Nederland plaatsvinden. Structurele financiering is hiervoor nodig.”

Geen ver-van-je-bed-show

Voor de waterschappen is opvangen van de gevolgen van klimaatverandering dagelijkse praktijk. “Met drie ex-treem droge zomers en een zomer vol wateroverlast in het achterhoofd, zien we dat klimaatverandering geen ver-van-je-bed-show is, maar de dagelijkse realiteit. De waterschappen werken hard aan het aanpassen aan het nieuwe klimaat door bijvoorbeeld dijken te versterken, waterbuffers aan te leggen en water beter en langer vast te houden voor droge tijden,” legt Van der Sande uit. “Maar we raken de grenzen aan van wat we binnen het watersysteem kunnen opvangen. We geven dan ook al geruime tijd bij de medeoverheden aan dat er ingrijpende keuzes nodig zijn in de ruimtelijke inrichting om Nederland leefbaar en toekomstbestendig te houden.”

Ruimte voor water

Van der Sande: “Als de overstromingen in Limburg iets laten zien is het wel dat wanneer je water geen ruimte geeft, water ruimte neemt. In de praktijk betekent dit dat klimaatbestendig bouwen de norm moet worden, de waterbeheerder vanaf het allereerste idee voor ruimtelijke plannen wordt betrokken en een bepalende stem heeft over bijvoorbeeld de locatiekeuze. Om dit voor elkaar te krijgen is nu meer Rijksregie nodig en daarom hoort aanpassen aan het nieuwe klimaat hoog op de agenda bij de kabinetsformatie.”

Klimaatdag: waterschappen willen ‘dweilen met de kraan dicht’

28 oktober 2021

Uit de Klimaatnota 2021 blijkt dat het klimaatbeleid leidt tot meer CO2-reductie, maar extra stappen nodig blijven. Waterschappen onderstrepen die noodzaak, omdat zij de gevolgen van klimaatverandering merken in het dagelijks werk. “Wij dweilen graag met de kraan dicht en nemen onze verantwoordelijkheid met hoge ambities op het gebied van duurzaamheid,” zegt Dirk-Siert Schoonman, bestuurslid van de Unie van Waterschappen.



”Niet alleen de recente wateroverlast in Limburg laat zien dat extreem weer ons nu al op de proef stelt,” aldus Schoonman. “We kampen ook al jaren met droogte. En worden geconfronteerd met zeespiegelstijging, verzilting en bodemdaling. Klimaatverandering moet meer en meer leiden tot bewust ruimtegebruik. Als we Nederland op termijn veilig en bewoonbaar willen houden, moeten water en bodem leidend zijn in ruimtelijke keuzes. Niet alles kan overal. De bestemming moet het klimaat volgen. Daarom zijn wij als waterschappen uiterst ambitieus om verdere klimaatverandering te beperken. We lopen voorop om energieneutraal te worden, door energiebesparing, vermindering van broeikasgassen, duurzaam inkopen en opwek van duurzame energie.”

Energieneutraal

De waterschappen dragen volop bij aan het nationale Klimaatakkoord. Zo zetten ze zich in voor energieneutraliteit in 2025. Door de opwek van duurzame energie bij de rioolwaterzuiveringen, het inzetten van terreinen voor wind- en zonne-energie en door aquathermie: thermische energie uit oppervlaktewater en afvalwater. Waterschappen zijn één van de grootste producenten van biogas en overwegen om het biogas maatschappelijk in te zetten als groen gas. Op dit moment zijn de waterschappen al voor meer dan 40% zelfvoorzienend door eigen duurzame energieproductie.

Circulaire economie

Ook hebben waterschappen de doelstelling van een 100% circulaire economie in 2050. Waterschappen vergroten het aanbod aan hernieuwbare alternatieven door waardevolle grondstoffen terug te winnen, zoals nutriënten, cellulose, bioplastic en schoon water uit rioolwater. Tegelijk werken ze aan een strategie richting klimaatneutrale en circulaire waterschappen. Met circulaire inkoop en aanbesteding van grote projecten kan de uitstoot van C02 fors worden teruggebracht, bijvoorbeeld bij dijkversterkingen. Dat geldt ook voor verduurzaming van het rijdend materieel van de waterschappen.

Klimaatbestendig

De klimaatverandering beperken is één kant. De andere kant zijn de gevolgen die de waterschappen nu al opvangen met de toenemende weersextremen als droogte en hoosbuien. Ze investeren de komende jaren 1,8 miljard euro per jaar in onder meer het klimaatbestendiger maken van Nederland door bijvoorbeeld dijken te versterken, waterbergingen aan te leggen en voorzieningen om zoetwater vast te houden, zoals regenwaterbuffers.

Lees hier meer over de duurzame activiteiten van de waterschappen.

Aandacht voor overstromingen in de Week van Ons Water

14 oktober 2021

Van 16 tot en met 31 oktober organiseren de waterbeheerders van Nederland excursies en andere leerzame en leuke activiteiten tijdens de Week van Ons Water.



Iedereen die dat leuk vindt kan een kijkje in de keuken nemen bij de watermanagers die Nederland leefbaar houden. Ook krijgen ze tips over wat zij zelf kunnen doen om zich bijvoorbeeld voor te bereiden op overstromingen.

Deuren open voor publiek

Iedere dag (en nacht) zijn duizenden mensen bezig om in Nederland droge voeten te houden en te zorgen voor schoon en voldoende water. Vaak is dat werk niet zo zichtbaar. Daarom gooien de waterbeheerders hun deuren open voor publiek tijdens de Week van Ons Water.

Activiteiten door heel het land

Er worden leerzame en verrassende activiteiten door heel Nederland georganiseerd. Zo kun je mee op dijk-excursie met dijkexperts in Oudekerk aan den IJssel, gratis advies krijgen over het klimaatbestendig inrichten van je tuin in Woerden en kun je op onderwatersafari in Friesland. Op www.weekvanonswater.nl staan alle activiteiten die er gedurende de week in Nederland te doen zijn.

Overstroom ik?

Er staat een nieuw hoogwaterseizoen voor de deur en daarom is de website overstroomik.nl vernieuwd. Op deze website kun je zien wat een overstroming in je woonplaats betekent. De website geeft informatie en tips over hoe je je kunt voorbereiden op een overstroming. Informatie die in de Week van Ons Water ook te vinden is in de watermusea van Nederland: onder meer in het Woudagemaal in Lemmer, het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem, het Nederlands Watermuseum in Arnhem, het Watersnoodmuseum in het Zeeuwse Ouwerkerk, Batavialand in Lelystad en in het Keringhuis bij de Maeslantkering in Hoek van Holland.

Week van Ons Water

De Week van Ons Water is een initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, waterschappen, provincies, gemeenten, drinkwaterbedrijven en Rijkswaterstaat. Deze organisaties willen Nederlanders bewuster maken van het bijzondere van water. Dit doen zij door te laten zien wat er aan watermanagement gebeurt in Nederland en door aan te geven wat mensen zelf kunnen doen bij overstromingen, wateroverlast en droogte en hoe we kunnen helpen om ons water schoon te houden.

Kamervragen over toedracht dijkdoorbraak Reeuwijk

27 juli 2021

Tweede Kamerleden Peter Valstar en Rudmer Heerema (VVD) hebben de ministers van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en van Infrastructuur en Waterstaat vragen gesteld over de toedracht van een dijkdoorbraak bij Reeuwijk.



Zij deden dat naar aanleiding van het AD-artikel ‘Dijkdoorbraak zet weilanden in Reeuwijk onder water’. Dat bericht gaat onder andere in op de suggestie dat de dijkverzakking te wijten zou zijn aan de Amerikaanse rivierkreeft, een invasieve uitheemse kreeftensoort.

Oorzaak onbekend, onderzoek in gang

De oorzaak van de dijkdoorbraak in de Middelburg- en Tempelpolder in Reeuwijk is nog niet bekend, het hoogheemraadschap van Rijnland doet intensief onderzoek naar de mogelijke oorzaak. De mogelijkheid dat de Amerikaanse rivierkreeft hieraan heeft bijgedragen, wordt daarin meegenomen. Rijnland stelt hierover dat dit op basis van de kennis van nu en van deskundigen onwaarschijnlijk lijkt. De Unie van Waterschappen wacht de resultaten van het onderzoek van het hoogheemraadschap af.

Dijkinspecties

De waterschappen inspecteren hun dijken regelmatig en wanneer onregelmatigheden worden geconstateerd, grijpen direct. Het klimaat en de natuur zijn echter grillig en onvoorspelbaar en Nederland is vanwege de ligging kwetsbaar voor overstromingen. 60 procent van ons land zou regelmatig onder water lopen zonder onze dijken en duinen. De waterschappen en Rijkswaterstaat werken daarom voortdurend aan sterke dijken en ruimte voor rivieren. Op dit moment is zelfs de grootste dijkversterkingsoperatie ooit aan de gang: de komende 30 jaar wordt 1.100 kilometer dijk versterkt in het Hoogwaterbeschermingsprogramma.

De vragen van de Tweede Kamerleden liggen nu bij de genoemde ministeries ter beantwoording. De termijn daarvoor is 3 weken.

Hoogwatergolf verlaat Limburg

19 juli 2021

De hoogwatergolf heeft Limburg verlaten en is inmiddels aangekomen in Noord-Brabant en Gelderland. In de middag van 19 juli is code oranje van kracht voor de Maas.



Ondanks het hoge water hebben de dijken in Limburg stand gehouden. Ook veel noodmaatregelen hebben gewerkt. Nu het waterpeil is gezakt, gaan de waterbeheerders een nieuwe fase in. Allereerst houdt waterschap Limburg de verzadigde dijken in noord en zuid Limburg nog nauwlettend in de gaten en komt het bij het ontdekken van zwakke plekken in actie. Daarnaast bekijkt het waterschap hoe ze samen met Rijkswaterstaat kunnen zorgen dat de dijken straks weer sterk en veilig de winterperiode in gaan. Om de dijken niet onnodig te belasten worden inwoners en bezoekers dringend verzocht de dijken niet te betreden.

Meer ruimte voor de Maas

Omdat de hoogwatergolf afvlakt en de Maas in het Brabantse en Gelderse landschap meer de ruimte krijgt, is de dreiging op overstroming en schade in deze gebieden ook kleiner. De waterschappen in Brabant en Gelderland hebben preventieve maatregelen getroffen voor het hoge water en blijven de komende dagen alert op de staat van de dijken en voeren daarvoor extra dijkinspecties uit.

Hoogwater op de Rijn

Ook op de Rijn is sprake van hoogwater. Uiterwaarden zijn ondergelopen, waardoor campings zijn ontruimd en vee is verplaatst. Het hoge water levert hier vooralsnog verder geen problemen op. Ook hier blijven de waterschappen alert.

Ga niet zwemmen in de Maas en uiterwaarden

De waterschappen vragen watersporters en pleziervaarders niet het water op te gaan, zodat zij niet verrast worden door een plotselinge stijging van het water. Zwemmen in het water van de Maas, Rijn of in de uiterwaarden wordt op dit moment ten zeerste afgeraden. Dit in verband met de hoge stroomsnelheid, het aanwezige drijfvuil en de mogelijke verontreinigingen in het water.

Waterschappen aan de bak vanwege hoosbuien

5 juli 2021

Waar de afgelopen 3 zomers in het teken stonden van langdurig droge en hete periodes, kenmerkt de zomer van 2021 zich tot nu toe door hoosbuien die plaatselijk voor veel schade kunnen zorgen. Dit betekent alle hens aan dek bij de waterschappen.



Ook dit weekend was het weer raak. In onder meer Groningen, Drenthe en Limburg stonden straten blank door hoosbuien. In Dalfsen pompten gemalen van waterschap Drents Overijsselse Delta de grote hoeveelheden water weg en controleerde het waterschap de kwaliteit van het water in de straten. Het waterschap adviseert inwoners contact met het water te mijden.

Gevaarlijke situaties

Op diverse plekken in Limburg zorgden modder- en waterstromen voor gevaarlijke situaties en liepen straten, en kelders onder water. Buffers van waterschap Limburg stroomden vol en beken hebben verhoogde afvoeren. Het waterschap houdt vanwege de hevige regenval de afvoeren in de beken in heel Limburg nauwlettend in de gaten en komt waar nodig in actie.

Schade door wateroverlast

Waterschap Limburg probeert nu met 17 tips om wateroverlast te voorkomen (pdf) inwoners te helpen bij het inperken van schade. Maar wat als er al schade is? De Unie van Waterschappen bracht in kaart hoe het afhandelen van schade door wateroverlast in zijn werk gaat.

Waterschappen: versneld aanpassen aan weersextremen moet hoog op agenda nieuw kabinet

4 juni 2021

Tijdens het Commissiedebat Water op 9 juni in de Tweede Kamer staat klimaatadaptatie: het omgaan met weersextremen, op de agenda. De waterschappen hebben geleerd van de afgelopen 3 droge zomers. Ze zien dat ze tegen de grenzen van het huidige watersysteem aan lopen. De waterschappen vragen een nieuw kabinet dan ook versneld maatregelen door te voeren en structureel voor voldoende geld te zorgen voor de decentrale overheden.



Door het natte voorjaar lijkt het alsof de droogte dit jaar meevalt. De waterbeheerders zijn inderdaad blij met de regen die op veel plekken achterstanden in de grondwaterpeilen heeft aangevuld. Maar ze juichen niet te vroeg. De waterschappen zien lokaal nog altijd lage grondwaterstanden, bijvoorbeeld op de Veluwe, de Peel en in sommige delen van Brabant. Daarnaast leert de ervaring van de 3 afgelopen droge zomers dat waterstanden snel kunnen wegzakken bij langere periode van droogte en hitte.

Water vasthouden

Door de regen in het voorjaar en de gunstige wateraanvoer van de rivieren is de situatie wel positiever dan afgelopen jaren. Dat komt niet alleen door het weer. De waterbeheerders hebben ook hard gewerkt aan het beter en langer vasthouden van water. Zo hebben veel waterschappen de stuwen zo hoog mogelijk gehouden om zo een grondwaterbuffer aan te leggen. Door de waterstanden hoger te houden ‘duwen’ de waterschappen het water vanuit de watergang in de bodem naar het grondwater. Ook geeft een hogere waterstand ’tegendruk’ aan het grondwater. Zo kan regenwater dat in de bodem is doorgedrongen niet zo makkelijk naar de sloot wegstromen.

Zicht op grondwateronttrekkingen

Daarnaast hebben de waterschappen en provincies naar aanleiding van de afgelopen droge zomers aanvullend onderzoek gedaan naar de grondwateronttrekkingen. Daardoor is er nu een beter beeld van waar de knelpunten zitten en waar mogelijkheden zijn voor het verbeteren van bijvoorbeeld de handhaving op deze onttrekkingen.

Versneld aanpassen aan droogte en andere weersextremen

Om sneller en op grotere schaal schade door droogte en andere weersextremen tegen te gaan, moet een nieuw kabinet voor voldoende financiële middelen voor decentrale overheden zorgen. Dit kan het Rijk doen door:

  • de huidige Impulsregeling Klimaatadaptatie te verlengen,
  • de aanleg van klimaatbuffers te stimuleren,
  • een nationaal programma voor bodemdaling op te zetten en
  • het Deltafonds te laten meegroeien met opgaven waar de waterbeheerders voor staan.

Van het nieuwe kabinet vraagt de Unie van Waterschappen aandacht voor het beter vasthouden van water, tegengaan van verspilling en stimuleren van het hergebruik van water.