Springtij Forum 2023: water als randvoorwaarde

20 september 2023

Van 20 tot en met 22 september vindt op Terschelling het duurzaamheidsfestival Springtij plaats. Deze 3 dagen gaan deelnemers uit politiek, overheid, bedrijfsleven en kennisinstituten met elkaar in gesprek over duurzaamheid. Ook de waterschappen zijn van de partij. Zij vragen aandacht voor de rol van water in de grote transitieopgaven.



Water is randvoorwaardelijk voor onze leefbaarheid, natuur en economie. Water verbindt daarmee de verschillende opgaven aan elkaar. Daarom is water dit jaar helemaal geïntegreerd in de verschillende sessies op het festival.

Schaalniveaus

Er wordt onder andere verkend hoe wat in ‘Den Haag’ wordt bedacht, uitwerkt op het boerenerf. En andersom: hoe komt een initiatief dat lokaal goed werkt, tot de benodigde schaalsprong?

Casussen

Waterschappen brengen op het Springtijfestival ook casussen in. Zoals de casus ‘water in de veenweide’: hoe kwam Fryslân tot een breed gedragen visie op klimaatbestendigheid? Hoe wordt deze straks realiteit? En een ander voorbeeld: wat zijn de uitdagingen voor het watersysteem in de Oostvaardersplassen?

De ‘waterknop’

Er komen bijna 100 waterschappers naar Springtij. Beleidsadviseurs maar ook verschillende directeuren, dagelijks bestuurders en dijkgraven. Springtij wordt voor de watersector op woensdagavond afgetrapt met een waterborrel, waarin de ‘waterknop’ centraal staat: de potentie die water heeft om dé transitiemotor te zijn voor natuurherstel en een toekomstbestendige landbouw.

Watercoalitie

De waterschappen maken onderdeel uit van de watercoalitie. Ook enkele drinkwaterbedrijven, de Nederlandse Waterschapsbank (NWB), Rijkswaterstaat, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en kennisinstituut Deltares maken er deel van uit. Deze coalitie heeft zich voor 3 jaar als partner verbonden aan het festival.

> Naar de website van Springtij

Deltacommissaris: Vaart maken én grenzen stellen voor onze waterveiligheid

Op Prinsjesdag is het Deltaprogramma voor 2024 gepresenteerd en aangeboden aan de Tweede Kamer. Hierin roept de deltacommissaris op om vaart te maken met de opgaven voor waterveiligheid, zoetwater en ruimtelijke adaptatie. Maak scherpere keuzes over waar we wel en niet bouwen, waar we ruimte creëren om water op te slaan voor droge perioden en waar we ruimte reserveren voor toekomstige dijkversterkingen.

dijkinspectie voor waterveiligheid

Deltacommissaris Peter Glas roept vandaag in zijn advies bij het Deltaprogramma 2024 op om tempo te blijven maken. En ook om op termijn voldoende geld te reserveren voor het opvangen van de gevolgen van klimaatverandering. ”We moeten ons beter voorbereiden op wateroverlast, droogte en hitte. Want de klimaatverandering zet door en de gevolgen zijn nu al merkbaar. Tegelijkertijd wordt steeds duidelijker dat niet alles kan als we willen dat Nederland veilig en leefbaar blijft en klimaatbestendig wordt. Nederland is één groot mensgemaakt water- en bodemsysteem. Dit op orde krijgen en in balans houden verdraagt geen uitstel.”

‘Nu voor later’

In het Deltaprogramma 2024, getiteld ‘Nu voor later’, wordt gesignaleerd dat de kosten voor de maatregelen om ons land aan te passen aan klimaatverandering toenemen. Onder meer vanwege de krapte op de markt en de beschikbaarheid van grondstoffen. De deltacommissaris maakt zich zorgen of er tot 2050 voldoende geld is gereserveerd in het Deltafonds voor de uitvoering van de maatregelen uit het nationaal Deltaprogramma.

Samenhangende aanpak

De waterschappen zijn actieve partners in het Deltaprogramma. Ze herkennen zich in de oproep van de deltacommissaris voor voldoende financiële middelen in het Deltafonds. Daarnaast onderschrijft de Unie van Waterschappen het belang van een krachtige regie en samenhangende aanpak om Nederland klimaatbestendig in te richten. De opgaven voor energie, woningbouw, landbouw en natuur moeten aangepakt worden binnen de grenzen die water en bodem aan ons stellen, zodat we veilig met water kunnen blijven leven, wonen en werken in Nederland.

> Kijk op de website van het Deltaprogramma voor het volledige bericht

Prinsjesdag 2023: Waterschappen zien kansen voor versnelling natuurherstel

19 september 2023

Het demissionaire kabinet heeft op de derde dinsdag van september de Miljoenennota gepresenteerd. Voor de transitie van het landelijk gebied en het oplossen van de stikstofproblematiek lijkt te weinig geld beschikbaar. De Unie van Waterschappen ziet desondanks mogelijkheden om op de korte termijn natuur te herstellen en de landbouw toekomstperspectief te geven met waterbeheermaatregelen.

Koffertje Derde Dinsdag van september tegen een achtergrond van water en windmolens

Er liggen grote opgaven in het ruimtelijk domein. In het landelijk gebied moeten oplossingen gevonden worden voor het opvangen van de gevolgen van extreem weer, een toekomstbestendige landbouw, het herstellen van de natuur en het verbeteren van de waterkwaliteit.

Oproep om door te gaan

Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen: “Het gaat om grote vraagstukken waar de afgelopen jaren veel over is vergaderd. Het Rijk is met een goede integrale aanpak gekomen. Daar moeten we zeker mee door, maar het duurt te lang voordat we het praten omzetten in actie. Het is belangrijk dat we op deze dossiers niet stilstaan. Ondertussen verslechtert namelijk de natuur. En de enorme hoosbui zoals we die kennen van Limburg 2021 kan morgen weer vallen of een lange periode van droogte kan ook volgende zomer weer tot grote schade leiden. We moeten nu aan de slag.”

Profiteren van de ‘waterknop’

Van der Sande: “En we kunnen en zijn ook aan de slag! Overheden moeten voor sneller natuurherstel verder kijken dan stikstofreductie. Water verbindt landbouw en natuur. Draai daarom eerst aan de ‘waterknop’. Met relatief eenvoudige watermaatregelen kunnen we de veerkracht van de natuur vergroten en klimaatrisico’s van de landbouw verkleinen. Denk aan flexibel omgaan met peilbeheer, beekherstel, het bevorderen van de biodiversiteit bij slootkanten en extra stuwen om water langer vast te houden. We moeten met elkaar het gesprek aangaan over hoe alle partijen hieraan kunnen bijdragen en ervan kunnen profiteren.”

Oplossingen voor de lange termijn

Van der Sande: “Door te redeneren vanuit de draagkracht van het water- en bodemsysteem vinden we oplossingen die houdbaar zijn voor de lange termijn. We willen de problemen van nu niet afwentelen op toekomstige generaties. Wij vragen een nieuw kabinet daarom de ‘waterknop’ te benutten en te profiteren van de gebiedskennis en uitvoeringskracht van de waterschappen. Belangrijk is om hierbij ook de 811 miljoen die in het transitiefonds gelabeld is voor beekdalherstel te behouden en door te gaan met wettelijke verankering van het principe dat water en bodem sturend moeten zijn voor ruimtelijke plannen.”

Tweede Kamerverkiezingen: nog 4 verkiezingsprogramma’s vergeleken op waterthema’s

18 september 2023

Steeds meer politieke partijen presenteren hun (concept)verkiezingsprogramma voor de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november. Eerder keken we al wat VVD, CDA, SP, Partij voor de Dieren, JA21, Volt en GroenLinks-PvdA in hun verkiezingsprogramma’s hebben staan op het gebied van water. Deze week doen we hetzelfde voor BBB, ChristenUnie, Forum voor Democratie en PVV.

Sloot met waterplanten en daarover heen blauw potlood met rode punt en de term Water

Analyse

Wat zeggen de verkiezingsprogramma’s over waterthema’s als schoon en voldoende water, waterveiligheid, water en bodem sturend en over de waterschappen zelf? Deze analyse geeft een aantal highlights, maar is niet volledig. Kijk voor de volledige verkiezingsprogramma’s op de websites van de politieke partijen.

Schoon water

ChristenUnie wil vasthouden aan de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KRW), de Europese afspraken op het gebied van waterkwaliteit. BBB schrijft over datzelfde onderwerp: “Omdat water zich niet aan de landsgrenzen houdt, is het belangrijk dat er één realistische norm komt in Europa met betrekking tot waterkwaliteit en wet- en regelgeving die handhaving ook grensoverschrijdend mogelijk maakt. We streven naar realistische doelen van de KRW die haalbaar en betaalbaar zijn en zullen de provincies opleggen dat dus ook te doen.”

Op het gebied van waterkwaliteit wil ChristenUnie dat PFAS-verbindingen en andere zeer zorgwekkende stoffen bij de bron worden aangepakt. Het gebruik van schadelijke stoffen die niet uit ons water kunnen worden gefilterd moet wat betreft BBB beperkt of verboden kunnen worden. Daarom is BBB kritisch op industriële lozingen, agrarisch gebruik van chemicaliën en menselijk medicijngebruik.

Waterkwantiteit

Over het vasthouden van water schrijft BBB: “Door grondwaterpeilen regionaal aan te passen, hergebruik van water te stimuleren en waar mogelijk oude watergangen in te zetten, kunnen we water langer vasthouden in de bodem.” ChristenUnie besteedt op verschillende punten aandacht aan waterkwantiteit. Over het vasthouden van water schrijft ChristenUnie: “Het watersysteem wordt opnieuw ingericht en klimaatbestendig gemaakt. Dit door het water in de winter vast te houden en het grondwaterpeil waar mogelijk te verhogen.”

Dijken

Waterveiligheid is het enige onderwerp waar ook PVV en Forum voor Democratie over schrijven. Allereerst PVV: “Het klimaat verandert altijd, al eeuwenlang. Bij veranderende omstandigheden passen we ons aan. Daarom moet het waterbeheer worden geïntensiveerd. Naast het verhogen van de dijken wanneer dat nodig is, maken we extra geld vrij voor meer ruimte voor de rivier.”

Forum voor Democratie wil “inzetten op adaptatie door – waar nodig – onze infrastructuur te verbeteren. Door te investeren in innovatie op gebied van dijkenbouw, kustbescherming, rivierbeheer en gewasontwikkeling en deze kennis ook als exportproduct gebruiken.” Ook BBB en ChristenUnie willen Nederland blijven beschermen tegen hoogwater door te blijven investeren in dijk- en kustbescherming.

Water en bodem sturend

BBB wil bij binnenstedelijke herontwikkeling en renovatie letten op klimaatadaptatie, bijvoorbeeld door ruimte te laten voor groen en water. Water en bodem worden wat ChristenUnie betreft “sturend in het ruimtelijk beleid en landgebruik van Nederland. De ruimtelijke kaders, (bouw-)regelgeving en het watertoets-proces worden versterkt. Zodat woningen klimaatbestendig en waterrobuust worden gebouwd op de, vanuit water en bodem gezien, juiste locaties.” Decentrale overheden worden wat ChristenUnie betreft door de Rijksoverheid ondersteund om de al bestaande mogelijkheden om toekomstbestendig te bouwen beter te gebruiken.

Waterschappen

Van de 4 partijen noemen er 2 specifiek de waterschappen. BBB vindt het belangrijk dat de waterschappen blijven bestaan. En blijft een voorstander van de geborgde zetels bij de waterschappen. ChristenUnie schrijft over de waterschappen in het kader van de aanpak van funderingsproblematiek: “Als gevolg van keuzes uit het verleden, voor onder andere lage waterstanden, neemt de paalrot en funderingsproblematiek steeds meer toe. Het Rijk, provincies, waterschappen en gemeenten erkennen hun maatschappelijke verantwoordelijkheid hierin en nemen meer regie in de aanpak van deze problematiek.”

Vervolg

Binnenkort volgt de analyse van de verkiezingsprogramma’s van onder andere D66, SGP en Nieuw Sociaal Contract. We maakten al een analyse over de eerder verschenen programma’s.

> Naar de analyse van de verkiezingsprogramma’s van VVD, CDA, SP, Partij voor de Dieren, JA21, Volt en GroenLinks-PvdA

Waterschappen en Lionsclubs samen in actie op World Cleanup Day

14 september 2023

Waterschappen en Lionsclubs Nederland slaan de handen ineen voor schoner water in Nederland. Op 16 september op World Cleaunup Day steken leden van Lionsclubs de handen uit de mouwen om water schoon te scheppen. Samen met de waterschappen gaat de grootste goededoelenorganisatie ter wereld (met circa 10.000 leden in Nederland) bij rivieren, beken en meren door heel Nederland aan de slag. Om vanaf de waterkant en soms vanaf het water afval uit het water te verwijderen.



Zwerfafval schadelijk voor mens en dier

Water zonder (zwerf)afval is beter voor zowel mensen als dieren. Vissen, vogels en andere waterdieren kunnen verstrikt raken in het afval of het inslikken. Zwerfafval kan ook giftige stoffen bevatten. Dat is slecht voor de waterkwaliteit en kan gezondheidsproblemen geven bij dieren, maar ook bij mensen. Plastic afval kan afbreken in kleine stukjes. Deze microplastics komen via de dieren in het water uiteindelijk in de voedselketen terecht.

Door heel Nederland

De acties van Lionsclubs en de waterschappen vinden onder andere plaats in:

  • Lelystad (waterschap Zuiderzeeland)
  • Houten (hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden)
  • Alkmaar (hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier)
  • Kilsdonk (waterschap Aa en Maas)
  • Bergen op Zoom en omgeving (waterschap Brabantse Delta)
  • Groningen (waterschap Noorderzijlvest)
  • Delft (hoogheemraadschap van Delfland)
  • Roermond (waterschap Limburg)

Een beter milieu

Een beter milieu is één van de zaken waar Lionsclubs zich wereldwijd voor inzetten. Daarnaast zetten ze zich in voor bijvoorbeeld armoede, blindheid, kinderkanker en diabetes. Lokale clubs steunen vaak ook lokale doelen, zoals een voedselbank of een vakantiekamp voor kinderen uit gezinnen die moeilijk kunnen rondkomen. Lionsclubs zijn gebaseerd op vriendschap, fundraising en fysieke actie ten gunste van mensen in nood. Bij de actie op World Cleanup Day werken ze eenmalig samen met de waterschappen, die onder andere zorgen voor schoon water in sloten en plassen.

> Meer over Lionsclubs Nederland

WOW-webinars over samenwerking in GWW-projecten

12 september 2023

Er zijn 8 projecten genomineerd voor de WOW-prijs. De prijs die Platform WOW, het landelijke netwerk van weg-, vaarweg- en waterbeheerders, iedere 2 jaar uitreikt aan opschaalbare samenwerkingsprojecten in de GWW-sector. Bij 6 van de projecten zijn waterschappen betrokken. 3 daarvan organiseren een webinar om hun project te presenteren. Benieuwd om welke projecten het gaat?



Riobase

In Riobase werken onderzoekers en studenten van een regionale kennisinstelling, alle Zeeuwse gemeenten, het waterbedrijf en waterschap Scheldestromen samen om het beheer van het rioolsysteem toekomstbestendig te maken. Ze gaan in het webinar in op de achtergronden van het project, vertellen hoe ze met elkaar hebben samengewerkt en laten zien hoe de tijdens Riobase ontwikkelde tool voor rioolbeheerders werkt.

> Aanmelden voor het webinar Riobase op woensdag 13 september van 16:00 – 16:45 uur

Klimaatneutraal en Circulair Assetmanagement en Opdrachtgeverschap (KCAO)

Binnen het KCAO-project werken meer dan 100 waterschapscollega’s aan de vertaling van de landelijke duurzaamheidsambities naar concrete maatregelen en oplossingsrichtingen. Tijdens het webinar hoor je alles over de aanleiding, doelstelling en beoogde resultaten van het KCAO-traject. Daarnaast krijg je een sneak-preview van de resultaten. De handreikingen en adviezen waarmee de doelen voor klimaat en circulariteit worden geconcretiseerd voor 5 waterschapsassets: RWZI’s, gemalen, transportleidingen, waterkeringen en oeverconstructies.

> Aanmelden voor het webinar KCAO donderdag 14 september van 15:00 – 15:45 uur

Versterking Lauwersmeerdijk-Vierhuizergat

Bij de versterking van de Lauwersmeerdijk-Vierhuizergat werken de projectpartners, waaronder waterschap Noorderzijlvest, samen aan ‘de duurzaamste dijk van Nederland’. Daarbij focussen ze zich op 4 thema’s: circulariteit, uitstootbeperking, biodiversiteit en ruimtelijke kwaliteit. In dit webinar lichten ze hun project, de opschaalbaarheid ervan, en samenwerking uit.

> Aanmelden voor het webinar versterking Lauwersmeerdijk-Vierhuizergat vrijdag 15 september 10:45 – 11:30 uur

Nog meer genomineerden

De overige genomineerden presenteren hun samenwerkingsproject binnenkort door middel van een beeldverslag of podcast. Het gaat om:

Vervolg verkiezing

De winnaars worden bekend gemaakt tijdens de landelijke WOW-dag op donderdag 2 november 2023. Er is een juryprijs en een publieksprijs. Op dit moment presenteert Platform WOW de genomineerden in de vorm van een webinar, beeldverslag of podcast. Vanaf dat moment kun je stemmen op een genomineerd project.

> Meer over platform WOW

Waterschappen blij met niet-controversieel verklaren waterthema’s

Na de val van kabinet Rutte IV is op 12 september bepaald welke onderwerpen controversieel worden verklaard. Deze onderwerpen kunnen geen doorgang vinden onder dit demissionaire kabinet. De Unie van Waterschappen heeft er bij de Tweede Kamer op aangedrongen dat het belangrijk is dat er geen vertraging ontstaat op belangrijke waterthema’s. De waterschappen zijn blij dat de behandeling van deze thema’s doorgaat de komende tijd.

Een handhaver van het waterschap meet de waterkwaltiteit in de sloot

De verkiezingen zijn op 22 november. Daarna moet er nog een nieuw kabinet worden geformeerd. Dat kan flinke vertraging opleveren voor dossiers die eigenlijk niet kunnen wachten. Daarom bepaalde de Tweede Kamer welke onderwerpen verder behandeld moeten worden (niet-controversieel). En welke dossiers moeten wachten tot het nieuwe kabinet, omdat een volgend kabinet mogelijk anders over het onderwerp denkt (controversieel).

Niet pauzeren

De Unie van Waterschappen heeft er de afgelopen tijd voor gepleit om onder meer de dossiers rondom de Kaderrichtlijn Water, mestbeleid en het register voor zeer zorgwekkende stoffen niet te pauzeren tot er een nieuw kabinet is. We leggen uit waarom.

Kaderrichtlijn Water

Het Nederlandse oppervlaktewater voldoet nog niet aan de normen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). De KRW is een Europese richtlijn over de kwaliteit van het oppervlaktewater en grondwater. Al het water in Nederland moet in 2027 een goed leefgebied vormen voor de planten en dieren die er thuishoren. Het vraagt veel inspanning om de Europese doelstellingen te behalen. Het is daarom belangrijk dat de politieke behandeling doorgaat.

> Meer over de Kaderrichtlijn Water

Register voor zeer zorgwekkende stoffen

Als Nederland serieus werk wil maken van bronaanpak, is het nodig dat we vroegtijdig en voldoende inzicht hebben in de emissies van zeer zorgwekkende stoffen. Een register voor zeer zorgwekkende stoffen helpt hierbij. Momenteel ligt er een voorstel tot invoering van zo’n register in de Tweede Kamer. Dit register verplicht bedrijven om inzicht te geven in hun emissies en hoe zij deze proberen te voorkomen of beperken. Deze informatie wordt hiermee openbaar en toegankelijk voor bevoegde gezagen, waaronder de waterschappen. Voor de waterschappen is deze informatie belangrijk voor vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). Hoe eerder dit register wordt ingevoerd, hoe beter dat is voor de waterkwaliteit.

> Meer over zeer zorgwekkende stoffen

Mestbeleid

Op dit moment ligt een aantal brieven over mestbeleid in de Tweede Kamer. De behandeling moet doorgaan, omdat mestbeleid ook van invloed is op de waterkwaliteit. En daarmee bijdraagt aan het wel of niet behalen van de KRW-doelen die gekoppeld zijn aan Europese deadlines.

> Meer over mestbeleid

Aanpassing belastingstelsel

Het voorstel voor aanpassing van het belastingstelsel van de waterschappen is op 7 september naar de Tweede Kamer gestuurd. Of dit dossier controversieel is, ligt op 13 september voor in de commissie Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer. Vandaar dat het nog niet aan bod kwam bij de plenaire stemming op 12 september.

Update van 13 september: de commissie Infrastructuur en Waterstaat heeft het dossier niet-controversieel verklaard. De behandeling gaat dus door. Op 10 oktober kunnen Kamerleden inbreng leveren op het wetsvoorstel. De Unie zal daarvoor input leveren.

> Lees ons meest recente nieuwsbericht over de aanpassing van het belastingstelsel

Eerste Kamer

De fracties van de Eerste Kamer bepalen op 12 september of hun dossiers wel of niet controversieel worden verklaard. Op 26 september wordt daarover gestemd. De waterschappen pleiten ervoor dat het Transitiefonds, dat in de Eerste Kamer ligt, niet-controversieel wordt verklaard. De waterschappen vinden dat het fonds door moet gaan met het oog op stikstofreductie voor woningbouw, natuur en onderhoud aan waterkeringen.

> Lijst van controversiële onderwerpen zoals vastgesteld door de Kamer op 12 september

> Uitleg van de Tweede Kamer over procedure niet-controversieel verklaren

Tweede Kamerverkiezingen: waterthema’s in de verkiezingsprogramma’s

11 september 2023

Politieke partijen werken op dit moment hard aan hun verkiezingsprogramma’s voor de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november. Wat zeggen de verkiezingsprogramma’s over waterthema’s als waterkwaliteit, waterkwantiteit, waterveiligheid, water en bodem sturend en waterschappen? Dat zetten we op een rij. In dit bericht deel 1: de conceptverkiezingsprogramma’s van VVD, CDA, SP, Partij voor de Dieren, JA21, VOLT en GroenLinks-PvdA.

Sloot met waterplanten en daarover heen blauw potlood met rode punt en de term Water

Deze analyse geeft een aantal highlights, maar is niet volledig. Kijk voor de volledige verkiezingsprogramma’s op de websites van de politieke partijen.

Schoon water

De Europese afspraken op het gebied van waterkwaliteit, de Kaderrichtlijn Water, moeten worden nageleefd. Dat zeggen VVD, GroenLinks-PvdA, Partij voor de Dieren. JA21 wil de doelstellingen voor de KRW naar beneden bijstellen. PFAS wordt in 4 van de 7 programma’s genoemd. SP en Partij voor de Dieren willen een verbod op PFAS. VOLT wil investeren in filtrage en GroenLinks-PvdA wil de regels voor toelating en lozing aanscherpen.

Waterkwantiteit

Een (gedeeltelijke) vergunningplicht voor grondwateronttrekkingen staat in het programma’s van VVD, GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren. VVD en JA21 benoemen het belang van het vasthouden van water na (piek)buien om te gebruiken in drogere tijden.

Dijken

Op het gebied van waterveiligheid zijn er tot nu toe 5 van de 7 partijen die iets over dijken in hun verkiezingsprogramma hebben staan. VVD en CDA zetten in op dijkversteviging om ook in 2050 zoveel mogelijk droge voeten te houden. JA21 gaat voor klimaatadaptatie: aanpassen aan het klimaat door investeringen in o.a. dijken. GroenLinks-PvdA wil voldoende budget voor dijken en aandacht voor meekoppelkansen bij dijkversterkingsprojecten. Partij voor de Dieren pleit voor natuurvriendelijke oevers en een daarop aangepast maaibeleid.

Water en bodem sturend

VVD en Partij voor de Dieren vinden dat er bij woningbouw rekening gehouden moet worden met de klimaatbestendigheid van de locatie. CDA benadrukt het belang van goede bodemkwaliteit in een klein maar druk land als Nederland.

Waterschappen

Er zijn 2 partijen die specifiek de waterschappen noemen. GroenLinks-PvdA noemt 3 punten over waterschappen: waterschapspartijen moeten meer financiële ondersteuning krijgen. De vergoeding voor het waterschapsbestuur moet omhoog. En alle zetels in de waterschappen worden via verkiezingen door burgers gekozen. Partij voor de Dieren benoemt ook dat alle geborgde zetels moeten worden afgeschaft.

> Ga naar deel 2 met daarin de verkiezingsprogramma’s van BBB, ChristenUnie, Forum voor Democratie en PVV

Aanpassing belastingstelsel: wetsvoorstel naar Tweede Kamer

7 september 2023

Op 7 september is het wetsvoorstel voor de aanpassing van het belastingstelsel van de waterschappen naar de Tweede Kamer gestuurd. Daartoe besloot de ministerraad op 1 september. Het is nog wel de vraag wanneer de behandeling van het wetsvoorstel van start gaat. Omdat het kabinet demissionair is, worden alle voorstellen die in de Kamer liggen op een weegschaal gelegd: gaat de behandeling door of wordt er gewacht tot er een nieuw kabinet gevormd is? Dit is de procedure controversieel verklaren. De waterschappen vinden het belangrijk dat de behandeling geen vertraging oploopt.

waterschapsbelasting: illustratie van huizen met bewoners en geldzakjes

Belangrijke beslismomenten

De commissie Infrastructuur en Waterstaat van de Tweede Kamer beslist op woensdag 13 september of het wetsvoorstel aanpassing belastingstelsel aangehouden wordt (controversieel) of dat de behandeling doorgaat (niet controversieel).

Aanpassing belastingstelsel moet doorgaan

De Unie van Waterschappen vindt dat het wetsvoorstel aanpassing belastingstelsel niet controversieel verklaard moet worden. En dat behandeling door de Kamer dus door moet gaan. De Unie heeft daarvoor namens de waterschappen de volgende argumenten onder de aandacht gebracht van Kamerleden:

  • de urgente knelpunten in het belastingstelsel van de waterschappen moeten op zo kort mogelijke termijn worden opgelost. Dit voorkomt dat het draagvlak voor de waterschapsbelastingen vermindert. En dat er nog langer tarieven worden vastgesteld die soms niet goed uitlegbaar zijn;
  • het wetsvoorstel heeft geen noemenswaardige lastenverschuivingen tot gevolg; en
  • het wetsvoorstel geeft ruimte aan ontwikkelingen op het gebied van klimaatadaptatie, energietransitie en circulaire economie.

> Filmpje: uitleg wetsvoorstel aanpassing belastingstelsel

Rapport IPBES: toename bedreiging door invasieve exoten

5 september 2023

Invasieve exoten zijn één van de vijf grootste bedreigingen voor biodiversiteit. Ook moet er meer gedaan worden om de verspreiding te voorkomen én om invasieve soorten intensiever te bestrijden. Dat blijkt uit het rapport van IPBES dat deze week is verschenen.



IPBES

IPBES staat voor Intergouvernementeel Platform voor Biodiversiteit en Ecosysteemdiensten. IPBES verzamelt kennis over biodiversiteit en ecosysteemdiensten en maakt belangrijke rapporten over de staat van de biodiversiteit.

Hoge kosten

Het rapport maakt duidelijk dat de bedreiging van invasieve exoten alleen maar toeneemt. Snel meer actie ondernemen is dus noodzakelijk. Jaarlijks kosten invasieve exoten internationaal bijna 400 miljard euro. Ook Nederland heeft steeds hogere kosten als het gaat om (de bestrijding van) invasieve exoten. Duidelijk is dat versterkte samenwerking met verschillende sectoren en tussen landen belangrijk is.

Amerikaanse rivierkreeft

Waterplanten verdwijnen, oevers van sloten zijn net onder de waterlijn doorzeefd met kleine gangetjes en het water is modderbuin: werk van Amerikaanse rivierkreeften die in west- en midden Nederland op diverse plaatsen massaal voorkomen. Waterschappen zitten als waterkwaliteitsbeheerders met de kreeften in hun maag. De invasieve exoten hebben het in Nederland erg naar hun zin, maar zijn een bedreiging voor de waterkwaliteit en de biodiversiteit. Door de massale aanwezigheid van de kreeften verdwijnen de doelen van de Kaderrichtlijn Water voor een goede waterkwaliteit verder uit zicht.

Niet eenvoudig op te lossen

De kreeftenproblematiek is niet eenvoudig op te lossen. Om het grootste deel van een kreeftenpopulatie weg te vangen is een enorme visserij-inspanning nodig. De kreeften reproduceren zeer snel, waardoor periodiek wegvangen nodig blijft. Alleen dan wordt het probleem niet nog groter. Een uitdaging daarbij is dat er nog geen goed vangmiddel ontwikkeld is dat alleen de kreeften vangt. Bovendien mogen op dit moment alleen beroepsvissers kreeften bevissen met fuiken of korven. Waterbeheerders zijn van hen afhankelijk voor bevissing.

Gezamenlijk traject

Gelukkig staan de waterschappen er niet alleen voor om de problemen aan te pakken. In een gezamenlijk traject met de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Infrastructuur en Waterstaat, provincies, vissers, terreinbeherende organisaties wordt gesproken over beheersing van de uitheemse rivierkreeftpopulatie en over hoe verdere verspreiding kan worden afgeremd of tegengegaan. Goed nieuws is dat de organisaties samen een handelingskader hebben ontwikkeld. Dat beschrijft op welke manier verspreiding van exoten als de Amerikaanse rivierkreeft kan worden voorkomen bij beheer en onderhoud van het watersysteem. Toch gebeurt er naast veel overleg en onderzoek nog te weinig in de praktijk. Beheersingsmaatregelen zijn erg duur en waterschappen hebben voor een gedegen aanpak onvoldoende middelen. En wie is nu eigenlijk verantwoordelijk voor beheersing van deze invasieve exoot? Hulp vanuit de andere betrokken partijen is meer dan welkom op dit punt.

Natuurlijke vijanden

In de tussentijd breidt de soort zich verder uit naar de rest van Nederland en is het te hopen dat futen, reigers, snoeken en andere natuurlijke vijanden de kreeften steeds beter weten te vinden als voedselbron. Dat zou de mooiste oplossing zijn: de natuur zelf het evenwicht laten herstellen.

> Het rapport van IPBES (Engels)

> NOS over het rapport van IPBES