Categorie: Bestuurszaken

De VVD stelt in het verslag dat de geborgde zetels ook de belangen van de bevolking representeren, in dit geval zijn dat vertegenwoordigers vanuit het bedrijfsleven, de natuurorganisaties en de landbouwsector.

D66 en GroenLinks vragen aandacht voor een tijdige afronding van de wet met het oog op de waterschapsverkiezingen van 2023. Er moet duidelijkheid en stabiliteit geboden worden, zo stellen de partijen.

Het CDA vroeg naar de afweging van belangen: in hoeverre worden deze eerlijker als de agrarische sector en het bedrijfsleven niet meer in de waterschapsbesturen vertegenwoordigd mogen zijn?

Democratische controle belangrijk

Dat de waterschappen een belangrijke uitvoerende taak hebben en eerder meer dan minder uitdagingen hebben, erkent de SP. Gezien de miljarden euro’s die de waterschappen uitgeven, is het belangrijk dat democratisch gecontroleerd wordt hoe dat wordt gedaan, zo stelt de partij. Ze willen van de initiatiefnemers weten waarom er niet gekozen is om voor te stellen de waterschapsbesturen af te schaffen? Kunnen de waterschappen niet beter bestuurd worden door provincies?

Vaste plek belangengroepen wel en niet wenselijk

Belangengroepen horen niet thuis in een orgaan dat maatschappelijke keuzes maakt die iedereen aangaan en ook steeds belangrijker worden in het licht van maatschappelijke uitdagingen als klimaatverandering. Dat stelt de PvdA in het verslag.

De Partij voor de Dieren acht het niet wenselijk dat sectorale of commerciële belangen, zonder tussenkomst van de kiezer, een vaste plek in een democratisch besluitorgaan hebben.

De SGP wijst op de problemen van klimaatverandering, klimaatadaptatie en biodiversiteit. Deze raken juist ook de agrarische bedrijven en andere terreinbeheerders en daarom is er onverminderd sprake van sectorspecifieke belangen.

BBB is voor behoud van de geborgde zetels omdat juist de agrarische ondernemers niet meer automatisch vertegenwoordigd is in de samenleving.

Voorbeelden problematiek geborgde zetels

De ChristenUnie vraagt de initiatiefnemers naar concrete voorbeelden waarin het hebben van geborgde zetels heeft gezorgd voor wanbestuur en/of andere problematiek? En is afschaffing van de geborgde zetels hiervoor een oplossing?

Vervolg

Niet alle Kamerfracties stelden vragen en daarom is nog onduidelijk of het wetsvoorstel een meerderheid in de Tweede Kamer gaat halen.

In de zogenaamde ‘inbreng verslag’ stellen Kamerleden schriftelijke vragen die vervolgens door de initiatiefnemers schriftelijk beantwoord moeten worden. Deze fase volgt op het rondetafelgesprek van 18 november over de geborgde zetels, waar Kamerleden vragen konden stellen aan diverse betrokkenen zoals AB- en DB-leden uit de waterschapsbesturen.

Het complete verslag is hier te lezen.

In 2 blokken van elk 1 uur konden de genodigde sprekers hun visie op het wetsvoorstel geven en Kamerleden konden vragen stellen aan de sprekers.

Adviescommissie geborgde zetels

Het eerste blok stond in het teken van de huidige bestuurlijke organisatie van het waterschapsbestuur.  Jan Boelhouwer, voorzitter van de Adviescommissie geborgde zetels bij waterschapsbesturen ging in op het advies van de commissie die pleit voor het afschaffen van geborgde zetels. Als daar geen Kamermeerderheid voor is, dan adviseert hij de rol van de provincies te wijzigen bij het vaststellen van het zetelaantal van het aantal AB-leden. Daarnaast benadrukte hij dat we vertrouwen moeten hebben in de gekozen waterschapsbestuurders. Zo is er nog nooit aanleiding geweest bij de provincies om in te grijpen in democratisch tot stand gekomen besluiten.

Centre for Water, Oceans and Sustainability Law

Marleen van Rijswick van de Universiteit Utrecht (Centre for Water, Oceans and Sustainability Law) vindt dat geborgde zetels niet ondemocratisch zijn, wat een veelgehoord argument tegen deze zetels is. Van Rijswick vindt dat verbeteringen in de democratische legitimatie wel mogelijk zijn, maar dat daarvoor het afschaffen van de geborgde zetels niet per se noodzakelijk is. Ook vindt ze dat er eerst een discussie gevoerd moet worden over de waterschapstaken voordat er gepraat wordt over de democratische legitimatie.

Unie van Waterschappen

Als laatste spreker van dit blok legde Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen, uit dat er niet één waterschapsstandpunt is over de geborgde zetels. Dat heeft te maken met de samenstelling van de achterban. Hij benadrukte het belang van tijdige duidelijkheid over de uitkomst van het wetsvoorstel met het oog op de organisatie van de waterschapsverkiezingen in maart 2023.

Chris Stoffer (SGP) wilde van de Unie van Waterschappen weten of er ook tussengeluiden zijn in de achterban. Eva van Esch (PvdD) vroeg zich af of het werk van de waterschappen verbreed is.

LTO

In het tweede blok kwamen waterschapsbestuurders uit de verschillende geledingen aan het woord. Zo bracht Siem-Jan Schenk van LTO naar voren dat geborgde zetels ervoor zorgen dat diverse belangen aan tafel zitten, zowel vanuit de landbouw, de natuur en de bedrijven. Als gebruiker van grond hebben boeren en natuur grote belangen bij goed waterbeheer. Via een stelsel van lijsten van politieke partijen is dat niet gegarandeerd, zo stelt Schenk.

Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren

Vera Dalm van de Vereniging van Bos- en Natuurterreineigenaren (VBNE) lichtte in haar bijdrage toe dat er niet één standpunt is over de geborgde zetels binnen de vereniging. Zo wil Natuurmonumenten af van de geborgde zetels terwijl de Federatie Particulier Grondbezit de zetels wil behouden. Wel is de VBNE eenduidig over de aantallen geborgde zetels voor natuur. Deze staan niet in verhouding tot de omvang van de natuur in Nederland.

Nederlandse Vereniging van Waterschapsbestuurders

Breun Breunissen van de Nederlandse Vereniging van Waterschapsbestuurders namens bedrijven (NVWB) pleitte voor het behoud van de geborgde zetels in de waterschappen. Het voorstel ondergraaft volgens hem het functionele karakter van het waterschap en doet geen recht aan de grote belangen en de meerwaarde, zowel inhoudelijk als financieel, van het bedrijfsleven bij het waterschap.

Water Natuurlijk

Tenslotte bracht Tieneke Clevering van Water Natuurlijk naar voren dat geborgde zetels overbodig zijn. Zij stelde dat gekozen vertegenwoordigers voldoende in staat zijn om aandacht te hebben voor specifieke deelbelangen, zonder dat zij het bredere algemeen belang uit het oog verliezen. Ook is de huidige structuur volgens haar moeilijk uit te leggen aan kiezers. Geborgde zetels vormen voor de meeste kiezers een onbegrijpelijk fenomeen.

Kamerleden gebruiken de bijdragen van de rondetafel bij de verdere behandeling van het wetsvoorstel. Op 23 november kunnen Kamerleden schriftelijke inbreng leveren op het wetsvoorstel.